Column Tevreden, betrokken of bevlogen

HUMAN CAPITAL
O
nlangs mocht ik
commentaar geven
op een door Effectory uitgebracht
onderzoek1. Een van de opvallende
uitkomsten van dat onderzoek was
dat tweederde van de onderzochte
werknemers niet bevlogen is in het
werk. Er zijn dus kennelijk nog
volop verbeteringsmogelijkheden.
Journalisten stelden me de vraag of
ik niet teleurgesteld was door het
gebrek aan bevlogenheid. Welnu, je
kunt ook zeggen dat maar liefst eenderde van de werknemers bevlogen
in het werk staat. En dat is eigenlijk
best wel veel. Bovendien zouden we
ook goed moeten kijken wat betrokkenheid betekent en wat de verschillen zijn tussen betrokkenheid en
tevredenheid.
Tevredenheid werd vroeger veel
gebruikt als uitkomstmaat in
enquêtes onder werknemers, maar is
langzamerhand vervangen door een
begrip als engagement, in goed
Nederlands: bevlogenheid. Dus het
vroegere medewerkerstevredenheidsonderzoek heet nu veelal een engagement survey. Bevlogenheid is een
begrip dat veel sterker is dan tevredenheid. Iemand kan het goed naar
z’n zin hebben bij een bedrijf en
tevreden achterover leunen, maar
dat zegt nog niets over zijn gedrag.
Bevlogenheid zie je ook terug in het
gedrag. In het Engels is daar een
mooie uitdrukking voor: to go the
extra mile. Bevlogen werknemers
gaan voor hun werk en hebben er
passie voor, terwijl tevredenheid
meer een attitude is die nog niets
hoeft te zeggen over hoe productief
of creatief iemand is.
Tot slot betrokkenheid. In het
onderzoek van Effectory gaat het
over betrokkenheid bij de organisatie; medewerkers hebben er affiniteit
mee en zijn het eens met de doelen
van de organisatie. Het ultieme streven is er dan op gericht te kunnen
beschikken over bevlogen (bij het
werk) en betrokken (op de organisatie) medewerkers. Dan kan een
organisatie het verschil maken; een
verschil dat de klant/afnemer in
positieve zin merkt. Het streven naar
die combinatie van bevlogenheid en
betrokkenheid is van groot belang.
Zeker als je beseft dat in veel
beroepsgroepen de bevlogenheid bij
de inhoud van de functie vaker
voorkomt dan het al dan niet
betrokken zijn bij de organisatie.
Denk aan verpleegkundigen,
medisch specialisten, leerkrachten en
wetenschappers. Stuk voor stuk
beroepen waar sprake kan zijn van
bevlogenheid met de inhoud van de
functie of met het werk, maar er in
veel mindere mate sprake is van
betrokkenheid bij de organisatie.
Immers, het desbetreffende beroep
kan net zo goed bij een andere organisatie worden uitgeoefend. Maar
vandaag de dag kunnen diezelfde
organisaties zich dat
niet meer veroorloven.
Want ook in de notfor-profitsectoren is de
concurrentie alom
voelbaar. Allerlei keuzegidsen voor scholen,
top-100-lijstjes voor
ziekenhuizen et cetera
maken inzichtelijk hoe
het ervoor staat met de
desbetreffende organisatie. Bevlogenheid met het werk alleen is dan
niet meer voldoende om het verschil
te kunnen maken. Het gaat er ook
om dat medewerkers naar de klant/
afnemer toe blijk geven van hun
betrokkenheid bij de organisatie als
geheel. 
© Bert Jansen
Column
Tevreden, betrokken
of bevlogen
Prof. dr. Jaap Paauwe,
Hoogleraar Organisatie en Personeel
Universiteit van Tilburg/
Erasmus Universiteit Rotterdam
‘Combinatie van
bevlogenheid en
betrokkenheid is
van groot belang’
1. Het verborgen potentieel van werkend
Nederland, Effectory, 2014
/ MEI 2014 / NR5 11
14POA005p011 11
14-04-14 12:15

Download Report