Zorgen voor een optimale besteding van middelen

DE EUROPESE
UNIE IN HET
KORT
Begroting
Zorgen voor
een optimale
besteding van
middelen
Een gezo nd e en s t er ke b egr o t in g s taat
b o r g vo o r een gezo nd e en s t er ke
E ur o p es e U nie.
INHOUD
Waarom heeft de Europese Unie
een begroting nodig? �� 3
DE EUROPESE UNIE IN
HET KORT
Hoe wordt de EU‑begroting
beheerd? �� 5
Wat bereikt de EU met
de begroting? �� 7
De EU‑begroting en u �� 11
Deze publicatie maakt deel uit van een reeks brochures
waarin wordt uitgelegd wat de EU doet op verschillende
beleidsterreinen, waarom de EU daar een rol speelt, en wat
de resultaten zijn.
Hoe ziet de toekomst eruit voor
de begroting? �� 12
U vindt deze brochures op de volgende website:
Meer informatie �� 16
http://europa.eu/pol/index_nl.htm
http://europa.eu/!Pr64nF
Hoe werkt de Europese Unie?
Europa in 12 lessen
Europa 2020: Europa’s groeistrategie
De grondleggers van de EU
Landbouw
Grenzen en veiligheid
Bankwezen en financiën
Begroting
Klimaatbescherming
Concurrentie
Consumenten
Cultuur en audiovisuele media
Douane
Digitale agenda
De Economische en Monetaire Unie (EMU) en de euro
Onderwijs, opleiding, jeugd en sport
Werkgelegenheid en sociale zaken
Energie
Uitbreiding
Ondernemingen
Milieu
Fraudebestrijding
Voedselveiligheid
Buitenlands en veiligheidsbeleid
Humanitaire hulp en civiele bescherming
Internationale samenwerking en ontwikkeling
Interne markt
Justitie, grondrechten en gelijkheid
Maritieme zaken en visserij
Migratie en asiel
Volksgezondheid
Regionaal beleid
Onderzoek en innovatie
Belastingen
Handel
Vervoer
De Europese Unie in het kort: Begroting
Europese Commissie
Directoraat-generaal Communicatie
Publieksvoorlichting
1049 Brussel
BELGIË
Manuscript voltooid in november 2014
Foto’s op de omslag en bladzijde 2: © Tom Grill/Corbis
16 blz. — 21 × 29,7 cm
ISBN 978-92-79-41742-9
doi:10.2775/28587
Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese
Unie, 2014
© Europese Unie, 2014
Reproductie toegestaan. Voor overname of reproductie
van afzonderlijke foto’s hebt u toestemming van de
rechthebbenden nodig.
3
B E G R O T I N G
Waarom heeft de Europese Unie een
begroting nodig?
De EU betaalt mee aan zaken waarvoor de Europese
bijdrage echt een verschil kan maken. Het gaat om
projecten waarvoor de afzonderlijke EU‑landen het
geld niet hebben, of die gewoon te duur zouden zijn.
Een groot deel van wat de EU heeft bereikt, zou
zonder gemeenschappelijke begroting niet mogelijk
zijn geweest. Het is goedkoper en efficiënter om
gemeenschappelijke projecten uit één EU‑begroting
te bekostigen dan uit 28 nationale begrotingen. De
EU heeft er in de loop der jaren steeds meer taken
bijgekregen en de EU‑begroting wordt gebruikt voor
allerlei activiteiten in het belang van alle EU‑burgers.
Een groep landen met gemeenschappelijke
doelstellingen heeft een begroting nodig
Ongeveer 94 % van het EU‑budget gaat naar projecten
in de EU‑landen en daarbuiten. Van de 508 miljoen
EU‑burgers profiteert iedereen wel op de een of andere
manier van de EU‑begroting. Miljoenen studenten,
duizenden onderzoekers en tal van steden, regio’s en
niet‑gouvernementele organisaties (ngo’s) ontvangen
steun.
94 %
Europese ondernemingen,
studenten,
onderzoekers,
regio’s,
steden,
boeren,
ngo’s enz.
6%
EU-administratie
Ongeveer 94 % van het EU-budget gaat naar projecten in de
EU-landen en daarbuiten.
De EU‑begroting zorgt ervoor dat ons voedsel gezonder
en veiliger wordt; dat er nieuwe en betere wegen,
treinverbindingen en vliegvelden komen; dat het
milieu schoner wordt; dat de buitengrenzen van de EU
veiliger worden; dat studenten in het buitenland kunnen
studeren en dat er culturele uitwisselingen mogelijk
zijn. De EU biedt ook over de hele wereld steun en
humanitaire hulp aan mensen in nood.
Een paar feiten en cijfers
Misschien verbaast het u om te horen dat de
EU‑begroting, ondanks de vele taken van de EU,
relatief klein is. Op dit moment gaat ongeveer 1 %
van het bruto nationaal inkomen (bni) van de EU naar
OVERHEIDSUITGAVEN 2013: BEGROTING VAN DE LIDSTATEN
VERGELEKEN MET DIE VAN DE EU IN % VAN HET BNI
België
Bulgarije
Tsjechië
Denemarken
Duitsland
Estland
Ierland
Griekenland
Spanje
Frankrijk
Kroatië (*)
Italië
Cyprus
Letland
Litouwen
Luxemburg
Hongarije
Malta
Nederland
Oostenrijk
Polen
Portugal
Roemenië
Slovenië
Slowakije
Finland
Zweden
Verenigd Koninkrijk
EU-begroting
0
10
20
Bron: AMECO.
(*) Kroatië is op 1 juli 2013 EU-lid geworden.
30
40
50
60
70
4
de EU‑begroting, terwijl 49 % van het bni naar de
nationale begrotingen van de EU‑landen gaat.
De EU‑begroting is anders dan nationale
begrotingen
De EU‑begroting is vooral een investeringsbegroting. De
EU‑landen leggen geld bijeen om van schaalvoordelen
te profiteren. Het is namelijk goedkoper om bepaalde
projecten, bijvoorbeeld op het gebied van energie,
vervoer, informatie- en communicatietechnologie,
klimaatbescherming en onderzoek, gezamenlijk uit te
voeren.
Het „Human Brain”-project
© John Foxx/Stockbyte/Getty Images
Europese wetenschappers nemen deel aan het
„Humain Brain”-project. Daarbij wordt met behulp
van supercomputers het tot nu toe meest
geavanceerde model van het menselijk brein
ontwikkeld. De resultaten dragen op lange termijn
bij tot de ontwikkeling van nieuwe behandelingen
voor hersenziekten en revolutionaire nieuwe
computertechnieken (EU‑bijdrage: 54 miljoen €).
Het „Human Brain”-project ontwikkelt het meest
geavanceerde model van het menselijk brein tot nu toe,
met behulp van supercomputers.
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
De EU‑begroting wordt gebruikt voor investeringen die
anders niet zouden plaatsvinden. In sommige landen
is het nagenoeg de enige bron van investeringen in
infrastructuur. De EU‑begroting dient soms ook als
garantie op leningen aan lidstaten die in economische
moeilijkheden verkeren.
Het hefboomeffect is vaak groot. Zo kan elke euro die
door de EU-begroting wordt gegarandeerd soms wel
12 euro aan financiering voor een klein of middelgroot
bedrijf (mkb) opleveren.
Anders dan nationale begrotingen wordt de EU‑begroting
niet gebruikt voor defensie‑uitgaven of sociale zekerheid.
Ook het gewone onderwijs en de politie hoeven er niet
van te worden betaald.
5
B E G R O T I N G
Hoe wordt de EU‑begroting beheerd?
De EU‑begroting moet altijd in evenwicht zijn. Zij mag
dus nooit een tekort vertonen, zodat er ook geen schuld
wordt opgebouwd. Er wordt niet meer uitgegeven dan
er binnenkomt. De jaarlijkse begroting moet ook in
overeenstemming zijn met het langetermijnplan voor
de begroting, het „meerjarig financieel kader” (MFK).
Het meerjarig financieel kader
De voornaamste politieke, en dus ook budgettaire,
prioriteiten worden voor minstens vijf, maar meestal
zeven jaar vastgelegd. Het MFK
Bij verschil van mening tussen het Europees Parle
ment en de Raad wordt een bemiddelingscomité
bijeengeroepen. Dat moet binnen 21 dagen een akkoord
over een gezamenlijke tekst proberen te bereiken. Als
de Raad uiteindelijk niet instemt met die gezamenlijke
tekst, heeft het Europees Parlement het recht om de
begroting definitief goed te keuren. Als het Parlement
niet met de tekst akkoord gaat, moet de Commissie een
nieuwe ontwerpbegroting indienen. Als de begroting
niet is goedgekeurd vóór het begin van het nieuwe
jaar, mag er elke maand onder bepaalde voorwaarden
een twaalfde van de begroting van het voorgaande
jaar worden uitgegeven totdat de nieuwe begroting
definitief is vastgesteld.
• bepaalt de jaarlijkse plafonds voor de EU‑uitgaven
• op verschillende beleidsterreinen, de zogenoemde
begrotingslijnen.
De begrotingslijnen worden meestal gefinancierd via
programma’s (zoals het onderwijsprogramma Erasmus+
of het milieuprogramma LIFE) of fondsen (bijvoorbeeld
het Cohesiefonds, een fonds ten behoeve van de armere
regio’s en landen van de EU).
Het MFK vertaalt de politieke prioriteiten van de
EU en haar lidstaten naar financiële en juridische
voorwaarden. Het MFK is niet de begroting van
de EU. Het is een planningsinstrument dat de
EU‑uitgaven voorspelbaar houdt. De begroting
wordt jaarlijks vastgesteld binnen de grenzen van
het MFK. Meestal blijven de planners daarbij onder
de MFK‑uitgavenplafonds om rekening te houden
met onvoorziene uitgaven. U kunt het MFK‑plafond
vergelijken met de limiet van uw kredietkaart voor een
heel jaar.
Vaststelling van de begroting
Elk jaar wordt er een nieuwe begroting vastgesteld. De
Europese Commissie stelt eerst een ontwerp op en legt
dat voor aan de Raad en het Europees Parlement, die
samen de begrotingsautoriteit vormen. De Raad en het
Parlement brengen eventueel wijzigingen aan en nemen
de ontwerpbegroting daarna aan. Dat is een belangrijk
verschil met veel nationale begrotingen, waarbij slechts
één instelling (het parlement) de nationale begroting
goedkeurt.
Wie beheert het geld?
De eindverantwoordelijkheid voor de uitvoering van
de begroting ligt bij de Europese Commissie. In de
praktijk wordt het leeuwendeel van de EU‑begroting
(ongeveer 80 %) samen met de lidstaten beheerd:
gedeeld beheer. Dat betekent dat niet de Commissie
zelf, maar de autoriteiten van de lidstaten (bijvoorbeeld
de ministeries voor Regionale Ontwikkeling) het geld
beheren onder toezicht van de Commissie.
Hoe worden de inkomsten en uitgaven
gecontroleerd?
Voor de EU‑begroting gelden specifieke regels en
voorschriften. Verschillende instanties gaan na of die
worden nageleefd.
REGELS VOOR DE UITGAVEN
De belangrijkste regels voor de besteding van de
middelen van de EU zijn opgenomen in het Financieel
Reglement van de EU. Daarnaast zijn er nog de
uitvoeringsvoorschriften, waarin tot in de details is
bepaald hoe het Financieel Reglement moet worden
toegepast. De regels worden regelmatig herzien en
vereenvoudigd om het vooral voor kleine begunstigden
makkelijker te maken.
http://ec.europa.eu/budget/biblio/documents/regulations/
regulations_en.cfm
6
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
TRANSPARANTIE
Wilt u weten wie er geld van de EU ontvangt en
om hoeveel geld het gaat? Ga dan naar de centrale
onlinedatabank van de EU (http://ec.europa.eu/
contracts_grants/beneficiaries_nl.htm). Voor EU‑geld
dat via nationale autoriteiten wordt verdeeld, vindt
u deze informatie op nationale websites.
Er zijn drie soorten eigen middelen:
INTERNE EN EXTERNE AUDITS
De EU‑begroting wordt zowel intern als extern
geaudit. Als uit de audit van de Commissie blijkt dat er
onterecht geld van de EU‑begroting is betaald, moet
zij dat terugvorderen. Elk jaar verricht de Europese
Rekenkamer bovendien een externe, onafhankelijke
audit van de jaarrekeningen van de EU.
• Eigen middelen op basis van de belasting over de
toegevoegde waarde (btw): het gaat om een, op
enkele uitzonderingen na, uniform percentage van
0,3 % over de geharmoniseerde btw‑grondslag van
de lidstaten.
Maar ook de EU‑landen moeten de financiële belangen
van de EU beschermen. Als er fouten worden gevonden,
kunnen die al worden rechtgezet nog vóór de betaling
wordt verricht. Maar er kunnen ook correcties achteraf
plaatsvinden op de eindbetalingen, omdat EU‑projecten
meestal over meerdere jaren lopen. De Commissie
krijgt het oorspronkelijk uitgekeerde bedrag dan terug,
tenzij de lidstaten op tijd met alternatieve voorstellen
komen. Alleen al in 2013 heeft de Commissie op deze
manier 3,3 miljard € gecorrigeerd of teruggevorderd.
Het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF)
doet onderzoek naar mogelijke gevallen van fraude. Het
gaat daarbij slechts om een klein deel van de begroting,
minder dan 0,2 %.
• Traditionele eigen middelen: dit zijn voornamelijk
douanerechten op de invoer van buiten de EU
en suikerheffingen. De lidstaten mogen een
vast percentage van de opbrengst houden als
inningskosten.
• Eigen middelen op basis van het bni: elke lidstaat
draagt een bepaald percentage van zijn welvaart
(uitgedrukt in het bni; in 2013 was dat 0,84321 %) af
aan de EU‑begroting. Hoewel dit oorspronkelijk alleen
diende om de begroting in evenwicht te brengen, is
dit inmiddels de grootste bron van inkomsten voor de
EU‑begroting geworden. Het was in 2013 goed voor
ongeveer 73,8 % van alle inkomsten.
Andere bronnen van inkomsten (ongeveer 5,8 % in
2013) zijn de belastingen en andere inhoudingen op de
salarissen van het personeel, rente op banktegoeden,
bijdragen van derde landen aan bepaalde programma’s,
rentes op late betalingen en boetes.
EU-ONTVANGSTEN 2013
Op basis van het jaarverslag van de Rekenkamer
evalueren de Raad en het Europees Parlement de
uitvoering van de EU‑begroting. Het Parlement besluit
dan om de Commissie al dan niet „kwijting” te verlenen.
Kwijting kan worden beschouwd als een goedkeuring
van de wijze waarop de Commissie de begroting in het
betrokken boekjaar heeft uitgevoerd en afgesloten.
WAAR KOMT HET GELD VANDAAN?
Aan het begin van elke nieuwe MFK‑periode moeten
de EU‑landen een consensus bereiken over de manier
waarop zij de EU van eigen middelen voorzien, evenals
de maxima en de berekeningsmethode daarvoor. Dat
heet het „eigenmiddelenbesluit”. U zou kunnen zeggen
dat de lidstaten op basis van een soeverein besluit de
EU gedurende de hele periode een zeker niveau van
inkomsten garanderen: de eigen middelen.
Eigen middelen uit btw: 9,4 %
Traditionele eigen 10,3 %
middelen:
Overschot voorgaand
begrotingsjaar:
0,7 %
Overige: 5,8 %
Eigen middelen op bni-grondslag:
73,8 %
7
B E G R O T I N G
Wat bereikt de EU met de begroting?
Groei en banen
Een van de hoofddoelstellingen van de EU is te zorgen
voor meer economische groei en werkgelegenheid.
Daartoe financiert de EU onderzoek, innovatie
en technologische ontwikkeling; verbetert zij de
arbeidsvoorwaarden in Europa en stimuleert zij het
concurrentievermogen van het mkb. Zij investeert in
onderwijs en levenslang leren, en in vervoers-, energieen digitale netwerken om de communicatie in Europa te
verbeteren.
Van biobrandstoffen tot bioplastics
Een Europees onderzoeksteam wil aantonen dat
70 % van de huidige polymeren uit biomassa kan
worden geproduceerd, wat ons minder afhankelijk
zou maken van aardolie. Bij het „Biocore”-project
wordt geanalyseerd of het haalbaar is
nevenproducten zoals stro en bosbouwafval op
industriële schaal om te zetten in allerlei producten,
waaronder biobrandstoffen, chemische producten,
polymeren en grondstoffen (EU‑bijdrage:
13,9 miljoen €).
Enterprise Europe Network
Het Enterprise Europe Network is een netwerk van
bijna 600 bedrijfsondersteunende organisaties uit
meer dan 50 landen, die het mkb in Europa helpen
de mogelijkheden van de interne Europese markt te
benutten.
Economische, sociale en territoriale
samenhang
Om voor groei te zorgen, moet de EU de economische,
sociale en territoriale samenhang vergroten en de
ontwikkeling stimuleren in gebieden die achterlopen
op de rest. De Europese fondsen financieren nieuwe
infrastructuur, opleidingsprogramma’s en grensoverschrijdende samenwerking. Het cohesiebeleid van de EU
vermindert de ontwikkelingsverschillen tussen regio’s en
landen in de EU. Op lange termijn heeft dat voordelen
voor de hele EU. Talrijke infrastructuurprojecten in de
armere regio’s van Europa zorgen daar bijvoorbeeld
voor beter drinkwater, nieuwe stortplaatsen die aan de
EU‑normen voldoen, en efficiënte vervoersnetwerken.
© Europese Unie
Direct of indirect profiteren wij allemaal van activiteiten
die uit de EU‑begroting worden betaald.
Een modern cohesiebeleid ondersteunt innovatieve
technologische oplossingen.
8
Modern starters-, onderzoeks- en
bedrijvencentrum in Letterkenny
Het centrum voor bedrijfsontwikkeling aan het
Letterkenny Institute of Technology ligt in een kleine
stad in het uiterste noordwesten van Ierland. Met
steun van de EU is dit centrum uitgebreid tot een
hypermodern starters-, onderzoeks- en
bedrijvencentrum onder de naam CoLab. Het telt
23 bedrijfsruimtes, met een totale oppervlakte van
2 500 m2, met campusfaciliteiten voor startende
bedrijven en voor industrieel onderzoek om
ondernemers in alle ontwikkelingsfases van hun
bedrijf te ondersteunen. Het is uitgegroeid tot een
zeer aantrekkelijke locatie voor het bedrijfsleven in
Noordwest‑Ierland (EU‑bijdrage: 2,67 miljoen €).
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
Microleningen voor een nieuwe kans
De Europese Progress‑microfinancieringsfaciliteit
geeft microleningen (minder dan 25 000 €) aan
kleine ondernemers en aan mensen die werkloos
zijn geworden of dreigen te worden en een eigen
bedrijf willen oprichten. Het initiatief is afgestemd
op mensen die moeilijk in aanmerking komen voor
een gewone lening, zoals vrouwen, jongeren,
minderheden en gehandicapten.
Landbouw en plattelandsontwikkeling
De EU is wereldleider in het promoten van beleid voor
een goed beheer van het natuurlijk milieu.
© fotografci/Fotolia
Het EU‑landbouwbeleid stimuleert de productie van
veilig voedsel van hoge kwaliteit. Ook promoot het
Europese landbouwproducten en innovatie in de
landbouw en de levensmiddelensector. Het Europees
Garantiefonds voor de landbouw betaalt directe
inkomenssteun aan boeren en voor maatregelen om
te reageren op marktverstoringen, zoals particuliere of
openbare opslag en uitvoerrestituties.
Het EU-landbouwbeleid is
gericht op de productie van
veilig voedsel van hoge
kwaliteit.
9
B E G R O T I N G
De EU vergroot de economische mogelijkheden van
het platteland en zorgt voor nieuwe bronnen van
inkomsten voor de bevolking door de activiteiten
te diversifiëren en het plattelandserfgoed beter te
beschermen dankzij het Europees Landbouwfonds
voor plattelandsontwikkeling.
Tegelijkertijd zet de EU zich in voor een efficiënt en
duurzaam gebruik van landbouwgrond en bossen. Via
het LIFE‑programma beschermt de EU ook de natuur
en biodiversiteit, en streeft zij naar minder productie
van afval, minder uitstoot van broeikasgassen, de
ontwikkeling van schone technologie en een betere
luchtkwaliteit.
Red de Saimaarob!
Dit Finse project met subsidie van het
LIFE‑programma moet voorkomen dat een in het
Saimaameer levende robbensoort — een van ’s
werelds meest bedreigde dieren — uitsterft. De
bedoeling is zo veel mogelijk te voorkomen dat deze
dieren door de mens worden verstoord (vooral in de
voortplantingstijd) en dat zij in visnetten verstrikt
raken en omkomen. Om de Saimaarob te helpen
zich aan de klimaatverandering aan te passen,
worden er in zachte winters kunstmatige
sneeuwbanken aangelegd zodat hij zich makkelijker
kan nestelen (EU‑bijdrage: 4 miljoen €).
Veiligheid en burgerschap
Samen met de lidstaten strijdt de EU tegen terrorisme,
criminaliteit en illegale immigratie. Zij wil meer greep
krijgen op migratiestromen en een gemeenschappelijk
asielbeleid gaan voeren.
De EU draagt ook haar steentje bij op het gebied van
consumentenbescherming.
Rapex waarschuwt voor
gevaarlijke producten. Op de
foto is een laserpen te zien
die gevaarlijk is voor de
ogen.
© Europese Unie
Een voorbeeld daarvan is Rapex, het waarschuwings
systeem voor snelle uitwisseling van informatie tussen
de lidstaten en de Commissie. Rapex helpt bij de
coördinatie van maatregelen tegen het in de handel
brengen of het gebruik van giftige of gevaarlijke
producten.
10
De EU‑begroting beschermt ook het cultureel erfgoed
dat de gemeenschappelijke Europese identiteit kan
versterken. Dankzij de Europese Erfgoeddagen kunnen
elk jaar meer dan 20 miljoen mensen duizenden
monumenten bezoeken die normaal gesproken maar
zelden toegankelijk zijn.
Het EU‑programma Media geeft financiële steun
aan de filmindustrie en de audiovisuele sector in de
EU voor de ontwikkeling, distributie en promotie van
hun activiteiten. Daardoor hebben Europese films
en audiovisuele producties ook hun weg gevonden
op markten buiten de nationale en de EU‑grenzen.
Internationale successen zoals Les Intouchables van
Olivier Nakache en Éric Toledano, Slumdog millionaire
van Danny Boyle, Das Leben der Anderen van Florian
Henckel von Donnersmarck en Amour van Michael
Haneke zijn tot stand gekomen met steun van de EU.
Europa als wereldspeler
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
Handhaving van de mensenrechten
Dankzij een gezamenlijk project van de EU en
Unicef is het aantal dorpen in Senegal dat zegt met
vrouwenbesnijdenis te zijn gestopt, toegenomen van
300 in 2008 tot 5 315 in 2011.
Te veel geld voor huishoudelijke
uitgaven?
De huishoudelijke kosten vertegenwoordigen slechts
6 % van de EU‑begroting. Daaronder vallen de uitgaven
voor personeel en gebouwen van de EU‑instellingen,
zoals het Europees Parlement, de Raad van ministers,
de Europese Commissie, het Hof van Justitie van de
Europese Unie en de Europese Rekenkamer. Net als
andere overheden moeten ook de EU‑instellingen
bezuinigen: dankzij een ingrijpende hervorming zal
de Commissie tegen 2020 8 miljard € besparen door
het personeel met 5 % in te krimpen bij een langere
werkweek.
© Europese Unie
De invloed van de begroting stopt niet bij de buiten
grenzen van de EU. De EU draagt bij tot stabiliteit,
veiligheid en welvaart in de buurlanden van Europa
en in de rest van de wereld. Ook werkt zij mee aan
crisisbeheersing en vredesmissies, en bestrijdt zij
de armoede in de armste landen van de wereld. Zij
biedt humanitaire en andere hulp aan slachtoffers
van natuurrampen en door de mens veroorzaakte
catastrofes. In 2013 bevestigde de EU haar rol als
grootste steunverlener van de wereld door hulp te
verlenen aan 124 miljoen mensen in meer dan 90
landen buiten de EU.
De EU helpt de audiovisuele
sector bij de ontwikkeling,
distributie en promotie van
eigen producties.
11
B E G R O T I N G
De EU‑begroting en u
Elke Europese burger, onderneming, school, stad, regio
of ngo komt in principe in aanmerking voor een bijdrage
van de EU.
De EU‑begroting maakt onderscheid tussen twee
vormen van financiering:
1. Subsidies voor de financiering of cofinanciering van
bepaalde projecten of doelstellingen worden meestal
na een oproep tot het indienen van voorstellen verleend.
Wie zo’n subsidie aanvraagt, moet wel duidelijk maken
hoe het geld zal worden gebruikt om bepaalde doelstel
lingen te bereiken. Subsidies van de structuur- en
investeringsfondsen worden via de regionale en lokale
overheden uitgekeerd.
2. Overheidsopdrachten voor diensten, goederen
of werken ten behoeve van de EU‑instellingen of
-programma’s worden toegewezen via openbare
aanbestedingen.
Kom ik in aanmerking voor een
EU‑subsidie?
Er zijn veel projecten, programma’s en fondsen, die
allemaal hun eigen regels hebben.
Als jongere kunt u meedoen aan het EU‑onderwijs
programma Erasmus+, dat de mogelijkheid biedt om
in het buitenland te studeren. Het programma is ook
toegankelijk voor middelbare scholieren die kort voor
hun eindexamen staan of die een beroepsopleiding
in het buitenland willen volgen. U kunt ook subsidie
aanvragen voor projecten die burgerparticipatie,
vrijwilligerswerk of multiculturele verbreding stimuleren.
http://ec.europa.eu/programmes/erasmus‑plus/
index_nl.htm
Als onderzoeker kunt u subsidie krijgen in de
vorm van een cofinanciering van uw onderzoek. In
werkprogramma’s met een looptijd van twee jaar
wordt bepaald voor welke gebieden in het kader van
Horizon 2020 subsidie kan worden aangevraagd. Die
werkprogramma’s vindt u op het deelnemersportal. Ze
dienen tevens als kalender voor de uitnodigingen tot
het indienen van voorstellen, die door het jaar heen
verschijnen.
http://ec.europa.eu/research/participants/portal/
desktop/en/home.html
Als boer ontvangt u waarschijnlijk al rechtstreekse
inkomenssteun. Maar u kunt ook in aanmerking komen
voor steun van andere fondsen, zoals het Europees
Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling of het
LIFE‑programma voor milieu- en klimaatbescherming.
http://ec.europa.eu/clima/policies/finance/budget/life/
index_en.htm
Als eigenaar van een mkb‑bedrijf kunt u in het kader
van het nieuwe Cosme‑programma in aanmerking
komen voor subsidies, leningen, garanties en
groeifaciliteiten.
http://ec.europa.eu/enterprise/initiatives/cosme/
access‑to‑finance‑smes/index_en.htm
Maar ook als gewone burger, overheidsorgaan of ngo
kunt u in aanmerking komen voor EU‑steun, mits u of
uw organisatie actief is op EU‑beleidsterreinen. Nadere
informatie kunt u vinden op de website
http://ec.europa.eu/budget/mff/programmes/
index_en.cfm#cfpi
De Europese Commissie werkt aan een uitgave
van de gids EU‑financiering voor beginners, die
naar verwachting in 2014 zal verschijnen. Hebt
u belangstelling voor deze publicatie? Volg dan het
„EU Budget” op Twitter, Facebook of Google+.
12
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
Hoe ziet de toekomst eruit voor de
begroting?
In het meerjarig financieel kader (MFK) 2014-2020
trekt de EU meer dan 1 000 miljard € uit voor
crisisbestrijding, werkgelegenheid en groei. Het MFK
is gericht op de realisatie van de vijf ambitieuze
doelstellingen van de groeistrategie Europa 2020:
werkgelegenheid, innovatie, onderwijs, sociale integratie
en klimaat/energie. Laten we eens kijken naar de
belangrijkste elementen van het nieuwe MFK.
de ruggengraat van de Europese economie. Dankzij
het nieuwe COSME-programma kan het mkb rekenen
op 2,3 miljard € aan steun voor de bevordering van
concurrentievermogen, groei en werkgelegenheid
in Europa. Het mkb krijgt een betere toegang tot
markten binnen en buiten de EU en ook meer
© Fotolia/sinuswelle
De EU‑begroting helpt jongeren aan een
baan
Via het Europees Sociaal Fonds (ESF) en het Europees
Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) helpt de
EU‑begroting om nieuwe werkgelegenheid te scheppen.
Een nieuw banenplan voor jongeren (goed voor
6 miljard € in het nieuwe MFK) helpt jonge mensen
in regio’s met een hoge jeugdwerkloosheid (meer dan
25 % in 2012) weer aan de slag. De bedoeling is dat
jongeren onder de 25 jaar binnen de vier maanden
nadat zij van school komen of werkloos raken, een baan
krijgen aangeboden of — als dat niet lukt — kunnen
doorstuderen.
Ondernemingszin stimuleren
Het mkb, goed voor 99 % van alle bedrijven en twee
derde van alle banen in de particuliere sector, vormt
De EU-begroting helpt jongeren aan een baan.
MFK 2014-2020 — VASTLEGGINGSKREDIETEN
(= ONDER BEPAALDE VOORWAARDEN BINDENDE BETALINGSTOEZEGGINGEN) — IN MILJOEN € (HUIDIGE PRIJZEN)
1b. Economische, sociale en territoriale samenhang: 366 791, 33,9 %
1a. Concurrentievermogen voor groei en banen: 142 130, 13,1 %
6. Compensatie: 29, 0,0 %
5. Huishoudelijke uitgaven: 69 584, 6,4 %
4. Europa als wereldspeler: 66 262, 6,1 %
3. Veiligheid en burgerschap: 17 725, 1,6 %
Bron: Europese Unie.
2. Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen: 420 034, 38,9 %
13
B E G R O T I N G
financieringsmogelijkheden dankzij leengaranties en
risicokapitaal.
middelen aan hun kerntaken kunnen besteden: dat is
goed voor het concurrentievermogen en de innovatie.
Eenvoudigere EU-financieringsregels
Wetenschappers slaan een brug tussen
onderzoek en markt
De financieringsregels zijn sterk vereenvoudigd, zodat
ze begrijpelijker zijn voor de aanvragers en minder
aanleiding geven tot fouten. Alles bij elkaar zijn er zo’n
120 verbeteringen doorgevoerd waardoor aanvragers
met minder papierwerk worden opgezadeld. Voor
COSME geldt bijvoorbeeld een nultolerantie voor
overbodige rompslomp. Aanvragen en rapporten moeten
zoveel mogelijk elektronisch worden ingediend. Minder
bureaucratie betekent dat bedrijven hun energie en
Het nieuwe onderzoeks- en innovatieprogramma
Horizon 2020 moet met zijn fors verhoogde budget
van 79,4 miljard € de toonaangevende rol van de
EU op het gebied van wetenschap en industriële
innovatie verstevigen. Het programma speelt in
op de ongerustheid van de Europese burger over
kwesties zoals klimaatverandering, duurzaam vervoer
en duurzame mobiliteit, de prijs van hernieuwbare
Turku Naantali Helsinki
Oslo
Örebro
Hamina Kotka
Tallinn
Stockholm
Ventspils
Riga
Göteborg
Glasgow
Edinburgh
Kopenhagen
Belfast
Dublin
Manchester
Bremen
Cork
Birmingham
Lyon
Bordeaux
Bilbao
Valladolid
Porto
Aveiro
Vitoria
Zaragoza
Gdynia/Gdańsk
Kaunas
Vilnius
Rostock
Sevilla
Antequera/Bodadilla
Murcia
Novara
Hamburg
Udine
Verona Triëst
Timişoara
Ljubljana
Koper
Braşov
Zagreb
Rome
Constanţa
Craiova
Burgas
Sofia
Bari
Thessaloniki
Taranto
Napels
Sulina
Boekarest
Venetië
Rijeka
Turijn Milaan
Bologna Ravenna
Genua
La Spezia
Ancona
Livorno
Perpignan Marseille
Barcelona
Tarragona
Madrid
Valencia
Sines
Klaipėda
Szczecin/Swinoujscie
Amsterdam
Poznań
Felixstowe
Utrecht Osnabrück MaagdenburgBerlijn
Rotterdam
Londen
Warschau
Hannover
Frankfurt a/d Oder
Zeebrugge Antwerpen
Düsseldorf
Dover
Wrocław
Dresden
Southampton Calais Gent
Keulen
Praag
Lille Brussel
Le Havre
Katowice
Luik Frankfurt Würzburg
Ostrava
Neurenberg
Luxemburg Mannheim
Brno
Regensburg
Žilina
Stuttgart
Metz
Passau
Parijs
Wenen
Bratislava
Straatsburg
München
Wels/Linz
Dijon
Innsbruck
Graz
Boedapest
Arad
Bazel
Klagenfurt
Liverpool
Lissabon
Malmö
Trelleborg
Igoumenitsa
Gioia Tauro
Palermo
Cartagena
Patras
Limassol
Algeciras
Bron: Diensten van de Comissie.
Nicosia
Athene/Piraeus
Valletta
De EU investeert in de aanleg van nieuwe efficiënte vervoersnetwerken.
OOSTZEE-ADRIATISCHE ZEE
MIDDEN-OOSTEN-MIDDELLANDSE ZEE
OOSTZEE-ADRIATISCHE ZEE
NOORDZEE-OOSTZEE
SCANDINAVIË-MIDDELLANDSE ZEE
NOORDZEE-OOSTZEE
14
D E
energie, voedselveiligheid en vergrijzing. Daarnaast
overbrugt het de kloof tussen onderzoek en markt
door innovatieve ondernemingen aan te sporen hun
technologische doorbraken te ontwikkelen tot marktrijpe
producten.
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
kunnen profiteren van een nieuwe garantieregeling voor
leningen van het Europees Investeringsfonds. Er worden
ook 600 beurzen verleend voor sportpartnerschappen.
Meer geld voor cultuur
Een connectief Europa
Investeringen in infrastructuur zijn onmisbaar voor de
groei en werkgelegenheid in Europa. De Connecting
Europe Facility moet, met zijn budget van 33 miljard €,
de Europese vervoers-, energie- en digitale netwerken
verbeteren. De economie moet groener worden door
schonere vervoerswijzen, snelle breedbandverbindingen
en hernieuwbare energie te promoten. Ook moet de
energiemarkt verder eengemaakt worden, zodat de EU
minder afhankelijk wordt van invoer en beter in haar
energiebehoefte kan voorzien. Meer dan 4 miljoen
jongeren gaan in het buitenland studeren
Erasmus+, het nieuwe programma voor onderwijs,
opleiding, jongeren en sport, moet met zijn budget
van bijna 15 miljard € — 40 % meer dan vroeger
— jongeren nieuwe vaardigheden bijbrengen en
beter inzetbaar op de arbeidsmarkt maken. Meer
dan 4 miljoen jongeren krijgen een beurs om in het
buitenland te studeren, te werken of vrijwilligerswerk
te doen: 2 miljoen studenten uit het hoger onderwijs,
650 000 studenten van beroepsopleidingen of met
een leerplaats, en meer dan 500 000 uitwisselingen
en vrijwilligersbanen. Maximaal 200 000 studenten die
hun masterfase geheel in het buitenland willen doen,
Er wordt meer geld uitgetrokken voor cultuur — film,
tv, muziek, literatuur, podiumkunsten, cultureel erfgoed
en aanverwante gebieden — dankzij het nieuwe EU‑
programma Creatief Europa. Met een budget van bijna
1,5 miljard € voor de komende zeven jaar 9 % meer
dan voorheen) zal het programma een impuls geven
aan de culturele en creatieve sector, die ook een bron
van groei en werkgelegenheid is.
Een gemoderniseerd gemeenschappelijk
landbouwbeleid
Het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid
(GLB) is een krachtig antwoord op de hedendaagse
problematiek van voedselveiligheid, klimaatverandering,
duurzame groei en werkgelegenheid op het platteland.
De aanpak is gerichter, efficiënter en transparanter. De
rechtstreekse betalingen maken het systeem eerlijker
en groener. Boeren krijgen een sterkere positie in de
voedselproductieketen.
Een schone en concurrerende economie
voor Europa
© Fotolia/Rido
Met het MFK 2014-2020 wordt een belangrijke stap
gezet naar een schone en concurrerende CO2-arme
economie voor Europa. Ten minste 20 % van de totale
begroting gaat naar klimaatprojecten en -beleid. Het
LIFE‑programma, goed voor 3,5 miljard €, is gericht op
de bescherming van de biodiversiteit en het milieu, en
dan vooral het klimaat.
Erasmus+ helpt miljoenen mensen in het buitenland te studeren,
werkervaring op te doen of vrijwilligerswerk te verrichten.
15
© Europese Unie
B E G R O T I N G
De EU steunt initiatieven die
gericht zijn op een schone en
concurrerende Europese
CO2-arme economie.
Meer veiligheid
Meer effect voor hetzelfde geld
De burger moet zich overal in de EU veilig voelen. De
budgetten voor burgers, asiel, migratie, gezondheid,
consumenten en veiligheid stijgen met 26,5 % ten
opzichte van de voorgaande periode. Het Fonds voor
asiel, migratie en integratie, met zijn budget van 3,1
miljard euro, moet helpen om de migratiestromen in
goede banen te leiden en tot een gemeenschappelijke
aanpak te komen voor asiel en immigratie. Het Fonds
voor interne veiligheid, goed voor 3,8 miljard euro, is
er voor de bestrijding van misdaad en terrorisme. Zo
moet het ook makkelijker worden om de EU makkelijker
in te reizen, zonder afbreuk te doen aan de strenge
controles aan de buitengrenzen van de EU.
Hoewel er niet meer geld beschikbaar is dan in de
voorgaande periode, zal dat efficiënter en gerichter
worden besteed om de ambitieuze doelstellingen van
de Europa 2020-strategie te bereiken. Bovendien wordt
het huidige meerjarig financieel kader in 2016 herzien:
zo kan de begroting optimaal bijdragen aan banen,
groei en concurrentievermogen.
Hulp voor de allerarmsten wereldwijd
© European Union/R. Canessa
Als verantwoordelijk lid van de internationale
gemeenschap blijft de EU zich inzetten voor democratie,
vrede, solidariteit, stabiliteit, armoedebestrijding
en welvaart in de wereld. De financiële steun van
de EU wordt nog meer gericht op de allerarmsten
in de wereld door zich te concentreren op minder
landen (zoals Afrika bezuiden de Sahara) en minder
sectoren (bijvoorbeeld duurzame en inclusieve groei
en goed bestuur). Zo wordt het Instrument voor
ontwikkelingssamenwerking, met een budget van
20 miljard €, ingezet voor armoedebestrijding in tal van
ontwikkelingslanden.
De EU helpt de ontwikkelingslanden in hun strijd tegen de
armoede.
D E
E U R O P E S E
U N I E
I N
H E T
K O R T
Meer informatie
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
EU-begroting: http://ec.europa.eu/dgs/budget/index_nl.htm
Meerjarig financieel kader voor 2014-2020: http://ec.europa.eu/budget/reform
Europa 2020: http://ec.europa.eu/europe2020/index_nl.htm
Jaarlijkse activiteitenverslagen voor de verschillende EU‑beleidsterreinen: http://ec.europa.eu/atwork/
synthesis/aar/index_en.htm
Mythes en feiten over de EU‑begroting: http://ec.europa.eu/budget/explained/myths/myths_en.cfm
De EU‑begroting in mijn land: http://ec.europa.eu/budget/mycountry
Stripboek Op weg naar de overwinning: http://bookshop.europa.eu/nl/
op‑weg‑naar‑de‑overwinning‑pbKV0113560/
Wegwijs in de begroting 2014 van de Europese Unie: http://bookshop.europa.eu/nl/wegwijs‑in‑de‑begroting2014-van‑de‑europese‑unie‑pbKV0113742/
XX
: https://www.facebook.com/EUBudget
XX
: https://twitter.com/EU_Budget
: http://goo.gl/wXZrq
XX
XX Europese Rekenkamer: http://www.eca.europa.eu/nl/Pages/ecadefault.aspx
XX Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF): http://ec.europa.eu/anti_fraud/index_nl.htm
XX Vragen over de Europese Unie? Europe Direct kan u helpen: 00 800 6 7 8 9 10 11
http://europa.eu/europedirect/index_nl.htm
ISBN 978-92-79-41742-9
doi:10.2775/28587
NA-04-14-864-NL-C
16

Download Report