Mythes over melk ontkracht - Milk nutritious by nature

Mythes over melk ontkracht
Brussel, 15 april 2015 – De mediaberichtgeving over melk en melkproducten is de laatste tijd dermate
confuus dat botspecialisten het nodig vonden om zelf de puntjes op de i te zetten. Dat gebeurde in een
symposium “Dairy and bone health: turning facts and beliefs into clinical practice” dat plaatsvond
1
in Milaan op 28 maart 2015 tijdens het WCO-IOF-ESCEO wereldcongres over osteoporose,
osteoartritis en skeletspieraandoeningen. Niet alleen de wetenschappelijk gefundeerde stand van
zaken rond melkproducten en botgezondheid werd uiteengezet. Ook andere beweringen rond zuivel en
gezondheid werden onder de wetenschappelijke loep genomen. Meer dan 300 artsen, wetenschappers
en onderzoekers woonden dit symposium bij.
Melkproducten dragen bij tot een goede botgezondheid
Osteoporose vormt een groot probleem voor de volksgezondheid, en dit zowel op menselijk als op
economisch vlak. Dit stelt Prof. Jean-Yves Reginster, voorzitter ESCEO, diensthoofd botziekten van het
Centre Hôpital Universitaire (CHU) van Luik en professor epidemiologie verbonden aan de universiteit
van Luik. In Europa worden meer dan 22 miljoen vrouwen ouder dan 50 (22 % van de populatie) en 5,5
miljoen mannen (7 % van de populatie) getroffen. De preventie van osteoporose, ook via de voeding,
moet meer eenduidige aandacht krijgen.
Dr. Olivier Bruyère, epidemioloog departement volksgezondheid van de universiteit van Luik en lid van de
Belgian Bone Club, bevestigt dat de gunstige effecten van melk en melkproducten op de
botgezondheid tijdens de kinder- en de adolescentiejaren ruimschoots zijn aangetoond. Bij
volwassenen hebben melkproducten een gunstig effect op de botmineraaldensiteit en op
bloedmarkers van het botmetabolisme. Dit is te danken aan het feit dat melkproducten rijk zijn aan
essentiële voedingsstoffen waaronder calcium en eiwitten. Dr. Bruyère benadrukt dat het daarom
belangrijk is om volksgezondheidsstrategieën op te zetten die ertoe bijdragen dat de aanbeveling om 3
melkproducten per dag te nemen ook daadwerkelijk wordt gehaald. Temeer omdat de gemiddelde
calciuminname vandaag nog ondermaats blijkt, vooral bij adolescenten, vrouwen en ouderen.
Melkproducten helpen het risico op osteoporose en op fracturen te verlagen
Over botfracturen zijn er weinig epidemiologische gegevens. Bovendien zijn ze soms tegenstrijdig. Alleen
langdurende gerandomiseerde interventiestudies kunnen uitspraken doen over oorzaak-gevolgrelaties
maar dergelijke studies zijn niet doenbaar bij mensen met voedingsmiddelen en op lange termijn. Er zijn
wel dergelijke interventiestudies beschikbaar met calcium en vitamine D. Verschillende meta-analyses
laten zien dat voldoende calcium en vitamine D het risico op osteoporose en op fracturen
significant verlagen. Prof. Reginster benadrukt dat een goede voeding met voldoende calcium altijd
voorrang moet krijgen op supplementen. Melk en melkproducten zijn een van onze beste
natuurlijke bronnen van calcium. Hij illustreert met een voorbeeld: je moet ongeveer 300 gram broccoli
eten om evenveel calcium op te nemen als met een glas melk. Melk en melkproducten brengen behalve
calcium nog andere essentiële voedingsstoffen aan zoals eiwitten die eveneens bijdragen tot een goede
botgezondheid.
Dr. Olivier Bruyère herinnert eraan dat het fractuurrisico evenzeer afhangt van de bereikte piekbotmassa
op het einde van de groeifase als van de mate van botverlies na de menopause of door veroudering. In
beide gevallen hebben melk en melkproducten gunstige effecten. Hij is daarom van mening dat 3
1
International Osteoporosis Foundation (IOF) - European Society for Clinical and Economic Aspects of
Osteoporosis and Osteoarthritis (ESCEO)
1
melkproducten per dag gebruiken in combinatie met voldoende fysieke activiteit en vitamine D via een
gematigde blootstelling aan de zon, de beste maatregel is ter preventie van osteoporose en fracturen.
Ons huidig voedingspatroon verzuurt ons organisme niet en tast zo ook niet de
botgezondheid aan
Prof. Tanis Fenton, verbonden aan de medische faculteit van de universiteit van Calgary (Canada), stelt
dat de zuur-base theorie, de basis voor een zogenaamd alkalisch dieet, niet wetenschappelijk
gefundeerd is. Wat je eet, waaronder bijvoorbeeld zowel dierlijke als plantaardige eiwitten, kan de
zuurtegraad van de urine veranderen, maar niet die van het bloed. Mocht dit wel het geval zijn, dan zou
de menselijke soort al lang uit beeld verdwenen zijn. Onderzoek laat zien dat er geen calcium uit het bot
verloren gaat naargelang de eiwitinname varieert. Een verhoogd calciumverlies via de urine wordt
gecompenseerd door een verhoogde intestinale calciumabsorptie. Te weinig eiwitten innemen verhoogt
het risico op osteoporose en fracturen. Voldoende calcium maar ook voldoende eiwitten innemen is dus
belangrijk voor een goede botgezondheid.
Er is geen bewijs dat melk en melkproducten het risico op overgewicht, op hart- en
vaatziekten en op diabetes type 2 verhogen
Prof. Jean-Jacques Body, hoofd medische dienst CHU Brugmann in Brussel en lid van de Belgian Bone
Club, stoort zich aan het getouwtrek rond de kwestie of melk nu gezond is of niet. Het zaait volgens hem
twijfels bij consumenten en patiënten terwijl er nochtans voldoende bewijs is dat de aanbevolen 3 porties
melk en melkproducten als onderdeel van een evenwichtige voeding bijdragen tot een goede
gezondheid. Niet in het minst door hun nutriëntenrijkdom. Melk en melkproducten zoals yoghurt en
kaas zijn van nature een goede bron van calcium, eiwitten, fosfor, kalium, vitamine B2 en B12.
Er is geen bewijs dat melk en melkproducten het risico op kanker verhogen
Dé wetenschappelijke referentie voor de relatie tussen voeding en kanker is het studiewerk ter zake van
het “World Cancer Research Fund” (WCRF) dat regelmatig wordt geactualiseerd. De WCRF stelt tot op
vandaag dat er geen relatie is tussen melkproducten en borst- en eierstokkanker. De aanwijzingen voor
een verhoogd risico op prostaatkanker bij een hogere consumptie van melkproducten en calcium zijn
beperkt. Melk verlaagt daarentegen waarschijnlijk het risico op colorectaalkanker.
De meeste mensen met een lactosemalabsorptie verteren nog probleemloos 12 g lactose
of ongeveer een kwart liter melk per dag
Zeker als het verspreid over de dag wordt ingenomen, verwerkt in de voeding of in de vorm van yoghurt
en kaas. Mensen met een lactosemalabsorptie, een minderheid in Europa, hebben een verminderde
lactase-activiteit die nodig is voor de vertering van het melksuiker lactose. Gezonde personen kunnen
zonder problemen de aanbevolen hoeveelheden melk en melkproducten aan.
Een koemelkeiwitallergie komt zelden voor bij volwassenen. Ze treft 1 tot 3 % van de pasgeborenen en
vergt aangepast professioneel voedingsadvies. Deze allergie is bij 90 % van de kinderen verdwenen
tegen de leeftijd van 6 jaar.
Dit symposium werd georganiseerd door het Centre de Recherche et d’Information Nutritionnelles (CERIN) in
samenwerking met het Global Dairy Platform (GDP) en het European Milk Forum (EMF) waarvan VLAM deel
uitmaakt.
Online te raadplegen via www.milknutritiousbynature.eu/benl
• Samenvatting, kernboodschappen en presentaties van de lezingen van het symposium “Dairy and
•
bone health: turning facts and beliefs into clinical practice” dat plaatsvond in Milaan op 28 maart 2015
tijdens het WCO-IOF-ESCEO wereldcongres over osteoporose, osteoartritis en
skeletspieraandoeningen
http://www.milknutritiousbynature.eu/benl/events/voorbije-events/
Samenvattingen, presentaties en meer info eerdere symposia:
http://www.milknutritiousbynature.eu/benl/events/voorbije-events/
2
• De brochure “Melk voedzaam van nature. De wetenschap achter de voedings- en gezondheids-
•
voordelen van melk en melkproducten” - voor voedings- en gezondheidsprofessionals
Gratis en integraal online te raadplegen en te downloaden
Meer informatie over het EMF-informatieproject “Milk, nutritious by nature”
Op de hoogte blijven van actuele wetenschappelijke inzichten m.b.t. de voedings- en
gezondheidsaspecten van melk en melkproducten en activiteiten in het kader van de EMFinformatieprogramma ‘Milk, nutritious by nature’: http://www.milknutritiousbynature.eu/benl
Voor meer informatie,
contacteer [email protected]
“Milk, nutritious by nature”, een initiatief van het European Milk Forum (EMF), is een wetenschappelijk gebaseerd
informatieprogramma. De doelstelling is beleidsmakers, academici, het brede werkveld van voedings- en
gezondheidsvoorlichters en de media informeren en met hen de dialoog aangaan over de nutriëntenrijkdom van melk en
melkproducten en de rol en de plaats van zuivelproducten in een gezond en evenwichtig voedingspatroon. Gezien de expertise
van de beoogde doelgroepen werkt EMF hiervoor nauw samen met voedingsdeskundigen en volgt het de recente
wetenschappelijke inzichten en aanbevelingen op de voet.
“Melk, voedzaam van nature” is het Belgische luik van het Europese multi-stakeholdersinformatieprogramma “Milk, nutritious by
nature” en wordt ondersteund door VLAM.
www.vlam.be
[email protected]
3