97 - Spectrum partner met Elan

Wat is zorgzaam?
“Zorgzame mensen nemen een ander graag iets uit
handen. Maar vaak help je mensen uiteindelijk meer door
ze te stimuleren en te begeleiden om zelf (weer) iets te
ondernemen. Dat is óók zorgzaamheid. Hoe je als vrijwilliger
op deze andere manier zorgzaam kunt zijn, is de kernvraag
van de pilot die Spectrum voor en met onze zorgvrijwilligers
vormgeeft. Duidelijk zijn als vrijwilliger waarmee je wilt helpen
en wat je als inzet van de ander vraagt.
Bij de overheid bestaan hoge verwachtingen over de inzet van
het vrijwilligerswerk bij de decentralisaties. Wij willen dat als
gemeente met vrijwilligers bediscussiëren. Uitzoeken hoe je dat
doet, niet voorschrijven. Daar is tijd voor. Omdenken gaat niet
van de ene op de andere dag.”
(Ton Fransen, gemeente Renkum)
Formeel + informeel = samen zorgen
Positieve insteek
Nog vaak worden de zorg voor zorgvragers en de ondersteuning aan hun mantelzorgers grotendeels uit elkaar
gehaald, alsof het om twee gescheiden werelden gaat.
Mantelzorgondersteuning krijgt een positieve draai wanneer we zorgvragers en mantelzorgers veel meer als een
duo benaderen, als een tweespan. Met een blik die zich
niet alleen richt op de zorgsituatie, maar ook op hun leefsituatie in het algemeen. De zwaarmoedige insteek van het
voorkomen van overbelasting kantelt dan naar de vraag:
hoe kunnen zorgvrager en mantelzorger hun leven zoveel
mogelijk naar eigen wens inrichten? Met eigen regie dus.
Dat is de visie van SPECTRUM partner met elan.
Niet alleen in de professionele zorg zijn verschillende partijen betrokken. Ook de informele zorg kent een circuit van
instellingen en stichtingen, die allemaal een klein stukje
van het geheel aan hulp kunnen geven. Beroepskrachten en
zorgvrijwilligers, zorgvragers en mantelzorgers; alle partijen
hebben op hun eigen manier met elkaar te maken.
Om al die lijntjes bij elkaar te brengen, is samenwerking en
onderling contact nodig. Daar zijn afspraken over te maken. Maar het begint met de drive om het anders te willen
doen.
De Mantelzorgkrachtgenerator:
Een instrument gebaseerd op de reeds door Spectrum
toegepaste Burgerkrachtgenerator. De kern is: mantelzorgers zelf laten benoemen welke wensen en behoeften
zij hebben op ondersteuning. Zij nemen hierdoor meer de
regie over hun eigen ondersteuning. Professionals krijgen
met dit instrument beter zicht op de leefwereld van
mantelzorgers.
ZORGVRAGER
MANTELZORGER
Andere rol
De focus leggen bij zorgvrager en mantelzorger als duo
betekent iets voor de manier waarop we mantelzorgers
ondersteunen. Wat kunnen en willen zorgvragers en mantel-zorgers graag zelf doen en wanneer zijn extra helpende
handen een uitkomst? Als de eigen regie van zorgvrager en
mantelzorger centraal staat, is de rol van beroepskrachten
en vrijwilligers faciliterend. Een rol die goed past bij de
veranderende kijk op zorg en zorgzaamheid.
Draagkracht van mantelzorgers
“Als gemeente en steunpunt mantelzorg keken we altijd
naar de draaglast van onze mantelzorgers. Maar wat is
hun draagkracht?” In samenwerking met de gemeente die
deze vraag stelde, ontwikkelt Spectrum een
draagkrachtmeter. Door de vraag om te draaien, hopen
we een beter antwoord
en nieuwe oplossingen
te vinden om mantelzorgers in staat te
stellen op een prettige
manier te mantelzorgen.
Balans in werk
en mantelzorg
Met mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid
maken werkgevers het
voor hun werknemers
mogelijk om de mantelzorg die ze graag
willen geven, te combineren met de eisen
van hun baan. Een op de acht werknemers biedt namelijk
mantelzorg. Als dit bewustzijn eenmaal geland is, zijn het
vaak maar kleine aanpassingen die grote winst opleveren.
En de winst is wederzijds: werkgevers kunnen
blijven rekenen op hun mantelzorgende medewerkers en
deze werknemers kunnen werk en zorg in balans houden.
En natuurlijk komt dit ook de zorgvrager ten goede.
Naarmate de zorgvraag complexer is, zijn er meer professionals bij betrokken. Zo blijken kwetsbare thuiswonende
ouderen gemiddeld maar liefst tien hulpverleners om zich
heen te hebben: zeven beroepskrachten en drie mantelzorgers.1 Van alle hulp ligt niettemin het leeuwendeel bij
de informele zorg. De mantelzorger, die daarbij meer of
minder hulp krijgt van familie, vrienden en kennissen, georganiseerde en ongeorganiseerde vrijwilligers. Professionals
ondersteunen als dat noodzakelijk is.
Met zoveel taken en zoveel personen valt er dus wel wat
af te stemmen! Gek genoeg gebeurt dat weinig. Of niet
genoeg. En dat is op zijn minst onhandig, want:
• onuitgesproken verwachtingen kunnen wrijving en
ontevredenheid geven,
• ieder heeft een eigen ‘deskundigheid’ in de zorgsituatie,
die belangrijk is voor de kwaliteit van leven,
• de zorgsituatie is soms een kwetsbaar kaartenhuis,
waarin elke schakel van belang is.
SCHOOL
ZORG
ZORGVRAGER
WERK
MANTELZORGER
VRIJE
TIJD
WIJK
THUIS
“Hoe kunnen
zorgvrager en mantelzorger
hun leven zoveel mogelijk
naar eigen wens inrichten?”
Zorg op maat met mantelzorg
“Voor een zorginstelling staat het welzijn van cliënten
voorop. Hoe kun je daar, behalve met goede zorg, nog
meer aan bijdragen? Door te zorgen dat het met hun
mantelzorgers ook goed gaat. Of de cliënt nu intramuraal woont, of thuis hulp krijgt. Ons motto: onze
cliënten kunnen het niet alleen doen, de mantelzorgers
hoeven het niet alleen te doen
en als professionals willen we
het niet alleen doen. Daarom
werken SZR, ZDB en STMR
(drie zorginstellingen in Tiel) en
het Steunpunt Mantelzorg van
Mozaïek Welzijnsdiensten met
elkaar samen. Spectrum helpt
ons om dit ondersteuningsproces goed in te richten.”
(Saskia Beck, SZR Tiel)
Mantelzorgpuzzel
De mantelzorgpuzzel van Spectrum is een nieuwe manier om te kijken hoe je
mantelzorgers bereikt en ondersteunt. Vind ze op de plekken waar ze al zijn! In
de wijk, op school, op het werk, in kerkelijk of verenigingsverband. En kijk wat je
daar voor hen kunt betekenen.
Wanneer vrijwilligers en professionals in allerlei leefgebieden alert zijn op mantelzorgers, kunnen ze hen beter in staat stellen om de zorg op een prettige manier te
blijven geven. Bekijk ook eens het filmpje met onze visie op mantelzorg!
Wilt u meer weten?
Neem dan contact op met:
• Ursela van Dijk, (06) 51 63 76 97
[email protected]
• Gerrit Dijkerman, (06) 14 61 86 81
[email protected]
1
Of kijk op onze website:
www.spectrumelan.nl
I. Zwart‐Olde, M. Jacobs, M. Broese van Groenou e.a., Samen zorgen voor thuiswonende ouderen: Onderzoeksrapportage over de samenwerking tussen mantelzorgers, professionals en vrijwilligers in de thuiszorg. Amsterdam (VU) 2013. (www.fsw.vu.nl/zorgnetwerk).

Download Report