“Geef de sector nu ook toekomstmogelijkheden.”

360
Febelfin newsletter
nr. 01 - september 2014
financiËle actualiteit in breedbeeld
RONDE TAFEL
“Geef de sector nu ook
toekomstmogelijkheden.”
Van links naar rechts: Herman Van Rompuy, Filip Dierckx, Luc Coene en Bruno Colmant
Waar staat de bankensector momenteel? Wat zijn de grote trends in de monetaire politiek? En welke kant gaat het uit met de
Europese economie? Dat zijn maar enkele van de vragen die we voor dit eerste nummer van 360° voorlegden aan een panel van
deskundigen. Schoven mee aan tafel: Luc Coene (Gouverneur Nationale Bank van België), Herman Van Rompuy (Voorzitter
Europese Raad), Bruno Colmant (Professor UCL en Vlerick Business School) en Filip Dierckx (Voorzitter Febelfin).
Mijne heren, we zijn nu
vijf, zes jaar na het uitbreken van de bankencrisis.
De banken hebben al die
tijd flink onder vuur gelegen. Mag de sector stilaan
het boetekleed afgooien of
is er nog een weg te gaan?
Luc Coene: Die crisis leidde
tot een flinke vertrouwensbreuk met het grote
publiek, het kost tijd om
zo’n breuk te herstellen. Ik
denk dat de banken zelf ook
kunnen bijdragen aan het
herstel. Dit kan gebeuren
op vlak van remuneratie,
via het stellen van het goede
voorbeeld, evenals op vlak
van product pushing. De
klant moet overtuigd zijn
dat in zijn belang gewerkt
wordt. Als ze dat kunnen
herstellen, zal die bank
bashing vanzelf verdwijnen.
Filip Dierckx: Er zijn
wonden geslagen, dat is
natuurlijk niet te ontkennen
en wat gebeurd is, heeft een
enorme indruk achtergelaten op de bevolking. Het
goede nieuws is dat, zeker
in België, de banken heel
snel zelf in actie geschoten
zijn. Ik denk ook wel dat de
bankenwet nu een tijdperk
gaat afsluiten en dat we
met een propere lei naar de
toekomst kunnen kijken.
Dat gezegd zijnde: we
moeten ook oppassen dat
we het zelfvertrouwen
van de banken niet te veel
naar beneden halen. De
bankier moet nog steeds
in staat blijven een gezond
evenwicht te vinden tussen
goede en slechte risico’s,
en niet alle risico’s mijden.
De fierheid om bankier te
zijn moet nog voldoende
aanwezig kunnen zijn.
Bruno Colmant: Die bank
bashing, van wie kwam die
uiteindelijk? Vooral van de
aandeelhouders van de banken. Niet van de spaarders
want het bedrag waarvoor
zij beschermd werden,
is zelfs nog uitgebreid.
Die vertrouwensbreuk is
volgens mij dus veeleer
semantisch dan economisch
onderbouwd, zelfs veeleer
symbolisch dan reëel.
Herman Van Rompuy: Vergeet niet dat we op enkele
millimeters geweest zijn
van een complete
Lees verder op p2
Cijferhoek
De economische impact van
de bankregulering in België EIGEN KIJK
Het Europese resolutiefonds 360
3
4
voor u geselecteerd op het web4
1
VERVOLG VAN p1
implosie van het systeem.
Dat is trouwens ook een van
de paradoxen: in wie had
het publiek voor de crisis
het meeste vertrouwen?
In de banken, de markten.
In wie veel minder? In de
overheden. Maar het zijn
wel die overheden die de
banken hebben moeten
redden. Het vertrouwensprobleem zit volgens mij
ook in de risico-aversie die
nieuw paradigma waren
terechtgekomen waarin risico veel beter gespreid was.
En dat we dus ook massaal
schulden mochten aangaan.
Het ‘Greenspan-denken’,
zeg maar (lacht). Er was
misschien een betere risicospreiding, alleen wisten we
niet meer waar het risico nu
juist zat.
Filip Dierckx: Die nadruk
op leverage is onder Reagan
zichzelf wel corrigeren en
als er ongelukken gebeuren,
tant pis. Deze marktcorrecties volgden niet, alles
kon. Maar ook de politiek
heeft vanwege die ideologie
gefaald, zeker in de VS.
Want we konden toch niet
alle banken gaan redden?
We moesten toch tonen dat
de markt nog werkte en we
hebben de bankensector
beschouwd als een sector
“DE FOUt LaG OOK BiJ DE tOEZiCHtHOUDERS DiE
ENKEL NaaR iNDiViDUELE GEVaLLEN KEKEN EN GEEN
OOG HaDDEN VOOR HEt VOLLEDiGE SYStEEM EN DE
SYStEMiSCHE RiSiCO’S.” - LUC COENE
banken nu soms laten zien.
Misschien niet zozeer in
België, maar bijvoorbeeld
wel in de zuiderse landen
waar ondernemers graag
toegevoegde waarde willen
creëren en daarin geremd
worden door de banken.
Was deze crisis ook geen
cultureel probleem? Een
gebrek aan verantwoordelijkheidszin bij het
handelen met andermans
geld? En zal regelgeving
ooit in staat zijn om zo’n
cultuur tegen te gaan?
Luc Coene: Het was een
mentaliteitsprobleem.
Voor de crisis heerste een
denkbeeld dat we in een
2
al begonnen. Daarbij kwam
nog eens het - misschien
overdreven - liberale dogma
dat je als bankier ook
ondernemer moest zijn.
Er werden dus incentives
ingebouwd die eigenlijk niet
goed ‘gekalibreerd’ waren.
Ik heb niets tegen incentives
of variabele vergoedingen, maar ze moeten wel
langetermijnwaardecreatie
nastreven.
Herman Van Rompuy: Het
woord ‘cultureel’ is hier
niet goed gekozen, denk
ik. Het was een combinatie
van een marktfalen en een
politiek falen. Er bestond
een onuitwisbaar geloof in
zelfregulering: de markt zou
als alle andere, wat deze
eigenlijk niet is.
Luc Coene: De fout lag
ook bij de toezichthouders
die enkel naar individuele
gevallen keken en geen oog
hadden voor het volledige
systeem en de systemische
risico’s. Dat zijn zaken die
door de nieuwe hervormingen opgevangen zijn: grotere
buffers qua kapitaal en liquiditeit, betere governance, beter prudentieel toezicht. Dat
is een aardverschuiving ten
opzichte van de ideologische
visies van voor de crisis.
Uit cijfers blijkt dat in
Europa de opbouw van
zowel private als
“WE HEBBEN NU ViJF JaaR ZONDER
VERKiEZiNGEN … C’ESt LE MOMENt
OU JaMaiS.”
- HERMaN VaN ROMPUY
overheidsschuld nog altijd
toeneemt. Tot waar kunnen we dit opnieuw toelaten om groei te creëren en
vanaf wanneer begint dit
ongezond te worden?
in België nog een tandje
moeten bijsteken, als we
niet willen dat we achter
blijven. We hebben nu vijf
jaar zonder verkiezingen ...
C’est le moment ou jamais.
Herman Van Rompuy: Het
succes van de stabiele euro
en de lage rente werkte de
schuldopbouw in de hand.
Die rente is nog altijd laag,
maar de omstandigheden
zijn nu heel anders. Op
dit moment is een lage
rente geen incentive meer
voor publieke overheden
om schuld aan te gaan.
Waarom? Omdat er enerzijds structurele maatregelen genomen worden door
de lidstaten en anderzijds
de schuld toch nog blijft
stijgen door de lage inflatie
in percentage van het BBP.
De hele context is dus anders en daarom heb ik nog
geen echte angst dat we snel
zullen ontsporen.
Als we naar de hervormingen kijken - met vallen
en opstaan weliswaar - in
Frankrijk, in Italië, in
Nederland, in het VK zeker
ook ... dan gaan wij toch
Als we nu beginnen hervormen, hebben we tegen
de volgende verkiezingen
resultaat.
Kan de overheid daar een
rol in spelen?
Luc Coene: Ja, al was het
maar via fiscale weg. Nu
is schuldfinanciering nog
altijd interessanter dan
financiering via aandelen.
Daarnaast is er de notionele
intrest. Die ligt wel constant
onder vuur, maar dat is
nu eens een instrument
dat toelaat om het eigen
vermogen van de bedrijven
te versterken.
Bruno Colmant: Het heeft
zeker nog zijn nut in het
kapitaliseren van ondernemingen, maar misschien
moeten we de fiscale stimulans herbalanceren, bijvoorbeeld richting de aftrek
van investeringen die direct
resultaat hebben op de
CijFERhOEk
werkgelegenheid in plaats
van financieringen met een
veeleer beperkte impact op
de ‘reële economie’.
Heeft Brussel als ﬁnancieel centrum nog een
toekomst?
Bruno Colmant: Absoluut, maar we moeten een
concurrentieel voordeel
vinden, een goede niche.
België is al een leider in
negatief signaal, want het
wil zeggen dat mensen (of
beter investeerders) niet
meer bereid zijn om deel
te nemen in het risico van
ondernemingen.
Herman Van Rompuy: De
grote opgave de komende
jaren voor België en Europa
is de reële economie. De
competitiviteit blijft het dominante thema en de implementatie daarvan blijft voor
een groot stuk nationaal.
Waarom doet het ene land
Herman Van Rompuy: Als
je stabiliteit wil, moet je
een pact met de komende
regering sluiten. Toen ik premier was, hebben we zo’n
akkoord gesloten met de
energiesector: we houden
de kerncentrales nog zoveel
jaar open en jullie betalen
daarvoor zoveel. Men heeft
dat niet geïmplementeerd
en het gevolg is dat we ons
nu moeten zorgen maken
over wanneer het licht letterlijk zal uitgaan.
“WE HEBBEN HEt OVER EEN
SECtOR DiE ESSENtiEEL iS VOOR DE
ECONOMiE EN WaaR RiSiCO NEMEN
EN BEHEREN iNHERENt aaN iS.”
- BRUNO COLMaNt
banktechnologie, dat moeten we zeker van naderbij
bekijken, uitbouwen en
stimuleren. We gaan naar
een digitale wereld en hierin
het initiatief nemen is ook
de beste bescherming tegen
nieuwe spelers als Google
en Facebook.
Filip Dierckx: IT is een domein waarin we al bewezen
dat we er vrij goed in zijn.
Alleen zal het essentieel zijn
om de reeds zeer zware taxatie van de sector niet meer
te verhogen. De financiële
sector blijft een belangrijk
transmissiemechanisme.
Dus je moet voorzichtig zijn
met de sector al te zwaar te
taxeren of te beperken, of je
zet je hele economie onder
druk. Het verleden is wat het
is. We vergeten dit niet en
hebben maatregelen genomen, maar geef onze sector
nu toch ook toekomstmogelijkheden.
Om af te sluiten: meneer
Dierckx en meneer
Colmant, wat zou uw
advies zijn aan de
toezichthouder en de
politiek? En meneer Coene
en meneer Van Rompuy,
wat adviseren u beiden de
ﬁnanciële en privésector?
Filip Dierckx: Ik ga niets
wereldschokkends zeggen
als ik zeg dat we de afgelopen jaren een ongelooflijk
traject hebben afgelegd. Ik
ben optimist: er is een goed
evenwicht tussen de stabiliteit van het systeem en
een sector die zijn rol kan
vervullen. Ik zou inderdaad
graag dat pact willen hebben en zorgen dat dit goede
evenwicht, dat met veel
discussie tot stand gekomen
is, behouden blijft.
Bruno Colmant: We hebben het over een sector die
essentieel is voor de economie en waar risico nemen
en beheren inherent aan is.
Wat voor mij ook essentieel
is, is dat de banksector in
staat moet zijn om weer
nieuwe stakeholders aan te
trekken. Dat dit wegens de
prijs van het kapitaal niet
lukt, is volgens mij een zeer
2
1
2
1
het zoveel beter dan het
andere? Omdat het ene
nationale beleid beter is dan
het andere. Je kan Europees
stimuleren, oriënteren
en impulsen geven, maar
op het einde moeten de
nationale overheden het
doen. En als dat niet lukt de
komende jaren, dan houd
ik toch een beetje mijn
hart vast voor de volgende
Europese verkiezingen.
Luc Coene: De banken
zijn wel uit de crisis maar
zitten nu met een nieuwe
uitdaging. Ze hebben hun
internationale activiteiten
flink afgebouwd en beconcurreren elkaar nu fel op de
Belgische markt. Dat gaat
onvermijdelijk wegen op
hun rendabiliteit. Ik voorzie
dat het dus moeilijke tijden
gaan worden waarin consolidaties bijna onvermijdelijk
zullen zijn.
P
ricewaterhouseCoopers (PwC) heeft in samenwerking met Febelfin een cumulatieve impactanalyse
gemaakt van een hele reeks Europese en nationale
maatregelen die de bankensector beter bestand maken
tegen financiële schokken (CRD IV, Bankenunie,
depositogaranties, taks op financiële transacties,…).
Voor elk van die maatregelen werden twee scenario’s
opgesteld: een scenario dat de impact van het huidig
regelgevend kader in kaart brengt en een tweede
scenario dat een additionele en strengere regelgeving
hieraan toevoegt.
TwEE sCENARiO’s
sCENARiO 1
huidig
regelgevend kader
sCENARiO 2
Additioneel en strenger
regelgevend kader
D
e impact van deze twee scenario’s op het Bruto
Binnenlands Product valt niet te onderschatten.
Het eerste scenario zou een structurele hap van 0,7% of
0.7%
2,8 miljard euro uit het BBP nemen,
zegt PwC. In het 1.5%
tweede en ‘strengere’ scenario zou dit zelfs oplopen tot
1,5% of 5,7 miljard euro.
BBp
BBp
-0,7%
-1.5%
25.000
81.00
O
ok voor de tewerkstelling zouden deze maatrege0.7%
1.5%
len behoorlijk hard aankomen. Het eerste scenario
brengt een totaal jobverlies in België met zich mee
van 25.000 banen. Het tweede scenario kost ongeveer
81.000 banen. Vooral bij de banken en de gelieerde
sectoren (verzekeringen, financiële dienstverlening,
vastgoed, ...) zou dit banenverlies voelbaar zijn.
25.000
81.000
verloren jobs in Belgische economie
Scan deze QR-code
en lees het volledige
rondetafelgesprek in
360° online of kijk op
www.febelfin.be!
De volledige studie leest u op
www.pwc.be
3
EiGEN kijk
Resolutiefonds bovenop
een resolutiefonds?
Binnen het kader van de Bankenunie beslisten de Europese leiders onder meer om het Single Resolution Mechanism (SRM) in het leven te roepen. De bedoeling van het SRM bestaat erin op Europees
niveau een fonds op te richten dat wordt gespijsd door de banken zelf, het Single Resolution Fund
(SRF). Dit fonds kan tussenbeide komen om falende banken begeleid te laten afwikkelen.
In september moet de Europese Commissie een finaal
voorstel formuleren over de verdeelsleutel waarmee dit
fonds zal worden gefinancierd. De bedoeling is om in
8 jaar tijd 55 miljard EUR te verzamelen aan bancaire
bijdragen. Op zich is dit een regelgevend initiatief dat
bijdraagt tot de financiële stabiliteit mits een billijke
verdeelsleutel wordt gehanteerd op niveau van de
banken en lidstaten.
Toch is er een addertje onder het gras. De bankensector in België betaalt al nationale resolutiebijdragen
voor net dezelfde doelstelling. Sinds 2012 heeft de
federale overheid hieruit meer dan 570 miljoen EUR
aan inkomsten verworven. De adder onder het gras
schuilt hierin dat het nieuwe SRF een extern fonds is.
De bijdragen die de banken afdragen, zullen hier –
geheel logisch – naartoe overgeheveld worden en dus
niet langer gelden als inkomsten voor de staatskas.
Het geld dient namelijk onmiddellijk ter beschikking te zijn wanneer hiertoe de nood zou ontstaat.
In België golden de reeds betaalde bijdragen als een
lopende inkomst. Dit betekent dat de overheid circa
170 miljoen EUR aan structurele inkomsten dreigt te
verliezen wanneer het SRF deze nationale resolutiebijdrage vervangt.
Zo’n verlies aan inkomsten kan de overheid natuurlijk
missen in een periode van budgettaire sanering. Febelfin
wil erop wijzen dat de bankensector jaarlijks voor circa
1 miljard EUR aan sectorspecifieke heﬃngen, incl. resolutiebijdragen, betaalt. Deze heﬃngen maken 29% uit van
de sectorale nettowinst – een zware last om dragen – en
zijn de laatste jaren verzesvoudigd. Ze vertegenwoordigen
3,9 miljard EUR aan overheidsinkomsten sinds 2008.
Ter vergelijking, dit bedrag is ongeveer even groot als de
totale jaarlijkse roerende inkomsten voor de overheid .
Bij de invoering van het SRF zal de politiek een beslissing moeten nemen over de toekomst van de nationale
resolutiebijdrage. Febelfin pleit ervoor dat op politiek
niveau niet wordt besloten om die bijdrage in stand te
houden enkel en alleen opdat die inkomsten behouden
kunnen worden. Het SRF maakt een nationale resolutiebijdrage immers geheel overbodig en ongewenst.
De studie van PwC (zie cijferhoek) toont aan dat de
vele bancaire heﬃngen erg contraproductief werken op
langere termijn voor de economie. Laat ons dus volop
voor economische groei kiezen.
Thomas Van Rompuy,
Chief of Staﬀ
vOOR u GEsELECTEERD Op hET wEB
LADIES FIRST OP WEFIN
NIEUWE CAMPAGNE TEGEN PHISHING
DE VISIE VAN FEBELFIN GEBUNDELD
Op 26 september organiseert Febelfin het
Wefin-evenement 5 leading ladies in finance
looking ahead voor vrouwelijke talenten uit
de sector. Vijf topspreeksters zullen hun visie
geven op de financiële wereld. Tussendoor
kan er genetwerkt worden.
Febelfin lanceerde half augustus een nieuwe
campagne rond phishing. De centrale boodschap “Als je twijfelt, kan je beter stoppen” werd
verwerkt in een Boodschap van Algemeen Nut
en in aﬃchage en bannering die te zien is in de
bankkantoren en op de bankenwebsites.
Een open debat aangaan over de toekomst van
de banken en de vereisten voor een structureel
gezonde financiële sector. Dat is de doelstelling waarmee Febelfin in maart haar visietekst
publiceerde. De financiering van de economie, de
fiscaliteit, de impact van de digitale revolutie, ...
komen ruim aan bod.
Praktische info op
www.wefin.be.
FEBELFiN ONLiNE
febelfin.be
mijngeldenik.be
financieringvanondernemingen.be
jobsinbanking.be
4
Meer info op
www.safeinternetbanking.be.
In de volgende 3600
De volgende 360° zoomt in op de
overdracht van de fakkel. Benieuwd
wie welke fakkel overdraagt binnen
de financiële sector?
Ontdek het in onze volgende editie.
U kunt de tekst lezen op
www.febelfin.be
COLOFON
Verantwoordelijke
uitgever
thomas Van Rompuy
Febelfin vzw
aarlenstraat 82
1040 Brussel
Redactiecomité
Saar Carre
isabel Renneboog
Frederic Petitjean
thomas Van Rompuy
Concept en realisatie
Headline Publishing
Vorstermanstraat 14a
2000 antwerpen
Adreswijzigingen en
reacties kunnen worden verstuurd naar
[email protected]

Download Report