POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Langestraat 24 TELEFOON Centrum Publieksparticipatie Ontwerp luchthavenbesluit burgerluchthaven Twente Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 30316 2500 GH Den Haag 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 16 april 2014 1400115090 E.A. Smit UW BRIEF VAN UW KENMERK DOORKIESNUMMER --- --- (053) 481 81 12 ONDERWERP zienswijze ontwerp luchthavenbesluit burgerluchthaven Twente Excellentie, Hierbij dienen wij een zienswijze in op het door u genomen ontwerp Luchthavenbesluit burgerluchthaven Twente. Inleiding Op 19 november 2013 hebben ADT (Area Development Twente) en Exploitatiemaatschappij Vliegveld Twente B.V. een aanvraag ingediend voor een luchthavenbesluit voor luchthaven Twente. Op 7 maart heeft u het Ontwerp Luchthavenbesluit gepubliceerd als belangrijke stap in de ontwikkeling van de luchthaven Twente, als luchthaven van nationale betekenis. Een ontwikkeling die bij moet dragen aan een economisch sterker en duurzaam Twente. De totale gebiedsontwikkeling, inclusief de doorstart van de luchthaven is eveneens een belangrijke pijler onder het economisch beleid van de gemeente Enschede. Wij zijn dan ook verheugd met het voornemen van het kabinet tot het slaan van een luchthavenbesluit later dit jaar. Als partner in ADT, heeft de gemeente Enschede met de vaststelling van de structuurvisie gebiedsontwikkeling luchthaven Twente e.o., samen met de provincie Overijssel en het Rijk de weg vrij gemaakt voor een integrale gebiedsontwikkeling, met daarin ruimte voor een compacte luchthaven in het groen. Haaks op deze ambitie staat echter een vermeende grootschalige bomenkap zoals deze zou kunnen worden herleid tot het ontwerp luchthavenbesluit van 7 maart 2014. Stringente vertaling van internationale regelgeving in het Besluit Burgerluchthavens heeft in het Ontwerp Luchthavenbesluit Twente, het onbedoelde effect dat een groot aantal hectares bos gekapt zou kunnen worden. Dit is voor ons onacceptabel. De onrust en commotie die hierdoor is ontstaan in onze gemeente maar ook daarbuiten hebben wij eerder onder uw aandacht gebracht. In aansluiting daarop roepen wij u in deze zienswijze op, deze onbedoelde gevolgen weg te nemen in het definitieve Luchthavenbesluit dat u binnenkort gaat slaan. DATUM ONS KENMERK PAGINA 16 april 2014 1400115090 2/3 Achtergronden In het ontwerp LHB van maart 2014 zijn kaarten en teksten opgenomen over een aantal zones dat obstakelvrij moet zijn. Dat gaat om zones die betrekking hebben op vliegveiligheid en vliegroutes en om zones die betrekking hebben op het functioneren van de communicatie-, navigatie en surveillance-apparatuur (CNS). In het besluit en de toelichting daarop is aangegeven dat obstakels zoals bomen, gekapt of getopt moeten worden, als ze door de obstakelvlakken steken. In het ontwerp-LHB wordt niet expliciet aangegeven wat er gekapt zou moeten worden. Op grond van die tekst leidt een één op één vertaling van de kaarten uit het ontwerp-LHB tot de constatering dat er veel hectaren bos gekapt zouden moeten worden. Dat vloeit voornamelijk voort uit de obstakelvlakken die gerelateerd zijn aan de CNS-apparatuur en de ILS (Instrument Landing Systems). Als het om de vliegveiligheid gaat (starten en landen) dan gaat het over een deel ervan. In algemene zin kan daarbij worden gesteld dat bomen binnen het luchthavengebied en in het verlengde van de verharde start-en landingsbaan (dichtbij de luchthaven) het meest kritisch voor de vliegveiligheid zijn. De grondslag voor de tekst in het ontwerp LHB is het Besluit Burgerluchthavens (BBL). Het BBL is afgeleid van internationale regelgeving (ICAO). In het BBL zijn echter niet alleen de internationale vereisten (‘standards’), maar ook de aanbevelingen (‘recommended practices’) ten aanzien van obstakelvlakken als onvoorwaardelijke verplichtingen opgenomen. Dit leidt er toe dat op grond van het BBL strikt genomen geen obstakels door de obstakelvlakken mogen steken. Indien dat het geval is moeten deze obstakels worden verwijderd, tenzij voor het betreffende obstakel een (bouw of aanleg)vergunning is verleend. De internationale regelgeving biedt daarentegen de mogelijkheid om op basis van zogenaamde safety cases te onderzoeken of obstakels die door de obstakelvlakken steken daadwerkelijk een risico vormen voor de vliegveiligheid of een negatief effect hebben op de werking van CNSapparatuur. Indien daarvan geen sprake is, is het verwijderen van die obstakels niet nodig. Deze mogelijkheid ontbreekt vooralsnog in de huidige Nederlandse regelgeving (het BBL). Nieuwe regelgeving; by pass voor Twente Gezien de tekst in het ontwerp Luchthavenbesluit als ook basis van bestuurlijke contacten en de gesprekken die wij recent hebben gevoerd, menen wij de conclusie te kunnen trekken dat u zich voldoende bewust bent, dat de huidige tekst in het ontwerp LHB, gebaseerd op het BBL, te restrictief is en tot onbedoelde gevolgen leidt voor het ontwerp LHB Twente. Wij nemen aan dat om die reden vooruitlopend op het definitieve luchthavenbesluit door u een voetnoot in het ontwerp LHB al het volgende is opgenomen: “momenteel is een wijziging van het Besluit Burgerluchthavens in voorbereiding, die mogelijk leidt tot een versoepeling van het ruimtelijk regime in de beperkingengebieden in verband met de vliegveiligheid. Op dit moment kan daar geen rekening mee worden gehouden, maar mogelijk zal er bij de vaststelling van het LHB op worden geanticipeerd”. Deze voorgenomen wijziging heeft onder andere als doel het mogelijk te maken op basis van een uit te voeren ‘’aeronautical study” obstakels die de vliegveiligheid niet belemmeren te kunnen behouden. Juist deze toetsings- en afwegingsmogelijkheid ontbreekt nog zoals gezegd in het huidige Besluit burgerluchthavens, hetgeen tot commotie over de vermeende massale bomenkap heeft geleid. DATUM ONS KENMERK PAGINA 16 april 2014 1400115090 3/3 Nieuwe natuur In de gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente en omgeving wordt door de provincie Overijssel zeer fors geïnvesteerd in onder andere de omgeving van de natuur en de daarmee samenhangende kwaliteit en kwantiteit van de waterhuishouding. In Ruimtelijke visie en de daarna de Actualisatie Omgevingsvisie 2013 heeft de provincie Overijssel de ambities ten aanzien van de ecologische hoofdstructuur (EHS) verankerd waaronder die rond gebiedsontwikkeling luchthaven en omgeving. Wij vragen uw aandacht voor het feit dat de functie van natuurgebied verboden wordt tenzij de bestemming rechtmatig was op het moment van inwerkingtreding van het LHB. Wij gaan er vanuit, dat de EHS en de daarmee samenhangende maatregelen van de provincie Overijssel uit de genoemde visies, wordt beschouwd als bestaand gebruik en dus gewoon doorgang kunnen vinden. Graag zouden wij zien dat u deze interpretatie (toegestane natuur) in het definitieve luchthavenbesluit bevestigt in aanvulling op uw antwoorden op kamervragen d.d. 31 maart 2014 waarin u aangeeft dat deze natuur ‘’in die zin ook sinds 2013 onderdeel uitmaakt van de EHS van de provincie. Er is dus geen sprake van nieuw gebruik’’. Tenslotte Wij roepen u op voor Twente versneld met resultaten van een studie naar obstakelvlakken te komen en te anticiperen op het te wijzigen Besluit burgerluchthavens en Regeling burgerluchthavens. Alleen op deze wijze kan dan tijdig een definitief luchthavenbesluit worden geslagen en er volstrekte duidelijkheid ontstaan over de inzet van ADT, het Rijk belangenorganisaties om, binnen de veiligheidskaders, de bomenkap tot een minimum te beperken. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Enschede, de Secretaris, de Burgemeester, (M.J.M. Meijs) (P.E.J. den Oudsten)