Mantelzorgen na CVA Ben ik mantelzorger dan? • http://youtu.be/Sh4CgY2Os6U Definitie mantelzorg Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie. Bron: Nationale Raad voor de Volksgezondheid • Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. • Mantelzorgers zijn dus geen beroepsmatige zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie ze zorgen. • Mantelzorg is niet de alledaagse zorg zoals de zorg voor een gezond kind of wanneer iemand tijdelijk ziek is. Dit is gebruikelijke zorg. • Mantelzorgers zijn geen vrijwilligers! Enkele cijfers mantelzorg • Er zijn ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders van 18 jaar en ouder die mantelzorg verlenen (1 op de 4 volwassenen) • 2,6 miljoen mensen (20% van de volwassen bevolking) geven meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden hulp • 450.000 mantelzorgers voelen zich zwaarbelast of overbelast • Van de mantelzorgers tussen de 18 en 65 jaar heeft 71% naast de zorgtaken ook betaald werk (Bron: SCP Mantelzorg uit de doeken, Mezzo) Ben ik mantelzorger ??? • Tja.... mantelzorger, ik herken me niet in de term • Ik zorg gewoon voor mijn partner... • Ik ben geen mantelzorger, maar ik zorg wel voor mijn ouders want zij kunnen veel dingen niet (meer) zelfstandig. • Ik ben toch z’n moeder! • Ik weet niet beter…. • Het hoort er gewoon bij, dat doe je voor elkaar. Onderzoek van Achten en Visser Meily (2012) Welzijnsscore (Life Satisfaction Questionnaire-9) van CVA-patiënten en hun partners drie jaar na het CVA Tevreden (percentage) Onderwerp Patiënt Partner Normpopulatie n = 78 n = 78 n = 507 Huidig leven 72% Zelfverzorging 77% Vrije tijd 62% Arbeidssituatie 50% Financiële situatie 58% Seksuele relatie 43% Relatie met partner92% Gezinsleven 86% Contact vrienden 85% 50% 85% 53% 58% 53% 28% 64% 73% 72% 77% 93% 71% 67% 65% 58% 86% 89% 75% Wat speelt er bij de mantelzorger? • Rolverandering/gelijkwaardigheid, zorgen voor de toekomst, verwerking • Ontbreken van bewuste keuzes, erkenning en ondersteuning (ook vanuit de professionele zorg) • Onbekendheid mogelijkheden voor ondersteuning en/of voorzieningen • Te zware fysieke zorg en psychische overbelasting kan leiden tot uitval • Financiële problemen • Combinatie van gezin, werk en vrije tijd • Opeenstapeling van taken/steeds zwaarder Overbelasting kan leiden tot ontspoorde zorg! Wat zien wij? De mantelzorger: • herkent zich vaak niet in de term • maakt vaak later de balans op voor zichzelf (zorgvrager staat centraal) • is vaak onbekend met mogelijkheden voor ondersteuning • heeft moeite met combineren werk/gezin en mantelzorg • kan vaak moeilijk de zorg uit handen geven/loslaten • mist vaak erkenning door professionals als gelijkwaardige partner • heeft vaak last van vraagschroom • maakt meer gebruik van hulpbronnen via internet, social media, apps Tool voor meten overbelasting mantelzorger Caregiver Strain Index (CSI) • • • • • • • • • • • • • 1. Mijn nachtrust is verstoord. 2. Hem of haar helpen kost me nogal wat moeite en tijd. 3. Ik vind het lichamelijk zwaar. 4. Het beperkt me in andere dingen die ik wil doen. 5. Wij hebben onze dagelijkse manier van doen moeten aanpassen. 6. Wij hebben onze plannen moeten wijzigen. 7. Er zijn ook andere zaken waaraan ik mijn tijd moet besteden. 8. Emotioneel gedragen we ons anders ten opzichte van elkaar. 9. Het gedrag van mijn man/vrouw maakt me soms van streek. 10. Het is pijnlijk te moeten zien dat hij/zij een ander persoon is geworden. 11. Ik heb mijn werk/baan moeten aanpassen aan de situatie. 12. Ik word geheel door deze situatie in beslag genomen. 13. We leven onder financiële druk. Uit testen blijkt dat een score van zeven of hoger in de regel betekent dat de mantelzorg zich overbelast voelt. Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja/Nee Ja /Nee Ja /Nee Ja /Nee Palet Welzijn “Palet Welzijn biedt ondersteuning aan mantelzorgers van alle leeftijden in verschillende situaties. Of u nu zorgt voor een hulpbehoevende ouder, een chronisch zieke partner of een kind met een beperking, wij helpen u graag om deze zorg vol te kunnen houden.” Wat biedt Palet Welzijn? Individuele ondersteuning: Informatie, advies en individuele ondersteuning op gebied van o.a. • Ondersteunende gesprekken • Werk en mantelzorg (bijv. zorgverlof) • Wegwijs in voorzieningenland • Netwerkondersteuning • Respijtmogelijkheden • Wmo, PGB en Wlz Collectief Mantelzorgcafé’s , lotgenotencontact (samenwerking Cerebraal) • Dag van de mantelzorg, workshops, respijtweekend • Themabijeenkomsten en cursussen (o.a. In balans) Vervolg Collectief (regionale functie) • Nieuwsbrief 4x per jaar met actuele informatie, tips en activiteiten voor mantelzorgers in de regio • Website www.mantelzorgcentraal.nl • Campagne voor jonge mantelzorgers: www.2becool.nl • Bewustwordingscampagne • Registratie Informatie en consultatie aan... Huisartsen, zorgprofessionals, deskundigheidsbevordering aan professionals. Faciliteren, informeren en tools aanreiken voor ”mantelzorgers , zorg voor iedereen”. Mantelzorgers, ook onze zorg! • Goede voorlichting over CVA en gevolgen (ook aan kinderen) • Betrekken bij de behandeling (o.a. herkenning, erkenning van hun positie/rol nu en in de toekomst is erg belangrijk) • Voorbereiding op de toekomst • Mogelijkheden voor ondersteuning na opname of revalidatie – – – – – Steunpunten voor mantelzorgers in de regio Mantelzorgcentraal.nl (digitaal steunpunt) MEE Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers MEZZO Patiëntenverenigingen (Samen Verder, hersenletsel.nl) Dank voor uw aandacht! Daniëlle Schipper Coördinator Mantelzorg