Er staat de financiële sector de komende jaren een funda mentele verandering te wachten. De vraag is: doorleven bestuurders en commissarissen die verandering ook echt? Rob Fijneman, verant woordelijk voor KPMG Advisory binnen de Raad van Bestuur van KPMG N.V., in gesprek met commissaris en ondernemer Ruud Hendriks, bij wie innoveren in het bloed zit. 18 FS Update Magazine RESEARCH “We bouwen een Empire State Building op drijfzand” © 2015 KPMG Advisory N.V. 19 RESEARCH Wie denkt dat het internet langzamerhand een volwassen stadium heeft bereikt is aan het verkeerde adres bij Ruud Hendriks, één van de oprichters van Startupbootcamp en commissaris bij diverse ondernemingen waaronder Theodoor Gilissen. Want we zijn nog maar net begonnen uit te vinden wat de mogelijkheden zijn. Rob Fijneman (rechts) Lid Raad van Bestuur KPMG N.V., verantwoordelijk voor KPMG Advisory, en hoogleraar IT-auditing Universiteit van Tilburg in gesprek met: Ruud Hendriks (links) Commissaris bij o.a. Theodoor Gilissen en directeur Startup bootcamp Amsterdam 20 FS Update Magazine D e aanleiding voor het gesprek: een onderzoek van KPMG waaruit blijkt dat de IT-kennis van commissarissen in de financiële sector tekortschiet, terwijl IT juist wel voor enorme verande ringen in het landschap van de financiële ondernemingen gaat zorgen. Commissarissen onderkennen wel degelijk het grote belang ervan, maar blijken onvoldoende expertise te hebben om in dit domein hun rol goed te vervullen. Vanuit die achtergrond schuift Fijneman aan tafel bij Hendriks. In het gesprek daarover staat IT al gauw gelijk aan innovatie en Hendriks steekt niet onder stoelen of banken dat externe (technologische) ontwikkelingen op het hoogste niveau niet erg goed worden doorleefd. Een van de aardige dingen van ‘zijn’ Startupbootcamp – een startup accelerator, met ook een aantal bedrijven in de hoek van FinTech – is dat Hendriks door de aanvragen van startups een mooie thermometer heeft ten aanzien van welke trends er de komende jaren aankomen: “We zagen een tijd geleden al aankomen hoe Instagram zou gaan exploderen en andere sociale media zou overvleugelen. Zo zien we op dit moment dat Big Data en het Internet of Things een enorme groei doormaken. En dat raakt de financiële industrie heel fundamenteel. Toen ik jong was geloofde ik in revoluties, nu geloof ik in evoluties” We zien de voorbeelden ook overal om ons heen. Neem ZestFinance, een Amerikaanse startup die op basis van algoritmen en datasets de risico’s van kredietaanvragen beoordeelt. Dat blijkt beter te werken dan de conventionele aanpak, want het leidt tot 40% lagere defaults. Dat is wat mij betreft maar één van de vele voorbeelden die laten zien dat er een flinke transformatie aan zit te komen. De rol van banken en verzekeraars verandert heel fundamenteel. Het wordt een totaal data-driven bedrijfstak.” Fijneman: “IT speelt daarin natuurlijk een centrale rol. En het is weinig geruststellend dat commissarissen op dat vlak dus vaak niet de juiste competenties bezit ten. Wat moet er gebeuren om daarin verandering aan te brengen?” Hendriks: “De klassieke rol van een commissaris zit heel erg in het domein van het beheersen van risico’s. Dat is logisch, want je zit er om de langetermijncontinuïteit te waarborgen. Echter, in een wereld waar disrupties van alle kanten op je af komen heeft het niet zo veel zin om op een klassieke manier risico’s te managen. Immers, het grootste risico is natuurlijk dat je de boot mist zodra er een nieuwe realiteit in je bedrijfstak ontstaat. Begrijp me goed, ik pleit er niet voor dat we maar ongebreideld risico’s moeten nemen met allerlei avonturen in de financiële sector. Ik pleit ervoor dat we op bestuurlijk niveau veel beter gaan begrijpen hoe die verandering plaatsvindt, zodat we op een gecalculeerde manier risico’s kunnen nemen. Dat kun je overigens wat mij betreft ook doortrekken naar de rol van de accountant. Ik heb nog nooit een accountant horen vragen aan een bestuurder of deze wel voldoende innoveert.” Hendriks en Fijneman ervaren beiden dat digitale technologie en de daarmee gepaard gaande disrupties nog niet echt worden doorleefd in veel boardrooms. Bitcoin komt op tafel als een voorbeeld. Er wordt nog wel eens wat lacherig gedaan over de kansen van deze cryptovaluta en enkele malafide partijen in dit nieuwe domein doen het imago geen goed. © 2015 KPMG Advisory N.V. 21 RESEARCH Meer weten? Toezicht op IT – De veranderende wereld van de commissaris www.kpmg.com/nl/toezichtopit Nationaal commissarissenonderzoek 2014, TIAS School for Business and Society www.tias.edu/docs/default-source/Kennisartikelen/ nco2014.pdf?sfvrsn=4 van commissarissen veranderen. Maar dat gaat niet van de ene op de andere dag. Bovendien is het in de financiële sector nog extra lastig omdat de toezichthouder kritisch meekijkt bij benoemingen.” Hendriks: “Dat hoeft echter geen beletsel te zijn. Ik weet zeker dat Klaas Knot zich prima kan vinden in zo’n profielverandering, maar dat gaat inderdaad niet van de ene op de andere dag. Toen ik jong was geloofde ik in revoluties, nu geloof ik in evoluties. Bij de benoeming van commissarissen moeten we in elk geval buiten de gebaande paden durven te gaan. Dat betekent ook dat we niet altijd dezelfde headhunters moeten inschakelen, want dan verandert er nooit wat. En commissa rissen op hun beurt kunnen natuurlijk juist bij het aanstellingsbeleid van bestuurders echt invloed uitoefenen op de verandering. Overigens zie je dat bij een paar financiële instellingen ook echt wel gebeuren.” Bitcoin gaat er echt wel komen. Banken kunnen het zich simpelweg niet veroorloven om zo’n ontwikkeling links te laten liggen” Echter, de onderliggende beweging – een andere, decentraal georganiseerde en beveilig de, manier van betalen – is ijzersterk. Hendriks: “Bitcoin gaat er echt wel komen. Het is niet voor niets dat grote durfkapitalisten als Marc Andreessen erin stappen. Banken kunnen het zich simpelweg niet veroorloven om zo’n ontwikkeling links te laten liggen.” Wat is het handelingsperspectief? Wat kunnen we doen om Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen meer ‘future proof’ te maken? Fijneman: “Er is meer kennis van IT nodig en als gevolg daarvan moet het profiel Bovendien kunnen we ook verandering ten goede stimuleren bij zittende commissarissen. De rode lijn, volgens Hendriks: meer nieuws gierigheid organiseren. “De nieuwsgierigheid zit natuurlijk voor een groot deel in de genen en is daarmee moeilijk te veranderen, maar toch kun je met kleine dingen wel degelijk veel doen. Ik verbaas me er bijvoorbeeld over dat veel bestuurders en commissarissen de producten van een concurrent niet gebruiken. Een commissaris bij KLM moet niet alleen met KLM vliegen, maar juist ook met easyJet. Een commissaris bij KPN moet ervaren hoe Skype werkt. En een commissaris bij een bank moet toch eigenlijk op zijn minst eens een account bij een Bitcoinpartij nemen om te doorleven wat een Bitcoin wallet eigenlijk is.” Fijneman: “Nieuwsgierigheid heeft vaak een negatieve connotatie. Curiosity killed the cat, zo luidt het spreekwoord. Maar in deze context is zij juist onmisbaar. Nieuwsgierigheid is de lifeline naar de toekomst.” Last but not least komt er nog een ander argument op tafel waarom de kennis van IT onder commissarissen belangrijk is: de wankele ‘legacy’-systemen waarop vernieuwende applicaties moeten worden gebouwd. Hendriks: “Ik maak me grote zorgen over de systemen van de grootbanken. In de praktijk gaat het banksysteem een paar honderd keer per jaar stuk. In de wereld van Google zou zo’n slechte ‘uptime’ totaal onacceptabel zijn, maar in de financiële wereld lijken toezichthouders en politici zich erbij neer te leggen. Onbegrijpelijk. En ook onhoudbaar als banken allerlei nieuwe applicaties daarop gaan bouwen. Ze zijn dan een Empire State Building aan het bouwen op drijfzand.” FinTech: Are we fully embracing its potential? blog.kpmg.nl/fintech-fully-embracing-potential/ Bitcointechnologie: De toekomst van bankieren? http://www.accountant.nl/Accountant/Nieuws/Bitcoin +technologie+be%C3%AFnvloedt+bankieren.aspx Cutting through concepts: virtual currencies get real www.kpmg.com/global/en/issuesandinsights/ articlespublications/frontiers-in-finance/pages/virtualcurrencies-get-real-fs.aspx The changing world of money www.kpmg.com/UK/en/IssuesAndInsights/ ArticlesPublications/Documents/PDF/Market%20 Sector/Financial%20Services/the-changing-world-ofmoney.pdf Reageren? Rob Fijneman Lid Raad van Bestuur KPMG N.V., verantwoordelijk voor KPMG Advisory [email protected] 22 FS Update Magazine © 2015 KPMG Advisory N.V. 23
© Copyright 2024 ExpyDoc
