Presentatie Participatiewet 9 sept 2014

Participatiewet
raadscommissie EM
9 september 2014
-1-
Inhoud
•
•
•
•
•
achtergrond wijzigingen sociale zekerheid
hoofdlijnen Participatiewet 1 januari 2015
financiering Rijk
wetswijzigingen WWB 1 januari 2015
voorbereidingen Participatiewet en proces
-2-
Achtergrond wijzigingen
sociale zekerheid
• fundamentele herbezinning Wsw (cie De Vries)
-> ontstaan tweedeling (groep valt tussen wal en schip)
-> arbeidspotentieel wordt niet benut
-> medewerking werkgevers niet vanzelfsprekend
• advies: uniforme benadering voor alle mensen
die ondersteuning naar werk nodig hebben
• complexe regelgeving, te weinig activerend
• afnemende beroepsbevolking
• oplopende kosten in sociale zekerheid,
bezuinigingen
-3-
Hoofdlijnen Participatiewet
• doel -> (regulier) werk voor meer mensen (met
arbeidsvermogen) door:
-
vereenvoudiging wetgeving
-
eigen kracht, ondersteuning waar nodig
-
werkgevers -> verleiden en verantwoordelijkheid
• gemeenten verantwoordelijk voor mensen die
kunnen werken maar daarbij ondersteuning nodig
hebben
• samenhang andere decentralisaties
-4-
Vereenvoudiging
• Wajong -> alleen nog voor mensen die nooit
meer kunnen werken (aanscherping criteria)
• Wajong zittend bestand -> herkeuren (in 3 jaar)
- Wajong met arbeidsvermogen -> uitkering naar 70% WML
- Wajong zonder arbeidsvermogen -> uitkering blijft 75% WML
• Wsw -> geen nieuwe instroom (natuurlijke
afbouw met 5% per jaar)
- mensen met Wsw-dienstbetrekking behouden deze
- spreiding bezuiniging Wsw over 6 jaar
-5-
Werk
• ambitie:
•
•
•
•
samenleving waar iedereen meedoet,
niemand buiten de boot
perspectief bieden op werk
uitgangspunt: eigen kracht en ondersteuning
naar werk bieden waar nodig
één regeling voor mensen met arbeidsvermogen
nieuwe re-integratievoorzieningen
-6-
Loonkostensubsidie
• voor mensen die niet het minimumloon kunnen
verdienen -> vaststelling door gemeente
• werkgever loonkostensubsidie, maximaal 70% WML
• geen beperking in tijd mogelijk
• sociale partners -> in alle CAO’s lage loonschalen
(uiterlijk 2017)
• jaarlijks objectieve meting loonwaarde
• Werkbedrijf maakt afspraken over meting, tot die tijd
wettelijke regelgeving (nog niet vastgesteld)
Beschut werken
• binnen Participatiewet beschut werken mogelijk
• uiteindelijk landelijk 30.000 plekken
• voor mensen waarvoor gewone baan niet
mogelijk is door begeleiding/werkplekaanpassing
• voorselectie door gemeente -> verplicht advies
UWV
• inzet loonkostensubsidie, meting om de drie jaar
• uitwerking criteria in AMvB (nog niet vastgesteld)
Verantwoordelijkheid
werkgevers
• Sociaal Akkoord (april 2013)
- 125.000 extra banen tot 2026 voor mensen met
arbeidsbeperking (Wajong, Participatiewet (incl. Wsw-wachtlijst)
- prioriteit t/m 2016: Wajong en mensen op wachtlijst Wsw
- UWV -> geeft doelgroepverklaring af, nulmeting en monitoring
• eventueel quotumregeling vanaf 2017
- eerste meting in 2016 over jaar 2015
- heffing per niet ingevulde plek bij werkgevers > 25 medewerkers
-9-
Sociaal akkoord: 35
regionale Werkbedrijven
•
bestuurlijke samenwerking tussen werknemers,
werkgevers, gemeenten, UWV en sw-bedrijven
•
schakel tussen mensen met arbeidsbeperking én de
125.000 garantiebanen
•
afspraken (wettelijk, nog niet vastgesteld) over onder meer:
- regionale werkgeversdienstverlening, arbeidsmarkt(bewerkings)plan
- harmonisatie re-integratievoorzieningen (zoals loonwaarde, beschut
werk, no-riskpolis)
- sturing, vorm/organisatie en financiering
- 10 -
Financiering Rijk
• structurele netto opbrengst Participatiewet € 1,6
miljard (met name maatregelen Wsw en Wajong)
• middelen 3 decentralisaties via deelfonds Sociaal
Domein (als apart onderdeel van gemeentefonds)
• apart budget uitkeringsverstrekking en
loonkostensubsidie (BUIG)
• nieuw verdeelmodel Participatiebudget
• nieuw verdeelmodel BUIG
- 11 -
BUIG
•
inkomensdeel (voor uitkeringsverstrekking en
loonkostensubsidie)
•
verdeling over gemeenten: vanaf 2015 nieuw
financieringsmodel -> SCP
•
berekening bijstandskans o.b.v. objectieve factoren
(kenmerken huishoudens én wijk, gemeente, regio)
•
overgangsperiode van 3 jaar
•
op dit moment nog geen zicht op lokale effecten vanaf 2015
- 12 -
Participatiebudget
•
één ongeoormerkt budget (Wsw en re-integratie)
•
afbouw budget Wsw o.b.v. realisatie voorafgaand jaar (5%)
•
re-integratie: bezuiniging én nieuw verdeelmodel ->
overgangsperiode 3 jaar
•
toevoegingen nieuwe doelgroepen (Wsw en Wajong)
•
voorlopig budget Eindhoven 2015 -> € 45 miljoen
(Wsw € 35 miljoen, re-integratie € 10 miljoen)
- 13 -
Verordening
• regels over ondersteuning bij re-integratie
• regels over het verlenen van individuele studietoeslag
• regels over cliëntenparticipatie
• regels over de tegenprestatie
• regels over beschut werk (doelgroep, voorziening)
• regels over doelgroep loonkostensubsidie,
loonwaardebepaling en no-riskpolis
WWB-maatregelen 1 jan 2015
• kostendelersnorm
• uniformering re-integratie en
arbeidsverplichtingen
• tegenprestatie naar vermogen
• beperken categoriale bijstand
• individuele inkomenstoeslag
- 15 -
Kostendelersnorm
• beperking stapeling uitkeringen binnen huishouden
• hoogte uitkering afhankelijk van aantal mensen in
huishouden
• iedereen houdt individueel recht
• aan het werk gaan loont: loon niet verrekend met
uitkeringen in huishouden
• huishouden: alle meerderjarige personen (uitzondering
studenten, jongeren < 21 jaar en commerciële relaties)
• overgangsrecht voor huidige mensen met
bijstandsuitkering
- 16 -
Verplichtingen en
maatregelen
•
Geüniformeerde maatregelen -> beperkte beleidsvrijheid
•
in verordening: hoogte verlaging, welke periode (wettelijk
minimaal 1 maand 100%, maximaal 3 maanden)
•
mogelijkheid verrekening over volgende 2 maanden
•
recidive -> landelijke bepalingen
•
inkeerbepaling
•
geen afstemming bij niet verwijtbaarheid
•
afstemmen bij dringende redenen
•
niet geüniformeerde maatregelen -> beleid opnemen in
verordening (soort gedraging, hoogte maatregel (bij
recidive)
- 17 -
Tegenprestatie naar
vermogen
• verrichten van onbetaalde maatschappelijke activiteiten die
niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt
• mag re-integratie niet belemmeren
• verplicht om beleid in verordening op te nemen
(kaderstellende regels doelgroep en aard, duur en omvang)
• kan -> vrijwilligerswerk vorm van tegenprestatie
• kan -> bij mantelzorg geen tegenprestatie opleggen
• tegenprestatie is geen re-integratievoorziening (financiering
niet uit Participatiebudget)
- 18 -
Studietoeslag
• toeslag voor jongeren > 18 jaar die studeren en een
arbeidsbeperking hebben
• stimulans volgen studie -> kansen arbeidsmarkt
• voor mensen met arbeidsbeperking lastiger om naast
studie te werken voor aanvulling inkomsten
• in verordening: hoogte studietoeslag en frequentie
van betaling
- 19 -
Inkomenstoeslag
•
geen categoriale bijzondere bijstand (maatwerk)
•
Langdurigheidstoeslag -> individuele toeslag
•
toetsen belanghebbende –> zicht op inkomensverbetering
•
individuele omstandigheden meenemen
•
in verordening: hoogte toeslag en begrippen langdurig, laag
inkomen en zicht op inkomensverbetering
- 20 -
Proces
•
conferentie Werkbedrijf -> uitgangspunten vastgesteld
•
vervolg -> conferentie belangenorganisaties, cliëntenraden
•
via commissienotitie gesprek met commissie over
beleidskeuzes t.a.v. onderwerpen als tegenprestatie naar
vermogen, beschut werk, verdringing: toelichting op 11
november a.s., commissiebehandeling op 18 november a.s.
•
meningsvorming, ideeën en adviezen ->
•
ambtelijk/bestuurlijke voorbereidingen in regionaal verband
•
voorstellen en verordening vaststellen in gemeenteraad
(WWB-maatregelen voor 1 jan., overig begin 2015)
- 21 -