PUBLICATIE 2014-ERB-P041 Indianenverhalen– Brandveiligheidsvoorschriften geen reden van dure transformaties door: dr. ir. N.P.M. Scholten Inleiding In de Cobouw van 6 oktober wordt door IMd gesteld dat de brandveiligheidsvoorschriften in de weg staan aan hergebruik (transformatie) van bestaande gebouwen. Daarbij wordt gesteld dat veilige en korte vluchtwegen toereikend zijn. Dat impliceert dat andere brandveiligheidsvoorschriften geen doel dienen, wat een onjuiste stelling is. Voorts wordt een sneer uitgedeeld naar gemeenten die er verschillende interpretaties op na zouden houden. Gepleit wordt voor een landelijk expertteam van 8 brandweerlieden. Analyse De cruciale vraag is of de klager gelijk heeft of dat de klager de voorschriften en de achtergronden daarvan onvoldoende beheerst? Hij geeft als voorbeeld een gietijzeren draagconstructie met klinknagels. Hij stelt dat daarvoor kostbare maatregelen moeten worden genomen en dat die authentieke constructies altijd aan het oog moeten worden onttrokken. Wij van het Expertisecentrum Regelgeving Bouw (ERB) raden hem aan toch eens een kijkje te nemen in de IJsbreker en Kitchen & Bar Van Rijn, beide gelegen in Amsterdam. De gietijzeren constructies in die gebouwen zijn nog altijd te bewonderen en aan alle brandveiligheidseisen van het Bouwbesluit 2003 is voldaan. Die transformaties zijn begeleid door het ERB. De verbouwingen zijn uitgevoerd in een periode dat er nog geen Bouwbesluit 2012 was met lagere brandveiligheidseisen voor verbouw waar gemeenten niet vanaf mogen wijken. Het kan dus gewoon wat de klager wenst. Voldoen aan de voorschriften op een betaalbare wijze, waarbij de gietijzeren constructies nog gewoon voor het publiek te bewonderen zijn. De noodkreet is eerder een bevestiging van wat de insiders al lang weten: - De kennis van de bouwregelgeving en de achtergronden er van schiet bouwbreed ernstig te kort, wat leidt tot onterechte noodkreten alsof die set aan voorschriften overbodig is; Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft. E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225 Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747 Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438 pag.1 van 3 PUBLICATIE 2014-ERB-P041 - Het gelijkwaardigheidsbeginsel en de afwegingen die daarbij moeten worden gepleegd worden onvoldoende gekend; Uit onvoldoende materiekennis wordt veelal onterecht de schuld in de schoenen geschoven van gemeenten en brandweer. Door het ERB zijn een tweetal brochures uitgegeven onder de titel “Vertrouwen en betrouwbaarheid”1+2, gevolgd door een rapport “Verder na Dekker – Innovatie van de bouwregelgeving”3 en een rapport “ Quick scan naar erkende technische oplossingen”4. Deze publicaties geven een heldere analyse van bouwbranche en de “gebreken” daarvan en geven ook de richting aan waarin de oplossing moet worden gezocht voor het bereiken van: a. Versterken van de positie van de opdrachtgever/eindgebruiker; b. Realisatie door de vergunninghouder van gegarandeerde kwaliteit bij ingebruikname; c. Vermindering van de bouwkosten als gevolg van het vermijden van onnodige faalkosten. Onjuiste advisering vanuit onvoldoende kennis moeten we proberen uit te bannen. Daarvoor is nog wel een weg te gaan. Politiek hebben we het dan over de stelselwijziging van de bouwregelgeving waarvan de contouren zichtbaar worden: a. Geen papieren bouwplantoetsing meer vooraf; b. De vergunninghouder (bestemmingplan- en welstandtoets blijven preventief nodig) overlegt een overdrachtsdossier “as built” waarmee aan het bevoegd gezag wordt aangetoond dat voor 100% aan het Bouwbesluit 2012 is voldaan en aan de opdrachtgever dat voor 100% aan het contract is voldaan; c. Het overdrachtsdossier is verzekerbaar; d. De aansprakelijkheid van de bouwende partijen wordt vorm gegeven op een gelijke wijze als in andere bedrijfstakken; e. Het bevoegd gezag verleent een ingebruiknamevergunning als aantoonbaar aan alle publiekrechtelijke eisen is voldaan. Als het overdrachtsdossier ontoereikend is, is sprake van een gebrek en is de aansprakelijkheid een feit. Om de opdrachtgever en eindgebruiker, de bouwende partijen en het bevoegd gezag te ontlasten heeft het ERB tezamen met RIGO en anderen voorgesteld de bouwopdrachten te bezien langs de lat 5/15/80. Van de bouwopgaven zijn 80% eenvoudige oplossingen. Dit zijn oplossingen die we al veelvuldig hebben toegepast of veelvuldig in de toekomst willen toepassen, maar waar telkens opnieuw (onnodig) engineering van plaatsvindt, telkens opnieuw bouwvergunningsprocedures 1 ‘Vertrouwen en betrouwbaarheid’ Een visie op de functionaliteit van de bouwregelgeving, © Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw, Delft, januari 2009 2 ‘Vertrouwen en betrouwbaarheid’ – Deel II, Een ontwerp voor de innovatie van het systeem van bouwtechnische regelgeving, © Stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw Delft, september 2010 3 Rapport R.2011/ERB – R001, Verder na Dekker - Innovatie van de bouwregelgeving, ERB-RIGO-TNO, Delft, 17 september 2011 4 Rapport R.2013/ERB – R011- Erkende technische oplossingen: deemed to satify / tot nut en genoegen van de gebruiker quick scan van de ontwikkeling van erkende technische oplossingen die voldoen aan het Bouwbesluit 2012, voor 80% van de praktijksituaties, ERB-RIGO-NEN-STABU, Delft, 29 november 2013 Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft. E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225 Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747 Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438 pag.2 van 3 PUBLICATIE 2014-ERB-P041 worden doorlopen, telkens opnieuw faalkosten door de opdrachtgever worden betaald en de kwaliteit niet wordt gegarandeerd. Die eenvoudige oplossingen kunnen - door de producenten ontwikkeld - in de vorm van te erkennen technische oplossingen worden gedocumenteerd zodat aansprakelijkheden eenvoudig kunnen worden genomen en opdrachtgevers/eindgebruikers de kwaliteit krijgen waar ze recht op hebben. Dit kan ook gaan over hele bouwwerkconcepten. Discussies met bevoegde gezagen zijn dan niet langer aan de orde. Het gaat bij die erkenning niet om een landelijk orgaan dat uitsluitend over brandweerzaken moet gaan, maar om een Autoriteit die alle aspecten van de regelgeving beheerst. Die autoriteit kan ook de kennis leveren voor de 5% excentrieke bouwkundige oplossingen en die kan ook geschillen beslechten die zich voordoen bij de resterende 15% van de bouwkundige oplossingen. Hoe je bij hergebruik gietijzeren draagconstructies in het zich kunt houden en toch kunt voldoen aan de publiekrechtelijke voorschriften, kan in een erkende technische oplossing worden vastgelegd. Zo moeilijk is dat niet. Let wel: de bedoelde stelselwijziging kan niet van de ene op de andere dag over de volle breedte van het bouwen worden ingevoerd. Laten we beginnen met de te erkennen beproefde technische oplossingen en met grootschalige bijscholing van alle deelnemers aan het bouwproces, zodat de non-conformiteiten fors worden teruggedrongen.. Conclusie De toepassing van de bouwregelgeving vereist niet alleen technische kennis, maar ook juridische kennis van de structuur en inhoud van de regelgeving. Noodkreten gebaseerd op onvoldoende kennis helpen de opdrachtgevers en eindgebruikers niet verder. Het moet in de toekomst fundamenteel anders. In haar rapport 2011-ERB-R001 van september 2011, dat op 15 december 2011 aan de Tweede Kamer is aangeboden, TK 28235, 146, bijlage 3, hebben het ERB, RIGO en TNO daarvoor de bouwstenen aangereikt. Daarin is bepleit dat technische kwesties kunnen worden voorgelegd aan een Kennisautoriteit waarin technici, waaronder ook deskundigen uit brandweerkringen, en juristen nauw samenwerken. Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft. E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225 Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747 Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438 pag.3 van 3