10th Sci. Kan -2014;pdf

CzsÁåAiÀÄ 8
ZÀ®£ÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ
F &]VŠ®$L‰w‰p‰¨3‰|Y‰p‰$Y‰J‰qŒw‰Ž
z
gÉÃTÃAiÀÄ ZÀ®£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛÃAiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«j.
z
vÀgÀAUÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄ«j.
z
vÀgÀAUÀªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¸ÀĪÀÅzÉà «£Á zÀæªÀåªÀ£Àß®è - JA§ CA±ÀªÀ£ÀÄß ¸Àäj¹PÉƼÀÄî«j.
z
AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄåvïPÁAwÃAiÀÄ vÀgÀAUÀUÀ½UÀÆ EgÀĪÀ ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
w½AiÀÄÄ«j.
z
vÀgÀAUÀ ZÀ®£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀÄ«j.
z
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«j.
z
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆÃzÁºÀgÀtªÁV «ªÀj¸ÀÄ«j.
£ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ®Æ EgÀĪÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀÇ MAzÀ®è MAzÀÄ jÃwAiÀÄ ZÀ®£ÉAiÀÄ°èzÉ.
wŠ‰¤w‰wŠ9 q}‰šz ‚¥Z$L‰|±J‰w‰$Y’ Y’ŒJ‰w‰ 3‰z±8‰…‰ w‰J‰8‰…‰ w‰Y‰¤ J‰’¤ w‰$YŠ]‰w‰Ž
uV
‰ x$L‰uVw
¯‰ ‰ X’y
’ $]Š9=‰|‰Y‰w
¤ ’ r‰Jw
‰ L‰ ŠWƒ‰$Y‰]|
‰ $
± L‰3‰T‰=‰zp’*$PŠ8‰Z¤J‰ Y‰]
¤ ’ DzÀgÉ CzÀÄ zÀÈUÉÆÎÃZÀgÀªÀ®è.
ZÀ®£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ¸ÀºÀd «zÀåªÀiÁ£À. AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ªÀ¸ÀÄÛªÀÅ PÁ® PÀ¼ÉzÀºÁUɯÁè
Š¥p‰r‰z±O8’$T‰J’&]‰p‰¨=‰zp’-$]‰3‰J’$L‰Y’¤Œw’w‰‰¤8‰…‰=‰zp’$L‰t8’—&]V‰®$L‰p‰w‰Ž
uV”Y‰}Š‰¤°]‰0$]‰x}’Œ‰&$}‰&W8‰…‰=‰zp’w‰Y‰¤‰$:‰‰¹o$]‰JŠŠ$L‰q3‰4¯$L’8‰…‰
*$PŠ8‰Y‰¤]’xHŠžq8‰…‰uV‰rV‰z3‰8‰…‰=‰zp’y$]Š8‰w‰uV‰3‰$r‰8‰…‰Š]V‰®Y’$L‰p‰¨w‰LŠs‚
&]V‰®$L‰p‰ w‰LŠT‰z uV”Y‰}Š‰¤° p’J‰wŠ9]’ x}‰²xHŠžp‰ }Š‰¤°GžJ‰ '3Š}‰ 3Š$L‰8‰…‰ t8’—
«ªÀj¸À®Ä ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçzÀ §¼ÀPɪÀiÁrzÁÝgÉ. zÉúÀzÀ°è gÀPÀÛ ¥ÀjZÀ®£ÉAiÀÄ £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À®Ä
w‰Y‰¤&r‰]V‰w‰q8‰…‰|±Y‰T’(J‰w‰Ž]‰p‰¨r‰MŒ4´‰zJ‰3‰¤r‰M=‰zp’$L‰&]V‰®$L‰p‰p‰T’‰YŠ¤J’
&8’Œ=‰J‰=‰zp’8‰…‰
z
:‰p‰8‰…‰|±&W8‰…‰‰Y‰Y‰wŠ93‰$s‰Y‰¤w’']‰J‰&]‰p‰w‰­3‰W‹£8’3ŠWw‰Žoz±
z
uV‰x$L‰uV‰¯w‰X’w‰Y‰¤r‰MuV‰¯w‰X’w’Œ8‰wŠ9*$PŠ]‰J‰&p‰uV‰w‰8Š¯ƒ‰®w‰z±
z
uV‰rV‰z3‰]‰ r‰z±Op’ ‚]Š§$Y‰o$]‰ uV‰rV‰z3‰8‰…‰q]VŠp‰wŠ9]‰J‰‰M$L‰Z¤w’
JAzÀÄ w½AiÀįÁVzÉ.
103
EzÀ£ÀÄß w½¬Äj
qɪÀiÁPÉæn¸ï ªÀÄvÀÄÛ PÀuÁzÀ EªÀgÀÄ, "zÀæªÀåªÀÅ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÆ£Àå¢AzÁVzÉ" JAzÀÄ
¥Àæw¥Á¢¹zÁÝgÉ, ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV CªÀgÀÄ ±ÀÆ£ÀåªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹zÀgÀÄ. ±ÀÆ£Àå
E®è¢zÀÝ°è ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß H»¸À®Æ C¸ÁzsÀå.
ZÀlĪÀnPÉ 8.1
MAzÀÄ CUÀ®ªÁzÀ UÁf£À
rY•² $ LŒ|´ qJŒ †4
vJŒT•$LŒ=Œ’JŒpŒ«Y•|vU
qJŒpŒ« 3•· ’ uV • 8•’‰…
Y•zwŒwŒ„Œ§wŒpŒ«rŒM4·…
D ªÀ¸ÀÄÛ ª ÀÅ EzÀÝ ¸ÁÜ £ ÀzÀ°è
w•Î• 3•ˆŒ8• =Œ|„ŒYŒ§ ] •
DzÀgÉ ªÀÄÄAzÀPÉÌ ZÀ°¸ÀĪÀÅ¢®è
KPÉ ?
C
C - ©gÀqÉAiÀÄ ZÀÆgÀÄ
DY‰¯qŒMp‰Y‰J‰$8‰8‰…‰
D¯ÉÆÃa¹
YŒJŒ$8Œ8ŒˆŒ=Œzp•$LŒ|´}Œ4§$LŒ0$]Œ„¨pŒo$]ŒwŒY•’§$]Œ„¨pŒ3•˜wŒ8¼wŒX•8•’ˆŒºYŒ§]•
YŒJŒ$8Œ8Œ‰$]Œ}Œ4§$LŒJŒ’r$YŒJŒ†•’$]Œz„]VŒ±w•"
vÀgÀAUÀ ¹zÁÞAvÀPÉÌ »A¢£À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
†Œop•ˆŒp• }ŒYŒwŒLpŒ]Œ|´ 3Œ$s„ŒwŒ wŒ„Œ§8ŒˆŒ wŒYŒ§ &]ŒM$]Œ *$P8ŒwŒ }Œt©]Œ t8•š
8•z|$L•’ qJŒ’s…]8Œ YŒJŒ$8Œ8ŒˆŒ w•–H¡q3Œ …]ª$YŒwŒpŒ« tˆŒ3• wŒLU]• (]ŒM$]9
YŒJŒ$8Œ8ŒˆŒ…]ª$YŒwŒ‘t†ŒˆŒrŒ²…]ŒªwyYŒ
vÀgÀAUÀUÀ¼À ZÀ®£ÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀªÀÄð£À£À ªÀiÁrPÉƽî.
z
AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è£À DªÀvÀðPÀ PÉëÆèsÉAiÉÄà vÀgÀAUÀ.
z
w‰LŠ]V‰®w‰]‰|± Y‰J‰$8‰8‰…‰ r‰¯‰M‰wŠ8‰ w‰LŠ]V‰®w‰]‰ 3‰W8‰…‰ Y‰w‰­ ‰w‰Š¥p‰]‰|±
3‰$s‰Y‰¤]’ (]‰M$]‰ }‰4¤$L‰w‰8Š¹w‰X’ '8‰w‰Ž]’Œ xp‰ƒ‰ w‰LŠ]V‰®w‰]‰ 3‰W8‰…‰
ªÀUÁðªÀuÉ DUÀzÀÄ.
z
ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è£À PÉëÆèsÉAiÀÄ ¥Àæ¸Àj¸ÀĪÀ ªÉÃUÀPÉÌ vÀgÀAUÀªÉÃUÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
z
vÀgÀAUÀUÀ¼À ªÉÃUÀªÀÅ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉAiÉÄà «£Á ±ÀQÛAiÀÄ£Àß®.è
z
MAzÀÄ ZÀQæÃAiÀÄ DªÀvÀð£ÉAiÀÄ (vÀgÀAUÀzÀ) ZÀ®£ÉAiÀÄzÀÆgÀ ` I ' DVzÀÝ°è ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ
¸ÉPA
É r£À°è DUÀĪÀ PÀA¥À£U
À ¼
À À ¸ÀASÉå `n' DzÁUÀ MAzÀÄ ¸ÉPA
É r£À°è vÀgA
À UÀªÅÀ ZÀ°¸ÀĪÀ
zÀÆgÀªÀÅ n I DVgÀÄvÀÛzÉ.
DzÀÝjAzÀ v = n I
z
DªÀvÀðPÀ ¸ÀASÉå (n ) ºÁUÀÆ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß (T
104
JAzÀÄ ¸ÀA§A¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ.
w½¬Äj
x]Œ±Y»3$Z$LŒYŒJŒ$8Œ8ŒˆŒ|´YŒJŒ$8Œw•8ŒwŒpŒ«c"-$]Œ„$3•Z„ŒY•§w•
c- qw¼YŒ]Œ|´u•ˆŒ4pŒw•8Œ(c=3x108 ms-1)
&ˆ•$LŒÎ8Œ]ŒŒ¢&Z$LŒL]Œw•8ŒwŒpŒ«„•|M„»(Celeris) -$]Œ†•ˆŒÎ8ŒZ§YŒ§&]ŒJŒ
w•’]Œzp•$LŒ&3Œ·JŒwŒp•«($9´»pŒ|´u•ˆŒ4pŒw•8Œ]Œ„Œ$3•YŒw9tˆŒ„ŒY•§w•
zÀæªÀå ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ°è ¥Àæ¸ÁgÀªÁUÀĪÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ. GzÁºÀgÀuÉ :
}‰t¦Y‰J‰$8‰qŒMp‰Y‰J‰$8‰
($Y‰ƒ‰Y‰J‰$8‰8‰…‰p‰¨pŠw‰Žp‰w‰­‰Y‰¤ztƒ‰…‰‰Ÿ8‰¯„‰tƒ‰]‰)Y‰J‰$8‰8‰…‰qŒJ‰
wŠ$L‰w‰Y‰¤uV‰x$L‰$Y‰ƒ‰w‰LŠ]V‰®w‰8‰…À°è ¥Àæ¸Àj¸ÀÄvÀÛªÉ.
PÀ°à¹PÉƽî
]Œ”8•’š=ŒJŒu•ˆŒ4pŒrŒ²„ŒM„Œx3•8•wŒL]VŒ±wŒ]Œ&8ŒYŒ±x]Œ©|´ qwŒ8•„Œ’$LŒ¼pŒ4JŒW8ŒˆŒ
¹UÀÄwÛgÀ°®è!
&T‰¡Y‰J‰$8‰8‰†8‰w‰Y‰¤qŒ…‰Y‰J‰$8‰8‰†8‰(J‰w‰w‰®YŠ®‰
CqÀØvÀgÀAUÀ
qŒ…‰Y‰J‰$8À
1 CqÀ Ø v À g À A UÀ U À ¼ À ° è ªÀ i Ázs À å ªÀ Ä PÀ t UÀ ¼ À Ä 1 qŒ…‰ Y‰J‰$8‰8‰…‰|± w‰LŠ]V‰®w‰]‰ 3‰W8‰…‰
Y‰J‰$8‰]‰=‰zp’$L‰o4•p‰{’±Œ3‰$s‰Y‰¤w’
vÀg ÀA UÀz À ZÀ® £ÉA iÀ Ä ¢QÌU É ®A§ªÁV
3‰$s‰Y‰¤w’
2 CqÀØvÀgÀAUÀUÀ¼À°è G§Äâ ªÀÄvÀÄÛ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ 2 qŒ…‰ Y‰ J ‰ $ 8‰ 8 ‰ … ‰ | ± ‰ $ sŒT‰ p ‰ w‰  Y‰  ¤
*$PŠ8‰Y‰¤w’
xJ‰…‰p‰8‰…‰*$PŠ8‰Y‰¤w’
3 MAzÀÄ G§Äâ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ vÀUÀÄÎ MAzÀÄ 3
Y‰J‰$8‰w‰p‰¨r‰¯ZqoŁ‰Y‰¤]’
*]Š qŒMp‰ Y‰J‰$8‰8‰…‰ ]‰‘8’—Œ=‰J‰
¨É¼ÀPÀÄ.
0$]‰‰$sŒT‰p‰ w‰Y‰¤ 0$]‰xJ‰…‰p‰
0$]‰&{’$L‰p‰¨r‰¯ZqoŁ‰Y‰¤]’
*]Š }‰t¦ Y‰J‰$8‰8‰…‰ &qz8‰…‰|±p‰
3‰$r‰p‰‚©°$8¸p‰|±p‰]’Œzp‰
AiÀ i ÁªÀ vÀ g À A UÀ U À ¼ À Ä «zÀ Ä åvï PÉ ë à vÀ æ ªÀ Ä vÀ Ä Û PÁAwÃAiÀ Ä PÉ ë à vÀ æ U À ¼ À PÀ A ¥À £ À U À ¼ À
£ÉÆß¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉAiÉÆà CzÀ£ÀÄß "«zÀÄåvï PÁAwÃAiÀÄ vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ" J£ÀÄßvÉÛêÉ. F vÀgÀAUÀUÀ¼À
*]Šƒ‰J‰X’8‰…‰$L‰LŠw‰Ž]’$]‰J’]‰‘8’—Œ=‰J‰u’…‰3‰p’ŒJ‰…ŠZŒY‰u’…‰3‰J’ŒU$L’ŒY‰J‰$8‰8‰…‰
X - QgÀtUÀ¼ÄÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ . F vÀgA
À UÀU¼
À À ¥À¸
æ g
À t
À PÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀiÁzsåÀ ªÀÄ ¨ÉÃQ®è. DzÀjAzÀ¯ÃÉ
¨É¼ÀPÀÄ ±ÀÆ£Àå ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ®Æè ¥ÀæªÀ»¸À§®èzÀÄ!
105
ZÀlĪÀnPÉ 8.2
0$]Œ†Œ8ŒšwŒpŒ«3•’3•˜8•3ŒQ¢M&]ŒJŒwŒY•’§$]Œ3•’p•$LŒpŒ«w•Î•3•ˆŒ8•=Œ|…q$LŒYŒ
3Œ$rŒpŒwŒpŒ«*$OwŒLU‡8•wŒLU]8Œ†Œ8ŒšwŒpŒ«‡U]ŒH8Œo$]Œ3•’3•˜$LŒ3ŒT•8•YŒJŒ$8Œ]Œ
ZÀ®£É DUÀĪÀÅzÀÄ. EzÀÄ AiÀiÁªÀ vÀgÀAUÀ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
qwŒ9]ŒZ‰o]•$L•"
„Œpx$LŒpŒ« JŒuVŒ„Œw9 tJŒwŒ „ŒwŒ]Œ²]Œ &Ε8Œˆ•$]• uVx„ŒÎ8ŒwŒ‘]Œ ']ŒJ• )
&Ε8ŒˆŒ „ŒwŒ]Œ²]Œ &U$LŒ|´ '8ŒwŒ 3Œ$rŒpŒ8ŒˆŒ uVŒ’ 3Œ…YŒ &[Œw HµÎwŒ7 …UYŒ]Œ
rŒMXwŒw9 „ŒwŒ]Œ²]Œ &Ε8ŒˆŒ|´ *$P8ŒwŒ &Ε’´z3ŒÎ•’´z8ŒˆŒ ) &„Œ†ŒG &Ε8ŒˆŒ
w•8Œ8Œ$P•8•pŒ’JŒ8ŒO¢Î•4Ε’xOJ»8ŒˆŒ‚¢JŒwŒ‘]Œ$O
Y‰J‰$8‰=‰zp’8’‰$t$oł]‰$Y‰ƒ‰ƒ‰zw‰Ž‰w‰’®8‰…‰p‰¨r‰Mƒ‰M’ŒW
1) 50 Hz 'w‰‘Z¤$L‰…‰· 3‰$r‰3‰w‰Ž ms-1 w’Œ8‰]‰|± =‰|‰w‰ Y‰J‰$8‰w‰p‰¨ *$Ow‰LŠT‰Y‰¤]’
F vÀgÀAUÀzÀ : i) &w‰oÅ$L‰p‰¨3‰$T‰„UyMii) Y‰J‰$8‰]‰J‰w‰p‰¨3‰$T‰„UyM
r‰MƒŠJ‰
n = 50 Hz
(i)
v = 340 ms-1
T = 1 = 1 = 0.02 s
n 50
Y‰J‰$8‰]‰&w‰oÅ s
(ii) v = n I
I = v = 340 = 6.8 m
n
50
Y‰J‰$8‰]‰J‰w‰Ž m
0$]‰qŒ…‰Y‰J‰$8‰]‰Y‰J‰$8‰]‰J‰1 cmw‰Y‰¤8Š†$L‰|±&]‰J‰w’Œ8‰330 mss-1 F vÀgÀAUÀzÀ
'w‰Y‰¹3‰‰$6’®$L‰p‰¨3‰$T‰„UyM
r‰MƒÁgÀ
I = 1 cm = 0.01 m
v = 330 ms- 1
v = nI
n = v = 330 = 33000 Hz = 33 # 103 Hz
I 0.01
)Y‰J‰$8‰]‰'w‰Y‰¹3‰‰$6’® 33 # 103 Hz
106
0$]‰ ]V‰²q Y‰J‰$8‰]‰ 'w‰Y‰¹3‰ ‰$6’® Hz w‰Y‰¤ &]‰J‰ Y‰J‰$8‰ ]‰J‰ m F
Y‰J‰$8‰]‰=‰|‰w‰w’Œ8‰w‰p‰¨3‰$T‰„UyM
r‰MƒŠJ‰
n = 256 Hz
I = 1.2 m
v = nI
v = 256 # 1.2 = 307.2 ms- 1
)]V‰²qY‰J‰$8‰]‰Y‰J‰$8‰w’Œ8‰ mss-1
‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’
ZÀlĪÀnPÉ 8. 3
0$]Œ„ŒJŒˆŒÎ•’z3Œ]Œ8Œ$TŒpŒ«DYŒ²]Œ|´Y•’M…JŒwŒuW]Œ8ŒJŒZpŒ$Y•rŒ3Œ˜3•˜YŒ$]Œ
&]ŒpŒ«„ŒµYŒ$YŒ²w9=Œ|„ŒzvU&]Œ„ŒwŒ…¨Zv$]Œx8•YŒzswŒ$]Œ3Œ’˜ =Œ|„ŒYŒ§]•
qo¼Œ¢ ]Œ’JŒ =Œ|…]ŒpŒ$YŒJŒ rŒpŒ% „ŒwŒ…¨Z8• YŒzs w•’]Œ|pŒ „¨pŒ3•˜ ‡$ZJŒ8ŒYŒ§]• )
=Œzp•$LŒrŒ‘pŒJwŒYŒ¼p•8•’ˆŒºYŒ§]•‡8•*$P8ŒwŒ&Z§YŒ§=Œzp•$LŒpŒ«'wŒYŒ¼pŒ-pŒ«Y•§w•
)t8•$LŒ=Œzp•$LŒpŒ«'$]•’zp•-$]Œ3ŒJ•$LŒÎ8ŒYŒ§]•
C
A ªÀ Ä vÀ Ä Û C Y‰  Y‰ ¤ Y ‰  o$L‰  Š¥p‰ 8 ‰ … ‰ 
B‰w‰‚¥Z
l
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ
C DªÀvÀð£ÁªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß F PɼÀV£À
¸À«ÄÃPÀgÀt¢AzÀ ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ.
A
T=2S
B
avÀæ 8.2 DAzÉÆî£ÀzÀ°ègÀĪÀ ¯ÉÆîPÀ
l
g
l - ¯ÉÆîPÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj GzÀÝ
g - UÀÄgÀÄvÀé ªÉÃUÉÆÃvÀ̵Àð 9.8 ms-1
{’Œz3‰w‰Žqo¹‰Ÿ]‰J‰ =‰|‚0$]‰3‰´Wq}‰šzwŠ9J‰Y‰¤]’p‰$Y‰J‰ xJ‰]‰§ o4•p‰|±
‰w‰‰¥Z8’w’Œ8’ŒY‰•‰¹]’$o8’=‰|‰Y‰¤]’
107
qo¹‰Ÿ]‰J‰Y‰zs]‰‚¥Z$L‰|±&]‰J‰r‰¯=‰›p‰¨}‰4¤$L‰8‰M‰ (J‰Y‰¤]’3‰T‰{’Œw’Œ8‰
ƒŠ8‰w’Œ8’ŒY‰•‰¹xJ‰]‰¦o4•p‰|±*$PŠ8‰Y‰¤]’
3Šzt]‰§wŠ9'w‰Y‰¹p’8’…‰·w‰)=‰zp’$L‰pŠ¨]V‰M‚8‰$Up‰Š¥p‰w‰p‰¨w‰p‰µD‰z
Š]V‰® ']‰¦M$]‰ (]‰p‰¨ ‰$8‰Y‰ =‰zp’ -p‰¨YŠ¤J’ ) =‰zp’$L‰ q$L‰Y‰wŠ9J‰w‰Ž]‰M$]‰
EzÀ£ÀÄß ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ.
‰J‰…‰‰$8‰Y‰ =‰zp’$L‰ &=‰šM .p’$]‰J’ 3Š$L‰w‰Ž Y‰p‰¨‰Ÿ3’• YŠp’Œ &]‰J‰ o3‰• w‰Y‰¤
ªÉÃUÉÆÃvÀ̵ÀðªÀ£ÀÄß §zÀ¯Á¬Ä¹PÉƼÀÄîvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
D¯ÉÆÃa¹
„ŒJŒˆŒÎ•’z3Œ]Œ|´8Œ$TŒ0$]Œ=Œ3Œ²]Œ|´-JŒTŒuMYŒpŒ«o3Œ˜pŒ«t]ŒÎy…3•’ˆŒºYŒ§]•
']ŒJ•$LŒLwŒtzwŒ“&]ŒJŒw•Î•rŒ²$L•’8Œw]Œ$Y•3WwŒ‘oz´"(]Œ†•8•„]VŒ±"
w½¬Äj
=ŒD¼pŒ orŒ]Œ '$]•’z3Œ =Œzp•$LŒpŒ« &]VŒ±$LŒpŒ wŒLTŒz
8ŒU$LŒLJŒ3•˜t]ŒÎ9YŒpŒ«pUxUYŒwŒpŒ«8•||$L•’tˆŒ3•wŒLU]Œ
avÀæ 8.3
‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’$L‰z3‰´W8‰…‰
Y‰J$
‰ 8‰8…
‰ ‰ z3‰W
´ 8‰…Š]‰rŠJ‰'$]’Œzp‰&w‰o8
Å …
‰ ‰ ‰J…
‰ ‰ ‰$8‰Y‰ =‰zp’8
‰ &p‰²y‰Y‰]
¤ ’
$L‰LŠw‰Ž]’Œ0$]‰w‰‰¤w‰Ž‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’8’0…‰r‰U‚]Š8‰&]‰Y‰p‰¨‰w‰Š¥p‰o$]Š8‰w‰
8‰M‰ r‰z±O]‰]‰J‰3’• CrŠJ‰
-p‰¨YŠ¤J’ 0$]‰ =‰4¯Œ$L‰ =‰zp’8’ C'$]’Œzp‰
-p‰¨YŠJ’
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ°è ZÀQæÃAiÀĪÁV ¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀðPÀ ZÀ®£ÉUÉ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ `CªÀ¢ü'
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’$L‰*]Šƒ‰J‰X’8‰…‰
1.
¸ÀgÀ¼À ¯ÉÆîPÀzÀ DAzÉÆî£À
2.
gÀ§âgï ¥Áåqï£À ªÉÄÃ¯É ±ÀÈwPÀªÉAiÀÄ£ÀÄß §rzÁUÀ CzÀgÀ PÀªÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ
ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîvÀÛªÉ.
‚©°$8¸YŠ‚p‰ tT‰]‰|± uVŠJ‰w‰p‰¨H’ŒU‚&]‰p‰¨w’…’8’ Y‰8‰|‚Y‰3‰w‰p‰¨
G9—]Š8‰‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’*$PŠ8‰Y‰¤]’
t‰µp‰¨ 3‰±=¸8’ŒMp‰|± (M‚]Š8‰ 3‰$r‰p‰w‰Ž *$PŠ8‰w‰Ž]‰p‰¨ 8‰w‰q‰tƒ‰]‰
ºÁUÀÆ CzÀPÉÌ ¸ÀAt$oł]‰ƒŠ8’}‰t¦*$PŠ8‰w‰Ž]‰p‰¨3’Œ…‰tƒ‰]‰(]‰0$]‰
¸ÀgÀ¼À¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£É.
108
‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’$L‰&p‰²$L‰
1.
PÁ® ªÀiÁ¥À£ÀPÉÌ ¯ÉÆîPÀzÀ ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¸À¯ÁUÀÄwvÀÄÛ
‰$9ŒY‰ wŠ]‰®8‰…‰ }‰‘Z8’†‰x3’8’ }‰‘Z3‰w’$L‰ ‰J‰…‰ ‰$8‰Y‰ =‰zp’$L‰ t…‰3’AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
&{’8…
‰ ‰ ‰J…
‰ ‰ ‰$8‰Y‰ =‰zp’$L‰r‰MXŠw‰wŠ9*$PŠ8‰w‰$Y‰ƒw
‰ Ž‰ &{’8…
‰ ‰ &]V®‰ $L‰p‰
¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À.
4.
CtÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß PÀA¥À£À
gÉÆûvÀ (Vibration spectroscopy) ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
&uVŠ®‰
I.
(|±3’QŸJ‰w‰pŠz•*Y‰¤J‰8‰…‰|±‰M$L‰LŠ]‰*Y‰¤J‰w‰p‰¨'M‚vOŸ‰¥…‰Y‰$vM
1.
F PɼÀV£ÀªÀÅUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÈwÛÃAiÀÄ ZÀ®£É____________
- (†HŠJ‰‰w‰Y‰zo$]‰3’…‰8‰J‰…‰Z¤J‰w‰=’$T‰
©)
¸ÀgÀ¼À ¯ÉÆîPÀzÀ ZÀ®£É
¹)
MAzÀÄ PÁAiÀÄzÀ ªÀÄÄPÀÛ¥ÀvÀ£À
r)
MAzÀÄ PÀ®è£ÀÄß zÁgÀPÉÌ PÀnÖ wgÀÄV¹zÁUÀ DUÀĪÀÀ ZÀ®£É
2.
vÀgÀAUÀzÀ°è ªÀUÁðªÀuÉ DUÀĪÀÅzÀÄ _________
- Šw‰[‰®¹
v}‰4¤
‚Š¥p‰r‰z±O U3’z‰
qŒ…‰Y‰J‰$8‰]‰*]Šƒ‰J‰X’BBBBBBBBBB
J) gÉÃrAiÉÆÃ vÀgÀAUÀ
©) X - vÀgÀAUÀ
‚]‰‘8’—Œ=‰J‰u’…‰3‰
4.
vÀgÀAUÀ zÀÆgÀªÀ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀiÁ£À (SI) __________
J) cm
5.
©) dm
U]V‰²qY‰J‰$8‰
¹) m
r) km
MAzÀÄ vÀgÀAUÀzÀ zÀÆgÀ 4 m ¥Àæw¸ÉPÉArUÉ MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À ªÀÄÆ®PÀ 2 vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ
ƒŠ]‰ƒ’Œ]‰J’'Y‰J‰$8‰]‰w’Œ8‰BBBBBBBBBB
J) 2 ms-1 ©) 8 ms-1
¹) 6 ms-1
109
r) 4 ms-1
II. F PɼÀV£À ªÁPÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀÆwðªÀiÁr
Y‰J‰$8‰8‰…‰*$PŠ8‰z3ŠJ‰Ww’Œp’$]‰J’w‰LŠ]V‰®w‰]‰BBBBBBBBBBBB
Y‰J‰$8‰]‰w’Œ8‰w‰p‰¨q]V‰¹M‰w‰&$}‰BBBBBBBBBBBB
-J‰T‰'w‰Y‰¹3‰‰$sŒT‰p‰xJ‰…‰p‰8‰…‰&$Y‰J‰BBBBBBBBBB
4.
«zÀÄåvï PÁAwÃAiÀÄ vÀgÀAUÀUÀ¼À «zsÀªÉAzÀgÉ __________ .
qŒ…‰Y‰J‰$8‰]‰|±3‰$r‰p‰o3‰•w‰Y‰¤Y‰J‰$8‰]‰=‰zp’$L‰o3‰•r‰J‰‰©J‰BBBBBBBBBBBB
III. ƒ’$o‚tJ’yM
&
qŒ…‰Y‰J‰$8‰
t
&*t«8‰…‰w‰Y‰¤Y‰8‰—8‰…‰
2. CqÀØ vÀgÀAUÀ
D) ¸ÀgÀ¼À ¯ÉÆîPÀzÀ DAzÉÆî£À
‰J‰…‰‰$8‰Y‰=‰zp’
(‚©°$8¸p‰|±p‰'$]’Œzp‰
F) ªÀÈwÛÃAiÀÄ ZÀ®£É
*v|±q$]‰vOŸuŠW
IV. )3’…‰9p‰r‰¯}’¨8‰…‰p‰¨*Y‰¤M‚
1.
AiÀiÁAwæPÀ vÀgÀAUÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄåvï PÁAwÃAiÀÄ vÀgÀAUÀUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß w½¹.
2.
vÀgÀAUÀUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸ÀĪÁUÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄzÀ PÀtUÀ¼ÀÄ ªÀUÁðªÀuÉUÉƼÀÄîvÀÛªÉAiÉÄÃ?
GzÁºÀgÀuÉAiÉÆA¢UÉ «ªÀj¹.
3‰$r‰p‰]‰'w‰YŠ¹$3‰w‰p‰¨o²8‰W8’†‚]‰J’&]‰J‰&w‰oÅ-ŠŸ8‰Y‰¤]’"
4.
MAzÀÄ CqÀØvÀgÀAUÀzÀ DªÀvÁðAPÀ 10 Hz. ºÁUÀÆ C£ÀÄPÀæªÀÄ ±ÀÈAUÀUÀ¼À CAvÀgÀ 2 m
']‰|±Y‰J‰$8‰]‰J‰w‰p‰¨3‰$T‰„UyM"
5.
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr.
6.
¸ÀgÀ¼À ¸ÀAUÀvÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ C£ÀéAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½¹j.
7
110