e-CF: tool voor conTracTmanagEmEnT

ITExpert
Hoewel het gebruik van het Europese e-Competence Framework nog in de kinderschoenen
staat, kan het een goed middel zijn om heldere afspraken te maken tussen leveranciers en
afnemers. Het helpt IT-professionals en inkopers, zegt Marianne Korpershoek, om meer
grip te krijgen op de totstandkoming en het managen van contracten en projecten.
door: Marianne Korpershoek beeld: shutterstock
e-Competence Framework kan krachtig middel
zijn bij outsourcings- en beheercontracten
e-CF: tool voor
contractmanagement
B3 e-4!
relevante
dimensies e-CF
De eerste dimensie komt voort uit
het typische ICT-businessproces
van plannen, bouwen, uitvoeren,
mogelijk maken (bijvoorbeeld
opleiden) en beheren.
De tweede dimensie bestaat uit
veertig e-competentiereferenties
die door de deelnemers aan de ontwikkeling van het e-CF als belangrijk voor ICT zijn geïdentificeerd.
De derde dimensie ziet toe op het
gewenste niveau van het individu.
Deze schaal loopt van 1 tot en met
5, waarbij 1 staat voor ondersteunend niveau en 5 voor het allerhoogste strategische niveau.
De vierde dimensie is voor dit artikel niet relevant, maar ziet op de
zachtere gedragscompetenties die
nodig zijn om een bepaalde functie
goed uit te kunnen uitvoeren.
Uitgebreide informatie over het
e-CF is te vinden op de website
www.ecompetence.eu en
http://e-cf.nl. In de documentatie
op deze sites zijn handleidingen,
case studies en verdere documentatie te vinden.
B3 e-1?
D
32
it voorjaar is het European e-Competence Framework 3.0
gepubliceerd. De vorige versie 2.0 dateert uit 2008. Het eCF is
een methode om professionele ICT-vaardigheden eenduidig
te beschrijven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een
framework van competenties en competentieniveaus die
gekoppeld zijn aan de levenscyclus van een ICT-systeem. Met e-CF
worden beroepsprofielen ontwikkeld die herkenbaar zijn in de hele
Europese Unie. Het e-CF speelt dus een grote rol in de werving en het
onderwijs van ICT-professionals. Daarop wordt in deze bijdrage niet
ingegaan. Want het eCF kan ook een krachtig middel zijn in IT-contracten
zoals bijvoorbeeld in outsourcingscontracten en beheercontracten. Het
eCF is zo’n krachtig middel omdat het helder maakt welke professional
ingezet gaat of moet worden op een taak. Daarmee kunnen problemen uit
het onderstaande voorbeeld voorkomen worden. In contracten kan het
eCF gebruikt worden om eenduidig vast te stellen wie voor hoelang tegen
welke prijs op een project wordt ingezet. In IT-aanbestedingen kan het
eCF gebruikt worden om goede vergelijkingen te maken tussen diverse
leveranciers.
Een voorbeeld. Een organisatie met een maatwerksysteem had het beheer
geoutsourced naar een grote leverancier. In het contract waren strikte
afspraken gemaakt over de kosten van het onderhoud en het beheer om te
voorkomen dat de kosten niet te budgetteren waren. Toch ontstonden er
discussies over het contract. De leverancier vond dat er voor bepaalde
werkzaamheden duurdere mensen dan afgesproken in duurdere rollen
ingezet moesten worden, met grote gevolgen voor de budgetten. Zoals te
verwachten viel het project uiteindelijk veel duurder uit. De professional
die de leverancier bij de totstandkoming van het contract voor ogen had,
kon beduidend minder dan de professional die de afnemer verwachtte,
met als gevolg dat er veel duurdere mensen ingehuurd moesten worden
om het systeem naar verwachting van de afnemer te beheren.
Door in contracten te verwijzen naar competenties uit het European
e-Competence Framework kunnen de problemen uit het voorbeeld
voorkomen worden en kunnen projecten beter gebudgetteerd en
geëvalueerd worden.
Volgens de handleiding is het e-CF een tool om wederzijds begrip te
kweken tussen bijvoorbeeld leveranciers en afnemers en te voorzien in
heldere taal door het formuleren van competenties die ICT-professionals
Frameworks
Het e-CF is niet het enige framework dat gebruikt wordt om IT-functies en
-rollen te beschrijven. Met het complexer worden van IT, kwamen er steeds
meer functies in de IT en werd het ook steeds lastiger om functies met elkaar
te vergelijken. Daarom zijn diverse frameworks opgezet. De bekendste zijn:
• SFIA (spreek uit als Sofia): Skills Framework for the Information Age. Dit
model wordt beheerd door de SFIA Foundation. SFIA wordt voornamelijk
gebruikt in grote Angelsaksische organisaties.
• Open CITS staat voor Open Group Certified Specialist. Dit framework is
ontwikkeld door de Open Group. De Open Group is ook bekend van de
certificering van Unix. De Open Group is een non-profitorganisatie waarin
leden zitten uit de IT-industrie – afnemers en overheden. Het is een wereldwijde standaard.
• e-CF is gestart in 2006 door een aantal grote Europese bedrijven zoals
Airbus, IG Metal en Michelin, en is van het begin af aan gesteund door de
Europese Commissie. Het e-CF beschrijft per kennisgebied welke vaardigheden en competenties bij welke IT-rol horen. Nederland loopt voorop in
het gebruik ervan. Het ministerie van Economische Zaken heeft de werkgroep e-CF opgericht om het gebruik ervan te stimuleren.
• AITTS staat voor Advanced IT Training System. Dit systeem is ontwikkeld
door IG Metal, BITKOM, onderwijsinstellingen en een aantal sectorale
werkgeversorganisaties. Het systeem wordt ook ondersteund door het
Duitse ministerie van Onderwijs en Onderzoek. AITTS en e-CF vertonen veel
overeenkomsten in systematiek en zijn relatief eenvoudig te vergelijken.
Dimension 1
5 e-CF areas
(A – E)
Dimension 2
40 e-Competences identified
A. PLAN
A.1. IS and Business Strategy Alignment
A.2. Service Level Management
A.3. Business Plan Development
A.4. Product / Service Planning
A.5. Architecture Design
A.6. Application Design
A.7. Technology Trend Monitoring
A.8. Sustainable Development
A.9. Innovating
B.1. Application Development
B.2. Component Integration
B.3. Testing
B.4. Solution Deployment
B.5. Documentation Production
B.6. Systems Engineering
C.1. User Support
C.2. Change Support
C.3. Service Delivery
C.4. Problem Management
D.1. Information Security Strategy Development
D.2. ICT Quality Strategy Development
D.3. Education and Training Provision
D.4. Purchasing
D.5. Sales Proposal Development
D.6. Channel Management
D.7. Sales Management
D.8. Contract Management
D.9. Personnel Development
D.10. Information and Knowledge Management
D.11. Needs Identification
D.12. Digital Marketing
E.1. Forecast Development
E.2. Project and Portfolio Management
E.3. Risk Management
E.4. Relationship Management
E.5. Process Improvement
E.6. ICT Quality Management
E.7. Business Change Management
E.8. Information Security Management
E.9. IS Governance
B. BUILD
C. RUN
D. ENABLE
E. MANAGE
nodig hebben. Op deze manier spreken afnemers en leveranciers,
werkgevers en werknemers en freelancers dezelfde taal en begrijpen ze
over en weer waar ze het over hebben.
Het e-CF is ontwikkeld in een aantal grote Europese bedrijven zoals
Airbus, Capgemini, maar ook UNESCO en het ministerie van Economische Zaken. De Europese Commissie heeft het project inmiddels omarmd
met de bedoeling om IT’ers overal in Europa inzetbaar te maken. Het is de
bedoeling dat het e-CF zo flexibel is dat het zowel door grote organisaties
als door MKB-organisaties gebruikt kan worden. Verder is de flexibiliteit
ook nodig om toekomstige functies in bijvoorbeeld de game-industrie of
voor app-ontwikkeling transparant en eenduidig te kunnen beschrijven.
Dimensies
Met de – in ieder geval – eerste drie dimensies van het e-CF (zie kader)
kunnen functiebeschrijvingen opgesteld worden. Deze functiebeschrijvingen kunnen weer gebruikt worden in projectplannen en contracten
om te verwijzen naar inzet, planningen en tarieven. Door het e-CF zo in
te zetten in offerteaanvragen, aanbestedingen en contractonderhandelingen weten leverancier en afnemer dat ze het over hetzelfde hebben en dat
de verwachtingen over en weer over de inzet van het personeel, gelijk
zijn. Een dergelijke aanpak voorkomt problemen achteraf waarbij de
relatie verzuurt omdat planningen niet blijken te kloppen en budgetten
worden overschreden.
Inzet van het e-CF kan er ook voor zorgen dat afnemers die diverse
offertes aanvragen, deze kunnen vergelijken met andere offertes. Verder
kan de haalbaarheid van het geoffreerde project getoetst worden door een
externe consultant of kunnen er in contracten audits op de inzet van
mensen worden afgesproken. Zo kan een afnemer voordat hij diensten
uitbesteedt of een omvangrijk implementatietraject afspreekt, beter zicht
krijgen op de kans van slagen. Het e-CF kan daarmee een belangrijk tool
zijn om de governance op een IT-project te verbeteren.
De implementatie van het e-CF staat nog in de kinderschoenen, maar
Dimension 3
e-Competence proficiency levels
e-1 to e-5, related to EQF levels 3 – 8
e-1
e-2
e-3
e-4
e-5
Voor reacties
en nieuwe
bijdragen van
IT-experts:
Henk Ester,
070 3046812
h.ester@
automatiseringgids.nl
door het ontwikkelen van best practises bij de inkoop van ICT kan historie
worden opgebouwd, kunnen ervaringen worden uitgewisseld en kunnen
daardoor budgetoverschrijdingen en het aantal mislukte IT-projecten
worden verminderd.
Eenduidig
Kortom, met de publicatie van versie 3 van het e-CF is er een raamwerk
ontstaan dat veel mogelijkheden heeft om IT-functies eenduidig te
beschrijven. Deze eenduidigheid maakt het e-CF bij uitstek geschikt om
in te zetten bij contracten, bijvoorbeeld bij de bouw van maatwerk,
outsourcingscontracten en beheercontracten. Verder is het een interessant middel om inschrijvingen bij aanbestedingen beter vergelijkbaar te
maken. Zeker bij grote ontwikkelprojecten, waarbij vaak geschoven wordt
met medewerkers, kan een afnemer veel grip houden op de bemensing
van het project.
Het blijft wel spannend in hoeverre het e-CF breed geaccepteerd gaat
worden. In Nederland is het zeer positief ontvangen. Veel bedrijven
wachten nog af, maar de Nederlandse overheid gaat het e-CF inzetten. In
het onderwijs, zowel in Nederland als België, wordt het al actief gebruikt
om uitwisselingsprogramma’s tussen verschillende universiteiten
en hogescholen op te zetten. Het lijkt dus een kwestie van tijd dat
het e-CF breed geaccepteerd zal gaan worden.
»
Marianne Korpershoek
([email protected]) is advocaat
bij Louwers IP|Technology Advocaten.
33

Download Report