aanbiedingsbrief

Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht
Aan de FME
t.a.v. de heer P. Bongaerts
Postbus 190
2700 AD Zoetermeer
Datum
Doorkiesnummer
10 maart 2015
030-2738347
Ons kenmerk
JBr/JSt/RT
Onderwerp
Cao voorstellen 2015-2016
Geachte heer Bongaerts,
Bijgaand zenden wij u de voorstellen van FNV Metaal tot wijziging van de Collectieve
Arbeidsovereenkomsten in de Metalektro. De cao-onderhandelingen starten op 24 maart
en wij zijn gaarne bereid onze voorstellen dan toe te lichten.
Onze voorstellen zijn gebaseerd op de wensen van onze leden en op het algemeen
arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV. Wij behouden ons het recht voor om
voorafgaand of tijdens de onderhandelingen aanvullende of aangepaste voorstellen te
doen als de situatie daartoe aanleiding geeft.
De onderhandelingen over de nieuwe cao vinden plaats in bijzondere omstandigheden.
Het gaat immers niet goed in de Metalektro. Wel met de bedrijfsresultaten, die het
gevolg zijn van de aantrekkende internationale economie. Maar niet met de werknemers
en de arbeidsverhoudingen in de sector en in de bedrijven. Het roer moet om. Investeren
in mensen is van het grootste belang om de bedrijven in de technische sectoren een
toekomst de geven.
De waarde van de cao
Werkgevers in Nederland willen steeds vaker alleen nog maar een cao afsluiten als de
vakbonden bereid zijn afstand te doen van de wensen van werknemers en
boodschapper te worden van het inleveren van arbeidsvoorwaarden. Of de cao komt er
nog slechts als de werkgevers daartoe worden gedwongen door arbeidsonrust.
Hoewel de FME na de vorige cao heeft gezegd dat de ondernemers wel degelijk voor
het behoud van de cao zijn, wordt de cao nog steeds bij herhaling beschadigd door
uitspraken over de geringe flexibiliteit en gebrek aan maatwerk. Dat is jammer, want de
cao Metalektro biedt ruime mogelijkheden tot flexibele inzet van personeel, tot 24/7
roosters, ploegendiensten, wisselende werkweken, enzovoorts. Bovendien kan ook nog
in onderhandeling met vakbonden worden afgeweken van de meeste cao-bepalingen.
Maatwerk is dus mogelijk, op vrijwel alle onderwerpen, graag zelfs. Bedrijfsloontabellen,
werktijdenregelingen, werkgelegenheidsafspraken, het behoort tot het domein waarover
Blad
2 van 5
Ons kenmerk
JBr/JSt/RT
wij graag meer maatwerk in de bedrijven willen afspreken, dat is ook de opzet van de
cao-structuur. Maar dan is dat meer dan dat de ondernemer de vakbond belt om een
handtekening te zetten onder slechtere regelingen en voor al het overige probeert het
overleg met de bonden te vermijden.
Niet alle maatwerk is heilzaam. De cao heeft mede tot doel een gelijk speelveld te
vormen, een basis voor sectorale voorzieningen zoals scholing en pensioen en een
efficiency voordeel wegens de vereenvoudiging in individuele arbeidsovereenkomsten,
omdat tal van afspraken al collectief zijn geregeld. Twee ondernemingen die met elkaar
concurreren weten dan dat er een bodem ligt in de arbeidsvoorwaarden, zodat het
verschil gemaakt wordt in kwaliteit en andere onderscheidende producten en diensten.
De boodschap van de FME is de afgelopen jaren negatief over de waarde van de cao en
vakbonden. Als de toon in de sector wordt “ieder voor zich” en ”schop die bonden
eruit”, als we het gezamenlijk belang verliezen in een gelijk speelveld en sectorale
voorzieningen, dan gaan we de boot missen. Dan maken we van de sector een slagveld
in plaats van een kraamkamer.
Geen technologische innovatie zonder sociale vernieuwing en vakmanschap
Goede vaklieden zijn nodig om de steeds snellere veranderingen in de techniek niet
alleen te kunnen volgen, maar ook te ontwikkelen en te verbeteren. We kunnen nog
zoveel energie pompen in de positieve beelden over de technologische innovatie, als we
niet investeren in vakmanschap, scholing, betere arbeidspatronen, brede inzetbaarheid
en meer zeggenschap van mensen, dan worden we een ontwikkelingsland. De caovoorstellen van FNV Metaal staan in dit teken. Vandaar ons motto investeren in mensen
= investeren in techniek. Het ontbreekt in Nederland aan gelijkwaardige samenwerking
tussen sociale partners die uitstralen dat technologische innovatie niet zonder sociale
vernieuwing kan. Dat wordt in Duitsland beter begrepen, daar vindt men elkaar onder de
vlag van Besser statt billiger.
De afname van de flex-contracten kan de technologische innovatie versterken. Of
andersom: aantasten. FNV Metaal vindt dat onze industrie alleen een toekomst heeft als
schijnconstructies worden bestreden waarin tijdelijke krachten uit vooral Oost-Europa
worden ingezet onder het niveau van de cao en goede Nederlandse bedrijven die deze
constructies niet hanteren uit de markt drukken. FNV Metaal is er van overtuigd dat
vakmensen zich prettiger voelen als vakbondskaderleden niet bedreigd worden met
ontslag wanneer zij opkomen voor hun belangen en de vakbond niet buiten de deur
wordt gehouden. FNV Metaal gelooft in de wervingskracht van een sector waarin
mensen zekerheid hebben over hun roosters en niet als een soort fulltime oproepkracht
moeten klaar staan om te verschijnen als de baas dat nodig vindt met onzekerheid over
hoe lang de werkdag zal duren. Jongeren willen niet in zo’n omgeving gaan of blijven
werken. Zij willen hun werk kunnen combineren met hun privéleven, een vast contract
en uitdaging vinden in hun werk met goede begeleiding en scholing tot trotse vaklieden.
Dit gebeurt gelukkig ook in veel bedrijven, maar de toon wordt toch bepaald door
werkgevers die de cao en de vakbonden willen uitschakelen.
Blad
3 van 5
Ons kenmerk
JBr/JSt/RT
Duurzaam inzetbaar, werk voor jong en oud
Terwijl werknemers langer moeten werken en de gemiddelde leeftijd oploopt - nu al
rond 45 jaar – zendt de FME bij herhaling de boodschap uit dat de cao-voorzieningen
niet meer nodig zijn om werknemers inzetbaar te houden en gezond het pensioen te
halen. De sectorale projecten over duurzame inzetbaarheid vinden nauwelijks
belangstelling in de directiekamers. Hoewel wij in de cao van 2007 afspraken dat in ruil
voor de geleidelijk afbouw van seniorendagen vanaf 2009 alle werknemers twee extra
vakantiedagen ontvangen én de ontwikkeling van maatwerk voor zware beroepen, is er
van dat maatwerk nauwelijks iets van de grond gekomen.
De roep van de werknemers om hun werk vol te kunnen houden wordt steeds meer een
noodkreet, want inmiddels is de AOW-leeftijd verhoogd, heeft de politiek de
pensioenopbouw verlaagd en werken mensen in 2015 gemiddeld 3 jaar langer dan in
2007, van 60 naar 63 jaar. Als wij vakmensen willen behouden voor de techniek, als
wij willen bereiken dat ze gemotiveerd, productief en gezond aan de slag kunnen
blijven, dan moet de koers 180 graden om. Laat meer jongeren instromen door ouderen
minder te laten werken en eerder met (deeltijd) pensioen te laten gaan, door vakkennis
van oud op jong over te dragen, door ouderen veel breder in te zetten in begeleiding van
jonge vakmensen. Onze voorstellen zijn op deze positieve mogelijkheden geïnspireerd,
op een ideaal waarin de werkgeversorganisaties niet oud tegenover jong plaatsen, maar
de generaties verbinden door optimaal gebruik te maken van de talenten en
mogelijkheden die hun vakmensen bezitten.
Werktijden
De verbindingen in de genoemde thema’s ligt voor een belangrijk deel in de werktijden.
Werknemers willen liever minder dan meer werken, vaker roosters met een vierdaagse
werkweek met meer ruimte voor het privéleven: bijvoorbeeld de zorgtaken in het gezin,
de mantelzorg in de familie, sporten, opleidingen. Maar ook meer ruimte voor herstel.
Dat kan als de vrije tijd op verzoek van de werknemer meer gespreid kan worden
opgenomen. En door meer rekening te houden met de zwaarte van roosters. Met name
nachtwerk en overwerk in combinatie met ploegendiensten zijn echte killers voor de
gezondheid van de oudere werknemers.
De zeggenschap over de besteding van de vrije tijd (vakantie- en ADV-dagen) is een
groeiend knelpunt. Werknemers melden dat werkgevers steeds meer zonder
toestemming van werknemers vrije dagen inplannen, collectieve vakanties opleggen,
ADV afschrijven, flex-banken invoeren, roosters veranderen, overuren opleggen, pauzes
wijzigen enzovoorts. De cao moet daarom de bepalingen veranderen die inmiddels per
wet zijn gemoderniseerd, de cao moet worden aangepast waar het de werknemers te
weinig zeggenschap biedt over hun werktijden en opname van vrije dagen.
De vierdaagse werkweek kan ook helpen om de wensen van werknemers en de
behoefte aan interne flexibiliteit bij ondernemers meer bij elkaar te brengen. In die zin
kan het ook bijdragen aan de noodzakelijke vernieuwing van de sector.
Blad
4 van 5
Ons kenmerk
JBr/JSt/RT
FNV Metaal houdt in maart een groot werktijdenonderzoek in de sector. De uitkomsten
kunnen worden betrokken bij de onderhandelingen over hoe de bedrijven meer tegemoet
kunnen komen aan de wensen van werknemers over hun werktijden.
Loonsverhoging
Het grootste deel van de sector is de crisis al lang te boven. Niet zelden worden de
beste resultaten uit de historie gemeld. Ook in de bedrijven die lang kwakkelden zien we
nu toch ook groei van de winstcijfers en het aantrekken van de werkgelegenheid. Een
klein deel van de bedrijven worstelt nog met tegenvallende resultaten, ten dele blijkt dit
meer om structurele dan conjuncturele problemen te gaan. En het aantal bedrijven dat
nog daadwerkelijk met verlies te maken heeft is gering.
Er is geen reden voor terughoudendheid in de af te spreken loonsverhoging. Onze
looneis van 3% is gematigd tegen het licht van de winstgroei in de ondernemingen.
Afspraken nakomen
In 2013 hebben werkgevers en werknemers op centraal niveau afspraken gemaakt in
het Sociaal Akkoord. Veel van deze afspraken zijn inmiddels uitgewerkt in wetgeving en
nadere STAR-verklaringen en moeten nu in de sectoren en bedrijven worden ingevoerd.
Wij gaan er vanzelfsprekend vanuit dat wij in de Metalektro onverkort uitvoering geven
aan de afspraken van het Sociaal Akkoord, zonder dat dit de onderhandelingen aan de
cao-tafel belast. Meer specifiek gaat het om de volgende punten:
1. Afspraken over aantallen banen voor de doelgroep uit de Participatiewet.
2. Afspraken over het beperken van onzekerheid als gevolg van de Wet Werk en
Zekerheid (WWZ). Dat betekent dat we de cao aanpassen aan de nieuwe wetgeving
over tijdelijke contracten. Deze worden in duur beperkt tot maximaal drie tijdelijke
contracten in twee jaar.
3. Afspraken over reparatie van opbouw en duur van de WW. Daarbij gaat het ook om
maatregelen voor preventie van en herplaatsing bij werkloosheid. Het gaat er dus nu
in de Metalektro niet meer om te studeren of we repareren, maar hoe we deze
afspraak gaan uitvoeren.
In het cao-akkoord van 2013 is ook een afspraak gemaakt over de uitwerking van de
kernbepalingen in de cao, zodat er bij het inhuren van werknemers uit het buitenland
geen concurrentie op arbeidsvoorwaarden ontstaat en wij als sociale partners zorgen
voor een gelijk speelveld. Ondanks de duidelijk uitgesproken intenties is de uitwerking
hiervan vastgelopen, omdat de werkgevers het overeengekomen uitgangspunt hebben
gewijzigd in wat minimaal volgens de wet noodzakelijk is. Een belangrijk motief achter
de stakingen in 2013 zat in de uitholling van de positie van werknemers als hun werk
kan worden aangeboden aan mensen voor wie niet een gelijk arbeidsvoorwaardenpakket
geldt. Dat een zo cruciaal punt uit het cao-akkoord van 2013 niet is ingevuld legt een
hypotheek onder de onderhandelingen over een nieuwe cao. FNV Metaal eist volledige
uitvoering van de in 2013 gemaakte afspraken. Net als de afspraken in het Sociaal
Akkoord geldt dat dit geen onderwerp meer kan zijn van onderhandelen, maar van
nakomen van eerder gemaakte afspraken.
Blad
5 van 5
Ons kenmerk
JBr/JSt/RT
Kruispunt
FNV Metaal heeft een hele duidelijke boodschap meegekregen van haar leden. Het grote
cao-conflict in 2013 ging over de onderwerpen die nog steeds actueel zijn en ons
lijnrecht tegenover elkaar brachten. Maar wij geloven dat het anders kan en dat we
elkaar wel kunnen vinden in een lijn die in onze ogen eerder een gezamenlijk belang is
dan een tegenstelling. Het is de keuze tussen het bedreigen van arbeidsvoorwaarden die
voor mensen waardevol zijn of respect hebben voor de wensen van werknemers en de
rol van hun vakbonden. Gemotiveerde werknemers en bloeiende bedrijven hebben meer
kans in goede sociale verhoudingen dan in een harde strijd over rechten en plichten. Het
is de keuze tussen het Duitse metaalakkoord of de mentaliteit van “vrijheid blijheid” en
“geen gezeik over werknemersrechten” in de horeca en het motorvoertuigenbedrijf.
Tussen de 21e of de 19e eeuw. Daarom is ons motto investeren in vakmensen =
investeren in techniek.
Naast bijgevoegde inhoudelijke voorstellen zullen wij mogelijk ook nog een aantal meer
tekstuele voorstellen doen ter verduidelijking van de cao of ter correctie van fouten.
Wij hopen op constructief overleg en een spoedige overeenstemming over de nieuwe
Collectieve Arbeidsovereenkomsten in de Metalektro.
Onze onderhandelingsdelegatie zal naast ondergetekenden bestaan uit de voorzitter en
de vicevoorzitter van de Sectorraad van FNV Metaal, de heren Wiel Crins en Marcel
Meijwaard.
Met vriendelijke groeten,
Jos Brocken en Jacqie van Stigt
Landelijke bestuurders FNV Metaal
cc.
ROM, t.a.v. de heer R. Riemens
CNV Vakmensen, t.a.v. de heer P.de Jong
De Unie, t.a.v. de heer W. ter Welle
VHP2, t.a.v. de heer J. Sauer

Download Report