het programma kunt u hier vinden

Predikanten tussen
bevlogenheid en burn-out
Hoe staat het met de bevlogenheid onder predikanten? Hoe kunnen wij
de vitaliteit en bevlogenheid van predikanten bevorderen? Wat weten
wij over het signaleren en behandelen van burn-out klachten? Wat doet
coaching bij verschijnselen van stress en uitputting? Welke rol spelen
kerkenraden hierin? Hoe ontwikkel je goed leiderschap?
Coachen naar bevlogenheid
Ging de Predikantendag 2014 over het predikantschap als beroep (deeltijd, mobiliteit,
pastorie, opleiding), in 2015 staat het predikantschap als roeping centraal. Een
onderzoek van Ruimzicht met drs. Anne
Weiland als projectleider vormt de aanleiding: ‘Coachen naar bevlogenheid, een
pilotstudy naar het effect van coaching
voor gemeentepredikanten van de
Protestantse Kerk in Nederland’. Van 1670
gemeentepredikanten die vragenlijsten
kregen toegezonden hebben er 643 meegedaan. Nog geen tien procent kwam eruit als
bevlogen predikant. Van de groep respondenten hadden 138 predikanten verschijnselen van stress en uitputting. Aan de helft
van deze groep is door de Stichting
Ruimzicht coaching aangeboden,
bestaande uit een serie van zeven
gesprekken. In deze interventiegroep trad
een forse daling op van klachten. De
geboden coaching bleek effectief voor de
vermindering van klachten. Een andere
conclusie luidde: ‘Burn-out wordt vooral
veroorzaakt door een tekort aan ervaren
steun van de kerkenraad’. Anne Weiland zal
Predikantendag
Locatie:
De Schakel Nijkerk
ALV:
9.30 – 10.30 uur
Programma
10.30 – 16.30 uur
Aanmelden:
[email protected]
Tot:
Uiterlijk 31 maart, met
opgave twee workshops
Leden:
Toegang vrij
Niet-leden:
€ 35,00
in het ochtendprogramma haar onderzoek
en aanbevelingen toelichten.
Bevlogenheid en authenticiteit
Ter gelegenheid van de Predikantendag die
de Protestantse Kerk op 22 september
organiseerde in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam vond ook een onderzoek
geloofwaardigheid. Dat wordt ook zichtbaar in de prediking. Daar ligt een uitdaging om persoonlijk, uniek en authentiek
te communiceren vanuit datgene wat jou
ten diepste beweegt en congruent met wie
je bent. Hoe gaan we die uitdaging aan? En
welke rol als prediker neem je dan in?”.
Praktijkverhalen
Aan drie predikanten vroegen wij: hoe blijf
je bevlogen in een tijd van krimp? En hoe
verhoud je je daarbij tot je kerkenraad? In
een korte en bondige bijdrage zullen zij
spreken vanuit hun ervaring in het predikantswerk: Teun Kruijswijk Jansen
(Doorn), Sijbrand van Dijk (Adorp,
Wetsinge, Sauwerd) en Paula de Jong
(Amsterdam).
Het dagprogramma wordt omlijst door een
liturgische opening en een liturgische
afsluiting. Bij de opening gedenken wij de
predikanten die in 2014 zijn overleden.
De muzikale begeleiding en muzikale
intermezzi worden verzorgd door Wim
Ruessink, die in de middag ook een workshop leidt.
Workshops 1-8
In het middagprogramma is er keus uit de
volgende acht workshops, de leiders van de
workshops schrijven ter introductie het
volgende:
1. Waarderende intervisie
Dr Ciska Stark
plaats. Daaruit bleek dat 80% van de predikanten het meest bevlogen is over het
voorgaan in de zondagse dienst. Dr Ciska
Stark, predikant, directeur onderwijs aan
de Protestantse Theologische Universiteit,
en docent Liturgiewetenschap en
Homiletiek zal spreken over ´Uw authenticiteit heeft u gered. De druk om geloofwaardig te preken’. Zelf schrijft zij hierover:
“Voor een religieus leider telt niet alleen
kwaliteit, maar ook authenticiteit. In een
cultuur van argwaan tegen gevestigde
instanties en politiek leiders is authenticiteit een cruciale factor als het gaat om
Aan de hand van de waarderende methode
van Appreciative Inquiry gaan we in deze
workshop aan de slag met elkaars kwaliteiten en talenten. Predikanten zijn ervaren
luisteraars. Ze kunnen mensen helpen in
hun weg van leven. Maar ook zij hebben
voor hun werk soms een luisterend oor
nodig. Een tegenover die uitdaagt om naar
eigen kracht en talent te kijken, en hoe
deze ingezet kan worden in de eigen
gemeente. In deze workshop gaan we zo
met elkaar in gesprek. Het gesprek verloopt
in de vijf stappen die genoemd worden in
‘Goede Wijn, waarderende gemeeente
opbouw’ (dr. Jan Hendriks) en wordt
toegespitst naar de persoon van de predikant die bij zichzelf te rade gaat hoe de
waarderende krachten weer ingezet kunnen
Predikant & samenleving | februari 2015
7
worden in het eigen functioneren en de
gemeente. De kernwoorden zijn: anders
kijken, ieder doet er toe, de kern als
ijkpunt en vertrouwen. De stappen zijn:
verzamelen, verdiepen, verbeelden, vormgeven en verbinden.
Leiding: Nelleke Boonstra, predikant werk
begeleiding Protestantse Kerk.
rusten voor leidinggevende posities in de
gemeente. Hans Wulffraat, voorganger in
een Chinese gemeente in Den Haag heeft
sterk met deze vermenigvuldigingsmodus
gewerkt en deelt zijn ervaringen. Samen
verkennen we de mogelijkheden van deze
weg voor de PKN en andere mainline
kerken.
Leiding: Sake Stoppels (universitair docent
kerkopbouw VU Amsterdam) en Hans
Wulffraat (voorganger Chinese Gemeente
in Den Haag/Ypenburg).
3. Goed leiderschap
Nelleke Boonstra
2. Van vermeerderaar naar vermenigvuldiger
Wat blijft er van mijn werk als predikant
over als ik vertrek uit de gemeente?
Sommige predikanten investeren vooral in
de breedte, andere meer in de diepte. In
deze workshop verkennen we de mogelijkheid van ‘vermenigvuldigen’. Daarbij gaat
het om het investeren in een beperkte
groep gemeenteleden om hen zo toe te
Hoe mooi en vervullend het werk als predikant ook vaak moge zijn, burn-out ligt
soms op de loer. Hoe goed leiding te
geven? En hoe om te gaan met conflicten
en de daar vaak bij optredende emoties?
Goed leiderschap vergt het vermogen zich
te positioneren, op te komen voor eigen
belangen, initiatief te nemen en niet af te
wachten - en zich tegelijkertijd in het perspectief van de ander te verplaatsen. In
deze workshop verkennen we wat nodig is
voor een dergelijk leiderschap en staan we
stil bij de emoties die ons soms parten
spelen in het werk.
Dr. Anke Bisschops is als pastoraal psycholoog en pastoraal supervisor verbonden aan de Universiteit van Tilburg en
verrichtte onderzoek naar burn-out en de
werkdruk van pastores. Daarnaast heeft
zij een eigen praktijk voor supervisie, coaching en training.
4. Gedragen en gezegend verder
Een kleine oase in de woestijn. Hoe blijf je
staande in je werk als predikant? Waar
vind je de kracht om het vol te houden in
het ambt? Ervaar je dat je alleen maar
geeft en uitdeelt of is er ook ruimte om te
ontvangen?
In een tijdsbestek van 45 minuten is er een
korte viering met liederen, stilte, meditatie
en de mogelijkheid tot voorbede en het
ontvangen van een zegen.
Deze workshop wordt aangeboden door
collega’s vanuit de Theologencursus Charis
matische Vernieuwing. (zie ook: www.theologencursus.nl).
Leiding: Garbrich Baalbergen, predikant te
Voorthuizen.
5. ‘Luisteren naar je ziel’/boekpresentatie: ‘Alleen dit gezicht’
Als predikant
luister je naar verhalen van mensen;
versta je hun
ziele-taal; je bent
‘naar buiten’
gericht en je
Evelyn Noltus
dagen zijn vol.
Maar wat zegt
jouw eigen ziel? Zoek je soms ook tijd om
‘naar binnen’ te luisteren? Hoe sterk is
jouw eigen geloof?
Evelyn Noltus kreeg in 2013 een burn-out
en leerde met hulp van energetische coaching stil te staan; te luisteren naar de
stem van haar ziel; in stilte de stem van
God te zoeken.
In deze workshop presenteert zij het boek
dat zij schreef over haar zoektocht door de
burn-out; met meditatieve oefeningen
zullen we de stilte ingaan en luisteren naar
wat zich aandient. De boektitel ‘Alleen dit
gezicht’ ontleende zij aan Psalm 139 in de
vrije vertaling van Huub Oosterhuis.
Leiding: Evelyn Noltus, predikant-geestelijk
verzorger in Zeist.
6. Coachen naar bevlogenheid
Sake Stoppels
8
Predikant & samenleving | februari 2015
Dr. Anke Bisschops
Coachen naar bevlogenheid is sturen op
drie basisbehoeften, te weten autonomie,
verbinding en groei.
Per predikant is de invulling hiervan weer
aantrekkelijker wordt voor binnen- en
buitenstaanders.
Vanuit ervaring in eigen gemeente en
elders zal Jelle de Kok, predikant van de
Prot. gemeente in Diever en voorzitter van
de stichting Leven uit de Bron het desbetreffende leerproces met de deelnemers
bespreken. Hierbij gaat het over gemeenteopbouw via geloofsopbouw, waarvoor de
CBA-methode wordt gebruikt: voorop gaat
een openhartige communicatie, gevolgd
door een verstandige bezinning en hierop
aansluitende activiteiten.
Leiding: Jelle de Kok, predikant te Diever.
Anne Weiland
verschillend. Een predikant gaat tijdens de
coaching op zoek naar de versterking van
autonomie, verbinding en groei. Daarmee
komt een bron van energie vrij.
Er zal praktisch kennis gemaakt worden met
de werkwijze aan de hand van een oefening.
Ook is er gelegenheid tot het stellen van
vragen over het coachtraject.
Leiding: Anne Weiland (projectleider van het
onderzoek ‘Coachen naar bevlogenheid’) en
Riek van Haeringen (therapeut, coach en
predikant).
samen. Wim Ruessink, kerkmusicus te
Winterswijk, zoekt met behulp van het
Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk,
de binnen- en buitengrenzen van het doorzingen op.
Leiding: Wim Ruessink, kerkmusicus te
Winterswijk.
8. Doorzingen
Benardheid, hectiek, angst, rust, lawaai,
dankbaarheid, jubelstemming: we blijven
doorzingen. Jijzelf, een ander, of samen. De
melodie van de enkeling of het lied van
Wim Ruessink
Programma:
9.30 - 10.30
Algemene ledenvergadering BNP
9.30 - 10.30
Ontvangst voor niet-leden
10.30 - 11.00
Liturgische opening
11.00 - 13.00 Ciska Stark: authenticiteit , Anne Weiland: bevlogenheid
Praktijkverhalen: Teun Kruijswijk Jansen,
Sijbrand van Dijk en Paula de Jong
Muzikale intermezzi en ruimte voor reacties en vragen
7. Hoe krijg je een bevlogen kerken-
13.00 - 14.00 Lunch
raad?
14.00 - 14.45
Workshops eerste ronde
In deze workshop gaat het over de vraag,
hoe een voorganger een meer bevlogen kerkenraad kan krijgen, zodat de gemeente
15.00 - 15.45
Workshops tweede ronde
16.00 - 16.30
Liturgische afsluiting
Workshops
1.
Waarderende intervisie
Nelleke Boonstra
2.
Van vermeerderaar naar
Sake Stoppels en hans Wulffraath
vermenigvuldiger 3.
Goed leiderschap
Anke Bisschops
4.
Gedragen en gezegend verder
Garbrich Baalbergen e.a.
5.
Luisteren naar je ziel / Evelyn Noltus
Alleen dit gezicht
6.
Coachen naar bevlogenheid
Anne Weiland en Riek van Haeringen
7.
Hoe krijg je een bevlogen kerkenraad? Jelle de Kok
8.
Doorzingen
Wim Ruessink
Jelle de Kok
Predikant & samenleving | februari 2015
9

Download Report