Jaarverslag 2013 SWOA - Stichting Welzijn Ouderen Arnhem

Jaarverslag 2013
SWOA
Maart 2014
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
Inhoudsopgave
1.
2.
3.
3.1.
3.2.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
5.
5.1.
5.2.
5.3.
5.4.
6.
7.
7.1.
7.2.
7.3.
7.4.
7.5.
7.6.
7.7.
7.8.
8.
9.
10.
Inleiding
Waar staat SWOA voor?
Governance
Raad van Bestuur
Raad van Toezicht
Overlegorganen
Klantenraad
Adviescommissie Vrijwilligersbeleid (ACVB)
Ondernemingsraad
Kwaliteitsbeleid
Algemeen
Klanttevredenheidsonderzoeken
Medewerkerstevredenheidsonderzoek
Klachten en complimenten
Sociaal verslag
Dienstverlening SWOA
Hulpverlening en begeleiding
Dagbesteding
Informatie en advies
Activering en ondersteuning
Locatiegebruik
Recreatie en educatie
PlusBus
Maaltijden aan huis
Informele zorg
Samenwerking en innovatie
Locaties SWOA 2013
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
1
2
4
4
4
6
6
6
7
8
8
8
8
9
10
12
12
13
16
18
19
20
20
21
22
25
29
1.
Inleiding
2013 is het jaar dat in het teken staat van de grote wijzigingen in het sociaal domein. De gemeenten
en organisaties in de regio Arnhem werken hierin samen. In het najaar is er voor de tweede keer een
24-uurs conferentie georganiseerd die is afgesloten met een intentieverklaring. SWOA heeft deze
intentieverklaring ook getekend. Als belangrijkste uitgangspunt in deze intentieverklaring is
opgenomen dat het burgerperspectief leidend is. Ondersteuning van burgers is ingericht op hun
zelfredzaamheid en op hun mogelijkheden om mee te doen. Eigen oplossingen van burgers zijn het
vertrekpunt. Ondersteuning is maatwerk, sluit aan op de leefomgeving van de burger en vindt zoveel
mogelijk plaats in de buurt. De infrastructuur moet zo ontwikkeld dat die burgers faciliteert in
het vinden van eigen oplossingen. Goede ondersteuning(structuur) voor mantelzorgers en
vrijwilligers is van belang; het doel daarvan is de draagkracht in de leefomgeving van burgers en
in de samenleving te vergroten.
In diverse proeftuinen en overleggen hebben medewerkers van SWOA bijgedragen aan de te maken
omslag. Dit vraagt van iedereen de flexibiliteit om buiten de gebaande paden te kunnen denken en
tegelijkertijd loopt het normale werk waarin met en voor burgers wordt gewerkt door. Ook is er
onzekerheid over de toekomst. De rijksoverheid legt grote bezuinigingen neer bij gemeenten tegelijk
met vele nieuwe taken die uitgevoerd moeten worden. Dit geldt ook voor AWBZ taken en budget.
SWOA merkt in de dagelijkse praktijk de effecten van ouderen die langer thuis blijven wonen. Vaak is
er sprake van meerdere problemen op verschillende levensdomeinen. Ook bij informele zorg zien we
de effecten van het verminderen van de formele zorg. Met onze dienstverlening, veelal met vrijwillige
inzet zijn wij in staat de kwaliteit van leven, het Wel zijn, te verbeteren of te handhaven. Vrijwillige inzet
kent grenzen. Deze zijn divers en variëren van kwaliteitseisen die gesteld worden aan de inhoud van
het werk, de intensiteit (omvang) tot het niet toestaan door het UWV van het doen van
vrijwilligerswerk. In dit verslag leest u hoe wij onze dienstverlening in 2013 hebben uitgevoerd.
Alle (vrijwillige) medewerkers hebben zich in 2013 weer met groot enthousiasme en betrokkenheid
ingezet! Wij samen zijn en maken immers SWOA.
Anita Huisman
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
1
2.
Waar staat SWOA voor?
‘Wel zijn oftewel je lekker in je vel voelen’, daar draait het bij SWOA om. Wat hebben mensen écht
nodig om zich lekker te voelen? Door de bril van de vrijwilliger zien ouderen zichzelf weer als iemand
met talenten en kwaliteiten. Er is een grotere variëteit in de ondersteuning die SWOA biedt dan in het
verleden. Beroepskrachten en vrijwilligers van SWOA zetten zich hier samen voor in.
Daar heeft SWOA partners in de wijk voor nodig: samen met de eerstelijnszorg, met de huisartsen,
wijkverpleegkundigen en de thuiszorgorganisaties als spil daarin, met zorginstellingen, met de
woningcorporaties, met de gemeente en met andere welzijnspartners.
Op het terrein van informele zorg bundelen Vriendendienst Op Stap, Buddyzorg Midden Gelderland
en Mantelzorgondersteuning de krachten in Maatjes Regio Arnhem. Voor verschillende doelgroepen
(leeftijdsloos) zijn onze vrijwilligers een maatje. Ze bieden een hart onder de riem, een steuntje in de
rug of een extra paar handen erbij. Wij geloven in de kracht van het contact.
SWOA is een professionele organisatie met vrijwillige medewerkers en medewerkers in betaalde
dienst. SWOA heeft daarbij als uitgangspunt het zoveel mogelijk gelijk behandelen van betaalde en
onbetaalde medewerkers.
We zijn activerend naar mensen en in ons netwerk. Dit netwerk van vrijwilligersorganisaties en
professionele organisaties weet ons ook te vinden. SWOA wil als koploper flexibel kunnen inspelen op
nieuwe ontwikkelingen en heeft deze vertaald naar de kerntaken; maatschappelijke activering, sociale
preventie en persoonsgerichte begeleiding en dienstverlening. In de Strategische koers SWOA 20112015 zijn deze kerntaken, ambities en strategische keuzes verder vastgelegd.
SWOA heeft de ambitie om kwetsbare inwoners te blijven ondersteunen gericht op zelfregie, wil de
‘nieuwe ouderen’ beter bereiken en wil de informele zorg en ondersteuning aan mantelzorgers verder
ontwikkelen.
Toelatingen in het kader van AWBZ
De toelating in het kader van de AWBZ omvat de functies:
 persoonlijke verzorging
 verpleging
 begeleiding (begeleiding + dagactiviteiten ouderen.
Feitelijk biedt SWOA de laatstgenoemde functie.
Werkgebied
Het werkgebied van SWOA is de regio Arnhem. Informele zorg werkt ook buiten de regio Arnhem.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
2
Organisatiestructuur
SWOA is een stichting met een Raad van Toezicht als toezichthoudend orgaan en een directeurbestuurder als bestuursorgaan.
Het Management team bestaat uit twee managers en de directeur-bestuurder. De managers
verantwoorden zich aan de directeur-bestuurder. De directeur-bestuurder legt verantwoording af aan
de Raad van Toezicht.
Raad van Toezicht
Directeur-bestuurder
Adviescommissie
Vrijwilligersbeleid
Ondernemingsraad
Klantenraad
Manager Bedrijfsvoering
Manager Wijkteams
Maaltijden
PlusBus
Afdeling Ondersteuning
Informele Zorg:
Wijkteams
Vriendendienst Op Stap
Activerend Huisbezoek
Projecten
Buddyzorg
Mantelzorgondersteuning
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
3
3.
Governance
3.1. Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestaat uit een directeur-bestuurder. In 2013 was dat mevrouw
mr. A.W.J. Huisman. Zij heeft geen relevante nevenfuncties. De directeur-bestuurder functioneert op
basis van de statuten en het directiereglement. Hierin zijn zaken als verantwoording,
verantwoordelijkheid en besluitvorming geregeld.
3.2. Raad van Toezicht
In 2013 is de Raad van Toezicht drie maal met de directeur-bestuurder bijeen geweest. De
bijeenkomsten zijn voorbereid door de directeur-bestuurder en de voorzitter van de Raad van
Toezicht. Alle informatie is conform de afspraken tijdig en in goede orde ontvangen. De jaarlijkse
(interne) evaluatie van de Raad van Toezicht vindt begin 2014 plaats. Buiten de vergadering om is er
een aantal maal gesproken over actuele zaken en ter voorbereiding van extern overleg.
In 2013 besproken en goedgekeurde onderwerpen:
 Concept jaarverslag 2012 en jaarrekening 2012, inclusief accountantsverklaring. De Management
letter 2012 is overgenomen (besproken in aanwezigheid van de accountant).
 Strategie en kaderbrief 2014 ( in overleg met bestuur en management).
 Inhoudelijke en financiële half jaar rapportage 2013.
 Begroting 2014.
 Benoeming van een nieuw lid: de heer G.J. Hengelaar voor een eerste termijn tot mei 2016.
 Er is besloten om het aantal leden van de Raad van Toezicht op vijf vast te stellen. Er is tijdelijk
met zes leden gewerkt.
In 2013 besproken onderwerpen:
 Functioneringsgesprek directeur-bestuurder.
 Overleg delegatie Raad van Toezicht met Ondernemingsraad, de Klantenraad en de
Adviescommissie Vrijwilligersbeleid en terugkoppeling.
 Verhouding tussen Raad van Toezicht en directeur-bestuurder.
 Risicomanagement en Kwaliteit.
 Organisatieontwikkeling, werken met wijkteams.
 Actuele onderwerpen/actuele ontwikkelingen.
 Aftreden de heer K. Visser in juni 2013.
 Aftreden de heer F. Donders in juni 2013.
Samenstelling van de Raad van Toezicht:
Naam
Achtergrond
Functie
in RvT
Voorzitter
Laatste
benoemingsdatum
Juli 2011
Periode
Mevrouw M. van Es
extramurale zorg
Mevrouw P. Jansen
op de Haar
bedrijfsleven
financiële sector
Lid
Juli 2011
1
Mevrouw J.M. Engels
lokale politiek
Lid
Mei 2012
2
De heer C.F.
de Ronde
Onderwijs en
lokaal bestuur
Lid
Mei 2012
2
De heer K. Visser
rechterlijke macht
Lid
Tot 15 mei 2013
1
De heer F. R.
Donders
De heer G.J.
Hengelaar
projectontwikkeling Lid
Tot 15 mei 2013
1
Gezondheidszorg/
controlling
Mei 2013
1
Lid
1
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
4
Voor de leden van de Raad van Toezicht is een algemene profielschets opgesteld; voor de voorzitter
geldt een specifieke profielschets. De profielschetsen worden jaarlijks geëvalueerd en zo nodig
bijgesteld. Deze profielschetsen liggen voor belangstellenden ter inzage op het hoofdkantoor van
SWOA en zijn tevens - samen met de reglementen voor de Raad van Toezicht en de directeurbestuurder - te vinden op de website van SWOA.
De leden zijn onafhankelijk, worden voor drie jaar benoemd, zijn één keer herbenoembaar en
ontvangen géén honorarium.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
5
4.
Overlegorganen
4.1. Klantenraad
De Klantenraad is zes keer bijeen geweest voor een overleg. Daarnaast zijn er vier bijeenkomsten
geweest waarin het overleg met de directeur-bestuurder betrof. In één van de vergaderingen heeft
overleg met een delegatie van de Raad van Toezicht plaatsgevonden.
De besproken onderwerpen zijn:
 jaarverslag en jaarrekening 2012
 halfjaar cijfers 2013
 begroting 2014
 Strategie- en Kaderbrief 2014
 verbeterplannen naar aanleiding van Klanttevredenheidsonderzoeken ( Maaltijden aan huis,
Individuele begeleiding en Dagbesteding)
 ontwikkeling in de organisatie, zoals rond locatie ’t Altevelt en de actie voor de nieuwe Plusbus
 bezuinigingen
 vorming gebiedsteams
 vervoersproblematiek AWBZ vervoer
 HKZ certificering
 aanpassen document Gedragscode
 afscheid en werven nieuwe leden Klantenraad.
Aantal leden Klantenraad
Op 31 december 2013 was het ledenaantal van de raad zes.
In- en uitstroom leden Klantenraad en wervingsinspanningen
In 2013 is een lid gestopt. Met zes personen is gesproken over het toetreden tot de Klantenraad. Drie
van hen zijn daadwerkelijk actief lid van de Klantenraad geworden.
4.2. Adviescommissie Vrijwilligersbeleid (ACVB):
Het gehele jaar bestond de ACVB uit vijf leden. Het is dit jaar -ondanks twee sollicitatieproceduresniet gelukt om nieuwe leden te werven.
De ACVB heeft zes keer vergaderd op diverse SWOA-locaties. Daarnaast is er vijf keer een overleg
geweest met de directeur/ bestuurder. Dit gebeurde voor het eerst twee keer gezamenlijk met de
Ondernemingsraad. In één vergadering heeft overleg met een delegatie van de Raad van Toezicht
plaatsgevonden.
De ACVB heeft zich in 2013 vooral bezig gehouden met:
 jaarverslag en jaarrekening 2012
 halfjaarcijfers 2013
 interne audit vrijwilligers
 Strategie en Kaderbrief 2014
 begroting 2014
 koersbepaling en positiebepaling ACVB
 actieve benadering van de wijkteams
 ontwikkelingen rondom de vrijwilligerskrant
 maatwerk vrijwilligersbeleid
 advisering vrijwilligersvergoedingen en gedragscode
 Welzijn Nieuwe Stijl
 stand van zaken rondom locatie ‘t Altevelt
 informatievoorziening vrijwilligers
 verhuizing Hoofdkantoor.
Verdere activiteiten
In de eerste helft van het jaar is een aantal wijkteamvergaderingen bijgewoond. Leden van de ACVB
namen deel aan het congres van het Nationaal Ouderenfonds in Den Bosch en hielpen mee bij het
feestelijke diner van het Ouderenfonds in Papendal.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
6
4.3. Ondernemingsraad
Samenstelling:
Joost Mostert
Imelda Eijkelkamp
Margot Molewijk
Sanne Rutten
voorzitter
lid
secretaris
lid
Nieuwe leden:
Sanne Rutten is in juni begonnen als nieuw lid.
In oktober is Margot gestopt in verband met het verlaten van SWOA.
Frequentie overleg:
In 2013 heeft de OR zeven keer een eigen vergadering gehad en is er ook zeven keer met de
directeur/ bestuurder een overleg geweest. Twee vergaderingen met de directeur/ bestuurder hebben
OR en ACVB gezamenlijk gevoerd. Er is eenmalig een informeel overleg met de directeur/ bestuurder
geweest. Op 10 december heeft de OR een overleg gehad met de Raad van Toezicht. Hierin hebben
we gesproken over de gebeurtenissen rondom de AWBZ transities, ontwikkelingen die er momenteel
bij de gemeente plaatsvinden en hoe SWOA zich daar op voorbereidt.
Op 14 mei 2013 heeft de jaarvergadering plaatsgevonden. In deze vergadering was het jaarverslag
van de OR geagendeerd en is de bijeenkomst met een informele borrel afgesloten.
De OR heeft in 2013 een instemmingsaanvraag gehad omtrent het actualiseren van de gedragscode
van SWOA. Daarnaast heeft de OR haar instemming verleend om de “regeling vergoeding
dienstreizen” aan te passen en heeft de OR ingestemd met het RIE actieplan en haar instemming en
advies verleend ten opzichte van het te vormen BHV-beleid.
Om het Vitaliteitsbudget aan te vullen met opties vanuit de achterban is de achterban geraadpleegd
en het fietsplan is in 2013 toegevoegd als mogelijkheid. De OR is in 2013 nauw betrokken geweest bij
de totstandkoming van de nieuwe functiematrix en de daarbij behorende competentieprofielen.
In 2013 heeft de OR samengewerkt met het MT om een Medewerkerstevredenheidsonderzoek uit te
zetten.
Campagne tot werven van nieuwe OR-leden: Met Valentijn hebben alle medewerkers een “houd jij net
zo veel van je werk als het werk van jou” mail ontvangen, Fortune Cookies gebakken met wervende
teksten om uit te delen in de jaarvergadering, Yammer gebruikt om te communiceren over noodzaak
van nieuwe leden bij de OR maar ook wat het een medewerker kan opleveren.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
7
5.
5.1.
Kwaliteitsbeleid
Algemeen
Kwaliteit staat niet op zich zelf. Kwaliteit is ondersteunend aan de organisatie en geeft tegelijkertijd
ook sturing aan het handelen van medewerkers. Het kwaliteitssysteem richt zich op voortdurende
verbetering van de organisatie en de dienstverlening.
De primaire processen, de ondersteunende diensten en de managementprocessen zijn
samengebracht in een combinatie van de PKKK-cyclus (Productie, Kosten, Kwaliteit van
dienstverlening, Kwaliteit van arbeid) en het cyclisch proces van kwaliteit (Plan, -Do, -Check, -Act). In
de bedrijfsvoering wordt gestuurd op basis van de PKKK jaarplancyclus. Kwaliteit is daarom ook
geïntegreerd in deze PKKK cyclus. De normen van het HKZ systeem worden hierbij in ieder geval
gevolgd, zodat behoud van het HKZ certificaat het resultaat is. Daarnaast worden kennis,
vakmanschap, energie en creativiteit van de medewerkers gericht op het optimaliseren van alle
aspecten die als waardevol worden ervaren door de klant. Zaken die geen toegevoegde waarde
hebben worden zo geëlimineerd.
In 2013 zijn alle kwaliteitsafspraken/acties, opgenomen in de PKKK-cyclus. In het managementteam
worden deze afspraken/acties per kwartaal besproken en getoetst op realisatie. De uitvoering van het
kwaliteitsbeleid is via interne en externe audits getoetst. De resultaten van deze audits benutten we
om de kwaliteit van onze werkprocessen en bedrijfsvoering verder te ontwikkelen.
De groep auditoren, bestaande uit zeven medewerkers en vier vrijwilligers heeft de geplande audits
(twaalf) uitgevoerd. De verbeteracties, opgesteld op basis van de audits in 2012 zijn allemaal goed
opgepakt. De procesbeschrijvingen worden iedere twee jaar geëvalueerd. Ook hier worden vrijwilligers
bij betrokken. In 2013 zijn de processen, Informatie en Advies, Recreatie en educatie,
BoodschappenPlusBus en Maaltijden aan huis geëvalueerd en geactualiseerd.
Tijdens de externe audit is aangegeven dat de overige procesbeschrijvingen nog erg omslachtig zijn.
Verdere vereenvoudiging en vergroting van de gebruikersvriendelijkheid wordt daarom doorgezet. De
externe audit is uitgevoerd door twee medewerkers van het Keurmerkinstituut. Deze leverde naast
alles wat SWOA goed in orde heeft twee kritische verbeterpunten op. De verbetering van de ordening
van de documenten Kwaliteit en het uitbreiden van de risico inventarisatie van een algemene
inventarisatie naar een risico- inventarisatie per dienstverlening zijn opgepakt.
Nieuwe aandachtspunten en acties voortkomend uit de evaluatie van de processen, de interne audits
2013 en de externe audit 2013 zijn opgenomen in de PKKK jaarplannen en de voortgang wordt
gevolgd via de kwartaalrapportages en vanaf december 2013 in de verbetermonitor.
Het Keurmerkinstituut heeft deze aanpak goedgekeurd, zodat het HKZ certificaat is verlengd.
5.2. Klanttevredenheidsonderzoeken
De verbeterplannen van de voor 2013 gehouden klanttevredenheidsonderzoeken bij maaltijd klanten
en klanten van Dagbesteding en Individuele begeleiding zijn in de klantenraad en in het
managementteam in 2013 gevolgd en getoetst op realisatie. Allen zijn afgehandeld.
In 2013 is een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder Turkse klanten van Flexibele Begeleiding en
Begeleiding. In november en december is een steekproef gehouden onder de Turkse klanten. 50
enquêteformulieren zijn uitgezet en retour ontvangen. In 2014 wordt samen met de betrokken
medewerkers de rapportage besproken en volgen mogelijk verbeteracties. De Turkse klanten
beoordeelden de dienstverlening Flexibele Begeleiding gemiddeld met het cijfer 8,5 en de
dienstverlening Begeleiding ontving een 8,6
Dit onderzoek is te lezen op www.swoa.nl.
5.3. Medewerkerstevredenheidsonderzoek
Vrijwilligers
De informatieverstrekking aan de vrijwilligers is in 2013 verbeterd doordat iedere vrijwilliger via de
website van SWOA intranet voor vrijwilligers kan raadplegen. SWOA wil het digitaal aanbieden van
informatie nog verder verbeteren en het gebruik ervan stimuleren. Dit plan is tot stand gekomen in
samenwerking met de ACVB en enkele vrijwilligers. Hierbij wordt ingespeeld op de grote differentiatie
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
8
onder vrijwilligers en van het vrijwilligerswerk. Waarbij de juiste informatie beschikbaar komt op een bij
de vrijwilliger passende wijze.
Differentiatie, maatwerk en opleiding zijn continue aandachtspunt. Het is een vast onderwerp op de
agenda van het team Informele Zorg en van de Wijkteams. Voor vrijwilligers bij Maaltijden, Plusbus,
en ondersteunende dienst wordt hiervoor een plan van aanpak gemaakt.
Medewerkers in dienst
In 2013 is een extern Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uitgevoerd. De resultaten daarvan
zijn in december beschikbaar gekomen en worden in 2014 intern gecommuniceerd en uitgewerkt in
een actieplan.
5.4. Klachten en complimenten
Klachten, Calamiteiten en Incidenten
Er zijn 21 meldingen gedaan. Ingebracht door klanten en (vrijwillige) medewerkers. Er is geen trend
waar te nemen en de meldingen zijn divers van aard. Alle meldingen zijn behandeld en naar
tevredenheid afgehandeld. Alle personen hebben een inhoudelijk antwoord ontvangen. Er waren
vijftien klachten, twee (bijna) fouten, twee calamiteiten en twee incidenten.
Complimenten
SWOA wil ook leren van complimenten. In 2013 is het aantal opgenomen complimenten in de
complimentengroep op Yammer meer dan verdubbeld ten opzichte van het jaar daarvoor. Op dit
interne communicatie netwerk werden 36 complimenten geregistreerd. Elkaar informeren over
complimenten gebeurt dus steeds vaker. Er gaat een positieve en stimulerende werking van uit.
Opnemen in de complimentengroep is ook mogelijk gemaakt voor vrijwilligers. Dit is nog geen routine
en blijft daarom een aandachtspunt. Bijzondere complimenten ontvingen vrijwilligers en medewerkers
van de Gaanderij naar aanleiding van hun daadkrachtig handelen na de gasexplosie in de
Driemondpleinflat.
Christel van der Burgprijs
SWOA kent sinds 2001, het jaar van de vrijwilliger, de Christel van der Burg prijs. Met deze prijs
erkent SWOA dat in de ontwikkeling van de vele producten en diensten een creatieve inbreng van
vrijwilligers noodzakelijk is om de missie van SWOA vorm te geven. Er gelden strenge criteria bij deze
prijs. Zo moet de vrijwilliger aanwijsbaar en op unieke wijze hebben bijgedragen aan de ontwikkeling
van een product of dienst van SWOA, moet die bijdrage ertoe hebben geleid dat direct of indirect een
substantiële bijdrage is geleverd aan het zelfstandig blijven functioneren van grote groepen ouderen in
Arnhem en moet de vrijwilliger stimulerend zijn geweest en een goede samenwerking tot stand
hebben gebracht met andere betrokkenen.
In 2013 is aan twee vrijwilligers van De Gaanderij, de heren H. van Mierlo en F. van der Schilden,
deze prijs uitgereikt. Zij hebben in de crisissituatie na de explosie van de flat aan het Driemondplein
meteen gehandeld. Locatie De Gaanderij meteen geopend voor de eerste opvang van de getroffen
flatbewoners. Praktische dingen geregeld als koffie zetten, maar ook afgestemd met de hulpdiensten
en verhuurder Volkshuisvesting en gesproken met de bewoners. Met een bijna niet te stoppen energie
en inzet is dit de eerste weken doorgezet en daarna weer afgebouwd. Dit actieve handelen past
naadloos in de maatschappelijke ontwikkelingen waarbij van burgers meer eigen inzet en
verantwoordelijkheid nemen gevraagd wordt. SWOA vindt hen daarmee een voorbeeld voor anderen
en is trots op deze vrijwilligers!
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
9
6. Sociaal verslag
Vrijwillige medewerkers
Op 31 december 2013 had SWOA 623 vrijwillige medewerkers, onder hen 51 allochtonen. Daarmee is
er ruim tien % groei bereikt ten opzichte van 2012, toen er 562 vrijwillige medewerkers waren. Mede
door uitvoering van het plan van aanpak verbetering allochtone dienstverlening, dat tot stand is
gekomen na overleg met andere organisaties, is het gelukt om meer allochtone vrijwilligers te vinden
en binden. Het aantal allochtone vrijwilligers is gestegen met zeventien (50 %). De groei van
vrijwilligers is vooral te zien bij informele zorg en levensboeken.
Er waren ook in 2013 weer achttien vrijwillige medewerkers die gebruik maakten van de Eurojob
regeling.
Er kwamen 163 nieuwe vrijwilligers bij. De ontwikkeling dat er meer mensen instromen die extra
begeleiding vragen door hun achtergrond of het vrijwilligerswerk als re-integratie mogelijkheid zien
neemt toe. In het kader van social return on investment heeft SWOA deze ontwikkeling met de
gemeente besproken. SWOA heeft aangegeven hierin meer inhoudelijk actief te willen en kunnen zijn.
Tot een verdere uitwerking met de gemeente heeft dit niet geleid. SWOA heeft daarop besloten er zelf
actief op in te zetten en zoveel mogelijk op maat begeleiding te bieden. SWOA houdt hiervan geen
aparte registratie bij.
Medewerkers in dienst
Leeftijdsopbouw en verdeling man/vrouw 31-12-2013
Leeftijd
Vrouwen
< 20
0
21 – 25
0
26 – 30
7
31 – 35
3
36 – 40
1
41 – 45
3
46 – 50
7
51 – 55
11
55+
15
Subtotaal
47
Totaal
Mannen
0
0
0
1
0
0
1
2
1
5
52
In FTE vertaald kende SWOA een bezetting van 37,2 FTE per ultimo 2013.
Dienstjaren in 2013
Jaren
<-1
1–4
5–9
10 – 14
15 – 19
20 – 24
> - 25
Totaal medewerkers
Aantal
7
12
9
6
9
4
5
52
In 2013 werkten elf allochtone beroepskrachten bij SWOA. Dit is ongeveer 21 % van het totale aantal
beroepskrachten.
Instroom/uitstroom
Op 31-12-2013 waren er geen vacatures.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
10
Er zijn acht vacatures vervuld in 2013. Elf personen stroomden uit.
Ziekteverzuim
2013
2012
7,96%
9,9%
Het ziekteverzuim is afgenomen t.o.v. 2012, maar is nog steeds hoog. Dit is vooral veroorzaakt door
langdurige ziekte. Ondanks ons actieve ziekteverzuimbeleid en goede afstemming met de bedrijfsarts
is dit vrijwel niet te beïnvloeden verzuim. Onze branche werkt met een verzuimpercentage waarin
alleen de in 2013 afgesloten verzuimgevallen worden meegerekend. Dat percentage is voor SWOA
3,5% tegenover 5,8% voor de branche in 2012 (2013 nog niet bekend).
Vertrouwenspersoon
In 2013 is eenmaal beroep gedaan op de vertrouwenspersoon.
Stage
In 2013 vonden 23 mensen een stageplek bij SWOA. Dit waren tien MBO stagiaires en dertien HBO
stagiaires. Daarnaast worden op diverse locaties ook stageplaatsen aangeboden voor
maatschappelijke en taal stages. Hiervoor wordt met diverse scholen in Arnhem samengewerkt.
Zo is in Presikhaaf een mooie verbinding tussen jong en oud ontstaan door voortgang van de
samenwerking met Diagonaal; stagiaires van de opleiding sport doen wekelijks een bewegingsspelactiviteit voor de dagbesteding. Diagonaal levert SWOA ook hand-spandiensten bij grotere
activiteiten. We bieden hier ook stageplekken voor leerlingen (met rugzakje) die elders moeilijk een
stageplek kunnen vinden. Door een stageplek voor het Groenhorstcollege wordt het onderhoud van
de ‘voortuin” van De Weldam bijgehouden. Artez stagiaires (beeldend, dans, theater) hebben een
project liefde uitgevoerd bij de dagbesteding op de Geitenkamp.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
11
7.
Dienstverlening SWOA
Hieronder volgt de verantwoording van de geleverde prestaties op alle onderdelen van de
dienstverlening. De indeling volgt het dienstverleningsboek van SWOA. SWOA hanteert in de
dienstverlening geen doelgroepenbeleid. De vraag van de klant staat centraal en maatwerk kan leiden
tot individuele of groepsgewijze specifieke ondersteuning.
7.1. Hulpverlening en begeleiding
De klanten zijn (zeer) kwetsbare inwoners van Arnhem. De begeleiding strekt zich uit over zeer
uiteenlopende terreinen. Er is begeleiding geboden bij vragen over bijvoorbeeld wonen,
ouderdomsklachten, dementie, armoede, acceptatie of verwerking van ingrijpende gebeurtenissen,
eenzaamheid, afname van de zelfredzaamheid en problemen bij inburgering op oudere leeftijd. Deze
begeleiding wordt zowel bij de klant thuis als op de diverse locaties geboden. De ernst en complexiteit
van de problematiek van de klant is leidend voor de duur van de begeleiding.
Het verbeterplan dat is opgesteld op basis van de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek uit
2012 is uitgevoerd. Enkele belangrijke punten hieruit zijn:
 Verbinding gemaakt met informele zorg/activerend huisbezoek.
 Aansluiten bij collectieve voorzieningen en reguliere activiteiten op wijkteam niveau.
 Begeleidingsplan aangepast op eigen kracht van de klant.
Begeleiding
Procesmatige hulpverlening en ondersteuning, vastgelegd in een begeleidingsplan. De begeleiding is
gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en participeren in de samenleving.
Realiseren en ondersteunen van een vangnet in de leefomgeving is hierbij van belang. Het beoogd
resultaat is dat de klant zich zelfstandig, maatschappelijk en sociaal verder kan ontwikkelen of
handhaven. Er wordt samengewerkt met andere zorg- en dienstverlenende organisaties. Deze
begeleiding wordt gefinancierd door het zorgkantoor vanuit de AWBZ (indicatie) en door de gemeente.
Sinds 2012 is Diensten bij wonen met zorg (DWMZ) opgenomen in begeleiding.
Het aantal AWBZ klanten is in 2013 verder teruggelopen. Oorzaak daarvan is de strengere
indicatiestelling. Het aantal klanten bij de niet AWBZ gefinancierde hulpverlening en begeleiding laat
tegelijkertijd ook een daling zien van zo’n 25 %. Daarmee zijn we terug op het productieniveau van
2011. Wij zien een relatie tussen de afname van de langdurige begeleiding en de toename van de
flexibele begeleiding. Onze verwachting voor de toekomst is dat de vraag weer zal toenemen. Dit
vanwege het langer thuis blijven wonen.
AWBZ-begeleiding
Aantal klanten
Uren
2013
33
1.190
2012
38
1.654
Hulpverlening en Begeleiding
Aantal klanten
Uren
2013
240
2.884
2012
319
3.751
Hulpverlening en Begeleiding per wijkteam
Alteveer/Hoogkamp/Burgemeesterswijk
Elderveld/Schuytgraaf/Bongeren
Geitenkamp/Klarendal
Kronenburg/Vredenburg/Rijkerswoerd
Malburgen/Immerloo
Presikhaaf/Het Broek
Totaal
2013
360
705
533
968
612
896
4.074
2012
483
1073
507
1207
920
1215
5.405
NB: de werkelijk gerealiseerde productie AWBZ begeleiding algemeen was 1.279 uren, maar dit is
boven het afgesproken productieplafond met het zorgkantoor van 1.190 uur.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
12
Flexibele begeleiding
Kortdurende, procesmatige ondersteuning. Er is geen sprake van een begeleidingsplan. Het aantal
contacten ter beantwoording van de vraag is maximaal 4 (voor allochtone klanten wordt met 6
contacten als maximum gewerkt). Het beoogd resultaat is dat de klant zich zelfstandig,
maatschappelijk en sociaal verder kan ontwikkelen of handhaven.
Flexibele Begeleiding
Aantal klanten
Uren
2013
501
2.592
2012
384
2.516
Flexibele Begeleiding per wijkteam
Alteveer/Hoogkamp/Burgemeesterswijk
Elderveld/Schuytgraaf/Bongeren
Geitenkamp/Klarendal
Kronenburg/Vredenburg/Rijkerswoerd
Malburgen/Immerloo
Presikhaaf/Het Broek
Totaal
2013
261
787
264
429
184
667
2.592
2012
329
804
417
348
276
342
2.516
Het aantal klanten bij flexibele begeleiding is in 2013 toegenomen met zo’n 30%. De toename betreft
met name nieuwe klanten door de spreekuren in de moskeeën. De toename van het aantal klanten bij
een ongeveer gelijkblijvende productie is mogelijk door het terugbrengen van het gemiddelde aantal
contacten per hulpvraag van 6,5 tot iets meer dan 5.
7.2. Dagbesteding
Dagbesteding biedt opvang aan zelfstandig wonende ouderen die willen deelnemen aan activiteiten
op één of meer dagen per week. Met de dagbesteding wil SWOA de zelfredzaamheid van ouderen
vergroten, een zinvolle dagbesteding bieden en sociale contacten bevorderen. Een belangrijk
neveneffect is dat mantelzorgers ontlast worden. De ondersteuning is vastgelegd in een
begeleidingsplan. Dagbesteding wordt gefinancierd vanuit de AWBZ, de WMO, als onderaannemer en
binnen de Dames- en Herensociëteit ook door deelnemers zelf.
Vooruitlopend op de komende transitie van AWBZ naar WMO heeft SWOA in 2013 al verder gewerkt
aan maatwerk, uitwisseling en zo mogelijk integratie met andere groepsactiviteiten en samenwerking
met andere organisaties. Dit is te lezen in de volgende hoofdstukken.
Het verbeterplan dat is opgesteld op basis van de uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek uit
2012 is uitgevoerd. Enkele belangrijke punten hieruit zijn:
 Vervoersarrangementen uitgewerkt en ingezet met de WMO principes als uitgangpunt.
 Deelnemers hebben een actieve rol bij het invullen van het activiteiten programma geïntegreerd
met reguliere activiteiten.
 Samen eten is onderdeel van het programma. Deelnemers hebben hierbij een actieve rol. Dit is
maatwerk.
 Ondersteuning van mantelzorg door inzetten van informatie en themabijeenkomsten.
Bulusma Merkezi
In het projectplan uit 2011 was het uitgangspunt één wijkvoorziening voor dagopvang voor allochtone
ouderen. In 2012 is gestart met een flexibeler invulling verspreid over meerdere wijken. Daar waar de
behoefte ontstond is daarop ingespeeld. In de wijken zijn er vooral vrouwengroepen opgezet die
allerlei activiteiten ondernemen en die diverse onderwerpen bespreken variërend van gezondheid,
regelgeving, voorzieningen en ontwikkelmogelijkheden. Deze onderwerpen worden door de
deelnemers zelf bepaald.
In 2013 is doorgewerkt en ook geanticipeerd op de continuïteit na afloop van de projectperiode. Zo
zijn er door het project Bulusma Merkezi ook andere initiateven ontwikkeld. Als voorbeeld is het
samen met Swon en Interlokaal uit Nijmegen een training voor allochtone mantelzorgers realiseren om
hen weerbaarder te maken en in staat te stellen bijeenkomsten met groepen allochtone mantelzorgers
te verzorgen. Het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp en steunpunt mantelzorg Arnhem is hierbij en ook bij
andere vormen van mantelzorgondersteuning ook een vaste partner voor SWOA. SWOA heeft actief
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
13
gezocht naar allochtone vrijwilligers en vooral ook verder ingezet op het activeren van deelnemers en
zelf vormgeven van verdere activiteiten. In diverse door andere allochtone personen genomen
initiatieven voor ontwikkeling van dagbesteding/ ontmoetingsgroepen participeert SWOA om haar
expertise te delen en samen te werken met anderen. Dit speelt vooral in de wijken Malburgen en
Presikhaaf. Samen met Mimoza hebben we de al enkele jaren bestaande samenwerking versterkt
door vanaf het najaar de personen die nog wel een AWBZ indicatie dagopvang hebben te stimuleren
deze indicatie ook te benutten. Zo zijn we in 2013 voor een beperkt deel weer terug bij het
oorspronkelijke idee van een wijkgerichte opvang voor allochtone ouderen! Nu niet meer als enige
doelstelling, maar als een van de in te zetten middelen.
De eindverantwoording van dit project is eind 2013 bij de provincie, die dit project financiert,
ingediend.
Dagopvang AWBZ
Aantal klanten
Aantal dagdelen
2013
68
10.260
2012
71
10.086
NB: de werkelijk gerealiseerde productie Dagopvang was 10.356 dagdelen, maar dit is boven het
afgesproken productieplafond met het zorgkantoor van 10.260 dagdelen.
Dagopvang in onderaanneming
Aantal klanten
Aantal dagdelen
2013
9
930
2012
8
1.049
Dames- en Herensociëteit
De ontwikkeling van de Dames- en Herensociëteit naar een dames en heren ontmoetingscentrum
heeft in 2013 geleid tot het anders vorm geven van de ontmoeting en activiteiten voor de
oorspronkelijke doelgroep van de sociëteit. Er zijn in 2013 steeds meer dementerenden met een
brede interesse doorverwezen naar ‘t Altevelt. De naam Dames-en Herensociëteit werkte drempel
verlagend voor deze specifieke groep en mensen vonden geen aansluiting bij andere dagbestedingen.
Nieuwe deelnemers zonder cognitieve stoornissen konden geen aansluiting vinden bij de ontstane
groep, maar hadden wel behoefte aan contact met gelijkgestemden met een brede interesse. Met
deze geïnteresseerden voor de sociëteit is gekeken naar andere mogelijkheden. Mensen willen zelf
veel inbreng hebben. Op basis van de vraag is er een nieuwe groep ontwikkeld. Sociëteit Altevelt op 2
middagen in de maand. Deze groep wordt begeleid door een vrijwilliger en deelnemers bepalen zelf
het programma. Daardoor zijn de kosten flink verlaagd. Er is al samenwerking met levensboeken en
activerend huisbezoek gerealiseerd. Bij voldoende belangstelling kunnen er in 2014 nieuwe groepen
starten.
In Renkum is in samenwerking met welzijnsorganisatie Solidez gestart met een dames- en
herensociëteit. Begin 2014 wordt deze samenwerking geëvalueerd.
Dagopvang Dames- en heren Sociëteit
Aantal klanten
Aantal dagdelen
2013*
5
165
2012
15
483
* Dames en herensociëteit is als dagopvang gestopt in de loop van 2013
Ontmoetingscentrum voor dementerenden en hun mantelzorgers
Het ontmoetingscentrum biedt kleinschalige dagopvang voor mensen met beginnende dementie en
ondersteuning aan de betrokken mantelzorgers via gespreksgroepen en spreekuren. Dit in
samenwerking van SWOA met Attent WWZ (locatie Regina Pacis), Stichting Thuiszorg MiddenGelderland, Alzheimer-Nederland (afdeling Arnhem), Pro Persona en Meldpunt Vrijwillige Thuishulp
Arnhem. SWOA voert dit uit als onderaannemer voor Attent WWZ. Het zorgkantoor financiert uit de
AWBZ.
Uitgangspunt van het ontmoetingscentrum is dat klanten deze vorm van dagbesteding blijven
bezoeken totdat zij in een verpleeghuis worden opgenomen. Net als in 2012 is de vraag naar deze
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
14
dagbesteding weer toegenomen en daarom is in Arnhem Noord uitgebreid in dagdelen. Er zijn twee
locaties met een ontmoetingscentrum, te weten De Petersborg in Arnhem Zuid en in Arnhem Noord ‘t
Altevelt.
Dagopvang Ontmoetingscentrum
Aantal klanten
Aantal dagdelen
2013
61
5.506
2012
56
5.153
Het aantal mensen met een persoonsgebonden budget (PGB) is in 2013 net als in 2012 toegenomen.
Van 147 dagen in 2012 naar 261 dagen in 2013.
Er is een bijeenkomst geweest voor mantelzorgers op de locaties waarin gesproken is met hen over
hun behoeftes/wensen liggen. Op ‘t Altevelt hebben de mantelzorgers meer behoefte aan
ondersteuning. Op de Petersborg is er vaker contact met de mantelzorgers geweest op incidentele
basis dan vorige jaren. De deelnemers zijn aanzienlijk jonger dan voorheen (dit geldt vooral voor De
Petersborg) daardoor ligt de vraag ook vaak op een ander vlak.
Er is een nieuwe gespreksgroep voor mantelzorgers van mensen met dementie gestart. Hier
attenderen wij onze mantelzorgers op en zij maken daar veel gebruik van. In 2012 was er vrijwel geen
animo voor een gespreksgroep. Het is dus belangrijk de behoeftes/wensen goed te inventariseren.
Het ontmoetingscentrum had in mei 2013 haar eerste lustrum! Dat werd natuurlijk gevierd. De
deelnemers van de ontmoetingscentra en wijkbewoners zijn in de gelegenheid gesteld om naar het
feest op De Petersborg te komen en om te kijken naar een presentatie over Willy Alberti gehouden
door zijn zoon. Er werden oude liedjes gezongen en een film over zijn leven bekeken. Er waren 50
deelnemers aanwezig.
WMO dagbesteding
Het aantal klanten is ten opzichte van 2012 verdubbeld. De praktijk laat zien dat integratie van AWBZ
en WMO dagbesteding met reguliere activiteiten de interne en externe doorverwijzingen bevordert en
burgers beweegt tot mee doen en het (her)ontdekken van talenten. We zien een toename van
zwaardere en meervoudige problematiek, deze groep vindt geen aansluiting bij reguliere
voorzieningen en heeft een zwak eigen netwerk. Doorstroom naar AWBZ zien we vooral bij
psychogeriatrische problematiek.
Naast de gangbare “dagbesteding” is ook innovatief naar alternatieven gewerkt. Zo is in
Vredenburg/Kronenburg door het wijkteam gesignaleerd dat er een groeiend aantal kwetsbare
(oudere) wijkbewoners in de wijk aanwezig is die niet graag mee doet op een dagopvang of een
vergelijkbare voorziening. Om deze ouderen, die veelal eenzaam zijn en niet de mogelijkheid hebben
of de sociale vaardigheden hebben om hun netwerk uit te breiden en/of volledig te benutten, in hun
behoefte te voorzien is er de “soos+” op De Petersborg in het leven geroepen. Dit is een
laagdrempelige koffietafel onder begeleiding van een vrijwilliger waarbij er bij deze kwetsbare
doelgroep een onderling sociaal contact ontstaat. Dit vindt wekelijks plaats en heeft meerdere
kwetsbare wijkbewoners als bezoeker gehad. In 2014 zien wij dit aantal alweer toenemen.
In Schuytgraaf is de Indische huiskamer gestart in locatie Bongeren. Een dagbestedingsvorm voor
eerste generatie Indische en Molukse mensen. Dit heeft gezorgd voor variatie en nieuwe doelgroepen.
Dagopvang WMO
Aantal klanten
2013
14
2012
7
Vervoer dagbesteding
De door het zorgkantoor opgelegde korting op het vervoer van mensen naar de dagbesteding heeft
geleid tot een aantal concrete acties om het vervoer voor alle klanten van de dagbesteding anders te
regelen. Met organisaties als Rode Kruis en Attent wwz zijn afspraken gemaakt over samenwerking
waardoor vervoer tegen lagere kosten mogelijk is. Met de bestaande vervoerder zijn andere
prijsafspraken gemaakt. SWOA heeft geparticipeerd in de gemeentelijke pilot rondom vervoer. In de
wijkteams is onderzocht of met inzet van vrijwilligers uit de wijk het vervoer mogelijk is. Aan het einde
van 2013 is het resultaat van volledig kostendekkend vervoer nog niet behaald. Dit moet wel
gerealiseerd zijn in het eerste kwartaal 2014.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
15
7.3. Informatie en advies
Frontoffice contacten
Het verstrekken van informatie, verhelderen van een vraagstelling of concrete dienstverlening. De
dienstverlening richt zich op klanten, mantelzorgers, familie en alle organisaties die behoefte hebben
aan informatie en advies. SWOA biedt toegang tot alle maatschappelijke ondersteuning in Arnhem
door:
 Het bieden van adequate antwoorden en oplossingen op vragen.
 De klant te begeleiden naar de juiste ondersteunende organisatie(s).
 Vereenvoudigen en verbeteren van de interactie tussen de diverse aanbieders.
SWOA is iedere werkdag van 9.00 -12.00 uur telefonisch bereikbaar voor klanten met allerlei vragen
op het Centraal Informatie en Adviespunt (CIA). Medewerkers beantwoorden de vraag van de klant of
wijzen de klant de weg naar de juiste voorziening of organisatie. Ook kan direct een afspraak worden
gepland voor persoonlijk contact. Ook mantelzorgers, familieleden en samenwerkingspartners maken
gebruik van het CIA. Naast de informatie en advies vanuit het CIA zijn er ook frontofficecontacten op
de diverse locaties. Regelmatig bellen klanten, of lopen zij binnen om hun vraag aan
medewerkers voor te leggen. Voor allochtone klanten is er één ochtend telefonische bereikbaarheid,
zoals met het Turks Platform Arnhem (TPA) is afgesproken. In 2013 is er slechts tien keer gebeld naar
dit speciale spreekuur. Deze voorziening heeft kennelijk een hoge drempel en/of sluit niet goed aan op
de behoefte van de mensen. In 2014 wordt dit geëvalueerd met TPA.
Conform afspraken met TPA en de verschillende moskeeën zijn spreekuren voor allochtonen
gehouden op diverse locaties, waaronder moskeeën verzorgd. Met alle moskeeën worden deze
spreekuren per kwartaal geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Zo heeft de Marokkaanse moskee
verzocht weer te stoppen met het spreekuur in de moskee, omdat er inmiddels voldoende vertrouwen
naar SWOA was opgebouwd zodat de moskee mensen gaat doorsturen naar een locatie in hun
woonwijk.
Spreekuren zijn gehouden op Waalstaete, de Gaanderij, Bongeren, EVA, Bruishuis en Mimoza. Met
de doelgroep zelf zijn panelgesprekken gevoerd en is onderzoek naar de behoefte gedaan om deze
nog duidelijker te krijgen. Op de genoemde SWOA locaties is er ook open inloop geweest. De
continuïteit en verdere ontwikkeling zijn opgenomen in de jaarplannen voor 2014.
De vragen gaan inhoudelijk over de volgende gebieden:
Eenzaamheid
Financiën
Huisvesting
Identiteit
Informatie
Knoppenhulp
Lichamelijke gezondheid
Psychosociale problematiek
Verwerking
Verwerving van (vrijwilligers)werk
Werk en maatschappelijke participatie
Vraag over aanbod SWOA
Totaal aantal vragen
2,5%
8,4%
2,9%
0,3%
44,9%
3,7%
3,6%
3,0%
0,5%
3,4%
4,7%
22,1%
4.115
Hier zijn geen relevante wijzigingen ten opzichte van 2012.
Informatie
Informatie, advies en voorlichting vindt plaats over tal van onderwerpen aan groepen burgers c.q.
instellingen/organisaties. Via voorlichtingsbijeenkomsten, schriftelijk materiaal in gedrukte of digitale
vorm en/of audiovisuele vorm. De inhoud van deze bijeenkomsten wordt bepaald door de vragen
die medewerkers van SWOA op zich af zien komen. Door gerichte informatieverstrekking
of voorlichting te realiseren leveren we een actieve bijdrage aan het versterken van de
competenties van onze klanten, waardoor zij minder vaak een beroep hoeven te doen op
ondersteuning. Daarmee hebben voorlichtingsbijeenkomsten ook een preventief karakter. De
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
16
onderwerpen liggen veelal op terrein van gezondheid, maar ook op terrein van financiën,
mobiliteit en welzijn. Informatie wordt op diverse manieren verzorgd, zoals door
(ervarings)deskundigen, informatiemateriaal, kennis en expertise van andere organisaties, de sociale
kaart, arnheminkaart.nl, nieuwsbrieven en de SWOA website. Op de website van SWOA is in het
Turks en Marokkaans te lezen waarvoor mensen bij SWOA terecht kunnen en er zijn folders in deze
talen beschikbaar.
Wijkteam Facebook
In 2013 zijn twee wijkteams actief op facebook.
Wijkteam SWOA Vredenburg-Kronenburg-Rijkerswoerd
En wijkteam Elderveld-Schuytgraaf
Op deze wijze kunnen de wijkteams de wijk informeren over zowel SWOA-brede activiteiten, als ook
over actualiteiten zoals waarschuwingen van de politie over inbrekers, gemeentelijke acties, verslagen
van activiteiten in de wijk en in de locatie etc.
Via het wijkteam-profiel gaat het wijkteam ook met mensen in gesprek en vindt het team partners,
bewoners, burgers, medewerkers, diverse activiteiten en evenementen.
Voor allochtone groepen zijn voorlichting/informatiebijeenkomsten georganiseerd over uiteenlopende
onderwerpen als gezondheid, zowel fysieke als psychische aandoeningen, autisme, seksueel
misbruik, financiële regelingen en informatie over de verschillende dienstverlening (bijv. spreekuur en
hulpverlening) van SWOA en collega organisaties. Hierbij werken we samen met collega organisaties
als Rijnstad en Indigo. Zo waren er in Malburgen 12 bijeenkomsten waar per bijeenkomst 60 vrouwen
werden bereikt.
Dienstverlening
2013
2012
Informatie in uren
3.438
3.908
De daling van het aantal uren is veroorzaakt door de lagere inkoop van informatie door de gemeente
Arnhem. Er is relatie met de groei in uren activering en ondersteuning (zie 7.4).
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
17
7.4 Activering en ondersteuning
Activering en ondersteuning richt zich op individuele of groepsgerichte activiteiten met als doel het
verhogen van maatschappelijke participatie en het voorkomen of doorbreken van sociaal isolement.
SWOA ondersteunt individuen en groepen hierbij en begeleidt hen waar nodig om hun eigen
activiteiten vorm en inhoud te geven. Deze activiteiten zijn gericht op binding, netwerkvorming,
meedoen, belangenbehartiging, emancipatie en empowerment.
Activering binnen SWOA vindt plaats op verschillende manieren:
 SWOA ondersteunt en verbindt wijkbewoners door met hen specifieke activiteiten te organiseren.
 SWOA ondersteunt groepen om zelf activiteiten op te zetten en deze zelfstandig uit te voeren.
 Met nieuwe groepen overlegt SWOA over hun wensen en ideeën en ondersteunt hen deze te
realiseren.
Waar mogelijk brengen we wijkbewoners met soortgelijke ideeën bij elkaar en stimuleren hen hieraan
samen vorm te geven.
Hieronder staat een aantal voorbeelden verspreid over Arnhemse wijken.
In Monnikenhuizen heeft SWOA met steun van het Oranje Fonds meegewerkt aan het project
‘Daadkracht in Monnikenhuizen’, een initiatief van en voor de wijkbewoners. Wijkbewoners hebben het
initiatief genomen en de uitvoering gedaan. Wijkvrijwilligers hebben in 2013 een vijftigtal ouderen in
Monnikenhuizen thuis geïnterviewd over hun behoeften in de wijk. Vrijwilligers en wijkbewoners
vonden het positief om elkaar te leren kennen en vervolgens te ontmoeten in de wijk. Na een
drukbezochte, interactieve presentatie over de uitkomsten van de interviews in een ontmoetingsruimte
in de wijk bleek vooral de vraag naar ontmoeting in de wijk en communicatie / informatie de behoefte
te zijn. Er is daarop een wekelijkse ontmoetingsochtend gestart, georganiseerd door vrijwilligers, waar
gemiddeld vijftien wijkbewoners komen. Deze bijeenkomsten voldoen duidelijk aan een behoefte en
worden graag bezocht. Er zijn ook enkele thema-activiteiten georganiseerd. De rol van SWOA is hierin
stimulerend en faciliterend. De verwachting is dat de wijkbewoners volledig zelfstandig verder gaan.
In Alteveer/Cranevelt zijn er de nodige ontwikkelingen geweest rond het gebruik van locatie ‘t Altevelt.
De aanleiding was het uitbreiden van de openingstijden van het ontmoetingscentrum en het daardoor
verplaatsen van een aantal lopende activiteiten. Na veel onrust onder de bewoners van het aan de
locatie gekoppelde wooncomplex is er een goede samenwerking met de Bewonerscommissie
ontstaan en is er weer een wekelijks koffie uurtje en in het weekend een soosmiddag. Gezamenlijk
eten kan nu wekelijks ‘s avonds in het Altevelt diner. De bewoners voeren deze activiteiten nu onder
eigen regie uit en SWOA ondersteunt zo nodig en faciliteert de ruimte en voorzieningen.
In Elderveld heeft een tragische explosie in de Driemondplein flat geleid tot een grote inzet van de
vrijwilligers van SWOA. Tijdens en na de eerste hulpverlening heeft SWOA nauwere contacten gelegd
met netwerkpartners (corporatie Volkshuisvesting, gemeente Arnhem en de bewonerscommissie van
de Driemondpleinflat). De grotere bekendheid van SWOA bij wijkbewoners heeft geleid tot instroom
van nieuwe vrijwilligers bij SWOA. Met Senioren web is afgesproken dat zij in locatie De Gaanderij
volwaardige computer trainingen, cursussen en workshops geven. Dit zorgt voor een diversiteit in
nieuwe doelgroepen, meer toestroom van klanten en deelnemers van de locatie.
In Malburgen zijn Rouwbijeenkomsten in samenwerking met de Emmauskapel en Salvatorparochie.
De bestaande groep is zelfstandig verder gegaan. Er is een nieuwe groep gekomen waarbij het
aanbod bestaat uit het aanbieden van thema’s. Deze groepen komen maandelijks bij elkaar.
Er zijn al veel mogelijkheden tot “samen eten” bij SWOA die grotendeels draaien op vrijwillige inzet
van wijkbewoners. Deze mogelijkheden zijn in samenwerking met verschillende organisaties in
meerdere wijken verder uitgebreid. Zo is in Immerloo een Couscousmiddag in samenwerking met
stichting Prisma georganiseerd met 90 deelnemers. In Vredenburg/Kronenburg is het Wijkrestaurant
Petersborg ontstaan als resultaat van eerdere inzet van de Kook en Bakfiets, een initiatief van de
RIBW, Rijnstad en SWOA. Elkaar ontmoeten, samen eten en een gezellig gesprek aan tafel, dat zijn
de “ingrediënten” waar onze deelnemers behoefte aan hebben en van genieten. Locatie De
Petersborg is gekozen, omdat daar goede voorzieningen aanwezig zijn, zoals een gezellige ruimte en
een goede keuken om de maaltijden te bereiden. Het koken en andere taken als: tafels dekken,
gastvrouw en gastheer zijn, de afwas doen, opruimen doen wijkbewoners. Het wijkrestaurant is twee
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
18
keer per maand geopend en een succes. Deelnemers melden zichzelf tijdig aan om van een plekje
zeker te zijn. Het restaurant heeft een capaciteit voor 20 bezoekers en doorgaans zijn alle plekken
bezet. In Presikhaaf is de samenwerking met Resto van Harte vervolgd met als resultaat dat tijdens de
schoolvakanties tweemaal per week gekookt is in De Weldam. In 2014 breiden we deze
samenwerking verder uit. In de Geitenkamp is er een nieuw initiatief door burgers genomen waarbij
bewoners samen eten en SWOA en Rijnstad dit faciliteren.
Ook in 2013 vormen de activiteiten met en voor allochtonen een belangrijk onderdeel. De in 2012
gestarte activiteiten en groepen kennen een doorloop in 2013. Daarnaast zijn er nieuwe activiteiten
gestart. De inhoud is divers en naar behoefte. Een paar voorbeelden zijn: In Presikhaaf is er samen
met thuiszorgorganisatie Evital een gezamenlijke activiteit georganiseerd. Met As-Salaam (stichting
gericht op begrip tussen Nederlandse en allochtone kinderen) is er eind van het jaar een creatieve
middag georganiseerd waardoor ook jong en oud samen met elkaar actief zijn. Beide initiatieven
krijgen een vervolg in 2014.
Op deze groepen heeft SWOA meer professionele capaciteit ingezet dan op de overige groepen. Het
op eigen kracht draaien is een ontwikkeling voor de langere termijn. In 2013 heeft SWOA door de
verbeterde netwerkcontacten en het grotere bereik van allochtonen wel meer vrijwilligers uit deze
groep.
2013
9.679
4.575
2.975
Activering en ondersteuning in uren
Aantal deelnemers
Aantal allochtone deelnemers
2012
5.712
2.845
1.849
De toename van het aantal uren is veroorzaakt door de hogere inkoop van activering en
ondersteuning door de gemeente Arnhem. Er is relatie met de daling in uren van informatie (zie 7.3).
Daarnaast is er een overproductie die wordt gecompenseerd door lagere productie op enkele andere
diensten. Deze compensatie is mogelijk binnen de inkoopafspraken met de gemeente. Het aantal
allochtone deelnemers is weer gegroeid ten opzichte van het vorige jaar. Deelnemers zijn niet
allemaal verschillende personen, deelnemers doen vaak mee aan verschillende onderdelen.
7.5. Locatiegebruik
Op de zelfstandige locaties van SWOA wordt in wisselende mate gebruik gemaakt van de beschikbare
ruimte door andere organisaties:
Locatie
Openstelling
Verhuur/
gezamenlijk
gebruik
%
2.945
1.076
3.019
2.576
3.105
12.721
1.697
102
2.014
473
963
5.249
57,6%
9,5%
66,7%
18,3%
31,0%
41,3%
‘t Altevelt
Bongeren
De Gaanderij
De Petersborg
De Weldam
Subtotaal
Een overzicht van gezamenlijk accommodatiegebruik:
Openstelling
De Wetering
1.947
Gezamenlijk
gebruik
1.947
%
Heijendaal
Bruishuis
Waalstaete
Diverse
externe ruimtes
2.080
1.984
1.043
2.080
1.984
1.043
100%
100%
100%
1.324
1.324
100%
100%
Verhuurder
Gemeente
Arnhem
DrieGasthuizen
Groep
Volkshuisvesting
Pleyade
Diverse
verhuurders
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
19
Subtotaal
Totaal
8.378
8.378
100%
21.099
14.841
70,3%
7.6. Recreatie en educatie
Op de diverse locaties wordt een breed aanbod aan activiteiten gerealiseerd, met een zeer
gevarieerde achtergrond. Deze activiteiten zijn gericht op ontmoeting, bewegen, leren, zingeving en
meedoen. Wijkbewoners geven ook zelf vorm aan hun eigen activiteiten. Door het meedoen en/of zelf
organiseren blijven mensen actief en doen mee in de maatschappij. Zij vergroten hun netwerk en
kunnen daardoor langer in hun eigen omgeving blijven wonen. Alle activiteiten zijn vooral door inzet
van vrijwillige medewerkers mogelijk. Zij zorgen voor de ontvangst van deelnemers, het versterken
van de inwendige mens, het beantwoorden van vragen en het verrichten van eerste opvang.
Daarnaast organiseren zij met ondersteuning van de beroepskrachten de activiteiten, al dan niet in
clubverband. Om dit te kunnen realiseren is in de wijkteams op maat gewerkt aan het meenemen van
de vrijwilligers in het nieuwe werken en de vele wijzigingen die er door de maatschappelijke
opvattingen al zijn en nog verwacht worden.
Ook hier wordt steeds meer samengewerkt. Een aantal goede voorbeelden zijn: In Presikhaaf is de
inhuldiging van koning Willem Alexander samen met bezoekers uit de wijk èn deelnemers van de
dagopvang gevierd. Dit was een succes, zodat in 2014 Koningsdag nog breder wordt gevierd met
wijkbewoners/organisaties. Samenwerking met Veilig Verkeer Nederland heeft als resultaat dat SWOA
de cursus scootmobiel, en opfriscursus verkeersregels in 2014 faciliteert. Samenwerking met Aikido
Stichting Arnhem JSK (valpreventie, vallen met beleid) heeft als resultaat het faciliteren van een
cursus valpreventie in 2014. Met het Kunstbedrijf is samengewerkt rond de oprichting van het koor
Golden Oldies, de dag van de ouderen en zijn met bezoekers van de dagopvang in de Geitenkamp
lampen gemaakt voor een wijkevenement.
Met de feestdagen als Kerstmis en Pasen zijn in diverse wijken allerlei activiteiten georganiseerd met
als doel om gezellig bij elkaar te zijn. Variërend van live- muziek, zang, bingo en een buffet. Vaak
vrijwel volledig georganiseerd door (wijk)vrijwilligers en samen met andere wijkorganisaties
(waaronder ook kerken).
Dag van de ouderen: In alle wijken waar SWOA actief is was een activiteit. Variërend in samenwerking
met een wijkvereniging, de Zonnebloem, stichting Prisma, Rijn & IJssel college, Kunstbedrijf en Olga
Commandeur. Qua activiteit uiteenlopend van: allerlei heerlijkheden voor de inwendige mens tot
uiterlijke verzorging, dansen, zang, live muziek en work-out.
Inzet vrijwilligers in aantal keer
Ureninzet vrijwilligers
Aantal bezoeken
2013
13.955
33.630
56.360
2012
11.640
26.190
45.000
Aantal bezoekers
3.325
3.100*
* SWOA houdt geen registratie op naam bij per activiteit en kan daardoor alleen een schatting geven.
7.7. PlusBus
In oktober 2013 is een spiksplinternieuwe bus in gebruik genomen. De financiering van de nieuwe bus
is mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Ouderenfonds en door de opbrengst van de
sponsoractie die SWOA (met voorop de medewerkers van de PlusBus) heeft georganiseerd.
Tegelijkertijd met de nieuwe bus is gekozen voor een nieuwe naam: Plusbus in plaats van
BoodschappenPlusBus.
Naast de hulp bij het doen van boodschappen of winkelen, richten de activiteiten van de PlusBus zich
steeds meer op andere activiteiten zoals dagjes uit. Wat blijft is dat de PlusBus er is voor alle
Arnhemmers die door fysieke beperkingen of mobiliteitsproblemen moeilijk zelf op pad kunnen of
daardoor in een sociaal isolement dreigen te komen.
Gebruik maken van de bus bevordert de mogelijkheid van de klant zelfstandig te (kunnen) blijven
wonen, te participeren in de samenleving en sociale contacten op te doen. De GelrePas verlaagt de
drempel om van de bus gebruik te maken.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
20
Op 31-12-2013 stonden er 524 klanten ingeschreven. De gemiddelde bezetting van de bus is 5,1
personen per rit. Gemiddelde frequentie per klant is 2 ritten.
Activiteiten in 2013:
Activiteit
Boodschappenrit
Evenement
Aantal ritten
Vrijwillige inzet in
uren
87
107
2.897
Het kiezen van meer bestemmingen in de regio en Arnhem zelf is een succes, mede doordat deze
ritten iets korter en vaak goedkoper zijn. Arrangementen in combinatie met restaurantgebruik in een
AWBZ-organisatie zijn niet succesvol gebleken. Klanten geven aan deze locaties niet aantrekkelijk te
vinden om samen te eten. Mede dankzij de hoge opbrengst van de sponsoractie is het in 2014
mogelijk om avondritten te organiseren naar een gewoon restaurant voor een aantrekkelijke prijs. De
eerste resultaten daarvan zijn wel positief.
7.8. Maaltijden aan huis
De dalende trend in de verkoop van maaltijden is ook in 2013 zichtbaar. Het effect van het versoberen
van de subsidie aan klanten met de GelrePas tot € 2,50 per 1 juli 2012 is pas nu zichtbaar voor het
hele jaar. Vooral de omzet van voor- en nagerechten is sterk gedaald. Klanten kunnen kiezen uit
meerdere alternatieven, die vaak goedkoper, maar helaas niet altijd gezonder zijn. De subsidie die de
gemeente geeft voor klanten met een GelrePas is in 2013 op het -verlaagde- niveau van € 2,50
gebleven.
In 2013 zijn voor een tweetal restaurants in AWBZ organisaties afspraken gemaakt over de verbreding
van de toegankelijkheid van hun restaurants door het aanbieden van de mogelijkheid om gebruik te
maken van de GelrePas korting. Het gebruik kent een voorzichtige start. In 2014 worden nieuwe
afspraken verwacht.
De samenwerking met Stichting Mikado in Duiven en Westervoort bestaat voornamelijk uit
gezamenlijke inkoop, gebruik van middelen voor opslag en transport.
Aantal leveringen SWOA
Aantal geleverde voorgerechten
Aantal geleverde hoofdgerechten
Aantal geleverde nagerechten
2013
18.202
101.111
2012
30.478
115.990
23.235
32.461
Onderverdeling in de aantallen leveringen met en zonder subsidie in de gemeente Arnhem laat het
volgende zien:
Met subsidie
Zonder subsidie
Geleverde voorgerechten
*
17.022
Geleverde hoofdgerechten
37.312
46.699
Geleverde nagerechten
*
21.327
* Subsidie Arnhem is sinds juli 2012 beperkt tot het hoofdgerecht
In Arnhem waren per 31 december 2013 208 klanten zonder en 149 klanten met een GelrePas. Er
werden 142 intakes gedaan bij nieuwe klanten, een daling van ruim 6% ten opzichte van 2012 (152).
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
21
8.
Informele zorg
Buddyzorg Midden Gelderland, Vriendendienst Op Stap, Mantelzorgondersteuning en Activerend
Huisbezoek vormen de Maatjes dienstverlening. Zelfstandige labels onder informele zorg bij SWOA.
Met deze bundeling kunnen wij de professionele ondersteuning aan klanten en vrijwilligers
waarborgen en verder ontwikkelen. Expertise die is opgebouwd wordt gedeeld. SWOA doet waar zij
goed in is: vrijwilligersbeleid en hulpverlening; koppeling van formele en informele zorg, koppeling van
vrijwilligers en klanten. SWOA onderscheidt zich door ervaring en deskundigheid van andere
aanbieders.
Vooral bij Buddyzorg en Vriendendienst is sprake van intensieve vrijwillige hulp. Deze klanten hebben
veelal een zwaardere en/of meervoudige problematiek. Vrijwilligers worden hierop geworven,
bemiddeld, begeleid en geschoold.
Maatjesprojecten hebben waarde. Het is een voorliggende voorziening die kwetsbare mensen helpt
zonder gebruik te maken van dure professionele zorg. Het is hiermee een goedkope preventieve
voorziening. Het helpt om mensen te laten integreren in de maatschappij, het past naadloos bij de
speerpunten van de WMO en bij de visie en missie van SWOA: het leveren van diensten en
ontplooien van activiteiten die erop gericht zijn mensen regie over hun eigen leven te laten behouden
of (weer) in eigen handen te laten krijgen.
Voor verschillende doelgroepen (leeftijdsloos) zijn onze vrijwilligers een maatje. Ze geven in een op
een contact aandacht, ruimte en tijd aan mensen in een kwetsbare positie. Het kan gaan om hulp bij
praktische zaken, hulp bij het doorbreken van sociaal isolement, het omgaan met een chronische
levensbedreigende ziekte of het vinden van een weg in onze complexe samenleving. SWOA gelooft in
de kracht van het contact.
De maatjesonderdelen hebben in 2013 vaker vragen ontvangen naar een ander maatje dan SWOA nu
biedt, bijvoorbeeld de behoefte aan zeer langdurig contact (for life) en verslaafden die vragen om een
maatje.
In 2014 is de verbinding van informele zorg en wijkgerichte inzet speerpunt. Dit ook gekoppeld aan de
doorontwikkeling van Activerend Huisbezoek op basis van de resultaten van het project Welzijn op
Recept. De komende transities AWBZ naar WMO en de inperking van de zorg leiden naar
verwachting tot een groter beroep op vrijwillige inzet. Het belang van maatjescontacten neemt
hierdoor verder toe.
Buddyzorg en Vriendendienst werken ook buiten de regio Arnhem.
Buddyzorg Midden Gelderland
Buddyzorg biedt sociale, emotionele en praktische steun aan mensen met een chronische en/of
levensbedreigende ziekte. Buddyzorg is vooral bedoeld als aanvulling op professionele zorg en
mantelzorg.
Voor de gemeente Arnhem zijn 44 koppelingen verzorgd in 2013. Dat zijn minder koppelingen dan
beoogd. De belangrijkste redenen hiervan zijn: langdurige ziekte van een van de coördinatoren en
geen match kunnen maken tussen de vrager en vrijwilliger.
Op basis van de inkoopafspraken met Siza zijn in 2013 in Arnhem zes koppelingen extra gerealiseerd
voor cliënten van Siza.
In de regiogemeentes zijn 27 koppelingen verzorgd. Vrijwel geheel volgens de inkoop door de
gemeentes. Gedetailleerde verantwoording gebeurt per gemeente.
Naast de ziekte is bij bijna alle klanten sprake van sociaal isolement. Bij klanten is ook sprake van
psychiatrische problematiek, liggen er vragen rondom meedenken over euthanasie, vragen rondom
ondersteuning in herstel van contacten binnen de familie of vriendenkring, geheugenverlies,
verslavingsproblematiek, kleine criminaliteit en een aantal klanten maakt gebruik van de
schuldsanering. De hulp die de buddy’s bieden kenmerkt zich door maatje zijn, samen dingen
ondernemen. Activering is hiermee een belangrijk onderdeel van het contact. Waar mogelijk worden
activiteiten uitgebreid, met als nevendoel het verkleinen van het (risico tot) isolement. Er wordt
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
22
praktische hulp geboden, bijvoorbeeld hulp met en bij formulieren en aanvragen. Klanten worden
daarnaast ondersteund om weer zelf de regie over het eigen leven te krijgen. In feite richt
buddycontact zich op allerlei (nieuwe) manieren om weer in beweging te komen.
Uit de volgende citaten blijkt welke effecten de klanten zelf van het contact met hun buddy ervaren:
 “de kwaliteit van mijn leven verbetert door het contact met mijn buddy”
 “de gelijkwaardigheid is veel groter, omdat mijn buddy geen hulpverlener is”
 “ik me door haar juist geen patiënt voel, maar gewoon een medemens”
 “tijdens het wekelijks contact met mijn buddy hebben we waardevolle gesprekken en maken we
een wandelingetje als ik me goed voel. Daardoor kan ik me wat opladen en dat heeft ook een
positieve invloed op mijn relatie”.
 “de buddy komt om samen met mij te gaan zwemmen. Dat is voor mij van levensbelang.”
 “de buddy stelt mij in de gelegenheid er even uit te gaan voor een boodschap, een bezoekje aan
de bibliotheek of wat ik maar leuk vind”
 “mijn buddy geeft mij de gelegenheid even helemaal tijd voor mezelf vrij te maken en leuke dingen
te doen. Dat lukt mij zelf niet want mijn chronische ziekte en drie kleine kinderen slokken me
helemaal op.”
Meer informatie is te vinden op www.maatjesregioarnhem.nl/buddyzorg
Vriendendienst Op Stap
Vriendendienst Op Stap richt zich op maatjescontacten tussen mensen met psychiatrische problemen
en vrijwilligers die samen met hen activiteiten gaan ondernemen. Met inzet van deze vrijwilligers wordt
voorkomen dat de klanten in een sociaal isolement terecht komen. Vriendendienst heeft de specifieke
kennis van en oog voor mensen met psychiatrische problemen. Binnen Vriendendienst zijn, naast een
grote groep vrijwilligers, meerdere stagiaires (HBO niveau) actief.
De geboden ondersteuning levert een aantal belangrijke resultaten op:
 verminderen van gevoelens van eenzaamheid
 ervaring van gelijkwaardig contact
 meer zelfvertrouwen
 weer de deur uit, (gezamenlijk) activiteiten ondernemen
 emotionele steun op moeilijke momenten
 ondersteuning bij het uitbreiden van het sociale netwerk
 vermindering van stigmatisering doordat vrijwilligers mensen uit de doelgroep goed leren kennen
en hun ervaringen delen in hun omgeving.
Voor de gemeente Arnhem zijn 59 koppelingen gemaakt. In de regio zijn 38 koppelingen gemaakt. In
de regio wordt de verantwoording per gemeente gedaan.
Meer informatie is te vinden op www.maatjesregioarnhem.nl/vriendendienst
Mantelzorgondersteuning
In Mantelzorgondersteuning wordt de mantelzorger ontlast. Geschoolde vrijwilligers bieden steun aan
iedereen die dagelijks zorgt voor een partner, familielid, vriend of buur, die vergeetachtig, verward, of
langdurig ziek is. De vrijwilliger houdt de klant gezelschap, waardoor de mantelzorger de handen even
vrij heeft. In nogal wat gevallen is er sprake van (dreigende) overbelasting van de mantelzorger(s).
Het totale aantal klanten van mantelzorgondersteuning is 29. Voor het tweede jaar op rij heeft SWOA
hiermee een productie boven het door de gemeente ingekochte volume. Door uitbreiding van de
capaciteit van vrijwillige coördinatie en inzet is dit mogelijk geweest. Door problemen van een beoogd
nieuwe coördinator met het UWV over het doen van vrijwilligerswerk is de vrijwillige coördinatie begin
2014 helaas weer verlaagd.
Meer informatie is te vinden op www.maatjesregioarnhem.nl/mantelzorgondersteuning
Activerend Huisbezoek
Bij Activerend Huisbezoek ondersteunen vrijwilligers de klant in het weer op eigen kracht verder
kunnen gaan. “Zet je eigen kracht en mogelijkheden weer in om je leven weer meer in eigen hand te
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
23
nemen”. De klant onderzoekt samen met de vrijwilliger wat zijn wensen en mogelijkheden zijn en de
vrijwilliger ondersteunt de klant in het realiseren hiervan.
De vrijwilligers van Activerend Huisbezoek bieden emotionele steun en praktische adviezen. De
activiteiten met de klanten variëren van boodschappen doen, bezoek aan arts tot kleine uitjes.
Activerend huisbezoek is in de loop van 2012 gekoppeld aan het project Welzijn op Recept. De
vrijwilligers zijn aanvullend geschoold en nieuwe vrijwilligers hebben de groep versterkt.
STERN
De bezoekdienst STERN bestaat uit vrijwilligers die hun partner of ander dierbaar persoon hebben
verloren. De vrijwilligers bezoeken de mensen thuis en bieden een luisterend oor (lotgenotencontact)
en steun bij de rouwverwerking. Vanwege terugloop van klanten is in 2012 overleg met Humanitas
gestart. Begin 2013 heeft SWOA besloten deze dienstverlening over te dragen aan Humanitas. De
vrijwilligers hebben gekozen om met ander vrijwilligerswerk door te gaan bij SWOA of te stoppen. Er is
geen vrijwilliger overgestapt naar Humanitas.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
24
9.
Samenwerking en innovatie
Op diverse inhoudelijke thema’s en producten werkt SWOA samen met een grote diversiteit aan
organisaties. Zoveel mogelijk is dit al verwerkt bij de afzonderlijke dienstverlening. Hieronder volgt nog
een aantal interessante items/projecten.
Wijkgericht
Overleg
De medewerkers van de wijkteams participeren in diverse wijk overlegvormen, variërend van
kwartiertafel tot wijkgezondheidsteam. In deze overleggen wordt samen met anderen informatie,
variërend van activiteiten tot een betere klantondersteuning, gedeeld en afgestemd. Ook in kleiner
verband gebeurt dit. Zo is er in Presikhaaf meer interactie ontstaan tussen wijk en winkelcentrum
tijdens koopzondagen. Door presentatie van De Weldam, mèt kook-en bakfiets in winkelcentrum
Presikhaaf, èn een kraam op de Kerstmarkt, zijn de bekendheid en netwerk vergroot en enkele
vrijwillige medewerkers geworven. Ook worden er activiteiten samen georganiseerd.
Doelen van deze samenwerking zijn de hulpverlening zo goed mogelijk laten verlopen, participatie in
de wijken vergroten, mogelijke overlap in aanbod van organisaties stoppen en kwetsbare
wijkbewoners eerder opsporen.
Facebook project
In 2013 zijn SWOA en Rijnstad gestart met het project Facebook pagina “Nu en vroeger in Arnhem
Vredenburg”. Stagiairs van zowel Rijnstad en SWOA zijn de straat op gegaan met Ipads om de wijk in
kaart te brengen op Facebook, om wijkbewoners om input te vragen zoals verhalen en foto’s van de
wijk zowel vroeger als nu. In het kader van dit project is er een voorlichtingsbijeenkomst geweest op
de locatie over Facebook waar 20 wijkbewoners op af zijn gekomen. Het doel van de pagina “vroeger
en nu” is om de nieuwe social media te introduceren bij ouderen, om wijkbewoners met elkaar in
contact te laten komen, jong en oud te verbinden én om wijkbewoners elkaar op straat te laten
herkennen. Doordat zij elkaar zowel op straat als op de Facebook pagina tegen komen. Bijkomend
effect is vergroting bekendheid SWOA en al een nieuwe vrijwilliger voor De Petersborg!
Oud(a)live
In de Geitenkamp heeft SWOA samen met Introdans het project Oud(a)live uitgevoerd. In het voorjaar
is met een groep van 30 personen een dansvoorstelling voorbereid en tweemaal opgevoerd voor een
uitverkochte zaal. Dit onder leiding van twee dansers/docenten van Introdans en twee medewerkers
van het wijkteam SWOA. De groep deelnemers was een mix van kwetsbare en vitale ouderen,
aangevuld met (vrijwillige) medewerkers van SWOA.
Het MFC De Wetering was de centrale plek waar alles gebeurde. De deelnemers kwamen er, de
bezoekers van de voorstelling kwamen er en de andere bezoekers van het centrum kwamen tijdens
de periode ook wel kijken wat er allemaal gebeurde. Dansen met Introdans was een totaal nieuwe
ervaring voor vrijwel alle deelnemers en had een stimulerende werking en uitstraling.
Dit project is vastgelegd in een documentaire over de totstandkoming van de voorstelling en een
registratie van de voorstelling. Deze geven een goed beeld van het project. Enkele citaten uit de
evaluatie illustreren de effecten van dit project goed: “ Ontzettend genoten”, “Niet moe, kreeg er
energie van”, “Gezellig, veel gelachen”, “Energie door de mengeling van jong en oud”, “Ik deed weer
mee”, “Vond het in het begin wel deprimerend om in de rolstoel te zitten”, “Had geen last van rolstoel;
hoorde er helemaal bij”, “Verwonderde zich hoe ze in dansproces betrokken zijn”, Miste het nadien,
had muziek nog in het hoofd. Ieder kwam tot z’n recht”, “ Als je aan alles meedoet merk je het wel:
beter de trappen op. Meedoen, nu meer drive”. In de Geitenkamp heeft oud(a)live ook tot
vervolg(dans) activiteiten geleid die in 2014 doorlopen.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de Fondsen RCOAK, Sluyterman-van Loon
en Cultuur Arnhem. Het project heeft een wijk overstijgend vervolg gekregen. In december hebben
Introdans en SWOA tijdens de Nederlandse Dansdagen in Maastricht met een groep bewoners van
een verpleeghuis in Maastricht een tweede voorstelling oud(a)live gemaakt. In 2014 volgt in ieder
geval weer een dansvoorstelling in een volgende wijk in Arnhem.
Ketensamenwerking
Psycho-geriatrische zorgketen
In de regio Arnhem werken vele zorgpartijen al jaren met elkaar samen rond de ondersteuning en zorg
voor mensen met dementie. Deze ondersteuning is vooral AWBZ gefinancierd. In 2013 is onderzocht
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
25
hoe de aansluiting tussen welzijn en zorg kan worden verbeterd. Met inzet van de regionale
projectcoördinator van de PG-keten en SWOA is daartoe een enquête onder alle casemanagers
dementie gehouden. De resultaten daarvan zijn verwerkt in een aantal aanbevelingen. De
voorbereiding van de komende transitie AWBZ - WMO zal ook voor mensen met dementie grote
gevolgen hebben. In de stuurgroep is de bespreking hierover gekoppeld aan de uitkomsten en
aanbevelingen van de gehouden enquête. Het overleg hierover loopt door in 2014.
Met Attent wonen, welzijn, zorg zijn afspraken gemaakt om samen projectmatig aan actuele
onderwerpen te werken. Deze zijn gericht op het ontschotten tussen welzijn en zorg. Inhoudelijk
betreft het Telezorg en welzijn, Zorgpadenbeschrijving en inzet welzijnsdimensie en
mantelzorgondersteuning. In 2014 starten de projecten.
Het project “Samen Koken, Samen Eten” is gestart. Zorgbelang leidt dit project. SWOA, Resto van
Harte en enkele AWBZ organisaties werken samen. Kwetsbare en vitale ouderen, een kok en
vrijwilligers maken samen een maaltijd en eten daarna ook gezellig met elkaar. In Malburgen is op
locatie Eilandstaete van Pleyade gestart en is er nu een eetclub van circa tien personen. Op Insula
Dei en bij stichting Voor Elkaar aan de Vrij Nederlandstraat wordt begin 2014 gestart. Dit project loopt
tot medio 2014.
Samenwerking eerstelijns gezondheidzorg
In Presikhaaf is via het Wijkgezondheidsteam samengewerkt met drie huisartsen in het
gezondheidscentrum de Bethaan, de zichtbare schakel van STMG, de wijkregisseur onder leiding van
Caranscoop. Opzet is om ouderen te bezoeken en hen te ondersteunen met vragen op het gebied van
zorg en welzijn. Doordat zij eerder in beeld zijn doen zij mogelijk minder snel een beroep op de zorg
en dit werkt kostenbesparend. De pilot loopt nog drie jaar en de afspraak is dat voor maart 2015, 50
ouderen zijn bezocht en de resultaten in kaart zijn gebracht. In 2014 lopen deze bezoeken door en
worden de eerste resultaten inzichtelijk.
Het project Welzijn op Recept is uitgevoerd in 2013. Door de huisartsen van Medisch Centrum
Malburgen (MCM) is aan een aantal personen een recept voor welzijn uitgeschreven. 30 personen
hebben dit recept ontvangen en SWOA is met deze personen in gesprek gegaan om hun wensen en
behoeften te bespreken en samen met de persoon te kijken hoe deze te realiseren zijn. Met inzet van
welzijn wordt verhoging van de participatie, vergroten van het eigen netwerk en een verbetering van
het welbevinden (psychische gezondheid) beoogd. We onderzoeken of er dan ook een minder beroep
op de gezondheidszorg wordt gedaan. Het project wordt gefinancierd door Menzis en de gemeente.
De eindverantwoording wordt in 2014 separaat opgesteld en besproken. Alvast een aantal opvallende
punten:
Er hebben migrante ouderen deelgenomen van westerse en niet-westerse culturen. De gemiddelde
leeftijd van de deelnemers is 79 jaar. Hoofdthema’s van hulpvragen: Eenzaamheid, ontlasting
mantelzorger bij dementie. In 20% van de trajecten is er een maatje of vrijwilliger ingezet. Andere
trajecten hebben geleid tot deelname aan wijkactiviteiten, of hebben de deelnemers in contact
gebracht met andere laagdrempelige ondersteuning zoals pastoraal werker of leefstijlcoach.
Uit het onderzoek is gebleken dat Welzijn op Recept welbevinden verbeterd. Lange termijn effecten
zijn niet onderzocht. Welzijn op Recept heeft geleid tot een betere samenwerking met de huisartsen,
er zijn kortere lijnen en ook ‘reguliere hulpvragen’ worden nu doorverwezen naar ons.
Innovatie
Levensvraagbaak
Levensvragen zijn een steeds actueler en groter thema. Deze vragen komen veelal van mensen in de
laatste fase van hun leven, zoals ouderen of patiënten in de palliatieve zorg. Deze vragen blijken
echter steeds minder levensfase gebonden of minder religieus getint te zijn. Levensvragen zijn van
iedereen, ongeacht leeftijd, maatschappelijke status, gezondheidstoestand etc. Dit project is
gefinancierd door het Innovatiefonds van de gemeente Arnhem.
De resultaten van het project zijn veel meer omvattend dan van tevoren was bedacht en daarmee is
dit een zeer succesvol project geworden.
Er is een vrijwilligersnetwerk Levensvragen gevormd. Dit netwerk ontplooit initiatieven, gericht op
ondersteuning aan mensen met levensvragen. Vrijwilligers hebben bijgedragen aan de naam en het
logo. Het netwerk heeft gekozen voor de naam: Levensvraagbaak Arnhem. Aan het einde van het jaar
waren 15 organisatie aangehaakt. Met behulp van vrijwilligers is er een website opgezet,
www.levensvraagbaakarnhem.nl. Het netwerk is in staat professionele en vrijwillige medewerkers die
in (in) formele zorg – hulpverlening werkzaam zijn, te ondersteunen wanneer het gaat om het
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
26
(h)erkennen van levensvragen, en het omgaan hiermee. Door het landelijk expertisecentrum zijn er,
dankzij financiering door het Skanfonds trainingen georganiseerd voor vrijwilligers en professionals.
Het netwerk is in staat aandacht te vragen voor het thema levensvragen, in de overtuiging dat deze
aandacht preventief kan werken wanneer het gaat om het tegengaan van sociaal isolement of
geestelijke problematiek. In december heeft het netwerk een congres georganiseerd rondom het
thema levensvragen met 130 deelnemers. De voortgang van het netwerk is geborgd door een
daadkrachtige kerngroep bestaande uit een afvaardiging van SWOA, Stadspastoraat Arnhem, Insula
Dei, MVT, VPTZ. Zij gaan de komende twee jaar verder vorm geven aan het netwerk in samenspraak
met de achterban. Zij hebben zich tot doe gesteld het netwerk verder uit te breiden en kwalitatief te
borgen.
Project levensboek
Steeds meer ouderen weten de weg te vinden naar het levensboek. Waren het eerst ouderen die zich
via publicaties in o.a. kranten zich aanmelden, nu melden zich ook ouderen aan via de reguliere
hulpverlening. Er wordt duidelijk dat zingeving steeds belangrijker wordt voor ouderen die langer thuis
wonen, en het levensboek is hierop een mooi antwoord. Vanuit de verhalen die verteld worden,
komen mensen ook weer op ideeën. “Wat vond ik vroeger leuk, en hoe kan ik dat in deze fase van
mijn leven op de een of andere manier weer enigszins terugkrijgen”?
De groep vrijwilligers is een enthousiaste groep die ongeveer drie keer per jaar bij elkaar komt voor
intervisie en om elkaar op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen. Workshops en trainingen
worden regelmatig aangeboden, zo werden bijvoorbeeld de trainingen van de levensvraagbaak over
erkennen en herkennen van levensvragen, druk bezocht door de vrijwilligers van het levensboek. In
2013 is gestart met versterken van het netwerk om ook allochtone mensen mee te kunnen laten doen
met het levensboek. Dit loopt door in 2014.
Thuisadministratie
Het eerder samen met Rijnstad gestarte project Thuisadministratie is in 2013 gesplitst. Rijnstad wil in
de Thuisadministratie werken met zelfstandig werkende vrijwilligers en SWOA ziet het inzetten van
vrijwilligers breder en wil ook vrijwilligers inzetten die meer begeleiding vragen. Het opgestelde
scheidingsplan is uitgevoerd. De bestaande groep vrijwilligers heeft gekozen om bij SWOA te willen
blijven. Dit project is mede gefinancierd door Delta Loyd en medewerkers van OHRA zijn ingezet als
vrijwilligers. Het scheidingsplan wordt in 2014 beoordeeld door de financier. Daarna zal ook duidelijk
worden of er nog nieuwe projectfinanciering mogelijk is. Er is actief gezocht naar allochtone
vrijwilligers, ook via informatie bijeenkomst in de moskee. Er zijn nu twee allochtone vrijwilligers. De
matches tussen allochtone klanten met autochtone vrijwilligers zijn succesvol. Vanaf 2014 koopt
corporatie Volkshuisvesting ook trajecten in bij SWOA. In Wageningen is er een kleine groei waar te
nemen in het klantbereik. In 2014 volgt verder overleg met de (vrijwilligers)partijen uit Wageningen.
Roze ouderen
Seksuele diversiteit/ homoseksualiteit bij ouderen is een actueel thema. Roze ouderen blijken door
hun geaardheid vaker in een sociaal isolement te verkeren. Ze zijn vaker kwetsbaar en vervreemd van
hun omgeving. De vrienden wonen vaker door het hele land en met een afnemende mobiliteit wordt
het sociaal netwerk dus kleiner. Tevens gaan ouderen vaak weer in de kast indien ze bijvoorbeeld na
overlijden van hun partner in een andere omgeving gaan wonen. Zeker waar het gaat om de 70
plussers. Met het COC is verder kennisgemaakt en zijn de mogelijkheden tot samenwerking
onderzocht. In 2014 is empowerment van deze groep een belangrijk punt.
Radicalisering
SWOA is door een uitnodiging van de burgemeester betrokken bij het thema radicalisering. Doel is: de
radicalisering tegen te gaan, werken aan bewustwording bij de ouders van kinderen. De ouders van
de kinderen zijn de eerste generatie ouderen en kunnen bij SWOA als klanten in beeld zijn. Dan is
een vertrouwensband al opgebouwd. Via informatieverstrekking en verdere training voor sociaal
werkers vraagt dit activiteiten van SWOA met een doorloop in 2014.
Ouderenmishandeling
Door SWOA is meegewerkt aan het vergroten van kennis over ouderenmishandeling en de invoering
en werkwijze van de Meldcode Huiselijk Geweld. In 2014 zal ook binnen SWOA hier aandacht voor
zijn, met ook scholing voor (vrijwillig) medewerkers.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
27
Digitaal platform
Op initiatief van Vrijwillige Inzet Arnhem werkt SWOA mee aan het onderzoeken naar de
mogelijkheden van een digitaal platform waarin vraag en aanbod van hulp kan worden gefaciliteerd,
waarbij zo mogelijk ook wijkgerichte communicatie (groepen) kunnen worden ingericht. VIA, MVT
Arnhem en SWOA werken hierin samen en er is ook verbinding gelegd met een wijkinitiatief. Dit
onderzoek loopt door in 2014.
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
28
10. Locaties SWOA 2013
MFC De Wetering
Bonte Wetering 89
6823 JC ARNHEM
tel: 026-3772027
De Petersborg
Slochterenweg 40
6835 DX Arnhem
tel: 026-3230850
Bongeren
Het Lemoen 85
6846 KD Arnhem
tel: 026-3830363
‘t Altevelt
Lisztstraat 11
6815 CN Arnhem
tel: 026-4456339
Het Bruishuis
Akkerwindestraat 1-019
6832 CR Arnhem
tel: 06-39495151
Waalstaete
Waalstraat 34
6832 BR Arnhem
tel: 026-7517322
De Gaanderij
Driemondplein 1
6843 AN Arnhem
tel: 026-3810265
De Weldam
Middachtensingel 39
6825 HG Arnhem
tel: 026-3611741
Heijendaal (*)
St. Elisabethshof 201
6812 AX Arnhem
026-3549700
Hoofdkantoor/bezoekadres (*)
Velperweg 168
6824 MD Arnhem
tel: 026-3272266
e-mail: [email protected]
Postadres
Postbus 2210
6802 CE Arnhem
* Medio 2014 zullen het hoofdkantoor en locatie Heijendaal verhuizen naar:
Kazerneplein 2, 6822 ET Arnhem
140325 Jaarverslag 2013 ah HK
29