Jaarkrant 2014 - ROC van Amsterdam

Jaar
krant
2014
P. 05
P. 10
Staat van instelling:
Ruim 400 docenten
voldoende
krijgen LC scholing
P. 08
P. 16
Weer positief
JOB Keurmerk voor
financieel resultaat
Centrale Studentenraad
rocva.nl
College van Bestuur ROC van Amsterdam
Voorzitter: Edo C.M. de Jaeger
Raad van Bestuur
ROC van Amsterdam-ROC van Flevoland
Voorzitter: Edo C. M. de Jaeger
Vicevoorzitter: Ronald C.A. Wilcke
Leden: Gerrit Vreugdenhil en
Ricardo J.W. Winter (ook gedelegeerd
bestuurder VOvA)
Raad van Toezicht
Voorzitter: G.H. Faber
Vicevoorzitter: J.C.H.G. Arts
Leden:
F.P. Bijdendijk
F.I.M. Houterman
E.P. van Maanen
R.C.Th. Ootjers
UITBLIN
KERS R
OCvA
ZIE STEVEN
VAN DRAANEN
IN ACTIE! >>
BEKIJK
HET
FILMPJE
& ROC
vF
‘Diploma
ROCvA UITBLINKER 2013
is geen
eindstation Steven van Draanen
maar een
nieuw begin!’
2
Steven volgt de opleiding
Gespecialiseerd Kok op niveau 4.
Uniek is dat hij zijn schoolcarrière
startte op niveau 1 en stap voor
stap opklom: hij begon als horecaassistent met groenten snijden
en kookt nu de sterren van de
hemel in een vijfsterrenhotel. Zijn
stagebegeleider en chefkok van het
Grand Hotel Amrath vertrouwde
Steven zijn geheime recepten toe
en dat is zo ongeveer de grootste
eer die een stagiaire kan krijgen.
Steven over zijn rol als uitblinker: ”Ik
wil laten zien dat een diploma geen
eindstation is, maar een begin op
weg naar een volgend diploma.’’
Steven is nog niet klaar met school:
volgend jaar wil hij de specialisatie
Patissier volgen.
Steven stond in de top 10 van de
landelijke Uitblinkers-finale.
Het gaat om de student
2013 was een prima jaar voor het ROC van Amsterdam.
Op alle hoofdlijnen ging het goed en zaken die goed
gaan, zijn geen item meer. Dus over huisvesting, groei of
financiën hoeven we het nu niet te hebben. De aandacht
gaat naar zaken waar wij nog niet tevreden over zijn,
zoals de studententevredenheid die niet of nauwelijks is
toegenomen.
Inmiddels heeft de Centrale Studentenraad een vol
jaar gedraaid. Dat volg ik van zeer dichtbij: de Centrale
Studentenraad heeft een eigen kantoor hier in de gang
en ik heb dus regelmatig contact met hen. Daarnaast
hebben we een structureel overleg ingepland. Daarbij
schoof ook eenmalig Jan van Zijl, de voorzitter van
de MBO Raad, aan. Hij verwachtte agendapunten
als ‘de koffieautomaat’ of ‘het klassenfeest’. Tot zijn
verrassing werd de agenda aangevoerd door Focus op
Vakmanschap en de intensivering in onderwijsuren. Er
volgde een discussie die inhoudelijk hout sneed en er,
later, dankzij de studenteninbreng toe leidde dat er een
verzoek voor uitzondering is ingediend.
Ik ben trots op onze Centrale Studentenraad. Het
afgelopen jaar kregen zij het JOB keurmerk, met de
aantekening dat de getrapte structuur een voorbeeld
voor andere studentenraden is. Wat zo bijzonder aan
deze constructie is, is dat het van onderaf en dus
ROCvA-breed wordt gedragen. Aan de basis staan
de klassenvertegenwoordigers, daarboven staan
de studentenraden en tot slot komt de Centrale
Studentenraad. De stem van de student gaat dus
langs alle geledingen; van klassenvertegenwoordiger
rechtstreeks naar docent en opleidingsmanager,
van studentenraad direct naar MBO College en de
Centrale studentenraad naar het bestuur. De Centrale
Studentenraad is voor ons een sleutel naar een
succesvolle aanpak van de studententevredenheid.
En niet in de laatste plaats omdat zo elke individuele
student een stem heeft. De ‘ik’ is belangrijk in onze
organisatie.
Onze missie is ‘Ik investeer in mensen’. Dat betekent dat
de individu centraal staat en dat iedere ik investeert in de
organisatie: het gezamenlijke doel is om als ROCvA de
top 5 van de Benchmark middelbaar beroepsonderwijs
te bereiken.
Daar zijn we nog niet. Maar de weg omhoog is
ingeslagen, de onderwijskwaliteit vertoont een stijgende
lijn. Dat laat de Interne Benchmark zien. Voor de teams
is onze Interne Benchmark een belangrijke leidraad. Wij
zien er het resultaat van teamgesprekken in terug. Het
afgelopen jaar zijn teamgesprekken een vanzelf sprekend
onderdeel geworden. Het allereerste gesprek voerden
wij enkele jaren terug met een team dat volgens de
maatstaf van de Onderwijsinspectie zeer zwak stond,
wij wilden niet dat de opleiding zou moeten stoppen en
gingen er naar toe. Mede door die interventie traden
er verbeteringen op, dit team heeft op de Interne
Benchmark inmiddels een 7,9. Als organisatie investeren
wij waar het nodig is, door een teamgesprek horen
wij waar eventuele problematiek zit en daar geven wij
gericht aandacht aan. Dit alles delen wij met de OR, zij
gaan ook mee op gesprek. Het is de beste manier om te
voelen wat er speelt binnen de organisatie.
Dat we de weg omhoog zijn ingeslagen is ook
bevestigd door de Onderwijsinspectie, die de Staat
van Instelling als voldoende beoordeelde. Behoud
van kwaliteit, vsv-cijfers en studententevredenheid
verbeteren zijn nu de grote lijnen waar we ons op richten,
middels het verhogen van de onderwijskwaliteit en
studententevredenheid. Dat doen we door allemaal daar
te investeren waar het nodig is, door iedere ‘ik’ in de
organisatie.
Edo de Jaeger,
Voorzitter College van Bestuur
Missie
Ik investeer in mensen
om een brug te slaan naar werk,
samenleving en vervolgonderwijs.
3
&
Doelen
ambities
ROC van Amsterdam wil hoge onderwijskwaliteit op maat leveren aan de student.
Onze ambitie is om in 2015 in de top vijf van de beste roc’s van Nederland te staan.
Wij willen een daadwerkelijke bijdrage leveren aan het oplossen van economische en
maatschappelijke vraagstukken in de noordvleugel van de Randstad.
Om deze ambitie te realiseren, streven we naar versterking van de kwaliteit. Wat we
willen bereiken en op welke gebieden, is onderdeel van de meerjarenstrategie 20122015 en is geformuleerd in de ‘4 p’s’ van Presteren, Professionaliseren, Profileren en
Positioneren.
Presteren staat voor hogere kwaliteit, hogere tevredenheid van studenten, bedrijven/
instellingen en medewerkers en een verbetering van het rendement.
Professionaliseren is het realiseren van een hoger niveau (kennis en vaardigheid) van alle
medewerkers, de houding om zich permanent te scholen en mede door systematische
feedback te verbeteren en het onderhoud en optimaliseren van het eigen vakmanschap.
Profileren houdt in dat er sprake is van herkenbare en homogene lesgroepen om meer
maatwerk en uitdaging aan de student te bieden.
Positionering doelt op onze MBO Colleges die we in onderscheidende gebouwen
huisvesten, waar sprake is van herkenbare beroepspraktijk, goede bereikbaarheid en
een prettig leerklimaat.
In 2013 richtten we ons nadrukkelijk op het verhogen van onderstaande resultaten:
• tevredenheid (de waardering van de studenten en leerlingen voor ons onderwijs, van
de bedrijven en instellingen waarvoor we opleiden, en van de medewerkers)
• jaarresultaten en diplomaresultaten
• minimaliseren voortijdige schooluitval (vsv)
Kernwaarden
Voor een succesvolle organisatie zijn onze kernwaarden en de eigen
verantwoordelijkheid van medewerkers essentiële onderdelen, zij geven richting aan
alles wat we doen. Van onderwijsgeven tot het contact met studenten, medewerkers en
het bedrijfsleven. Het is een belangrijke sleutel om onze ambitie te realiseren.
De kernwaarden van het ROC van Amsterdam zijn:
• betrouwbaar
• prettig
• aandacht
• ambitieus
• daadkrachtig/vakkundig
Soraya Kudding
In 2011 startte het traject om de kernwaarden te implementeren, dat verliep in
verschillende fases van kenbaar maken tot uitdragen. In 2013 hebben alle teams een
verdiepende sessie doorlopen, de kernwaarden moeten deel uitmaken van ieders
gedrag en functioneren. Er is een begin gemaakt met de Value scan, een effectmeting
per team. Een verbetering wordt in de praktijk alleen verwezenlijkt als het door iedere
medewerker wordt gedragen. Daarvoor is eigenaarschap en betrokkenheid van
een ieder vereist. Dit idee is belichaamt door de beweging Route 66, die vanuit de
organisatie is ontstaan. Eigenaarschap en betrokkenheid worden door de kernwaarden
gevormd en uitgedragen. Elke medewerker in een organisatie maakt individueel, en
samenwerkend in teams, het verschil in kwalitatief goed onderwijs.
2013: Ik investeer in mensen
Met de ‘ik’ vorm’ wordt het belang en de verantwoordelijkheid van iedere medewerker
benadrukt. In de visie van het Bestuur zijn de medewerkers de stuwende en bepalende
kracht in het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs en de facilitering daarvan.
Samenwerkend in teams, met een grote mate van verantwoordelijkheid voor de eigen
resultaten, vormen de medewerkers de spil in het bereiken van een hoge kwaliteit
van het onderwijs. Onderwijs is mensenwerk. De volledige missie luidt: Ik investeer in
mensen om een brug te slaan naar werk, vervolgopleiding en samenleving.
Student Bouwkunde
Krachtenbundeling
Aandacht voor dyslexie
“Het ging mis op het gymnasium en
op de havo omdat ze geen aandacht
hadden voor dyslexie. Maar hier op
het ROCvA stonden ze direct voor me
klaar en hielpen me. Dat ze op school
bereid zijn om tijd in mij te steken was
ik niet gewend!’’
Sinds januari 2009 is er sprake van een intensieve samenwerking tussen het ROC van
Amsterdam en het ROC van Flevoland. Beide rocs besloten toen hun krachten te
bundelen om een optimaal onderwijsaanbod te kunnen bieden voor studenten in de
noordvleugel van de Randstad. Door krachtenbundeling kan efficiency worden vergroot
en de financiële voordelen daarvan kunnen ten gunste komen van het primaire proces,
voor investeringen in nieuwe eigentijdse gebouwen en onderwijsconcepten. Sinds 2013
zijn enkele algemene diensten voor beide roc’s werkzaam.
Uit de Staat van Instelling is de Onderwijsinspectie positief over de krachtenbundeling
en noemt het een vertrouwenwekkend perspectief. De eenduidige sturing werpt
aantoonbaar vruchten af voor de beide roc’s.
4
2013:
kwaliteit
voorop
Na een periode waarin zaken als huisvesting en financiën veel ruimte
nodig hadden, kon in 2013 alle aandacht uitgaan naar kwaliteit. De
onderwijsinspectie beoordeelde het ROC van Amsterdam in 2013
voldoende, naar aanleiding van het driejaarlijkse onderzoek. We blijven
streven naar borging en verhoging van de kwaliteit.
Het ROC van Amsterdam houdt de kwaliteit steeds in de gaten. Om
dat te toetsen maken we gebruik van verschillende indicatoren, zoals
het jaarrendement, het diplomaresultaat en het aantal voortijdig
schoolverlaters. Daarnaast zijn de onderzoeken die we regelmatig houden
onder studenten, de medewerkers en bpv-bedrijven een belangrijke
graadmeter.
Prestatiebox
Om te professionaliseren verwerken we de eigen onderzoeksgegevens in
de Prestatiebox, daarin is de informatie per team verwerkt. De Prestatiebox
was in 2013 voor het tweede schooljaar vol in bedrijf en is een waardevol
instrument om de onderwijskwaliteit te verhogen. Daarmee analyseren
de teams hun gegevens en kunnen daarop doelgericht een actieplan
maken. De prestaties van de teams onderling zijn zichtbaar in de Interne
Benchmark, dat is een ranking per team.
Voor verdergaande professionalisering is er ook op extra scholing ingezet.
Een eerste groep van vierhonderdvijftig docenten van het ROC van
Flevoland en het ROC van Amsterdam is gestart met LC scholing en ruim
driehonderd zijn er in 2013 gecertificeerd.
De Raad van Bestuur heeft in 2013 sterk gestuurd op kwaliteit. Er is een
zelfevaluatie gehouden, daarin stond specifiek de tevredenheid van
medewerkers en van studenten centraal. De resultaten zijn met elkaar
in verband gebracht en per MBO College onderverdeeld, hieraan is de
inschatting door de voorzitters van de risico’s op het gebied van kwaliteit
van het onderwijs gekoppeld.
Extra aandacht
In het algemeen is de conclusie dat er vooruitgang is geboekt op het gebied
van rendement en voortijdig schoolverlaten, maar dat de tevredenheid
van medewerkers en studenten nog niet voldoende wordt gevonden. De
teams besteden hier extra aandacht aan, ze analyseren dit en nemen op
grond daarvan actiepunten op in de jaarplannen. Er wordt extra aandacht
besteed aan het opleveren van teamplannen en aan de participatie van
medewerkers bij het maken, om bekendheid met de doelen van het team en
de betrokkenheid bij de uitvoering te vergroten.
Tot slot is ‘bureau ROC 2015’ in het leven geroepen om de MBO Colleges
en onderwijsteams te ondersteunen in het proces van kwaliteitsverbetering.
2015 is ontleend aan de missie van de meerjarenstrategie om in 2015 in de
landelijke top 5 van roc’s te staan.
Visie
Wij verzorgen onderwijs dat je
uitdaagt je te ontwikkelen tot
gewaardeerd vakman (m/v),
actief burger en succesvol student.
Yves Varossieau (18)
Medewerker Evenementenorganisator
“Vrijheid in mijn opleiding is wel iets dat ik erg waardeer.
Nu ik in mijn laatste jaar zit, moet ik een evenement van
a tot z zelf organiseren. Zo leer ik heel vakgericht wat ik
straks in het werkveld nodig heb.”
Onderwijsinspectie:
ROC van Amsterdam
voldoende
De Onderwijsinspectie geeft een voldoende voor de kwaliteit van het ROC van
Amsterdam. Dit blijkt uit de Staat van Instelling, het driejaarlijks onderzoek dat zij bij
alle roc’s doet. Er wordt daarbij gekeken naar de onderwijskwaliteit, resultaten en
kwaliteitsborging. De inspectie keek ook naar de samenwerking met het ROC van
Flevoland en noemde dat ‘een vertrouwenwekkend perspectief’. De inspectie was
verder positief over de organisatiestructuur ‘Klein binnen groot’ van het ROC van
Amsterdam.
Voor haar rapport gebruikt de inspectie verslagen, tevredenheidsonderzoeken en
bezoekt een aantal opleidingen waarbij ze gesprekken voert met teams, studenten
en management op de MBO Colleges.
Betrokken teams
De inspectie toonde ook bijzondere belangstelling voor het organisatiemodel
‘Klein binnen groot’ van het ROCvA. Zij concludeerde dat dit resulteert in actieve
en betrokken teams. Verder merkte zij op dat het College van Bestuur goed op de
hoogte is van wat er gaande is in de MBO Colleges. Daarbij spelen de zogenaamde
Prestatiebox en Interne Benchmark een belangrijke rol. Met de Prestatiebox
worden gegevens per team verzameld, die de basis voor een ranking in de Interne
Benchmark vormen.
De Inspectie noteerde dat er binnen de hele instelling op alle organisatieniveaus
aan dezelfde doelen wordt gewerkt, waarbij de zogenaamde jaarlijkse kaderbrief
met de doelen en de meerjarenstrategie leidend zijn. Ook merkte zij op dat de MBO
Colleges het bedrijfsleven nauw betrekken bij de ontwikkeling van het onderwijs:
‘De externe dialoog is sterk ontwikkeld.’
Vertrouwen
Vijf opleidingen zijn bezocht: Tweewielertechniek, Ondernemer Horeca/Bakkerij,
Schoonheidsspecialist, Kapper en DTP’er. Ondanks dat bij twee daarvan nog enkele
tekortkomingen waren, spreekt de Onderwijsinspectie het vertrouwen uit voor
de hele instelling: ‘Het CvB heeft voldoende zicht op de door ons geconstateerde
risico’s, waardoor de kwaliteit instellingsbreed voldoende geborgd wordt.’ Bij het
ROC van Amsterdam wordt geen vervolgtoezicht uitgevoerd.
Voor de opleidingen waar onvoldoendes zijn geconstateerd, zijn de risico’s in kaart
gebracht en daarop zijn plannen van aanpak gemaakt die inmiddels succesvol
worden uitgevoerd.
5
Shiam Boumzaouad (18)
Juridische Dienstverlening
“Laatst is er een onderzoek gehouden
naar het niveau Engels. Het bleek dat
ik wel wat bijles kan gebruiken. Nu kan
ik in mijn pauze bijlessen volgen. Ik
ben er blij mee dat dit wordt gedaan!”
Praktijkopleiders
geven een voldoende
Het ROC van Amsterdam onderzoekt regelmatig de
tevredenheid van de praktijkopleiders beroepspraktijkvorming
(bpv). De resultaten worden direct terug gekoppeld naar de
onderwijsteams. We zien dat MBO Colleges en onderwijsteams
steeds actiever bijdragen aan een goed onderzoek en
nieuwsgieriger zijn naar de resultaten. Het onderzoek is een
belangrijke bron van informatie voor hen, zo weten ze op welke
punten ze kunnen verbeteren. Dit wordt ook als doel in de
jaarplannen opgenomen. In 2013 was het cijfer gelijk aan het
voorgaande jaar: een 6,2. De doelstelling van een gemiddelde
score van 6,0 wordt ROCvA-breed weer gehaald. De meeste
MBO Colleges behaalden betere resultaten dan vorig jaar.
De ambitie is om het gemiddelde volgend jaar met minimaal 0,3
punt te verbeteren.
Informatievoorziening vooraf
Verwachtingen van praktijkopleider zijn duidelijk
Bpv-begeleider telefonisch bereikbaar
Bpv-begeleider per e-mail bereikbaar
Aantal contactmomenten met bpv-begeleider
Begeleiding door bpv-begeleider
Deskundigheid van bpv-begeleider
Voorbereiding van student
Beroepshouding van de student
Kennisniveau van de student
Aansluiting theorie op praktijk
Kwaliteit van de opdrachten
Uitvoerbaarheid van de opdrachten
Betrokkenheid van het bedrijf bij vormgeving bpv
Rol bedrijf bij beoordeling
Vertrouwen in examinering
Tevredenheid over eindgesprek
Rapportcijfer het ROC van Amsterdam*
Schaal 1-5 punten
*) Rapportcijfer schaal 1-10
2013
3,3
3,4
3,3
3,5
3,2
3,3
3,6
3,2
3,6
3,3
3,2
3,3
3,4
3,4
3,8
3,5
3,9
6,2
Minder voortijdig schoolverlaters
Ook dit jaar was er een weer een daling van
het aantal voortijdig schoolverlaters. Sinds in
2005/2006 de landelijke campagne ‘Aanval
op Schooluitval’ van start ging is het ROCvA
dankzij een aantal succesvolle maatregelen
er in geslaagd om jaarlijks het aantal
schoolverlaters fors terug te brengen. Vorig
jaar kwam het ROC van Amsterdam daarmee
in de landelijke top 3 van roc’s. In 2011/2012
was er negen procent minder schooluitval, ook
in 2012/2013 is de taakstelling van de overheid
ruim gehaald. Het aantal jongeren dat zonder
diploma het ROCvA verliet verminderde met
vijf procent, een goed resultaat maar lager
dan voorgaande jaren.
Overzicht vsv-resultaten ROCvA:
Vsv 2012/2013
Taakstelling 2012/2013
Behaalde resultaten t.o.v.
taakstelling
Niveau 1
169
244
69,3%
De taakstellingen voor 2013/2014 zijn door
de overheid aangescherpt. Het is daardoor
onzeker of we de dalende vsv-trend van de
afgelopen jaren kunnen vasthouden. De lat
wordt hoger gelegd, wat om meer inspanning
vraagt terwijl er de afgelopen jaren al zo
hoog mogelijk is ingezet met de verschillende
maatregelen. Daarbij zijn vanaf het schooljaar
2012-13 de vsv-doelstellingen niet meer
gericht op jaarlijkse afname ten opzichte van
een peiljaar, maar worden de uitvalcijfers
gerelateerd aan het aantal studenten en wordt
onderscheid gemaakt naar niveau. Voor 201213 is de maximale schooluitval vastgesteld op
32,5% voor niveau 1, 13,5% voor niveau 2 % en
4,25% voor niveau 3-4. Vooral voor niveau 1
(entree) en niveau 3-4 zal extra op vsv-beleid
moeten worden ingezet.
Niveau 2
681
685
99,4%
Niveau 3-4
800
641
124,8%
Totaal
1.650
1.568
105,2%
Jaarresultaten
In dialoog voor tevreden studenten
Wat vinden onze studenten van de school? En van hun opleiding? Twee
keer per jaar peilt het ROC van Amsterdam de tevredenheid door
enquêtes en gesprekken met onze studenten: als ervaringsdeskundigen
zijn zij de graadmeter voor kwaliteit. Zo weten we wat onze studenten
van het onderwijs vinden en wat wij kunnen verbeteren. De teams krijgen
de resultaten van dit onderzoek, zij analyseren die en bespreken ze
vervolgens met hun eigen studenten. Het team formuleert naar aanleiding
hiervan verbeteringen, die zij in hun jaarplan opnemen. Verder doet het
ROC van Amsterdam altijd mee aan de JOB-monitor, het tweejaarlijkse
landelijke tevredenheidsonderzoek van de Jongeren Organisatie
Beroepsonderwijs.
Ons streefcijfer voor studententevredenheid is een 7.0. In 2013 hebben
we dat nog niet kunnen realiseren, het gemiddelde van 2013 was een 6,2.
Landelijk lag het gemiddelde ook nog onder een 7, volgens de JOBmonitor was het gemiddelde een 6,9.
We vinden dat de studententevredenheid nog te weinig vooruitgang
laat zien, daarom staat bij het ROC van Amsterdam verhoging van de
tevredenheid centraal in 2014. Uit de open vragen in de enquêtes weten
we bijvoorbeeld dat studenten wel tevreden zijn met hun docenten maar
dat ze vinden dat het onderwijs uitdagender mag en dat de informatie die
zij krijgen niet altijd eenduidig is. Om een nog helderder beeld te krijgen
van de punten waarop wij de tevredenheid kunnen verhogen, is er in 2014
extra aandacht voor de dialoog met studenten.
Het jaarresultaat en het diplomaresultaat zijn belangrijke indicatoren voor de kwaliteit
van het onderwijs; zij bepalen samen het studiesucces. Het jaarresultaat is het
percentage gediplomeerden in een bepaald jaar. Het diplomaresultaat is het percentage
schoolverlaters met een diploma, hierbij tellen ook eerder behaalde diploma’s mee.
Het studiesucces van het ROC van Amsterdam is in 2013 weer verbeterd.
Jaarresultaat
Diplomaresultaat
2010/2011
66,1
67,0
2011/2012
67,4
68,9
2012/2013
68,1
69,4
Bron: DUO
Jaarresultaten ROC van Amsterdam
In procenten
In procenten
2010/2011
2011/2012
Niveau 1
78,3
81,9
Niveau 2
64,0
65,3
Niveau 3
63,5
64,1
Niveau 4
65,7
68,0
Niveau
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
In procenten
2012/2013
81,7
70,3
62,8
66,2
Diplomaresultaat
Norm
2010/2011 2011/2012 2012/2013 inspectie
70,9
73,4
72,4
45,1
61,7
64,6
68,8
45,2
68,4
69,1
66,6
67,3
69,8
71,4
70,7
67,3
Studentenaantallen ROC van Amsterdam
Absoluut
2011
2012
2013
Niveau 1
854
878
898
Niveau 2
5.992
6.059
5.799
Niveau 3
6.660
6.827
7.240
Niveau 4
12.042
12.315
13.024
Totaal
25.548
26.079
26.961
2011
3,3
23,5
26,1
47,1
100
In procenten
2012
3,3
23,2
26,1
47,2
100
2013
3,3
21,5
26,9
48,3
100
Studententevredenheid
ROCvA
mei 2013
Onderwijs
3,2
Uitdagend onderwijs
2,9
Afspraken docent
3,5
Goede docenten
3,4
Studiebegeleiding
3,5
Aansluiting theorie op praktijk
3,3
Roosterwijzigingen
3,0
Tevredenheid rooster
3,1
Informatievoorziening
3,1
Geholpen bij vragen
3,6
Omgang met medewerkers
3,5
Veiligheid in school
3,6
Sfeer binnen school
3,5
Aanraden ROC van Amsterdam
3,3
ROCvA
nov 2012
3,2
3,0
3,2
3,4
3,5
3,3
3,1
3,1
3,1
3,6
3,6
3,6
3,5
3,3
ROCvA
nov 2011
3,2
3,0
3,3
3,4
3,6
3,3
3,0
3,0
3,1
3,7
3,6
3,7
3,5
3,3
JOBmonitor
Landelijk
3,4
n.v.t.
n.v.t.
3,6
3,4
3,4
2,8
n.v.t.
3,3
3,5
3,7
4,0
3,6
3,2
Juliet Jansen
Ondernemer Detailhandel
“Ik heb het gevoel dat ze op school
echt willen dat ik met een diploma
de school verlaat. Ik heb straks een
lastig examen, een docente offert
een vrije middag op om mij bijles
te geven. Ik word gezien en voel
me zeker geen nummertje.’’
Score op schaal 1 – 5
Rapportcijfer voor school*
Rapportcijfer voor opleiding*
Percentage tevredenheid
*Score op schaal 1 – 10
ROCvA
mei 2013
5,9
6,2
47%
ROCvA
nov 2012
6,1
6,4
48%
ROCvA
nov 2011
6,0
6,3
48%
JOBmonitor
Landelijk
6,4
6,9
53%
7
Wederom
positief
resultaat
Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat van
€ 5,8 miljoen. Dit valt uiteen in een ‘normaal’ resultaat
van € 1,2 miljoen en een vrijval vanuit de voorziening
voor herstructureringen van € 4,6 miljoen. Begroot was
een positief resultaat van € 0,9 mln. In 2012 bedroeg het
resultaat eveneens € 1,2 miljoen.
Voor het tweede achtereenvolgende jaar is de
rentabiliteit van het ROCvA positief (+0,5%).
De vermogenspositie is, mede door een restrictief
investeringsbeleid, verder versterkt. De solvabiliteit is
uitgekomen op 30,1%. Het ROCvA voldoet hierdoor
reeds in 2013 aan de door de Onderwijsinspectie
gestelde solvabiliteitsnorm. Dit is twee jaar eerder dan
gepland.
De financierbaarheid van de organisatie heeft meer dan
gemiddelde aandacht gevraagd en zal dit blijven vragen.
Door de economische ontwikkelingen staat deze namelijk
onder druk. Het ROCvA voldoet nog niet aan de door
de onderwijsinspectie gestelde liquiditeitsnorm. Dit
betekent dat de organisatie zuinig moet zijn (blijven) en
wijze keuzes moet blijven maken ten aanzien van onder
andere investeringen en de ontwikkeling van haar vaste
lasten met name personeel en huisvesting.
Wennen aan de nieuwe colleges
Het jaar 2013 was het eerste volledige boekjaar dat
ROCvA heeft geopereerd vanuit de nieuw geformeerde
MBO Colleges. Binnen de uitgezette meerjarenstrategie
hebben de MBO Colleges zich geprofileerd om
aantrekkelijke opleidingen aan te bieden, in een
stimulerende omgeving die de studenten uitnodigt
het beste uit zichzelf te halen. In financiële zin moesten
enkele nieuwe colleges zich nog wel ‘setten’ en hebben
hierdoor af en toe stevig moeten bijsturen. Hiernaast
heeft de groei van de studentenaantallen een extra druk
op de exploitatie 2013 van de colleges gelegd. Het VOvA
heeft een moeilijk financieel jaar gekend. De exploitatie
stond onder grote druk. Door de ontvangen middelen
uit het Herfstakkoord en enkele incidentele baten
heeft VOvA 2013 wel met een positief exploitatiesaldo
afgesloten. Voor 2014 wordt vooral bij VOvA in de
personele sfeer bijgestuurd.
Baten en lasten in 2013
De baten zijn ten opzichte van 2012 licht toegenomen
met name door extra middelen vanuit het Herfstakkoord
en extra additionele gelden. Dit laatste met name op
gelden, zoals voor taal- en rekenonderwijs, verbetering
8
salarismix docenten en professionalisering van docenten
en examenfunctionarissen. Hiertegenover staat een
verdere daling van baten vanuit Educatie en Inburgering
en overige opbrengsten. De inburgeringsactiviteiten zijn
nagenoeg gestopt. De finale financiële afwikkeling vindt
plaats in 2014.
De lasten zijn ten opzichte van 2012 licht afgenomen
met name door lagere huisvestingslasten. In 2012
was sprake van dubbele huisvestingslasten vanwege
de verhuizing naar de nieuwe colleges. De personele
lasten zijn iets toegenomen, vooral veroorzaakt door
de extra inzet van personeel, ook tijdelijk, door de
groei in deelnemersaantallen en de intensivering van
het onderwijs. De afschrijvingslasten bevinden zich op
hetzelfde niveau als in 2012. De financieringslasten zijn
stabiel ten opzichte van 2012 en zullen door aflossing
op de leningen (in 2013 is € 4,2 miljoen afgelost) gaan
afnemen. In 2013 zijn net als in 2012 geen nieuwe
langlopende leningen aangegaan.
Afwikkeling herstructureringen
Alle reorganisaties, waarvoor in het verleden een
voorziening herstructurering is gevormd, zijn inmiddels
afgerond. De onderliggende sociale plannen zijn
geëxpireerd. Het aanzienlijke succes van de in- en
externe herplaatsingen (arbeidsmobiliteit) komt tot
uitdrukking in de lagere bedragen die nodig zijn
gebleken. Een vrijval van gereserveerde middelen is
hierdoor mogelijk gebleken van € 4,6 miljoen.
Het jaar 2014
De ambitie van het ROCvA is het verhogen van de
tevredenheid van student, medewerker en overige
stakeholders. Het ROCvA doet dit door de dialoog met
de stakeholders te verbeteren. Door het gesprek te
voeren, aantoonbaar te luisteren, en leiderschap te tonen
op alle niveaus. Door studenten en medewerkers actiever
te betrekken bij het verbeteren van het onderwijs.
Maar ook door de efficiëntie van de bedrijfsvoering te
verbeteren. En het geld daar in te zetten waar het het
meest nodig en effectief is.
We verwachten dat in 2014 het studentenaantal verder
groeit. Financieel wordt, conform 2013, ingezet op
een klein exploitatie overschot (€ 0,9 miljoen). Dit is
conform het ingezette financiële beleid om te komen
tot herstel van rentabiliteit en voortgaande versterking
van de vermogenspositie. De (voor)financiering van de
verwachte groei is in de exploitatiebegroting verwerkt.
Financiële kerncijfers (in miljoen)
2005
2006
Baten
Lasten
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
204,0
203,0
217,0
215,0
245,0
243,0
236,0
239,0
243,0
255,0
247,0
256,0
248,3
267,0
244,0
242,8
246,5
240,7
Resultaat
Rentabiliteit*
1,0
0,9%
2,0
0,9%
2,0
0,8%
-3,0
-1,3%
-12,0
-1,6%
-9,0
1,5%
-19,0
-0,2%
1,2
0,5%
5,8
0,5%
Eigen vermogen
Balanstotaal
91,0
207,0
97,0
218,0
93,0
216,0
91,0
225,0
80,0
239,0
88,0
269,0
68,7
287,9
70,5
267,4
76,3
253,3
43,8%
44,6%
43,0%
40,2%
33,4%
32,8%
23,9%
26,4%
30,1%
Solvabiliteit
*) Op basis van genormaliseerde resultaten
Staat van baten over 2013 (in miljoen)
Realisatie 2013
Rijksbijdragen (OC&W)
222,8
Overige overheidsbijdragen
11,2
Werk voor derden
4,2
Overige baten
8,3
Totaal baten
246,5
Begroting 2013
214,2
9,5
2,6
9,7
236,0
Realisatie 2012
212,2
15,1
7,9
8,8
244,0
Realisatie 2013
Begroting 2013
Realisatie 2012
172,5
18,7
17,3
172,0
17,7
15,2
169,9
18,7
19,2
4,8
27,4
4,8
25,4
4,8
30,2
240,7
5,8
235,1
0,9
242,8
1,2
Staat van lasten over 2013 (in miljoen)
Personele lasten
Afschrijvingen
Huisvestingslasten
Rentelasten
Overige instellingslasten
Totaal lasten
Resultaat boekjaar
Tomas Leijen (17)
Art & Entertainment Artiest
“De ‘Breakweek’ is een week
waarin je andere lessen
dan gewoon krijgt. Er zijn
dan gastdocenten waar je
bijzondere dingen van kunt
leren. Ik kijk vooral uit naar de
gastdocent die ons meer gaat
leren over acrobatiek.”
Balans per 31 december 2013 (in miljoen)
Activa
2013
Vaste activa
235,6
Vorderingen
Liquide middelen
Vlottende activa
Totaal activa
11,5
6,2
2012
246,2
19,6
1,6
17,7
253,3
21,2
267,4
Passiva
Eigen vermogen
2013
76,3
2012
70,5
Voorzieningen
Langlopende schulden
24,3
101,1
32,0
105,3
Kortlopende schulden
Totaal passiva
51,6
253,3
59,6
267,4
9
Digitale tool voor loopbaan
Vanaf 2014 is Hart voor Talent voor alle medewerkers beschikbaar, een digitale tool waar
medewerkers terecht kunnen voor informatie en met vragen over loopbaanontwikkeling.
HRM heeft Hart voor Talent opgezet in het kader van professionalisering. Hart voor Talent
biedt inspiratie door artikelen, boeken en filmpjes. De vragenlijsten, testen en de e-coach
kunnen medewerkers ondersteunen bij het maken van een actieplan. Verder is het rocbrede scholingsaanbod online in te zien en kunnen medewerkers zich direct aanmelden.
Drie nieuwe directieleden
Er zijn in 2013 bij de MBO Colleges drie directieleden
benoemd:
Florus Roelofsen
Voorzitter Directie MBO College Westpoort/Noord
Fried Seuren
Directeur Bedrijfsvoering MBO College Centrum
Sonja Hoogendoorn
Directeur Onderwijs MBO College Zuid
Harmonisatie HRM beleid
In de afgelopen jaren is de samenwerking
tussen het ROC van Amsterdam en het ROC
van Flevoland geïntensiveerd. Op HRM-gebied
worden regelingen, arbeidsvoorwaarden en
daarmee gepaard gaande procedures volledig
geharmoniseerd. Dit biedt als voordeel dat het
eenvoudiger wordt om medewerkers (tijdelijk)
onderling uit te wisselen of elkaar te helpen
bij de opvang van boventallige medewerkers.
Ongewenste concurrentie bij vacatures vervalt
omdat de regelingen gelijk zijn en procedures
verlopen efficiënter doordat er geen tweedeling
meer is. Eind 2013 was ongeveer tweederde van de
HR-regelingen geharmoniseerd.
Van werkdruk naar werkplezier
De bevlogenheid onder medewerkers die in het
primair proces van ROCvA, ROCvF en VOvA
werken is boven het landelijk gemiddelde. Dat
blijkt uit het onderzoek ‘Van werkdruk naar
Werkplezier’, dat TNO vorig jaar is gestart.
Maar de werkdruk en werkstress zijn relatief
hoog: 29 procent van de respondenten ervaart
werkstress tegen 18 procent landelijk. Belangrijke
oorzaken van werkstress zijn vooral het gebrek
aan autonomie en regelruimte. Ook de interne
communicatie scoort laag. Wat tevredenheid
betreft kreeg het ROC van Amsterdam een 6,4
en het Voortgezet Onderwijs van Amsterdam een
6,2. Landelijk is dat een 7,0. Aspecten die specifiek
aandacht moeten krijgen zijn: rolduidelijkheid en
efficiency. Ook de interne communicatie heeft
meer aandacht nodig.
10
Een bijzondere diplomering voor het
ROC van Amsterdam en het ROC
van Flevoland: vrijdag 11 oktober
ontvingen 294 docenten een post-hbodiploma in de Beurs van Berlage in
Amsterdam. Een succesvolle afsluiting
voor de eerste
lichting docenten
die een LC scholing
volgden.
In 2011 zijn
vierhonderdvijftig
docenten gestart
met de LC scholing,
driehonderdtwintig
zijn er nu LCgecertificeerd. Het
LC-scholingsproject
van het ROC
van Amsterdam
en het ROC van
Flevoland valt onder de Regeling
versterking van de salarismix leraren
middelbaar beroepsonderwijs in de
Randstadregio’s, daarbij is extra geld
beschikbaar voor de verhoging van
het aantal functies in de reeks LB-LC
schalen.
De LC scholing maakt deel uit van
het landelijk register van post-hbo
opleidingen. Het Centrum voor Post
Initieel Nederland
(CPION) beoordeelde
dit scholingsproject
zeer positief: ‘Naar
het oordeel van de
Toetsingscommissie
kent de opleiding
een gedegen
inhoud. Vooral de
leerdoelen vielen op,
die zijn compleet,
praktijkgericht en
realistisch. Kortom:
een uitstekend
dossier over een
boeiende opleiding.’ Eind 2013 startte
een tweede lichting van honderdvijftig
docenten met de LC scholing.
POST
HBO
diploma
voor
docenten
Yassir Uaai
Student Bouwkunde
“Ik was onzeker en durfde geen
fouten te maken. Twee docenten
waren bereid om samen mijn
werk na te lopen, soms tot na
schooltijd. Zonder hen was ik
afgehaakt. Ik weet nu dat je
leert van fouten, ik kan het
zonder hulp.’’
MC2013: Anders doen
De Managementconferentie 2013 heeft de hoogste beoordeling tot nu toe
gekregen: een 4,6 op een schaal van 5. Managers die de conferentie
bezochten noemden het inspirerend. Gastcollege was MBO
College Zuidoost, het thema was Anders kijken, Anders
denken, Anders doen. Het jaarlijkse event wordt door
een eigen conferentieteam georganiseerd, voor
het management van het ROC van Amsterdam en
het ROC van Flevoland.
MBO College Zuidoost profileerde zich tijdens MC2013
als ZO anders (ZuidOost anders). De vele verschillende
kleuren en culturen kwamen onder andere terug in de
aankleding, in de catering en tijdens de spectaculaire
opening waarbij medewerkers trommelend op djembés
opkwamen. Tijdens het plenaire ochtendprogramma
werd de sfeer gezet door twee sprekers: hoogleraar
Neuropsychologie Margriet Sitskorn en Hans
Beckers, hoogleraar Humanisering van de Zorg.
Zij zetten beiden met humor hun visie neer die
aansloot bij het thema Anders kijken,
Anders denken, Anders doen.
In de middag volgden de deelnemers workshops, om
hen handvatten te geven waarmee ze het thema binnen
de organisatie kunnen toepassen. Zeven van de tien
workshops werden door collega’s verzorgd of geleid.
Bij vier waren ook leden van de Raad van Bestuur
actief betrokken. De gemiddelde waardering voor
de workshops was een 4,0 op een vijfpuntsschaal.
De vraag of deelnemers erdoor geïnspireerd
werden om onderdelen van het werk anders
te gaan doen, kreeg een gemiddelde score
van 3.2.
Tijdens de MC2013, met 215 bezoekers,
gingen alle lessen op MBO College
Zuidoost gewoon door, zonder lesuitval.
MC2014 wordt op MBO College Hilversum gehouden.
Digitaal delen
Om een bijdrage te leveren aan de medewerkerstevredenheid en
studenttevredenheid is in 2013 een start gemaakt met het inrichten
van een nieuwe multifunctionele digitale werk-, en leeromgeving:
Portaalvoortalent.nl. Hier staat alle informatie over de organisatie, is
het laatste nieuws te vinden, kunnen documenten gedeeld worden, kan
worden samengewerkt
en kan email gecheckt
worden. Het nieuwe
portaal is er voor
alle medewerkers van
ROCvA, ROCvF en VoVA.
Ook studenten en leerlingen
krijgen straks toegang.
De site is gebouwd in Microsoft
Sharepoint 2013 en draait geheel in
de cloud. Er is gestart met de vervanging
van het oude intranet. Team Online Communicatie
heeft er voor gezorgd dat informatie van het oude intranet flink
opgeschoond is, oude documenten zijn alleen overgezet als dat echt nodig
was. Elke Dienst heeft nu zijn eigen plek op het portaal.
Ook de dagelijkse nieuwsvoorziening en het medewerkersblog Samen
Werken aan Talent (SWAT) zijn overgegaan naar Portaalvoortalent.nl. Daar
kan iedereen nu op het nieuws en op elkaar reageren. Alex Borburg, manager
van Team Online Communicatie: “Zo ontstaat er ruimte voor discussie en kan
iedereen elkaar beter leren kennen.’’
In 2014 zal Portaalvoortalent.nl verder worden uitgerold en krijgen de MBO
Colleges en teams ook hun eigen plek. Het portaal zal een betekenisvolle rol
gaan spelen in allerlei trajecten, denkt Frans van Neerbos, programmamanager
Sharepoint en hoofd van de afdeling Projecten en Innovatie van de
Dienst ICT: “Portaalvoortalent.nl zal lopende trajecten ondersteunen als
onderwijsvernieuwing en Focus op Vakmanschap, omdat delen van informatie en
documenten zo makkelijk en snel gaat en men met elkaar kan discussiëren.’’
Van Neerbos maakt een ‘roadshow’ langs de MBO Colleges om docenten en
studenten te informeren over de mogelijkheden van het portaal: “Deze omgeving
komt ook beschikbaar voor alle studenten, dus docenten en studenten kunnen
straks documenten delen en direct communiceren via nieuwsberichten en
discussiegroepen.’’
Ziekteverzuim nader bekeken
Er is meer ziekteverzuim gemeld over 2013, daarom is er extra aandacht besteed aan de analyse en
de aanpak om dit te verbeteren. Het bleek dat het ziekteverzuim per team sterk kan verschillen. HRM
heeft de directies van de MBO Colleges een vragenlijst gegeven, waardoor de factoren en de aanpak
specifieker in beeld gebracht kon worden. Daarin werd bijvoorbeeld gekeken naar de verzuimdrempel,
of en hoe leidinggevenden worden ingezet bij
ziekteverzuim en het type verzuim.
Ziekteverzuim medewerkers
Opvallend was de daling bij MBO College
2012
2013
Hilversum (-1,8%). Het verzuim is gestegen
Onderdeel
Incl.
Excl.
Incl.
Excl.
bij de MBO Colleges Westpoort (1,9%), West
lang*
lang
lang
lang
(1,4%) en bij de centrale diensten van ROCvA
ROCvA
6,4
5
6,1
4,9
(2,6%). De directie van MBO College West gaf
Centrale
Diensten
5,5
3,6
5,9
4,2
aan dat het hogere ziekteverzuim een gevolg
Zuidoost
7,4
5,6
5,8
4,9
was van de verhuizing naar het nieuwe gebouw.
Westpoort
/
Noord
5,5
4
7,9
6,3
Medewerkers bleken moeite te hebben met
Hilversum
6,5
5,3
5,3
4,3
de overgang naar een nieuw gebouw en het
Centrum
6,5
5
4,6
3,8
achterlaten van hun vertrouwde plek. Directies
West
5,7
5,2
7,2
6,2
van MBO Colleges gaven ook hun actiepunten
Airport
6,2
5,3
3,8
3,3
door, zoals een training verzuimbegeleiding
Amstelland
6,7
4,4
6,8
4,8
voor leidinggevenden en P&O medewerkers,
Zuid
3,8
3,5
5,2
4,5
het actualiseren van het verzuimprotocol en het
Educatie
10,4
6,8
12,0
11,6
instellen van een spreekuur van de bedrijfsarts
Vavo
7,3
6,3
op locatie. De gegevens worden verder
VOvA
4,9
4,4
5,6
5,0
geanalyseerd en gebruikt bij preventie.
*) Lang > 52 weken
Xuee Lont
Ondernemer bakkerij
“Ik zit op een vrij kleine school, ons
kent ons. Docenten zijn daardoor
toegankelijk en je kunt veel bij ze kwijt,
natuurlijk blijft een docent wel een
docent maar ik voel me er gezien. Dat
zorgt dat ik met plezier naar school ga.’’
11
Student als manager van
eigen loopbaan
Het begeleiden van de loopbaanontwikkeling wordt steeds belangrijker omdat tijdens een
beroepsleven vaker van baan wordt gewisseld. Werknemers moeten weten wat ze willen en
kunnen. Ook van jonge werknemers wordt dat al verwacht. Daarom leren we onze studenten
om ‘manager’ van hun eigen loopbaan te zijn. Om dit goed te ondersteunen is er een
kwaliteitsimpuls gegeven aan loopbaanbegeleiding in de onderwijsteams, door extra scholing
van docenten in het voeren van loopbaanreflectiegesprekken.
In 2013 hebben roc-breed 113 docenten de trainingen ‘Coach Loopbaanbegeleidingsgesprekken’ gevolgd. Daarbij ligt de nadruk op wat de student drijft en motiveert, in plaats
van alleen op studieresultaten. Doel is dat de student de studie daardoor als zinvoller ervaart
en gemotiveerder wordt. De ervaringen met deze LOB-trainingen zijn positief en zal worden
gecontinueerd. Vanaf januari 2014 zal middels de HRM-portal een training voor docenten LB
worden aangeboden voor het voeren van loopbaanbegeleidingsgesprekken.
Odette Werdeker (19)
Schoonheidsverzorging
“Tijdens mijn eerste stage voelde ik me niet op mijn
plek. Ik gaf het aan mijn begeleider door en die kwam
meteen in actie. Ik zou het eerst zelf proberen op te
lossen. Toen dat niet helemaal lukte, werd ik door haar
goed geholpen. Ik voelde me echt gehoord.”
Voorlichting vaker voor 3-vmbo
Derdejaars uit het voortgezet onderwijs zijn een steeds belangrijker doelgroep voor
voorlichtingen. Vmbo’ers moeten in het derde jaar al een profielkeuze maken, die moet zo
goed mogelijk aansluiten bij de latere studie- en beroepskeuze. Een nieuwe activiteit voor
deze doelgroep was TEday in Science Center NEMO, achthonderd leerlingen bezochten deze
dag, die grotendeels door het ROCvA was georganiseerd. Al doende maakten de leerlingen
kennis met de wereld van techniek en opleidingsmogelijkheden in die richting. Daarnaast
organiseren de MBO Colleges activiteiten zoals doe-dagen of puzzeltochten, waardoor
leerlingen kennismaken met de school en de opleidingen.
Verder is het ROCvA actief op allerlei voorlichtingsavonden, beurzen en markten in de wijde
regio. Een succesvol traject is ikkiesmbo.nl, leerlingen kunnen zich daar inschrijven voor
meeloopdagen bij een opleiding naar keuze. Zo kunnen zij de sfeer op school proeven en
ervaren wat de opleiding inhoudt. Ook mentoren konden dit jaar een dag meelopen, om het
mbo te ervaren. Dit is voor herhaling vatbaar: de rol van mentoren is van groot belang bij de
loopbaanoriëntatie van hun leerlingen.
De open dagen op de MBO Colleges zijn bijzonder goed bezocht.
Zo gaan wij met elkaar om
Voor het ROC van Amsterdam, het ROC van Flevoland
en het VOvA zijn gedragscodes opgesteld voor
studenten en medewerkers. Dat is de leidraad waaruit
vertrouwenspersonen werken. In 2014 komt er in de nieuwe
versie van de gedragscode meer nadruk te liggen op gedrag
en hoe wij met elkaar omgaan. Deze gedragscode helpt ons
om de andere kant van pesten te bekijken.
Pesten is van alle tijden maar het pesten van nu verdient
meer aandacht dan voorheen. In de maatschappij is extra
aandacht voor pesten. Pesten in de klas, in groepen, tijdens
stage en op de werkvloer krijgt bij ons dan ook extra
aandacht. In 2013 hebben ruim honderdvijftig medewerkers
van het ROC van Amsterdam, ROC van Flevoland en de
VOvA hun weg gevonden naar het klachtenloket over
ongewenst gedrag voor medewerkers.
Klachtenafhandeling Niveau van rekenen en
De Ombudsman van het ROC van
Amsterdam geeft informatie, advies
en bemiddelt als studenten of
medewerkers een klacht hebben.
Daarbij streeft de Ombudsman naar
een herstel van vertrouwen, het op
gang brengen van communicatie en
het maken van afspraken. In 2013
kwamen er 424 meldingen binnen. Het
merendeel daarvan, 341, kwam van
studenten. De meeste klachten hadden
betrekking op de studietoelating, de
studievoortgang, de onderwijskwaliteit
en –organisatie en de examinering.
De oorzaken van de klachten kwamen
meestal voort uit onduidelijkheden
over of vanuit de organisatie of door
verkeerde communicatie. Daarnaast
voelden een aantal studenten en hun
ouders zich niet gehoord, onredelijk
behandeld of niet serieus genomen.
Aantal meldingen en klachten Ombudsman
Studenten
Medewerkers
Jaar
2013
2012
2011
2013
2012
2011
Klachten 260
244
196
53
73
84
Advies
81
93
125
30
20
31
Totaal
341
337
321
83
93
115
Bron: ROC van Amsterdam
12
2013
313
111
424
Totaal
2012
317
113
430
2011
280
156
436
taal gaat omhoog
De voorbereidingen op de examens
taal en rekenen zijn in volle gang. Vanaf
najaar 2014 zijn taal- en rekenexamens
verplicht, maar er worden al pilotexamens
afgenomen. Daaruit blijkt dat het taalen rekenniveau onder de studenten
vooruit gaat. “Vooral dat van studenten
die examentraining kregen,” aldus een
projectleider.
De trainingen en pilotexamens maken
deel uit van de voorbereidingen op de
eerste officiële en verplichte taalexamens
in 2014 voor mbo-4-studenten. Zij moeten
dan niveau 3F kunnen halen. Een jaar
later krijgen zij ook rekenexamens. Het
examentraject voor studenten mbo-2 en
mbo-3 start een jaar later, op niveau 2F.
Vanuit de overheid is er extra budget
beschikbaar gesteld om de studenten voor
te bereiden, de MBO Colleges besteden
dat naar eigen inzicht. MBO College
Zuidoost bijvoorbeeld heeft Pluspunt
voor extra taal- en rekenles, MBO College
Centrum zette een zomerschool op voor
extra ondersteuning en vrijwel overal zijn al
examenlokalen ingericht.
Op alle MBO Colleges zijn inmiddels
assessoren getraind voor het beoordelen
en afnemen van de examens, de meeste
hebben ook al hun certificaat gehaald.
Voor het mbo is rekenen een
nieuw vak, daarom is er een intern
certificeringstraject als extra steun in de
rug voor rekendocenten. Daarbij doen zij
ervaring op met de nieuwe exameneisen,
lesmethoden en krijgen ze tips voor lessen.
De roc-brede expertbijeenkomsten taal
en rekenen worden goed bezocht. Naast
het halen van nieuwe informatie is dit
een belangrijke en effectieve manier om
kennis te delen met vakcollega’s uit andere
colleges.
Entree-opleidingen
In 2013 zijn in het ROCvA, in
samenwerking met de MBO Colleges
van het ROC van Flevoland, verdere
voorbereidingen getroffen voor de
invoering van entree-opleidingen per
1 augustus 2014. Hierbij werken de
verschillende Entreeopleidingen samen.
Bij alle MBO Colleges, met uitzondering
van MBO College Amstelland, worden
entree-opleidingen aangeboden. Deze
worden zoveel mogelijk ondergebracht
bij één of twee teams wat in enkele
gevallen betekent dat de versnipperd
aangeboden niveau 1 opleidingen
worden gebundeld. Bij MBO College
Westpoort en Noord bijvoorbeeld
worden alle entree-opleidingen
Techniek ondergebracht bij MBO
College Noord. Entree-opleidingen
worden duidelijk gepositioneerd binnen
het MBO College, dat wil zeggen dat
de eigenheid van de opleidingen goed
tot zijn recht komt en zichtbaar is in het
MBO College.
De betreffende opleidingsmanagers
van beide roc’s werken in het ‘Platform
Entree’ gezamenlijk met werkgroepen
van docenten aan ontwikkeling van
de thema’s intake, onderwijsinhoud
en examinering. Daarnaast vindt
afstemming plaats met het omringende
Natuurlijk verloop
VAvO en Educatie
In 2012 is de afbouw van Vavo en
Educatie ingezet, in 2013 is aan
lopende verplichtingen voldaan.
De afbouw is een gevolg van de
veranderde wetgeving, waarbij
voortaan de inburgeraar zelf zorg
draagt voor educatie en een vrije
keuze kan maken voor de invulling.
Eerder was er sprake van een
overeenkomst tussen gemeenten
en roc’s.
veld, vooral met het voortgezet
onderwijs, het praktijkonderwijs en met
de gemeenten. Deze afstemming vindt
in grote lijnen regionaal plaats in de
regio’s Amsterdam, Almere, Hilversum,
Lelystad en Haarlemmermeer.
Aan het eind van het schooljaar
2012-2013 zijn er twee conferenties
over Entree georganiseerd. Een
interne conferentie om betrokkenen
te informeren over de ontwikkelingen
rond Entree op de thema’s doelgroep,
doorstroom en taalniveau en
een externe conferentie, vooral
gericht op de regio Amsterdam,
met vertegenwoordigers van het
Ministerie van OCW, de gemeente
Amsterdam en het Amsterdamse
scholenveld. Hier is de basis gelegd
voor verdergaande samenwerking op
deze ongediplomeerde doelgroep.
In juni 2013 heeft de Raad van
Bestuur besloten tot een pilot om
de toeleiding en dossiervorming
voor ongediplomeerde jongeren op
Amsterdamse schaal te bundelen. Voor
de duur van een jaar wordt deze taak
ondergebracht bij het ‘Expertisecentrum
Passend Onderwijs’ (ExPO), het ROCvAbrede informatie- en expertisecentrum
voor Passend Onderwijs.
Passend onderwijs
Deskundigheid op het gebied van
Passend Onderwijs binnen het ROCvA
is gebundeld: sinds augustus 2013 is op
MBO College Centrum het Expertise
Centrum Passend Onderwijs(ExPO)
actief. Behalve als ‘loket’ voor Entreeopleidingen fungeert ExPO als centraal
informatie- en expertisecentrum voor
passend onderwijs. De doelgroep van
ExPO zijn jongeren
met een beperking
of zonder vodiploma die een
mbo-opleiding
willen doen.
Daaromheen wendt
ExPO alle expertise aan die nodig is.
Zo geeft ExPO geeft advies over welke
opleidingen passen bij de betreffende
jongere, waarbij bijvoorbeeld wordt
gekeken naar de beschikbaarheid van
extra begeleiding, hulpmiddelen of
aangepaste examens. ExPO neemt
intakers bij Entree veel zoekwerk uit
handen door de nodige zorginformatie
te verzamelen bij bijvoorbeeld voscholen, leerplichtambtenaren en
hulpverleners. Op basis hiervan kan
worden beoordeeld wat een geschikte
en passende opleiding kan zijn voor
een jongere.
Binnen de organisatie is ExPO de
vraagbaak voor passend onderwijs:
onderwijsteams, Zorgadviesteams
en de LEC’s (Loopbaan Expertise
Centrum) kunnen er aankloppen
voor alles op het gebied van wet- en
regelgeving en beleidsvorming rond
passend onderwijs. ExPO komt verder
regelmatig samen met de LEC’s van
de verschillende
MBO Colleges,
regionale
expertisecentra
en het UWV
om afspraken
te maken over
de ondersteuning van de studenten
met een beperking. Ook organiseert
ExPO bijvoorbeeld het interne netwerk
dyslexie-dyscalculie en ondersteunt bij
aangepaste examinering.
ExPO is het centrale aanspreekpunt
voor ouders, studenten en externe
hulpverlening, toeleverende scholen,
de regionale expertisecentra en andere
externe partijen. Landelijk is ExPO
vertegenwoordigd in alle platforms en
netwerken, waaronder het regionaal
overleg, het Platform Gehandicapten
van de MBO raad en het landelijke
Netwerk Dyslexie en Dyscalculie.
ExPO
Afbouw Business
College
De activiteiten van het Business
College, dat opleidingen voor
bedrijven verzorgt, zijn sterk
gereduceerd vanwege de
tegenvallende belangstelling. Dat
is een direct gevolg van minder
gunstige belastingmaatregelen
voor het bedrijfsleven als het gaat
over het opleiden van personeel.
Scott Grootscholten (19)
Jeanschool Denim Developer
“Dit is de eerste en enige Jeanschool in de hele wereld,
ik vind het super dat dit er is! Uniek is dat we gelijk al met
grote denimbedrijven in contact komen en concepten
mogen maken. De mijne ligt bij G-star, zoiets maak je op
een gewone mode-opleiding toch niet mee?’’
13
Weekend College
Amsterdam
Zuidoost vijf jaar
Vince van der Veen (17)
Johan Cruyff College
Medewerker Marketing Communicatie
en Evenementenorganisatie Sport
“Ik ben topsporter, ik golf dertig uur per
week. Dat is met een gewone school niet te
combineren, hier op het Johan Cruyff College
mag ik geoorloofd afwezig zijn voor trainingen
en wedstrijden. Dat mijn opleiding specifiek
op sport is gericht, maakt het voor mij extra
interessant.’’
Het Weekend College in Amsterdam Zuidoost bestaat vijf
jaar en dat is gevierd met de themadag ‘Kansen Keren’.
Er was een debat over dat thema met Wethouder Pieter
Hilhorst en oud-leerlingen van het Weekend College, van
wie een aantal nu zelf tutor is. Bij de oprichting van het
Weekend College was er kritiek op het plan, omdat gedacht
werd dat jongeren niet vrijwillig op de zaterdag naar school zouden
komen. Maar het tegendeel is bewezen: het aantal leerlingen is in vijf
jaar verdubbeld tot 110 leerlingen.
Dertig vrijwilligers geven extra leerondersteuning aan jongeren
tussen de twaalf en twintig jaar uit Amsterdam Zuidoost, de
jongeren zitten op het voortgezet onderwijs of mbo. De extra steun
bestaat uit begeleiding bij het huiswerk, maar ook aandacht voor
studievaardigheden, leerstrategieën voor onder andere taal en
rekenen, bijles, het ontdekken van leertalenten en een aanbod van
creatieve, culturele en sportieve activiteiten.
Het Weekend College is een project van het Stadsdeel Zuidoost
en wordt uitgevoerd door het ROC van Amsterdam, MBO College
Zuidoost.
Logo is opgefrist
Het logo van het ROC van Amsterdam heeft enkele
kleine veranderingen ondergaan, waardoor het
eigentijdser is. Het meest opvallend is de nieuwe foto
van de studenten in het beeldmerk. Zij staan centraal in
het logo, zo laten we zien dat onze aandacht uitgaat naar
studenten. Er zijn nu varianten op het logo voor de MBO
Colleges. Het nieuwe logo weerspiegelt daarmee het
‘klein binnen groot’ karakter: in de verschillende versies
voor de MBO Colleges is het ROC van Amsterdam als
zodanig wel zichtbaar en herkenbaar. De kracht van het
merk, de naamsbekendheid en wervingskracht blijft zo
behouden.
Het nieuwe logo wordt in 2014 gefaseerd ingevoerd op
alle huisstijldragers. De nieuwe huisstijl vervangt de oude
huisstijl uiteindelijk volledig, dat proces zal natuurlijk
verlopen. Zo wordt bij vervanging van printmateriaal of
signing steeds het nieuwe logo gebruikt.
14
Rania Charkaoui (17)
Verzorgende IG
“De stagemarkt op mijn school vind ik heel
goed, stagebedrijven en studenten kunnen
elkaar zo ontmoeten. Het is best moeilijk
om een stage te vinden en soms weet je
ook niet wat er allemaal mogelijk is.’’
KLM partner van
Luchtvaart College Schiphol
De KLM is partner van het Schiphol College geworden,
de naam van het Schiphol College is veranderd in de
Stichting Luchtvaart College Schiphol. Op 1 juli is het
officieel bekrachtigd. De Amsterdamse wethouder
Andrée Van Es was er ook bij: “De samenwerking van de
Gemeente Amsterdam met het Luchtvaart College, KLM,
Schiphol en het ROC van Amsterdam is een voorbeeld
van gezamenlijk optreden van gemeente, bedrijfsleven
en onderwijsinstellingen. Samen maken we werk van het
verbinden van Amsterdamse werkzoekenden met de
werkgevers op de mainport.”
Bussemaker: excelleren op
alle mbo-niveaus
ROCvA partner in Techniekpact
In het kader van de ondertekening van het
Techniekpact bezochten minister Kamp
(Economische Zaken) en minister Bussemaker
(Onderwijs) de MBO Colleges Zuid en Noord.
In het Techniekpact staan afspraken tussen
bedrijfsleven, onderwijs en overheid om de
aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt
te verbeteren en het personeelstekort in de
technische sector terug te dringen. Jeanschool
in Zuid en bouwlab in Noord stonden centraal
als voorbeelden van samenwerking tussen
bedrijfsleven en onderwijs.
Excelleren moet voor mbo-studenten op alle
niveaus en alle opleidingen mogelijk worden,
benadrukte minister Bussemaker van Onderwijs
toen zij eind december MBO College Zuid bezocht
tijdens de landelijke MBO-tour. Zij sprak er met het
bedrijfsleven, de gemeentes en mbo-instellingen
over een toekomstbestendig mbo. Het thema was
‘regionale samenwerking en toptalent’. Twee van
de top-opleidingen op MBO College Zuid stonden
model tijden een rondleiding met de minister:
Allround Grimeur en de Jeanschool. Bussemaker:
“Ik zou de buitenwereld graag laten zien wat hier
aan vakmanschap geleerd wordt.’’
De uitbreiding met de KLM biedt nog meer
mogelijkheden om een duurzame arbeidsmarkt in de
luchthavensector te realiseren. Edo de Jaeger, Voorzitter
College van Bestuur ROC van Amsterdam: “Met de KLM
aan boord krijgt het Luchtvaart College Schiphol meer
kansen en mogelijkheden om invulling te geven aan het
werken en leren op deze veelzijdige arbeidsmarkt.”
Luchtvaart College Schiphol onderzoekt samen met
het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven op Schiphol
de behoefte bij bedrijven op het gebied van werken en
leren. Als ambassadeur van MBO College Airport en
MBO College Amstelland vertaalt Luchtvaart College
Schiphol de behoefte van het bedrijfsleven naar
‘werk-leertrajecten’ op maat. Het Luchtvaart College
is partner in het onderwijsprogramma op beide MBO
Colleges en gebruikt haar bedrijvennetwerk binnen
de luchtvaartsector voor bijvoorbeeld stageplaatsen
en beroepsoriëntaties. Per jaar worden gemiddeld
zeshonderd studenten opgeleid, driehonderd studenten
aan een stageplek geholpen en duizend werknemers
getraind of geschoold.
Marijna du Pré (27)
Allround grimeur
“Dit is de beste opleiding
van het ROCvA volgens de
interne ranking en dat is
het ook echt. De drempel
tussen studenten en docenten
is laag, ik voel me serieus
genomen. Alle docenten
werken in de praktijk. En er
wordt echt rekening gehouden
met wat ik wil, mijn talent wordt
ontwikkeld.’’
15
ROC van Amsterdam
Centrale
Het ROC van Amsterdam (ROCvA) verzorgt middelbaar beroepsonderwijs op vier niveaus
binnen veertien domeinen. In 2012-2013 zijn dat 330 mbo-opleidingen in
de Beroeps Opleidende Leerweg (BOL, voltijds) en in de Beroeps Begeleidende
Leerweg (BBL, deeltijd).
Binnen een mbo-opleiding zijn er vier opleidingsniveaus:
• niveau 1: assistent-niveau (m.i.v. 2014/2015 entree-opleiding)
• niveau 2: basis beroepsbeoefenaar
• niveau 3: vakfunctionaris
• niveau 4: middenkaderfunctionaris/middenkaderspecialist
Het ROCvA heeft negen MBO Colleges in Amsterdam, Hoofddorp, Hilversum en
Amstelveen, die elk een eigen identiteit hebben. Het ROCvA verzorgt ook voortgezet
onderwijs, het Voortgezet Onderwijs van Amsterdam (VOvA) telt twaalf scholen.
Het volwassenenonderwijs van het ROCvA bestaat uit vavo, Educatie met opleidingen
voor laaggeletterden en Inburgering (dat is in 2013 afgebouwd).
Aantal studenten en leerlingen:
Organisatorische eenheden
MBO College Zuidoost
MBO College Hilversum
MBO College Westpoort
MBO College Noord
MBO College Centrum
MBO College Airport
MBO College Amstelland
MBO College West
MBO College Zuid
ROC op Maat
Totaal
Vavo Totaal
Educatie en Inburgering
Studenten/leerlingen per 01-10-2013
BOL
2.652
4.116
1.658
1.529
1.899
2.531
1.430
2.512
3.288
BBL/BOL DT
104
937
957
372
974
247
93
1.410
159
21.708
5.253
Totaal
2.756
5.053
2.615
1.901
2.873
2.778
1.523
3.922
3.477
93
26.961
1.187
2.685
Nieuw:
Locatiefilms van onze MBO Colleges. Laat je
rondleiden door een student: www.rocva.nl
Op werkbezoek in Finland
Ibrahim Ghazi
International Business Studies
16
“De studentenraad op mijn MBO College
heeft een eigen ruimte, we worden dus goed
gefaciliteerd om ons werk te kunnen doen. En als
er een vergadering is, mogen we daarvoor het
directiekantoor gebruiken.’’
Een twaalfkoppige delegatie van ROCvA-studentenraadsleden brachten een werkbezoek aan Finse scholen,
om ervaringen over studentenparticipatie en onderwijs
uit te wisselen. Het Finse beroepsonderwijs staat goed
bekend: in Europa staan ze op nummer drie. Het gratis
onderwijs, een schoolboekenpakket van maximaal honderd
euro en de gratis maaltijden op school maakten indruk
op de Hollandse delegatie. Finse studenten hebben
verder gemiddeld meer docenten per student en tijdens
het mbo kunnen ze al vakken op het hbo volgen. Ook de
studentenparticipatie bleek vergevorderd: op sommige
scholen maken studenten het klassen-regelement.
Maar op sommige punten keken de Finnen op van
de Hollandse studenten: de structuur van de ROCvA
Studentenraad, het mooie werkplan en het feit dat ze een
eigen budget hebben scoorden goed. “Na ons vertrek
gingen ze gelijk hun directie om een budget vragen,’’ aldus
CSR-voorzitter Ibrahim Ghazi.
Studentenraad
CSR 2013
Sinds 2013 is elk MBO College officieel met
minimaal één student vertegenwoordigd in de
Centrale Studentenraad (CSR). Doel is dat er
volgend jaar twee studenten per MBO College in
de CSR zitten. In oktober zijn de nieuwe CSRleden geïnstalleerd, elk lid brengt natuurlijk ook
een eigen missie mee. Zo wil Tamara Elstrodt
van MBO College Hilversum bijvoorbeeld
dat gezonde etenswaar in de kantine naar
verhouding goedkoper wordt dan de ongezonde
versnaperingen. “Een blikje fris kost negentig cent
en water is één euro vijftig. Dat zou andersom
moeten zijn!’’
De nieuwe vertegenwoordiger voor MBO College
Westpoort, Regilio Dekker, gaat zich inzetten voor
roosterproblemen. “En voor een pinautomaat
in de kantine.’’ Als het aan Jake Richardson van
MBO College Zuidoost ligt, dan hebben de
studenten op zijn MBO College straks een beter
internetbereik: “Zeker voor ICT-studenten is een
goed functionerende verbinding heel belangrijk.”
Matthijs van Heusden, ook van MBO College
Hilversum, denkt mbo-breed: “Het zit mij dwars
dat studenten op het mbo tot hun 18e geen
OV-vergoeding krijgen, daar moet echt iets aan
gebeuren.’’
Resultaten
Landelijke erkenning voor de Centrale Studentenraad
(CSR) van het ROCvA: in 2013 kregen zij het JOB
Keurmerk uitgereikt. JOB-voorzitter Michiel Steegers
was te spreken over de constructie van de Centrale
Studentenraad van het ROCvA: “Het werkt goed.’’
De organisatie van de
Centrale Studentenraad
is getrapt: op de MBO
Colleges wordt vanuit de klassenvertegenwoordigers
de Studentenraad gekozen. Een afvaardiging
daarvan vormt de Centrale Studentenraad. “Door
dit systeem is er een heel direct contact met
leidinggevenden, dat werkt goed,’’ aldus Steegers
van de Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs
(JOB), de vakbond voor mbo’ers. Het directe
contact met het bestuur wordt nog een extra
bevorderd doordat de Centrale Studentenraad
haar kantoorruimte in het bestuursgebouw heeft,
studenten en bestuursvoorzitters spreken elkaar
bij de koffieautomaat.
CSR-voorzitter Ibrahim
Ghazi is blij met het
JOB Keurmerk: “Het bevestigt dat we op de juiste
weg zitten.’’ Het JOB heeft zeventien keurmerken
bij zevenenzestig mbo-instellingen uitgedeeld. Zo’n
keurmerk is beperkt houdbaar. Steegers verklaart:
“Bij het wisselen van de leden wil een studentenraad
nog wel eens inzakken.”
JOB Keurmerk voor CSR
Een belangrijke doorbraak van de Centrale
Studentenraad in 2013 is dat op een aantal MBO
Colleges de Studentenraad bij wijze van pilot in de
Beroepsadviescommissie zit.
Verder hield de CSR zich in 2013 met de volgende
punten bezig:
• Voorbereiden van JOB-enquête met de
betrokken beleidsmedewerker.
• Bijdragen aan workshop op de
ManagementConferentie 2014 en op de
conferentie voor onderwijsvernieuwing.
• Postercampagne om de Studentenraad meer
bekendheid te geven op de MBO Colleges. Een
serie van vier posters hangt op alle MBO
Colleges.
• De lancering van een eigen website.
• Installatie van diverse decentrale
studentenraden.
• Overleg met het College van Bestuur, met de
OR en met de CSR van het ROC van Flevoland.
• Opstellen van het werkplan 2013-2014.
• Organisatie van het jaarlijkse ROC-debat, in
samenwerking met het Nationaal Debat Instituut.
Het debat was in het kader van de campagne
Hoezo Werkloos?! Ruim honderd studenten deden
mee, zij werden beoordeeld door de wethouders
Andrée van Es en Pieter Hilhorst.
In 2013 is er speciaal voor CSR-leden een nieuw
artikel aan het reglement toegevoegd, waardoor zij
geoorloofd afwezig mogen zijn voor CSR-taken en
zij eventuele toetsen later mogen inhalen.
In 2014 legt de CSR de laatste hand aan het
huishoudelijk reglement. Verder organiseert ze een
Valentijnsactie op alle MBO Colleges van ROCvA
en ROCvF. Er worden dan tips en tops over de
scholen verzameld.
17
MBO College Zuidoost
Op MBO College Zuidoost ligt de focus op
ondernemen. In 2013 startte Zuidoost Plus: jij
maakt het verschil. De visie van MBO College
Zuidoost is dat ondernemen over meer gaat
dan ondernemer worden. Ondernemen
is een houding die zich manifesteert
in eigenschappen en vaardigheden als
zelfkennis, doorzettingsvermogen, creativiteit,
doelgerichtheid, zelfstandigheid en de
bereidheid tot samenwerken. Welk beroep een
student ook gaat uitoefenen, ondernemende
vaardigheden helpen hem verder op weg
naar een succesvolle carrière. Of dat nu als
zelfstandige (ondernemer) is of in loondienst,
MBO College Zuidoost wil álle studenten
helpen hun ondernemende vaardigheden te
ontwikkelen om te kunnen uitblinken op een
snel veranderende arbeidsmarkt en in een
maatschappij die hoge eisen stelt.
Zuidoost Plus Modules
In gesprekken met docenten, studenten en
bedrijven worden de onderwijsmogelijkheden
verkend om de ondernemende vaardigheden
van studenten te stimuleren. In de zogenaamde
Zuidoost Plus Modules werken studenten
wekelijks een middag aan ondernemende
vaardigheden. Studenten kiezen steeds
een module voor vier weken. Het aanbod is
heel gevarieerd: van jezelf presenteren tot
het creëren van een eigen huisstijl, van het
vergroten van het zelfbewustzijn door yoga tot
weten wie de vijand is op internet.
Ondernemend profileren
Onderwijsdomeinen:
• Administratie & Financiële
Beroepen
• Bank- & Verzekeringswezen
• Entree
• Handel & Ondernemen
• ICT
• Zakelijke Dienstverlening
• Management Support
• Marketing, Sales & Communicatie
• Veiligheidscollege
• Weekendcollege
MBO College Zuidoost biedt vakopleidingen
voor ICT, voor administratieve en financiële
beroepen, management-support en
zakelijke dienstverlening, voor het banken verzekeringswezen, op het gebied van
marketing, sales en communicatie en veiligheid
en vakmanschap. In alle opleidingen is het
ontwikkelen van ondernemende vaardigheden
in het curriculum verweven. Door de
ondernemende profilering van Zuidoost
groeien bedrijfsvraag en onderwijsaanbod
dichter naar elkaar toe. Studenten zijn met hun
vakdiploma future-proof.
Global Entrepreneurship
MBO College Zuidoost
Fraijlemaborg 135
Amsterdam
18
Sommige studenten leiden al naast hun
opleiding een onderneming. Anderen
hebben serieuze plannen in die richting. Op
een symposium in de (internationale) Global
Week of Entrepreneurship kregen studenten
de kans om hun onderneming of plannen
te presenteren. Een vakkundige jury met
vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven
beoordeelde de pitches door studenten.
In de korte intro’s met gastvrouw Sylvana
Simons bleek vaak hoe enthousiast en goed
voorbereid sommige studenten zijn als het op
ondernemen aankomt. Inspiratie kreeg door
het publiek uit bijdragen van Huub Nelis van
YoungWorks en Ruud Koornstra, duurzaam
ondernemer en onder andere bekend door zijn
successen met energiebedrijf Oxxio.
Afstemming bedrijfsleven
Alle opleidingen hebben op verschillende
manieren contacten actief afgestemd met
een aantal sleutelbedrijven in de branche.
Treffende voorbeelden zijn de studenten
van de opleiding Financiële Beroepen die
stage lopen bij Price Waterhouse Coopers
of deelnemen aan de herdenking van
verzetsbankier Walraven van Hall samen
met de AEX. De opleidingen van ICT niveau
4 worden opnieuw gepositioneerd in
nauwe samenwerking met KPN. Studenten
kunnen excelleren door naast hun reguliere
vakopleiding examens af te leggen van
CISCO en Microsoft. Studenten van de
opleiding Handhaving Toezicht Veiligheid
(HTV) doen praktijkervaring op in Stadsdeel
Zuidoost. Samen met Stadstoezicht en
Beveiligingsbedrijf Trigion surveilleren
zij in winkelcentrum Amsterdamse Poort.
Burgemeester Van der Laan vond het een
bijzonder project en sprak met studenten over
hun ervaringen. Studenten van de opleiding
Handel komen in winkelcentrum Amsterdamse
Poort ruimschoots aan hun trekken. Studenten
van het Winkel&Werk-concept lopen
stage in de ‘Poort’ en volgen hun lessen in
Frankemaheerd, een gebouwencomplex
waar het bruist van de activiteiten van (jonge)
ondernemers. Variatie genoeg in stageplekken:
van exotische eenmanszaken tot grote
landelijke warenhuizen. Met supermarkt Vomar
is een BBL-traject opgezet. MBO College
Zuidoost is actief lid van Bedrijvenvereniging
VAZO. Opleidingsmanagers en docenten
bezoeken netwerkbijeenkomsten en leggen zo
contacten met bedrijven uit de buurt.
MBO
College
West
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
•
•
•
Assisterende Gezondheidszorg
Helpende Zorg & Welzijn
Maatschappelijke Zorg
Laboratoriumopleidingen
Pedagogisch Werk & Onderwijs
Sociaal Cultureel Werk
Verpleging & Verzorging
MBO College West
Laan van Spartaan 2
Amsterdam
MBO College West, het nieuwe opleidingscentrum voor
Zorg en Welzijn in Amsterdam, is in oktober officieel
geopend op de Laan van Spartaan. De studenten
waren direct positief over het fraaie gebouw aan de
Laan van Spartaan. De verschillende teams, die van
vijf verschillende kleinere locaties komen, moesten
nog wat wennen aan zaken als een andere vorm
van samenwerking, flexwerken en de vernieuwende
onderwijsconcepten waarvoor het gebouw is ingericht.
Huisvesting op agenda
Huisvesting stond zodoende in 2013 nog hoog op
de agenda, samen met roosteren en planning. De
focus lag op het samenwerken van de verschillende
(omgangs)culturen, die de teams van verschillende
plekken meebrachten. Om dit te bevorderen is
voor de medewerkers onder meer een boekje
gemaakt. In ‘Zo zijn onze manieren’ worden nieuwe
gezamenlijke omgangsvormen beschreven. Uiteraard
met de kernwaarden als uitgangspunt. Verder zijn de
kinderziektes, die bij elk nieuw gebouw de kop opsteken,
in 2013 zo goed mogelijk aangepakt.
Roosteren gebeurt volgens het concept waarvoor het
gebouw is ingericht: op elke etage een eigen thuisbasis.
In 2014 worden de lestijden uitgebreid en wordt er van
acht uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds ingeroosterd.
Zo kunnen we kwalitatief goed onderwijs blijven
garanderen. Dit betreft alleen de oudere studenten,
die kunnen met dit rooster alvast ervaring opdoen
Versneld traject
Helpende Zorg
& Welzijn
Op MBO College West kunnen studenten de
opleiding Helpende Zorg & Welzijn niveau 2 in
één jaar volgen. Hierna stromen zij door naar
een opleiding in de Zorg of Pedagogisch Werk
op niveau 3. De studenten vinden de opleiding
pittig, maar helemaal top! Ze leren hoe het er in
de praktijk aan toe gaat. Lina: “Als je hard werkt
en laat zien dat je je best doet, kun je heel veel
bereiken. De docenten hebben vertrouwen in ons
en halen het beste in ons naar boven.”
met de werkuren van de zorgsector, waar werken in de
avonduren heel gewoon is. De eerstejaars zullen zo veel
mogelijk overdag ingeroosterd worden.
Nog voor het jaar werd afgesloten ging het op
teamvergaderingen al lang weer over onderwijs in plaats
van ruimte- en roosterproblemen en de eerste teams
vonden elkaar in een nieuwe onderlinge samenwerking.
De ambitie van MBO College West, ‘samen werken en
leren op de stip’, ofwel de Laan van Spartaan als het
opleidingscentrum voor Zorg & Welzijn in Amsterdam,
wordt gerealiseerd. In 2014 gaat alle aandacht daarom
naar de strategische ontwikkeling.
Er is een nieuwe directeur: per 1 januari is Aad Knetsch
op MBO College West begonnen. Onderwijs staat
bovenaan op zijn agenda, met de focus op inhoudelijke
samenwerking met het bedrijfsleven. Dat is noodzakelijk
omdat de nadruk meer en meer op vraaggestuurd
onderwijs komt te liggen. Verder zal mbo het hoofd
moeten bieden aan het feit dat er in het ziekenhuis een
verschuiving naar hbo is.
Leerlijn mbo-hbo succesvol
Voor de Naaldwijkstraat, waar het laboratoriumonderwijs
is gehuisvest, was 2013 een bijzonder succesvol jaar.
Daar is een doorlopende leerlijn mbo-hbo gerealiseerd,
met Hogeschool Inholland dat in hetzelfde pand huist.
De inhoudelijke samenwerking is juridisch vastgelegd.
De mbo-opleiding kan feitelijk als een opleiding op
niveau 4,5 worden gezien.
Studenten laten
ander talent zien
Het afgelopen jaar heeft Meeting Point
verschillende keren een open bak georganiseerd
in de centrale hal van de school. Tijdens deze
open bak kunnen studenten een talent laten zien
op gebied van muziek of dans, zoals bij een open
podium. Het is een succes. Vele studenten hebben
meegedaan aan het maandelijkse evenement. Voor
een enthousiast publiek van medestudenten traden
allerlei talenten op, het varieerde van gitaar spelen,
zingen en rappen tot dansen.
19
MBO College
Centrum
Vanzelfsprekend gebeurde er bij MBO College
Centrum weer veel op onderwijskundig en
organisatorisch gebied. Het vertalen van onze
kernwaarden aandacht, betrouwbaar, prettig,
ambitieus en daadkracht in concrete acties was één
van de speerpunten van het afgelopen jaar. Het doel
daarvan is het verhogen van de tevredenheid van
studenten en medewerkers.
Het schooljaar van MBO College Centrum 2013
ging van start met de Zomeracademie, een
tweedaags professionaliseringsprogramma voor alle
medewerkers, met interessante workshops op het
gebied van onderwijs, management en kwaliteitszorg.
Verder werden de eerste Kenniscaférondes
georganiseerd, voor het personeel. Tijdens het
maandelijkse Kenniscafé delen prominenten uit de
politiek, het onderwijs of vakgebied op informele
wijze hun visie met de medewerkers. Zo deelde
Kamerlid Tanja Jadnajansing haar visie op het mboonderwijs met de aanwezigen en gaf wijnkenner
Harold Hamersma een seminar over wijnproeven voor
zijn jaarlijkse uitgave ‘De Grote Hamersma’.
Medewerkersboekje
Ook nieuw zijn de yogalessen van docent
René Ameling voor alle medewerkers, vast op de
dinsdag op locatie Elandsstraat. Verder verscheen er
een medewerkersboekje met de titel ‘Voor Elkaar’,
waarin zestig collega’s uitgebreid geportretteerd
werden. De nieuwe Directeur Bedrijfsvoering
Fried Seuren lanceerde in 2013 het project ‘Kunst
kijken’. ROCvA-uitblinkers in fotografie, schilder-,
beeldhouwkunst kunnen twee maanden lang werk
tentoonstellen in onze lesrestaurants.
De genoemde acties, maar ook de betrokkenheid
van ouders en de invloed van studenten via de
studentenraad, kunnen een bijdrage leveren aan
het verhogen van de medewerkerstevredenheid
en verdere professionalisering van de organisatie.
De studenten organiseren regelmatig debatten
voor en door studenten over schoolse zaken, voor
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
•
Koken & Gastheerschap
Hotelschool
Brood- & Banketbakken
Facilitaire Dienstverlening
Toerisme & Recreatie
MBO College Centrum
Da Costastraat 36/60/91
Amsterdam
20
Elandsstraat 175
Amsterdam
de ouders worden er ouderparticipatie-avonden
georganiseerd. Centraal hierbij staat de verbetering
van de organisatie en de tevredenheid van studenten
en medewerkers. De tevredenheid meten wij op
ons MBO College vier keer per jaar, de metingen
laten een stijging zien. De meetresultaten maken
deel uit van doorpraatsessies op teamniveau, waar
actiepunten worden benoemd.
Examinering
Er zijn in de afgelopen tijd belangrijke stappen
genomen in de bewustwording van de veranderende
rol van team-examencommissies (TEC’s). De TEC’s zijn
zich meer en meer bewust van hun toezichthoudende
rol en hun verantwoordelijkheid voor het uitgeven
van diploma’s en het borgen van rechtmatige
diplomaverstrekking. Dit komt onder andere tot uiting
in de jaarplanning waarin steekproeven en audits zijn
opgenomen om de kwaliteit van de examinering te
borgen.
Alle TEC’s worden tot januari tijdens vier trainingen
geschoold door bureau ICE. Na januari wordt
de scholing voortgezet volgens het principe van
‘training on the job’. Naast de TEC’s wordt ook de
DEC (Domeinexamencommissie) geschoold en in
september worden constructeurs en assessoren
getraind. De TEC’s op MBO College Centrum
worden inmiddels bijgestaan door een ambtelijk
secretaris die verantwoordelijk is voor de logistieke en
administratieve ondersteuning van de commissies.
Studenten
De studenten van Centrum presteerden weer
goed met benefietdiners, op evenementen en bij
wedstrijden en ze haalden regelmatig de pers. De
lesrestaurants zijn bezocht door een record aantal
bezoekers, van binnen en buiten. Reserveren kan via
www.heerlijkamsterdam.nl voor Brasserie ROCKS, de
Dinnerclub en Restaurant Elements. Bakkerswinkel
‘De Studiepunt’ is geopend op schooldagen.
Derde prijs bij Gouden Gard
Sacha Hulskamp won de derde prijs bij de
vakwedstrijd Gouden Gard. Sacha volgt de
ondernemersopleiding bij de afdeling Bakkerij
en werkt bij Patisserie Tout in Amsterdam.
Juryvoorzitter Hans Tros, chef patissier bij Grand
Hotel Huis ter Duin: “De juryleden beoordeelden
de gemaakte producten onder meer op gekozen
thema, opbouw, vulling, smaak, combinatie en
kleuren, originaliteit, hygiëne, orde en totale
organisatie. Een optelsom van alle punten bepaalt
de winnaars van de Gouden Gard.’’
Toerisme bokaal: dubbel goud
Maar liefst twee keer goud bij de Toerisme Bokaal,
het jaarlijkse evenement van de MBO Raad en
ANVR voor mbo-studenten Toerisme-, Reizen- en
Frontoffice. In leerhotel Het Klooster in Amersfoort
lieten negentig deelnemers van achttien scholen
zien wat zij in huis hebben. Het ROCvA nam twee
keer goud in ontvangst, zowel bij Front Office
als bij Toerisme wonnen onze studenten met hun
teams.
Studenten werkten mee aan
Zomerschool rekenen
Alle nieuwe studenten kregen bij de intake een
rekenexamen 2F. Voor hen die zwak scoorden,
is er een Zomerschool van vier dagdelen
georganiseerd, waarbij de les was gericht op de
specifieke problemen bij rekenzwakke studenten.
De studenten waren blij met de extra aandacht en
de resultaten waren positief.
Onderwijsdomeinen:
MBO
College
Zuid
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Allround Grimeur/ Make-up Artist
Art & Entertainment
Cultureel Organisator
Fashion & Lifestyle/Entree
Frank Sanders’ Akademie voor
Musicaltheater
Haarverzorging
Jan des Bouvrie College
Jeanschool
Johan Cruyff College
Juridische Dienstverlening
Medewerker Evenementenorganisatie
Mode
Schoonheidsverzorging
Sport & Bewegen
MBO College Zuid
Europaboulevard 13-15
Amsterdam
Jan des Bouvrie College
Ruysdaelstraat 67
Amsterdam
MBO College Zuid is een school met een bijzondere
studentenpopulatie en een bijzondere mix van
opleidingen in de domeinen Sport, Uiterlijke
Verzorging, Kunst & Cultuur, Handel, Ondernemen &
Mode en Marketing, Economie & Administratie. Wat
bindt is creativiteit en vakmanschap. Studenten van
ons college hebben de potentie de top te halen en wij
helpen hen daarbij. Het afgelopen jaar was Cheyenne
Toney halve finalist in The Voice of Holland en werd de
opleiding Allround Grimeur nummer 1 in de ranking
van het ROC van Amsterdam.
Cheyenne is een student van de Art & Entertainment
opleiding Muziek. Haar talent werd onmiddellijk
herkend door het docententeam. Cheyenne is muziek
in alles wat ze doet, maar ze had moeite met het
niveau van de theoretische vakken (niveau 4). Loslaten
of wegsturen was geen optie. Al voordat er sprake
was van deelname aan The Voice heeft het team
besloten Cheyenne een traject op maat aan te bieden.
Ze bleef deel uitmaken van de muziekopleiding maar
volgde een (theoretisch) programma, waarmee ze de
vereiste startkwalificatie heeft gehaald.
Allround Grimeur de beste
Het erkennen van talent, het leggen van een goede
theoretische basis en het opdoen van voldoende
praktijkervaring vormt de basis van elke opleiding.
Daarnaast besteden we in het curriculum steeds meer
aandacht aan het managen van jezelf; stevig in je
schoenen staan, leren wat wel en niet goed voor je is,
hoe je werk blijft houden en hoe je het hoofd biedt aan
de complexiteit van het bestaan. Dat zijn vaardigheden
die we de studenten van de 21e eeuw graag meegeven
op weg naar hun diploma.
De opleiding Allround Grimeur is de nummer 1 in de
ROCvA ranking. Ze scoren op alle onderdelen hoog.
Studenten, werkveld en docenten zijn tevreden. Het
onderwijs is uitdagend, de kwaliteit is top en het
rendement uitstekend. Productiemaatschappijen en
theatergezelschappen vragen zelf om stagiaires. Het
succes? State of the art onderwijs door vakdocenten
van naam, flexibiliteit, zowel in organisatie als in
mensen, en gemotiveerde docenten en studenten met
passie voor hun vak. De opleiding Allround Grimeur
biedt ambachtelijk en excellent onderwijs dat ervoor
zorgt dat studenten prijzen winnen in wedstrijden
en aan grootse evenementen meewerken, zoals de
uitreiking van de MTV European Music Awards (EMA’s).
Excelleren
Alle teams in MBO College Zuid streven voor hun
studenten naar het hoogst haalbare. Dat betekent
naar de top van het werkveld of door naar het
hbo. Bij opleidingen als Allround Grimeur, Artiest,
Jeanschool, Frank Sanders’ Akademie, Johan
Cruyff College en Jan des Bouvrie College is het
vakmanschap en de kwaliteit direct zichtbaar voor
de buitenwereld. Maar ook de opleidingen die
minder podium gedreven zijn, zoeken naar vormen
waarin studenten kunnen excelleren. De opleiding
Haarverzorging heeft een eigen Salon, en studenten
van de evenementenopleiding lopen stage in het
flowburo; het evenementenbureau van het ROCvA
en MBO College Zuid. We werken samen met de
gemeente Amsterdam in samenwerkingsverbanden
als de Sportas en met de Economic Board als het gaat
om het inrichten van een centrum voor innovatief
vakmanschap voor de creatieve industrie.
Waar het allemaal samen komt? Bij de student. Want
daar doen we het uiteindelijk voor. Wij bereiden
onze studenten zo goed mogelijk voor op de
verschillende rollen in de samenleving; deelnemend
aan het arbeidsproces, participerend als burger en
functionerend als gelukkig mens!
100 studenten als vrijwilliger
Ruim honderd studenten van MBO College Zuid
deden mee aan de jaarlijkse landelijke actie ‘Ik
kom in actie NU’. De actie was onderdeel van een
landelijk programma van het ministerie van Sociale
Zaken ‘On the move’, met als doel om jongeren
kennis te laten maken met vrijwilligerswerk en het
belang ervan voor de samenleving. Het startsein
werd gegeven op MBO College Zuid, door Simone
Kukenheim, Wethouder Onderwijs van Stadsdeel
Zuid en Zarayda Groenhart, presentatrice van
BNN. De acties varieerden van inzamelen voor de
Voedselbank tot bejaardenbingo organiseren en
zwerfafval opruimen.
flowburo verzorgt openingsact
finale UEFA Europa League
Het flowburo op MBO College Zuid verzorgde
de openingsact tijdens de finale van de UEFA
Europa League. SL Benfica en Chelsea FC namen
het tegen elkaar op in de Amsterdam ArenA. Het
flowburo bracht 190 studenten van het ROCvA en
nabijgelegen onderwijsinstellingen bij elkaar om,
na een week keihard oefenen, een prachtige act
op te voeren. Het is in heel Europa op televisie
uitgezonden.
21
MBO
College
Westpoort
De MBO Colleges Noord en
Westpoort verzorgen een
Onderwijsdomeinen:
breed aanbod aan bouw- en
• Werktuigbouwkunde
techniekopleidingen. De
• Mobiliteit
MBO Colleges anticiperen
• Logistiek
samen op de vraag vanuit
• Elektrotechniek
de bouw naar techniekbrede
• Installatietechniek
vakkrachten. Binnen de
• Handel & Ondernemen
beide MBO Colleges is
• Administratie
bijvoorbeeld samengewerkt
aan de ontwikkeling van
MBO College Westpoort
entree-opleidingen techniek.
Tempelhofstraat 80
Alle niveau 1 opleidingen
Amsterdam
techniek zijn ondergebracht
bij MBO College Noord.
Dit wordt ontwikkeld door het ‘Platform Entree’ met de betreffende
opleidingsmanagers en door werkgroepen voor docenten gericht op
intake, onderwijsinhoud en examinering.
Er lopen verschillende trajecten om de instroom en doorstroom
van vmbo naar mbo te bevorderen. Zo worden in samenwerking
met verschillende vo-scholen uit de regio doorlopende leerlijnen
gerealiseerd. Verder is er bij het ministerie een aanvraag gedaan voor
een vakmanschapsroute techniek, bij deze leerroute starten vmbo’ers in
het derde leerjaar en de opleiding wordt afgerond in het mbo met een
diploma op niveau 2. De leerroute moet leerlingen mogelijkheden bieden
om te versnellen en/of te verdiepen.
Masterplan Techniek
We zijn actief betrokken bij het Masterplan techniek Amsterdam, waarin
beroepsopleidingen, bedrijfsleven en gemeente samenwerken om
de instroom en uitstroom van gekwalificeerd technisch onderwijs te
verhogen.
In het kader van de ondertekening van het Techniekpact, dat er op is
gericht om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de
technieksector te verbeteren, bezochten op de ministers Bussemaker
(OCW) en Kamp (EZ) de MBO Colleges Westpoort en Zuid. De
ondertekening door verschillende partijen vond afsluitend plaats in
Science Center NEMO.
Een bijzonder succesvol initiatief van MBO College Noord en Westpoort
was TEday in NEMO, een doe-dag voor leerlingen uit het voortgezet
onderwijs van scholen in de regio om kennis te maken met techniek.
Vakcollege
Om MBO College Westpoort nog verder te ontwikkelen tot het
Vakcollege voor Techniek, wordt de samenwerking met het bedrijfsleven
verder geintensiveerd. De tevredenheid van praktijkopleiders is
toegenomen, zo blijkt uit onderzoek. Zij worden nauwer
betrokken bij de ontwikkeling van het onderwijs. Een nieuwe
stap hierin zijn de opleidingen die naar aanleiding van een
vraag van NedTrain en Defensie zijn opgestart.
Op 5 juni 2013 organiseerde het ROC van Amsterdam
In het strategische huisvestingsplan 2015 is het vormen
in samenwerking met Science Center NEMO voor de
van een Vakcollege voor Techniek c.q. techniekcentra het
eerste keer TEday voor leerlingen uit het voortgezet
uitgangspunt. Hierover zijn we met bedrijfsleven in gesprek
onderwijs van Amsterdam en omstreken. Op deze doeom te zien of deze ambitie door middel van Publiek Private
en oriëntatiedag voor technische beroepsopleidingen
Samenwerking te realiseren is. Voor de Bouw, Mobiliteit
maakten techniek ambassadeur studenten van het ROCvA
& Carrosserie en Installatietechniek worden op dit punt
de meer dan 800 vmbo- en havo-leerlingen wegwijs binnen
belangrijke stappen gezet en komen we in 2014 al tot
de vele mogelijkheden die techniek en technologie bieden.
concrete afspraken. Met het creëren van deze centra
onstaan binnen de stad Amsterdam herkenbare en goed
gefaciliteerde technieklocaties waar het beroepsonderwijs op
adequate wijze onderwijs aanbiedt.
Voor het eerst was er in de zomervakantie van 2013 een zogenaamde
Zomeropening: MBO College Westpoort was tijdens de zomervakantie
geopend voor intake-gesprekken.
TEday
Techniek Experience Day 2013
22
Met ingang van 1 juli 2013 is Florus Roelofsen benoemd als voorzitter
van de directie van de MBO Colleges Westpoort en Noord en tevens als
domeinregisseur Techniek.
MBO College Noord
MBO College Noord voorziet in een behoefte in Amsterdam Noord. De school heeft
een duidelijke functie in de regio, naast de bouwopleidingen is er een gevarieerd
aanbod aan opleidingen, van onder meer Zorg, Handel, Administratie en Media &
Vormgeving. En dat alles in een goed bereikbaar en mooi nieuw gebouw.
Het aantal studenten groeide dan ook, ondanks de krimp bij sommige bouwopleidingen.
Door de crisis slonk het aantal bpv-plaatsen in de bouw en daarmee het studentenaantal
bij onder meer Bouw & Infra.
Techniekbrede opleidingen
In nauwe samenwerking met MBO College Westpoort krijgen meer opleidingen
een techniekbreed karakter. Er is vanuit de bouwwereld steeds meer vraag naar
multifunctionele arbeidskrachten. Vanaf 2014 wordt er al een techniekbrede entreeopleiding aangeboden.
In de samenwerking met de Bredero Mavo zijn er flinke stappen gezet, onder andere in
de vorm van doorlopende leerlijnen vmbo-mbo. Er zijn een aantal prachtige projecten
in dat kader: mbo-studenten Handel ondersteunen vmbo’ers van Bredero Mavo bij
het maken van een ondernemingsplan en mbo-studenten Juridische Dienstverlening
coachen vmbo-leerlingen die op hun beurt weer buurtbewoners bijstaan bij het invullen
van belastingaangifte.
Er komt een samenwerking tot stand met bedrijven uit de regio. Er wordt door het
bedrijfsleven bijvoorbeeld regelmatig gebruik gemaakt van het bouwlab, wat zorgt
voor een kruisbestuiving tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ook met de bedrijven die
hun intrek namen in de ‘plint’ onder het gebouw wordt al heel direct samengewerkt. De
rijschool heeft een stageplaats en Sport Natural verzorgt bewegingsonderwijs op school.
Dockzz, het jongerenwerk uit Stadsdeel Noord, heeft een zogenaamd maatjesproject
waarin mbo’ers participeren. Mbo’ers en vmbo’ers worden aan elkaar gekoppeld,
waarbij de mbo’ers als rolmodel fungeren. In een vriendschappelijk contact helpen zij
de vmbo’ers met huiswerk en ondernemen ze samen vrijetijdsactiviteiten. Doel van dit
project is om voortijdig schoolverlaten (vsv) terug te dringen.
MBO College Noord heeft op school succesvolle maatregelen ingezet ter bestrijding
van VSV. Dat is onder meer te danken aan het nieuwe onderwijsservicepunt, waar
alle verzuimmeldingen samenkomen en direct naar de loopbaanbegeleider worden
doorgezet. Ook de groeiende ouderbetrokkenheid heeft hier een positieve invloed op.
Op de Open Dagen wordt er een speciale voorlichting voor ouders gegeven en ouders
worden vanaf het begin nauw bij de schoolcarrière van hun kind betrokken.
Directie met studentenraad in gesprek
In 2013 was er voor het eerst een voltallige studentenraad op MBO College Noord.
De directie zit elke zes weken met hen om tafel. Omdat verhoging van de
studententevredenheid een van de speerpunten is, wordt daar twee keer per
jaar onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek onder meer dat studenten willen dat
roosterproblemen sneller worden opgelost, dat het veiligheidsgevoel wordt vergroot
en dat de kantine gezelliger wordt. In samenspraak met de studentenraad is hier actie
op ondernomen. Er komen meer zitjes in de kantine. Voor eventuele roosterproblemen
zijn voortaan de teams verantwoordelijk, zij kunnen snel en flexibel reageren als er
bijvoorbeeld uitval is. Het veiligheidsgevoel is versterkt door portiers bij de ingang.
Verder zal dat naar verwachting verder verbeteren als de omgeving van MBO College
Noord levendiger wordt als naburige nieuwbouwpanden in 2014 worden bewoond.
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
•
•
•
•
Handel & Ondernemen
Bouw & Infra
Zorg, Welzijn & Facility Services
Juridische Dienstverlening en
Administratie
Media & Vormgeving
Signmaking
Vakmanschapscollege
Afbouw, Hout & Onderhoud
MBO College Noord & Bredero Mavo
Gare du Nord 13
Amsterdam
Studenten als ambassadeur
Masterclass door André Kuipers
Wie kan er beter vertellen over de opleiding dan
de studenten zelf? Studenten van MBO College
Noord treden daarom op als ambassadeur en geven
voorlichting op vo-scholen, tijdens Open Dagen en
andere bijeenkomsten. Na afloop mogen de vmbo-ers
vragen stellen, ook kunnen ze eventueel meelopen
bij de opleiding. De ambassadeurs vinden het leuk en
leerzaam om hun ervaringen te delen. Het staat goed
op hun cv en ze verbreden hiermee hun netwerk.
In het kader van het Techniekpact gaf André Kuipers
een masterclass over onder andere medische techniek,
robottechniek en zijn reis door de ruimte. Vervolgens
gingen de studenten zelf aan de slag met robotica
en presenteerden tot slot hun techniekprojecten.
Zo lieten zij de 3D-printer en hun eigen
geprogrammeerde robots zien. De dag is afgesloten
met de lancering van de techniekbeeldbank. Doel is
om met sprekende foto’s meer jongeren voor techniek
te interesseren.
23
Ouderen krijgen
computerles
Studenten van de opleiding Smart Media Advisor
geven ouderen les in computervaardigheden op
tablets. De lessen werden gegeven in verschillende
verzorgingshuizen in Amsterdam, de oudste
deelnemer was 90 jaar. Het project is onderdeel
van een samenwerkingsverband dat MBO College
Amstelland met de Stichting Noord-Holland Verbindt
is aangegaan. Studenten en cursisten beleefden
beiden plezier aan dit initiatief. De cursus werd
afgesloten met een certificaat voor zowel de cursist
als de student.
Smart Media Advisor is een nieuwe opleiding.
Studenten leren alle basis ICT-vaardigheden, ook
die met betrekking tot het Nieuwe Werken en
klantvriendelijkheid. Daarbij staan communicatie,
planning, leren luisteren en presentatievaardigheden
centraal.
MBO
College
Amstelland
Bedrijven verrast
door aanbod
MBO College Amstelland heeft ruim honderd
leden van de ondernemersvereniging Amstelveen
uitgenodigd op een Herfstborrel, studenten en
medewerkers verzorgden de ontvangst. Nel van
Neerven, directeur Onderwijs van MBO College
Amstelland, presenteerde de filosofie en de
missie van de school. Vervolgens gaven docenten
presentaties. Tijdens de borrel was er ruimte voor een
informele ontmoeting. Ondernemers waren verrast
door wat de school te bieden heeft. Betty Sanderse
van BS Consultancy: “Een bijeenkomst die mij de
nodige inspiratie heeft gegeven. Niet alleen door de
locatie, maar vooral ook door het enthousiasme van
directeur Nel van Neerven en de teamleden. Daar
kan ik wat van leren.” Door de ontmoeting is een
brug gelegd voor toekomstige samenwerking tussen
bedrijfsleven en beroepsonderwijs in Amstelveen.
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
24
Detailhandel & Groothandel
Management & Ondernemerschap
ICT – Ontwikkeling
Business & Management Studies
Administratie & Financiële Beroepen
Juridische Dienstverlening
Management Support
Marketing, Sales & Communicatie
Sport
Pedagogisch Werk & Onderwijs
MBO College Amstelland
Maalderij 37
Amstelveen
MBO College Amstelland betrok in 2010
het huidige nieuwbouwpand en groeide
sindsdien van zo’n 600 studenten naar
maar liefst 1536 studenten in 2013. Het
afgelopen schooljaar was de stijging
van het studentenaantal meer dan
substantieel. Dit is een van de signalen
dat het MBO College er in slaagt zich
te positioneren en te profileren in de
regio, bij bedrijfsleven en bij studenten.
Dit is al vanaf het begin een belangrijk
speerpunt, ook in 2013. De deur is
nadrukkelijk open gezet voor partners
en bedrijfsleven.
Gastlessen
Deze worden actief betrokken bij het
MBO College door hen bijvoorbeeld
te laten deelnemen aan studiedagen.
Door de dialoog met stakeholders
aan te gaan, blijft het onderwijs
dicht betrokken bij de praktijk en
kan het inspringen op de vraag van
de arbeidsmarkt. De hedendaagse
praktijk wordt verder ook letterlijk de
school binnengehaald door bedrijven
gastlessen te laten verzorgen.
Onze visie is dat studenten van
MBO College Amstelland worden
gezien als waardevolle toekomstige
arbeidskrachten en een goede kans van
slagen hebben op een doorstroom naar
vervolgonderwijs. De nauwe contacten
met het bedrijfsleven leidde tot een
nieuwe ontwikkeling: MBO College
Amstelland verzorgt op verzoek twee
opleidingen voor bedrijven. De KLM
en Schiphol Group hebben gevraagd
om voor haar managementassistenten
een secretariële opleiding te verzorgen.
Speciaal voor retailers op Schiphol is
er een handelsopleiding gestart, die
de medewerkers op MBO College
Amstelland volgen.
Studenten tellen mee
Dat MBO College Amstelland nu echt
meetelt in de regio, blijkt tot slot ook
uit de uitnodiging voor Koningsdag.
Het MBO College is gevraagd om mee
te denken over het bezoek van Koning
Willem Alexander op 26 april 2014 aan
Amstelveen.
Op Amstelland heeft de studentenraad
een eigen kantoorruimte. De
boodschap daarvan is dat studenten
meetellen. Zo was de Studentenraad
ook vertegenwoordigd bij de
sollicitatiegesprekken voor een
opleidingsmanager.
Met de focus op niveau 4 opleidingen
onderscheidt MBO College Amstelland
zich en sluit het met het niveau en type
opleidingen aan op de vraag uit de regio.
MBO
College
Airport
MBO College Airport streeft er naar om de
opleidingsschool voor de luchthaven te zijn voor zowel
functies op de grond als in de lucht. Daarvoor is actieve
samenwerking met het bedrijfsleven op de luchthaven
van groot belang. Een belangrijke ontwikkeling in het
afgelopen jaar was dat in nauwe samenwerking met de
KLM het curriculum voor de opleiding Vliegtuigtechniek
werd gemaakt. Vanaf augustus 2013 zaten medewerkers
van KLM samen met onze docenten aan tafel. Medio
2014 wordt de opleiding aangeboden aan onze nieuwe
studenten. Eenzelfde proces willen we gaan doorlopen
met de KLM voor de opleiding Steward(ess). Hierover zijn
de eerste gesprekken gevoerd.
Flexibele lestijden
Een andere belangrijke stap is de toetreding van de
KLM tot Luchtvaart College Schiphol (voorheen Schiphol
College). Hiermee wint het College aan kracht én is
nog slagvaardiger in het ontwikkelen en organiseren
van ‘werken & leren’ voor de luchtvaartsector.
Luchtvaart College Schiphol bundelt de krachten van
luchtvaart gerelateerde bedrijven, beroepsonderwijs
en overheidsinstanties in de regio en versterkt de
arbeidsmarkt op Schiphol. MBO College Airport werkt
zeer nauw samen met het Luchtvaart College.
Omdat er vanuit de arbeidsmarkt vraag is naar facilitaire
opleidingen op alle niveaus, ging afgelopen jaar de
nieuwe opleiding Facilitair Manager op niveau 4 van
start.
Op MBO College Airport wordt gewerkt aan flexibeler
lestijden om onder andere beter aan te sluiten op de
vraag vanuit de arbeidsmarkt, een eerste stap zijn de
avondlessen voor BBL’ers. Dit sluit goed aan op de
beroepspraktijk, tegelijk wordt de huisvesting beter
benut. Een volgende stap is dat we ook gaan kijken
naar het oprekken van de lestijden voor dagonderwijs
studenten. De eerste gesprekken zijn hierover gevoerd
met onder andere de studentenraad.
Een aantal opleidingen van MBO College Airport heeft
een kwalitatieve groei doorgemaakt op de Interne
Benchmark van het ROC van Amsterdam. Enkele teams
hebben grote stappen omhoog gezet. Met als doel:
‘De top 5’.
Ontmoetingen
Veelbetekenend voor de inzet en sfeer is dat het
ziekteverzuim relatief laag is. Daarin heeft de dialoog
een grote rol gespeeld: de rode draad gedurende het
afgelopen jaar en komende jaren is het gesprek tussen
studenten, onderdelencommissie en medewerkers.
Openstaan voor elkaar heeft ertoe bijgedragen dat er
een duidelijker sociale gemeenschap is ontstaan uit wat
eerder meer een verzameling van opleidingen was.
Voor 2014 is de basis gelegd voor ontmoetingen,
waardoor er een betere synergie kan ontstaan tussen het
primair proces, het onderwijs en de dienstverlening door
de stafafdelingen ten bate van onze studenten.
Tot slot is de basis gelegd voor één van de
aandachtspunten van de komende tijd: het trefzeker
plaatsen van studenten. Daarbij komt de nadruk te
liggen op het begeleiden bij het maken van een juiste
opleidingskeuze. Belangrijk onderdeel wordt een
zorgvuldige intake en een goed vervolg op de intake!
Een bijzondere erkenning voor onze studenten was
hun bijdrage tijdens de inhuldiging van Koning Willem
Alexander; zij begeleidden die dag internationale VIP’s.
Hiervoor ontvingen zij later op een officiële bijeenkomst
een inhuldigingsmedaille. Ook is hun bijstand voor
de hosting gevraagd tijdens de bijeenkomst van de
Nucleaire Top in Den Haag in maart 2014.
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
Luchthavenbeveiliging
Luchthavendienstverlening
Luchthavenlogistiek
Toerisme
MBO College Airport
Opaallaan 25
Hoofddorp
Studenten helpen
bij inhuldiging
Ruim vijftig studenten van MBO College Airport
en MBO College Centrum hadden een bijzondere
hostingstage. Tijdens de inhuldiging van Koning
Willem Alexander op 30 april hielpen zij bij de
ontvangst van genodigden op Schiphol-Oost en
de Passenger Terminal Amsterdam. Het ging om
Kamerleden, het kabinet, autoriteiten en ruim
vijfhonderd uitgenodigde burgers.
Studenten die hiervoor in aanmerking wilden
komen, moesten solliciteren en van onbesproken
gedrag zijn. Guilherme (vierdejaars steward):
“Door de screening was ik zo heen, ik denk
omdat ik voor mijn opleiding tot steward al
ben doorgelicht. Er waren drie meetings ter
voorbereiding. Het was heel leuk om te doen.’’
Beroepenchallenge
2013 meet & greet
De Rotaryclub Haarlemmermeer 1852
organiseerde samen met MBO College Airport
voor de vijfde maal de Beroepenchallenge. Ruim
tweehonderdvijftig leerlingen van vo-scholen uit
de regio en zo’n honderd ondernemers, waaronder
een makelaar, advocaat, stewardess, grafische
ontwerper en reisbureaumedewerkers gingen met
elkaar in gesprek. De opzet was een meet & greet
van tien minuten, totaal waren er acht rondes. Die
avond waren er ruim zeshonderd ontmoetingen.
De leerlingen konden vragen stellen over het vak,
stage- en toekomstmogelijkheden. Zo konden zij
een beter beroepsbeeld vormen en richting kiezen
voor een beroepsopleiding. Naast verschillende
Rotaryclubs werkten ook de gemeente
Haarlemmermeer en het Coöperatiefonds
Rabobank Regio Schiphol mee.
25
MBO College Hilversum
Het gebouw van MBO College
Hilversum heeft enkele veranderingen
ondergaan. Bij de entree zijn
eigentijdse en sfeervolle zitjes
geplaatst en er is een koffiebar.
Andere vernieuwingen sluiten aan
bij de gedachte dat vakmanschap
overal op school zichtbaar en voelbaar
moet zijn. Op centrale plekken zijn
schermen geïnstalleerd, waarop
filmpjes van de opleidingen worden
vertoond. De verschillende afdelingen
benadrukken door een eigen
inrichting en sfeer steeds meer het
vakmanschap waarvoor zij opleiden.
Ook het Talentenproject van student
Felipe Alvarez past bij het etaleren
van vakmanschap: hij fotografeerde
en interviewde twintig studenten van
MBO College Hilversum, de portretten
hangen overal in het gebouw.
Meer gastdocenten
Ook in het onderwijs was en is
vakmanschap een centraal thema.
Om nieuwe studenten direct al
het vakmanschap te laten ervaren,
vindt het introductieprogramma
van eerstejaars voortaan plaats bij
bedrijven waar ze later gaan werken.
Het uitgangspunt is om eigentijds op
te leiden voor ambacht en voor het
vakmanschap van de toekomst. Op
onderwijskundig gebied is één van
de uitdagingen om zo dicht mogelijk
aan te sluiten bij de ontwikkelingen
in de beroepspraktijk. Daarvan is de
nieuwe opleiding Media Operators
een goed voorbeeld: samen met
het bedrijfsleven is gekeken naar
de ontwikkelingen en toekomstige
behoeftes in de snelle Mediawereld.
Op basis daarvan is Media Operators
ontwikkeld, waarmee we anticiperen
op een vraag die op de arbeidsmarkt
ontstaat.
Verder zijn er meer gastdocenten uit
het bedrijfsleven ingezet, zij brengen
eigentijdse en relevante vakkennis
mee en zijn flexibel. Ook de opleiders
uit de beroepspraktijk werden en
worden nauwer bij het onderwijs
betrokken, dat is belangrijk omdat
26
zij onze studenten ook voor een deel
opleiden en relevante praktijkkennis
meebrengen.
In 2013 is de groei ingezet, hierop
is bewust actie ondernomen. Zo zijn
de banden met de toeleverende
scholen uit het voortgezet onderwijs
aangetrokken, daarvoor zijn
accounthouders aangesteld als
contactpersoon voor specifieke
scholen. Verder wordt er ingestoken
op een meer accurate intake.
De uitstroomperspectieven naar
het hoger beroepsonderwijs zijn
verbeterd, door versnelde mbotrajecten die in samenwerking met het
hbo zijn opgezet.
De vsv-doelen zijn ruimschoots
gehaald, in de regio Gooi &
Vechtstreek staat MBO College
Hilversum in de top. Dit is de oogst van
eerdere investeringen die in 2013 zijn
gecontinueerd, zoals de samenwerking
met het Regionaal Bureau
Leerlingwezen, de aanstelling van een
verzuimcoördinator en het Project
Thuiszitten. Daarin worden jongeren
die niet (meer) naar school gaan, weer
betrokken bij de arbeidsmarkt zodat
ze perspectief zien en vervolgens
teruggegaan naar school.
iPad vervangt boeken
Naast het ontwikkelen van het talent
van studenten is ook in het talent van
medewerkers geïnvesteerd. In 2013
heeft een aantal medewerkers hun LC
diploma gehaald of zijn met het traject
gestart. Verder was er een studiedag
voor alle docenten met een lezing
en workshops over het vernieuwend,
actueler en aantrekkelijker maken van
het onderwijs door gebruik van sociale
en mobiele media. In ditzelfde kader is
de pilot van het iPad-project van start
gegaan: veertig nieuwe studenten
volgen hun opleiding zonder boeken.
Alle lesstof is gedigitaliseerd en
verrijkt met filmpjes en interactieve
elementen. De studenten krijgen een
iPad in bruikleen. Dit project is in
samenwerking met uitgever Eduactief
en met ondersteuning van Apple.
Onderwijsdomeinen:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Administratie
Commerciële Dienstverlening
Gezondheidszorg
Haarverzorging
Handel
Horeca
ICT
International Studies
Media
Mode
Sport en Bewegen
Techniek
Welzijn
MBO College Hilversum
Arena 301
Hilversum
Horecastudenten
winnen Sharing Succes
Amusewedstrijd
Op 10 november wonnen
Wesley van Rijswijk, Barry van
Tricht en Tom Penning de Vries
met hun amuse in Grand Hotel
Huis ter Duin de finale van de
Sharing Succes Amusewedstrijd.
Juryvoorzitter Walter Rietbergen:
“De Crabvocado stak zowel
in presentatie, creativiteit als
smaakcombinatie boven de
andere amuses uit. De jury was
het dan ook unaniem eens over de
winnende amuse.’’
Stage op Curaçao
Acht Horecamanagement
studenten liepen twintig weken
stage bij vier luxe resorts op
Curaçao. Per resort waren er twee
stagiaires. Op Curaçao kregen zij
uiteraard begeleiding. Vanaf 2014
wordt de samenwerking uitgebreid
naar acht bedrijven.
Zorg & Welzijn
in één opleiding
MBO College Hilversum is
gestart met een gecombineerde
opleiding Verzorgende IG en
Medewerker Maatschappelijke
Zorg. De opleiding is ontwikkeld
met Sherpa en Vivium Zorggroep,
twee zorginstellingen in de regio.
Er is behoefte aan breed inzetbaar
personeel. Voor cliënten is het
prettig als ze zorg en begeleiding
van één persoon krijgen.
MBO basketbal
in Hilversum
De afdeling Sport & Bewegen
organiseert jaarlijks de landelijke
MBO kampioenschappen om de
bewegingscultuur binnen het
mbo-onderwijs te stimuleren. Zij
werken samen met de KNVB en de
Nederlandse Basketbal Bond. Dit
jaar was er weer een NK Basketbal
plaats en NK Voetbal.
VOvA: Intensief
jaar met resultaat
De onderwijsontwikkelingen van de scholen van het VOvA worden nog meer dan
voorheen integraal aangepakt. Dit betekent dat vanuit de vier P’s: presteren,
professionaliseren, positioneren en profileren het onderwijs verbeterd en versterkt
wordt. 2013 was niet alleen een intensief jaar, maar ook een jaar waarin resultaten
geboekt zijn. Op het gebied van de onderwijskwaliteit (presteren en professionaliseren)
zijn in het kader van het actieplan Beter Presteren (2012 – 2015) doelen en plannen van
aanpak per school gemaakt ten behoeve van het verhogen van de leerprestaties.
Leraren en schoolleiders zijn verder gegaan met professionaliseren onder andere door
LC- en LD-scholingen en het NSO-traject. Ook op het gebied versterking van het
aanbod (positioneren en profileren) zijn marketingplannen per school gemaakt en een
flink aantal scholen heeft groei laten zien. Aan de hand van twee voorbeelden van in
het oog springende scholen wordt ingezoomd op zowel het vmbo als de havo.
Realistische leeromgeving voor vmbo
Inspelend op de nieuwe beroepsgerichte examens in het vmbo en de constatering dat
leerlingen vragen om begeleiding bij hun keuzes voor leren voor een vervolgopleiding,
is in de nieuwe profilering gekozen voor het inrichten van werkstations in diverse
richtingen, die alle leerlingen vanaf leerjaar 1 volgen. Dit in plaats van een versmalde
leerroute in de bovenbouw. Een werkstation is een realistische leeromgeving waar de
leerling voor +/- 50% van de leertijd praktische leertaken doet: hij kan zich oriënteren
maar ook verdiepen in aansluiting op het mbo. Zowel het Stelle College als het Bredero
Beroepscollege heeft gekozen voor deze nieuwe aanpak. Het Stelle College richt zich
bijvoorbeeld op werkstations die gekoppeld zijn aan beroepsrichtingen rond sport, vrije
tijd en service ICT. Het Bredero Beroepscollege richt zich op techniek (bouw/breed)
en dienstverlening. Ondernemen, planning/control en communicatie zijn werkstations
die bij alle beroepen voorkomen. Hiermee wordt het onderwijs meer toegesneden
op de talenten van de leerling en wordt de overstap en aansluiting met het mbo
vergemakkelijkt. Vanaf 1 augustus 2014 kunnen de eerste leerlingen instromen. Het
ontwikkelproces voor beide scholen is afgerond in 2015.
LeerKRACHT
In 2013 is De nieuwe Havo naar een school gegroeid die zich richt op leerlingen met een
echt havo-advies en leerlingen met een havo/vwo-advies. Hiermee is De nieuwe Havo
de enige eigenstandige havo in Amsterdam. Er is nauwe samenwerking en aansluiting
gezocht met het hoger onderwijs voor de optimalisering van de overstap van de havo
naar het hbo.
Een belangrijke motor achter de veranderingsprocessen is het programma leerKRACHT.
Sinds 2012-2013 is De nieuwe Havo/het Bredero Lyceum gestart met dit programma dat
de onderwijskwaliteit daadwerkelijk verbetert doordat leraren van en met elkaar leren.
Aanleiding is een rapport van McKinsey dat in 2010 een internationaal onderzoek deed
(‘How the world’s most improved school systems keep getting better’). De focus van
leerKRACHT ligt op het lesgeven, zowel bij leraren als bij de schoolleiding. Dit proces
is begonnen met twee ‘voortrekkers’ die elk met 5-6 docenten in de school aan de slag
gingen: bij elkaar lessen observeren en elkaar feedback geven. Nu neemt 90% van de
docenten hieraan deel. Elke dinsdag is er werktijd voor leerKRACHT ingeroosterd om
samen aan het vernieuwde onderwijsprogramma van De nieuwe Havo te werken.
2014: onderscheidend aanbod
Voor 2014 staan verbetering en handhaving van de onderwijskwaliteit voorop, evenals
het realiseren van een onderscheidend aanbod dat aantrekkelijk is voor de doelgroepen
in het voortgezet onderwijs met een meerwaarde voor de stad Amsterdam. De scholen
van het VOvA zetten zich hiermee nog beter en scherper op de kaart.
Leerlingaantallen
School
2011
2012
2013
De Berkhoff
244
245
252
Hubertus Vakschool
250
265
288
LUCA Praktijkschool
122
157
172
ROC Op Maat West (mbo)
108
130
154
ROC Op Maat Zuidoost (mbo)
104
139
159
Stelle College
311
327
313
Tobiasschool
130
143
151
Westburg College
180
190
n.v.t. 2013
Bredero Beroepscollege
408
382
383
Bredero Mavo
355
350
323
Bredero Lyceum
606
465
388
Hyperion Lyceum
40
178
351
2.858
2.971
2.934
Totalen
27
[ ]
Colofon
Deze jaarkrant is een uitgave van het ROC van Amsterdam. Hiermee brengt het
ROC van Amsterdam verslag uit en nieuws over het jaar 2013 voor een breed publiek.
Het officiële jaarverslag met jaarrekening staat op www.rocva.nl
Fotografie
Redactie
Ontwerp en vormgeving
Dorien Biersteker, Anne Postma en Janneke Toet
Different View, Almere
Feenstra Fotografie