SW journaal - AO 2.0 - Tom de Haas Consultancy

Leve ‘participatieve arbeidsintegratie’!
Het is tijd voor
arbeidsontwikkeling 2.0
Re-integratie die gericht is op participeren naar vermogen kan niet zonder
arbeidsontwikkeling. En die arbeidsontwikkeling moet op een andere leest
geschoeid worden.
Tekst: Tom de Haas, Jan van der Hidde, Angela Linders en Henk Loos
e staan kort voor de invoe-
W
Bouwstenen
ring van de Participatiewet.
Om arbeidsontwikkeling op een nieuwe
eigen kracht van deelnemers is een kri-
De spanning tussen de doel-
leest te kunnen schoeien, zijn concrete
tische succesfactor bij het ontwikkelen
stellingen van de wet en de beschikbare
en scherpe uitgangspunten nodig. Deze
van passende vaardigheden en het
middelen wordt steeds concreter en leidt
uitgangspunten hebben we binnen
vinden en behouden van passend
nu al tot scherpe keuzes. Steeds vaker
participatieve arbeidsintegratie vorm-
werk.
zijn er berichten dat gemeenten de knip
gegeven in concrete werkwijzen. Dit zijn
tussen arbeidsparticipatie en maatschap-
de uitgangspunten:
voor burgers met een loonwaarde tus-
pelijke participatie, tussen de Participa-
• De doelstelling van de Participatiewet
sen dertig en tachtig procent van het
• Versterken van zelfredzaamheid en
• De participatieve aanpak die nodig is
tiewet en de Wmo, willen leggen bij een
is zoveel mogelijk (jong)volwassenen
minimumloon is een ondernemingsac-
loonwaarde van vijftig procent.
met en zonder een arbeidsbeperking
tiviteit, met een eigen primair proces,
In 2010 staken wij, de vier auteurs van dit
en WWB’ers in staat te stellen loonvor-
waarmee waarde wordt gerealiseerd
artikel, de koppen bij elkaar. Onze overtui-
mende arbeid te verrichten.
voor werkgevers, gemeenten en burgers.
ging: re-integratie die gericht is op parti-
• Betaald werk draagt bij aan welzijn,
ciperen naar vermogen kan niet zonder
welvaart en zelfredzaamheid van het
arbeidsontwikkeling. Zeker niet als het
individu, van een groep en van de
Het primair proces participatieve
arbeidsintegratie
samenleving.
Arbeidsontwikkeling is niet alleen een
gaat om de doelgroep met een loonwaarde tussen dertig en tachtig procent van
• Volwaardig werk wordt primair gevon-
het wettelijk minimumloon. Wij zijn er
den en uitgevoerd op de werkvloer van
ook van overtuigd dat arbeidsontwikke-
reguliere werkgevers. Dit geldt ook
consulenten. Wij zien het als een onder-
ling op een andere leest geschoeid moet
voor mensen met een loonwaarde
nemingsactiviteit, als een bedrijfsproces
onder het minimumloon.
waarin zakelijke besluiten worden geno-
worden, waarin een mensgerichte ontwikkelaanpak wordt gecombineerd met
• Volwaardig werk vinden lukt alleen op
inhoudelijke visie, een opvatting van
arbeidskundigen en re-integratie
men. Waar bewezen aanpakken worden
een doelmatige dienstverlening. Alleen in
grote schaal als aantoonbare economi-
ingezet om tot een aansprekend resultaat
deze combinatie is het mogelijk dat
sche meerwaarde wordt gerealiseerd
te komen.
arbeidsontwikkeling een betaalbare en
voor de deelnemende werkgevers.
Wat is een aansprekend resultaat van
noodzakelijke bijdrage levert. Vanaf 2010
• Voor de groep (jong)volwassenen met
participatieve arbeidsintegratie? Die
tot diep in 2014 werkten wij aan een
een loonwaarde tussen dertig en tach-
vraag wordt beantwoord door de drie
boek over een nieuwe aanpak. Om duide-
tig procent van het minimumloon is
belangrijkste stakeholders: de gemeente,
lijk te maken dat het echt anders moet,
structurele ondersteuning via partici-
de werkgever en de burger die deelneemt
introduceren wij arbeidsontwikkeling
patieve arbeidsintegratie noodzakelijk
aan een arbeidsintegratietraject. Het
om het doel te bereiken.
eindresultaat is een goede balans tussen
2.0: participatieve arbeidsintegratie. In dit
artikel vatten we de kern van de nieuwe
• De eigen talenten en motivatie van
publicatie samen. Ons boek verschijnt op
(jong)volwassenen worden actief
werkgever en de deelnemer. Die balans
1 januari 2015, de invoeringsdatum van
ingezet bij het vinden van passend
hebben we in beeld gebracht in het
de Participatiewet.
werk met bijbehorende loonwaarde.
‘balanceboard’.
18
SW-Journaal 7 oktober 2014
de prestaties van de gemeente, de
het glas half vol is, niet half leeg. Diagnostiek wordt ingezet om naar ieders
individuele mogelijkheden te kijken.
Gemeente
Go
e
d
bu
Be
rg
ge
er
le
sc
id
ha
in
g
p
en
ui
tk
er
in
g
Doelen gemeente:
Arbeidsparticipatie zo
regulier mogelijk
Inmiddels wordt op een aantal plekken in
We
rkg
eleg
Lev
enh
ere
eid
n va
np
erso
nee
l
ons land ervaring opgedaan met deze positieve manier van werken. Hiermee worden
goede resultaten geboekt. Jobcoaches en
consulenten gaan anders werken. Een soci-
Uitvoering
Burger
aal ondernemer die verstandelijk gehandi-
Werkgever
en betaald werk formuleert het als volgt:
Arbeid
inkomen
Werkplek en
Doelen burger:
Inkomen, Zelfstandigheid
Kwaliteit van leven
capte jongeren opleidt tot mbo-niveau 3
Doelen werkgever:
Winst, Continuïteit
MVO
‘Als een van onze jongeren niet kan wat
wij van hem vragen, dan is dat onze fout,
niet de zijne. Wij moeten aansluiten bij de
manier waarop hij zijn talent het makkelijkst ontwikkeld. Niet andersom.’
Figuur 1 Balanceboard uitvoering en onderlinge relaties tussen klanten
Het bedrijfsproces participatieve
arbeidsintegratie
De term ‘participatief’ heeft betekenis
De gemeente als klant
De ‘core business’ van de uitvoerders van
voor alle drie de stakeholders. Van ieder
We plaatsen de gemeente in de rol van
de Participatiewet is personeelsdienstver-
wordt een actieve en betrokken inzet
beleidsregisseur en van opdrachtgever
lening. Anders dan in de afgelopen jaren
verwacht. De uitvoerder die van de
van de uitvoerders van de Participatie-
moet die opdracht met beperkte midde-
gemeente de opdracht krijgt om de
wet. De gemeente kan ook zelf een deel
len worden uitgevoerd. Gekozen aanpak-
Participatiewet uit te voeren, heeft de
van de uitvoering doen. Dan is zij zowel
ken moeten meer ‘evidence based’ zijn.
opdracht om voor alle drie de ‘klanten’ het
klant als leverancier. Het belang ofwel het
De inrichting van bedrijfsprocessen moet
maximaal haalbare resultaat te boeken.
beoogde resultaat voor de gemeente is
strak zijn, zonder activiteiten die geen
vlotte doorstroom naar (leer)werkplekken
waarde toevoegen. Zonder rituelen die
Nieuwe rollen
in reguliere bedrijven. Dit leidt tot
voortkomen uit oude ideologie. Bij de
Hoe zien de nieuwe rollen van de
(gedeeltelijk) betaald werk en langdurige
bedrijfsvoering van participatieve
gemeente, de werkgever en de burger
financiële onafhankelijkheid. Daarmee
arbeidsintegratie kiezen wij daarom voor
als klanten eruit?
worden inhoudelijke en financiële doelen
‘lean’-principes. We moeten samen de
van de Participatiewet bereikt: schade-
bedrijfsvoering professionaliseren. De
De werkgever als klant
lastbeperking op het uitkeringsbudget en
tijd van consulenten met ieder hun eigen
In de Participatiewet krijgen werkgevers
overlastschadebeperking op het maat-
winkeltje is voorgoed voorbij. Personeels-
een prominente rol. Van hen wordt
schappelijke en veiligheidsbudget.
diensten leveren met een hoge toegevoegde waarde is een professionele
gevraagd een groot deel van de (leer-)
werkplekken te realiseren voor burgers
De burger als klant
ondernemingsactiviteit.
uit de Wajong, WWB en de sociale werk-
Met ‘burger’ bedoelen we de man of
De effecten van de Participatiewet gaan
voorziening. Onze overtuiging is dat de
vrouw die werkloos is, een forse afstand
zich de komende tijd echt manifesteren.
werkgevers hun bijdrage alleen kunnen
tot de arbeidsmarkt heeft en als gevolg
Onze inzet is om de essentie van de Parti-
leveren als het voor hen rendement op-
daarvan een loonwaarde ruim onder het
cipatiewet tot een succes te maken aan
levert. Dat kan financieel zijn, maar het
minimumloon. Binnen participatieve
de hand van participatieve arbeidsinte-
kan ook gaan om concurrentievoordeel.
arbeidsintegratie vinden wij het woord
gratie: participeren naar vermogen voor
Het rendement kan ook zijn dat een
‘klant’ ongepast. ‘Werknemer’ past beter.
iedereen die dat kan en wil. Arbeidsont-
bedrijf het imago krijgt of versterkt van
De nadruk ligt bij participatieve arbeids-
wikkeling is dood. Leve participatieve
arbeidsintegratie! Q
‘sociaal ondernemer’. Als de inzet van
integratie op het versterken van de
medewerkers met een arbeidsbeperking
talenten en eigen kracht van de potenti-
maar toegevoegde waarde oplevert. Dáár
ele werknemer. Deelnemers starten met
Tom de Haas is zelfstandig adviseur en schrijver.
gaat het om. Uitvoerders van de Partici-
het vertellen van hun eigen verhaal. Van
Jan van der Hidde houdt zich als lid van het
patiewet leveren uiteenlopende perso-
hen wordt gevraagd dat ze actief en inter-
managementteam van Lander bezig met arbeids-
neelsdiensten aan werkgevers. Dat is een
actief meewerken aan hun ontwikkeling
marktbeleid en productontwikkeling. Angela Lin-
ondernemingsactiviteit die hoge eisen
en aan het vinden van hun werkplek.
ders is zelfstandig adviseur in het sociaal domein.
stelt aan de kwaliteit van marketing en
Er wordt gekeken naar de kwaliteiten die
Henk Loos is gespecialiseerd in Lean en informa-
acquisitie en die gecombineerd moet
zij in huis hebben en die verder ontwik-
tiemanagement. Rond de jaarwisseling verschijnt
worden met een participatieve aanpak.
keld kunnen worden. Centraal staat dat
hun boek over participatieve arbeidsintegratie.
SW-Journaal 7 oktober 2014
19