Workshop 1. Actualiteiten transitie AWBZ naar Wmo

De Wmo 2015
Bob van der Meijden
17 mei 2014
VNG
Programma
 De huidige Wmo
 De veranderingen per 2015
 Kansen en bedreigingen
 Het sociale domein
 Rol van de raad
De huidige Wmo:
achtergrond en praktijk
1. Uitgangspunten Wmo (2007)
Doel: participatie en zelfredzaamheid
Uitgangspunten:
• gericht op resultaat ipv voorziening
(compensatiebeginsel)
• eigen verantwoordelijkheid burger
• brede, integrale aanpak
• besturingsfilosofie: horizontalisering
Van:
claims beoordelen,
polis en zorgplicht,
indiceren en
verantwoorden
WMO
naar:
In gesprek met de burger,
over diens beperkingen,
en het gewenste resultaat:
aan de keukentafel
AWBZ
2. De Kanteling
3. Wmo in cijfers
Mensen:
350.000 mensen met huishoudelijke hulp
300.000 mensen met rolstoel/scootmobiel
600.000 mensen met pas voor taxibus/belbus
125.000 mensen met woningaanpassingen e.d.
Middelen:
In oude Wmo gaat ruim 4 miljard om,
waarvan 1,3 miljard huishoudelijke hulp
(cijfers 2011)
4. Balans 6 jaar Wmo
• Klanten HH tevreden (rapportcijfer = 8)
• Voor “kantelen” is breed draagvlak.
• Nieuwe aanpakken en voorzieningen
• Jurisprudentie breidt compensatieplicht uit
• In begin focus op tarieven en aanbesteding HH
De "Wmo 2015"
5. Veranderingen in zorg en ondersteuning
voor 2007
Zorgverzekering/
Ziekenfondswet
2007-2014
Zorgverzekering
na 2015
Zorgverzekering
AWBZ
AWBZ
Wet langdurige
zorg
"Wmo 2015"
Welzijnswet
Wvg
Wmo
6. Veranderingen in de zorg Rutte II
•
begeleiding/dagbesteding van AWBZ-> Wmo.
•
beschermd wonen (RIBW) van AWBZ-> Wmo.
•
afschaffing Wtcg en CER (inkomenssteun)
•
beperking Huishoudelijke Hulp
•
extramuraliseren ZZP 1-4
•
aanscherping toegang PGB
•
transitie MEE-middelen
•
mantelzorgkompliment
•
inloop GGZ
•
diversen: telefonische hulpdienst, doventolk
7. Andere opzet zorgstelsel
Heldere drieslag:
• ondersteuning thuis via Wmo (muv verzorging &
verpleging)
• Wet langdurige zorg: intramuraal of volledig
pakket thuis/pgb
• alle (medische) en op herstel gerichte zorg naar
Zorgverzekering
Helderheid onder druk:
• "knip" discussies (PV, RIBW)
• aard nieuwe WLZ
8. Waarom een nieuwe Wmo?
• grote bezuiniging, vereist anders werken:
- alleen voor wie het niet zelf kan oplossen
- algemene voorzieningen vóór individuele
- HH sterk beperkt
- toegang PGB
• jeugdvoorzieningen uit Wmo naar jeugdwet
• Wmo wordt 2x zo groot: van circa 4 miljard naar
7,2 miljard (bezuiniging 1,2 miljard)
9. Wmo: wat blijft?
Blijft:
• doel: zelfredzaamheid en participatie
• resultaat centraal, niet de voorziening
("compensatieplicht" heet nu
"maatwerkvoorziening“
• grote beleidsruimte gemeenten
• kunnen kiezen voor PGB
• geen inkomensbeleid
10. Extramuralisering
Opgave komende decennium:
• meer cliënten zullen thuis (blijven) wonen
• beter voor mensen, beter voor schatkist
• alleen bij nieuwe instroom
• vastgoed / huisvestingsprobleem
• prikkels / afschuifgedrag
Financiële gevolgen voor Wmo nog niet volledig in
kaart
12. Financiële systematiek
• nieuw breed 'Fonds voor sociaal domein'
• tijdelijk (3 jaar)
• substitutie binnen sociaal domein
Budget Wmo 2015:
• nieuw budget (ca 3,2 miljard) in meicirculaire
definitief
• getoetst door Rekenkamer
• verdeling in 2015 100% historisch
• vanaf 2016 groeien naar objectieve verdeling
13. Algemene uitkering GF en
Sociaal Deelfonds vanaf 2015
Kansen en bedreigingen
14. Kansen nieuwe Wmo
•
•
•
•
•
•
zorg dichtbij: meer kans voor maatwerk
meer participatie voor mensen met beperkingen
levensdomeinen verbinden, inclusief beleid
meer ruimte voor professionals
minder uurtje/factuurtje verantwoording
samenwerking verschillende disciplines,
wijkteams & wijkverpleegkundigen
• meer doelmatigheid: financiële beheersbaarheid
15. Zorgen van gemeenten
Concrete zorgpunten:
• tijdsdruk tot 1/1/2015
• financiële risico's:
- overgangsrecht
- kan je voldoende sturen op eigen inzet
• samenwerking met verzekeraars
• aansluiting met Zvw en Wlz
• dossieroverdracht
• extramuralisering
16. Samenwerking met verzekeraars
Samenwerking cruciaal vanwege:
• goede aansluiting sociaal-medisch domein
• effectieve inzet wijkverpleegkundigen
• cliënt moet geen last hebben van "rafelranden"
Er zijn regionale tafels met gemeenten en
verzekeraars voor het maken van afspraken
bereidheid bij verzekeraars varieert / grote verschillen
tussen regio's
Het sociale domein / 3D
17. Het sociale domein
Tegelijk per 2015:
• Jeugdwet
• Participatiewet
• Passend onderwijs
18. Basisprincipes 3D’s
19. Samenhang tussen 3 D’s
- Verhouding burger en overheid verandert: eerst
eigen kracht en netwerk, dan pas maatwerk van
de overheid.
- Vormgeven integrale toegang/intake tot zorg,
werk en jeugd.
- Integrale sturing en bekostiging: instellingen
voeren geen specifieke regelingen uit, maar
dragen bij aan realiseren van doelen.
Rol van de raad
20. De rol van de raad
• Kaderstellend
• Controlerend
• Volksvertegenwoordigend
21. Kaderstelling Sociaal Domein
Welke kaders stelt de gemeenteraad?
•Regionale samenwerking: met wie werken we samen?
•Vaststellen hoogte budget (budgetrecht ligt bij Raad)
•Wordt de P&C cyclus zo ingericht dat de (nieuwe) inkomsten
en uitgaven voor het sociaal domein zichtbaar zijn?
•Keuzes met betrekking tot de doelgroepen (wie zijn kwetsbare
inwoners)
•Hoe wordt de toegang tot zorg geregeld? Bijvoorbeeld
loketgericht of sociaal wijkteam?
•Maar ook: hoe wordt communicatie rondom 3D’s ingericht?
•Werken met een raadswerkgroep?
•Wat is de planning?!
22. Regionale samenwerking
Aandachtspunten
• Wat is de juridische status van de samenwerking
(GR etc)
• De wethouder handelt binnen kaders.
• Afspraken maken over procedure (vooraf en
achteraf)
• Opereer ook als gemeenteraden regionaal: regel
een formeel of informeel afstemmingsoverleg met
uw collega’s en raden
• Samenwerking vraagt een gemeenschappelijk
doel en wederkerigheid
• Denk nu na hoe om te gaan met problemen
23. Voorbeeld Heerlen: iedereen doet
mee!
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uitbreiding gesubsidieerde ‘collectieve’ voorzieningen
Meer gebruik maken van eigen kracht en netwerk
Intensiveren mantelzorg en vrijwilligerswerk
Dienstverlening: integraal en decentraal
‘Sociale wijkteams’ per stadsdeel
Aparte aanpak multiprobleemhuishoudens
Professionals krijgen meer verantwoordelijkheden
Burgerinitiatieven stimuleren en faciliteren
Samenwerking en kanteling zorgaanbieders
Communicatie: verwachtingenmanagement naar alle
betrokkenen
Meer informatie over 3D’s:
www.vng.nl/decentralisaties
praktijkvoorbeelden.vng.nl
www.voordejeugd.nl
www.invoeringwmo.nl
Tot 2015 nog veel bijeenkomsten, publicaties,
handleidingen enz. enz.
Activiteiten VNG voor raadsleden
VNG Raadsledenprogramma: voor én na gemeenteraadsverkiezingen
•
www.vng.nl/raadsleden
Interessante informatie voor raadsleden op vng.nl, VNG Raadgevers,
VNG publicaties en overzicht van bijeenkomsten
•
VNG Raadgevers
Beknopte factsheets over actuele beleidsonderwerpen
Nieuw: Raadgevers over financiële onderwerpen en decentralisatie jeugdzorg
•
Filmpjes ‘Aan de slag als raadslid’
In maart 2014 verschijnt een reeks korte, informatieve filmpjes voor raadsleden;
o.a. basisinformatie over raadsinstrumenten en gemeentefinanciën, maar ook de decentralisaties
•
Raad op Zaterdag en regiobijeenkomsten
Voor raadsleden over actuele beleidsonderwerpen;
met workshops over o.a. de decentralisaties, samenwerken en financiën
Thank you !