Download hier de nieuwsbrief als PDF

PUBLICATIE 2014-ERB-P039
Helpdesk (Vraag en antwoord) – Afzuigkap wel of niet als reguliere component
van de voorziening voor ventilatie
door: dr. ir. N.P.M. Scholten
Inleiding
In Bouwbesluit in de praktijk nr 9, september 2014, is een geanonimiseerde Helpdeskvraag van de
maand opgenomen, uitgewerkt door de Nieman groep, Geregeld en Van Overveld Bouwbesluit
advies. De vraag gaat over een afzuigkap als onderdeel van een ventilatiesysteem dat permanent
een woonkamer/keuken moet ventileren, waarbijde afzuigkap “uit’ mag staan. Het antwoord doet
voorkomen dat dit in beginsel is toegestaan. Maar is het gegeven antwoord wel juist?
Case
Bij een te bouwen woning wordt de woonkamer/keuken niet voorzien van een afzonderlijke
ventilatieafvoer, maar wel van en afzuigkap.
Kan/moet het bevoegd gezag de bouwvergunning hiervoor verlenen? Voldoet deze oplossing aan
het Bouwbesluit 2012?
Antwoord
Neen, dat kan niet. Er is strijd met een drietal bepalingen van het Bouwbesluit 2012:
a. De ventilatievoorschriften;
b. De geluidseisen;
c. De eisen voor de epc.
Toelichting
Ventilatievoorschriften
Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft.
E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org
KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225
Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747
Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438
pag.1 van 4
PUBLICATIE 2014-ERB-P039
Het Bouwbesluit 2012 kent eisen voor de capaciteit voor voorziening voor luchtverversing en
verwijst voor de bepaling van die capaciteit naar NEN 1087. In dit geval is dan sprake van een
voorziening met componenten voor natuurlijke toevoer en mechanische afvoer via de afzuigkap.
De vraag en het antwoord in Bouwbesluit in de Praktijk vermeldt niet hoe de rest van de woning
wordt geventileerd. Je kunt een woonkamer/keuken volgens NEN 1087 niet los beoordelen omdat
alle ventilatiestromen van de woning moeten worden beschouwd.
In dit geval is het niet ondenkbeeldig dat als gevolg van de afzuigkap de afvoer van de badruimten
de afvoer van de toiletruimte als toevoer gaan werken of een minder capaciteit hebben dan nodig
volgens het Bouwbesluit 2012 omdat de afzuigkap tot een forse onderdruk in de woning zal leiden.
Dat leidt tot vochtklachten en tot stankklachten. Volgens hoofdstuk 8 van NEN 1087 is dat niet
toegestaan. Tot 01.04.2012 was hoofdstuk 8 onderdeel van het Bouwbesluit (1992) en het
Bouwbesluit 2003. Abusievelijk is hoofdstuk 8 niet meer aangestuurd in het Bouwbesluit 2012,
wat per 01.04.2015 gaat worden hersteld zo blijkt uit notificatie 2014_460_NL van een wijziging
van de Regeling Bouwbesluit 2012.
Verder is het maar de vraag of de oplossing wel voldoet aan voorwaarde 5.1.2.2 van NEN 1087.
CITAAT
5.1.2.2 Een voorziening voor de luchtverversing van een verblijfsgebied of een ruimte kan niet gelijktijdig
bestaan uit luchtstroomtrajecten, gebaseerd op:
1) een natuurlijke toevoer en een mechanische toevoer, of
2) een natuurlijke afvoer en een mechanische afvoer.
Daarbij mag voorts in geen van de ruimten waardoor een luchtstroom voor dat gebied of die ruimte voert
voor voorzieningen voor luchtverversing die gelijktijdig moeten kunnen functioneren, sprake zijn van een
combinatie van:
1) een natuurlijke toevoerluchtstroom en een mechanisch aangedreven toevoerluchtstroom, of
2) een natuurlijke en een mechanische afvoerstroom.
Ruimten waarin de drijvende kracht van een luchtstroom verschilt (mechanisch of natuurlijk), moeten van
elkaar zijn gescheiden door een vaste scheidingsconstructie waarin slechts openingen aanwezig zijn die
door beweegbare constructieonderdelen, zoals een normaal sluitend raam of een normaal sluitende deur,
kunnen worden afgesloten, waarbij dat beweegbaar constructieonderdeel niet als overstroomcomponent
functioneert.
Hieraan behoefd niet te worden voldaan indien de capaciteit van de mechanische afvoer die via één of ten
hoogste twee overstroomcomponenten tot stand komt, ten hoogste gelijk is aan 10 % van de benodigde
capaciteit van het luchtstromingtraject dat gelijktijdig moet kunnen functioneren.
OPMERKING 1 De mechanische afvoer mag niet rechtstreeks vanuit de beschouwde ruimte zelf tot stand komen.
OPMERKING 2 Onder een normaal sluitende binnendeur of normaal sluitend raam wordt verstaan een raam of deur
die aan de gangbare kwaliteitsnormen van de hedendaagse bouw voldoet.
EINDE CITAAT
In Bouwbesluit in de Praktijk is gesteld dat via dwarsventilatie de woonkamer/keuken bij de stand
“uit” via dwarsventilatie tot stand kan komen. Of dit in het concrete geval kan functioneren is maar
zeer de vraag, want dan moet vanwege de projectering van de gevelroosters wel sprake zijn van
twee of meer roosters die niet gelijktijdig als toevoer of gelijktijdig als afvoer werken. De roosters
Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft.
E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org
KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225
Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747
Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438
pag.2 van 4
PUBLICATIE 2014-ERB-P039
zullen daarbij niet de benodigde capaciteit leveren voor een gezond binnenmilieu omdat ze
daarvoor een te kleine doorlaat zullen hebben. Bij een onderhanden project van het ERB waar deze
situatie zich voordoet, kan geen dwarsventilatie tot stand komen omdat maar in één gevel een
toevoerrooster is aangebracht..
Geluidseisen
Praktisch gezien zal er strijd zijn met de geluidseisen voor een verblijfsgebied bij in werking
zijnde afzuigkap (artikel 3.9, tweede lid, van het Bouwbesluit 2012). De geluidseis van artikel 3.9,
tweede lid, van het Bouwbesluit 2012 geldt niet bij een afzuigkap die alleen tijdens het koken
wordt gebruik om kookgeuren en kookdampen af te voeren. Nu de afzuigkap onderdeel is van de
ventilatievoorziening die permanent de nominale capaciteit moet realiseren, moet de
geluidsproductie van de afzuigkap wel worden beschouwd. De afzuigkap is niet geluidarm en kent
geen standen die horen bij een nominale ventilatiestroom.
EPC
Ook moet de invoer van de parameters van het ventilatiesysteem voor de bepaling van de epc in
lijn zijn met het aangebrachte systeem. Bij een ventilatievoorziening waarbij de afzuigkap
permanent aan zou moeten staan, waarbij geen enkele kap standen heeft die horen bij een normale
ventilatie als er niet wordt gekookt, zal zoveel meer energie worden gebruikt dat het niet
voorstelbaar is dat de woning aan de gelden epc-eis zal voldoen. Overigens kennen NEN 7120 en
de daarmee verbonden NEN 8088-1 geen invoergegeven voor deze situatie.
Conclusie
De toepassing van de bouwregelgeving vereist niet alleen technische kennis, maar ook juridische
kennis van de structuur en inhoud van de regelgeving en ook van de achtergronden van de
voorschriften. Het antwoord “ja” in Bouwbesluit in de Praktijk, is naar ons oordeel dan ook onjuist
bij de gegeven uitleg, ook al geeft men aan dat het geen fijne oplossing is. De gegeven uitleg leidt
ook tot privaatrechtelijke problemen, omdat vanwege het algemeen verbindend recht de
voorschriften van het Bouwbesluit 2012 niet mogen worden onderschreden
We ontkomen er niet aan weer eens de vraag te stellen of, als zulke onjuiste interpretaties zich bij
dergelijke betrekkelijk eenvoudige gevallen voordoen, we toe zijn aan het overlaten van de
beoordeling van bouwwerken aan private partijen? De vraag stellen, is hem beantwoorden.
Gelukkig heeft de Tweede Kamer op 27 maart 2014 kenbaar gemaakt en nog eens herhaald op 9
september 2014, dat het eindoordeel bij het bevoegd gezag blijft voor alle aanvragen
omgevingsvergunning.
Verder slaken we maar weer eens de verzuchting dat als de deskundigheid over de inhoud van de
regelgeving niet snel wordt vergroot, het risico groot blijft dat de consument achteraf met de
gebakken peren zit.
Doet de gemeente het nu beter? Veelal wel, want alvorens een vergunning wordt verleend kijkt
Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft.
E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org
KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225
Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747
Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438
pag.3 van 4
PUBLICATIE 2014-ERB-P039
ook een jurist mee en die haalt dit soort “fouten” er wel uit. Door langjarige ervaring letten zij ook
op de achtergronden van de regelgeving.
Het voorbeeld illustreert wel dat er nog een lange weg te gaan is alvorens de bouw in staat is een
bouwwerk zonder non-conformiteit op te leveren. Bij zo’n eenvoudig geval gaat het met de
interpretatie van de bouwregels al mis, laat dit voorbeeld zien. Hoe kan de consument dan
vertrouwen op toekomstige private toelatingsinstrumenten die dit soort missers niet kunnen
ondervangen?
In de casus waar ERB bij betrokken is kan het ventilatieprobleem nog wel worden opgelost door
een geluidsarme gevelventilator, maar het ecp-probleem blijft. In die casus was voorzien in een
CO2-gestuurd ventilatiesysteem die in het geheel niet was aangebracht en die nu voor de afvoer
moet worden vervangen door een handgestuurde, geluidsarme afzuigventilator.
Bezoek/kantooradres: Motorenweg 5M 2623 CR Delft.
E-mail: [email protected] www.bouwregelwerk.org
KvK Haaglanden 27274620 BTW 8141.29.225
Tel.: 015 2565219 Fax: 015 2617010 Mob.: 06 53238747
Bic ABNANL2A Iban NL51ABNA0 43 25 87 438
pag.4 van 4