Lichaamstaal

Psoriasis
Lichaamstaal
Tijd voor verandering
Behandeling van
Psoriasis
met Remicade
®
Remicade (infliximab) is een
geneesmiddel voor de behandeling
van psoriasis. Remicade onderdrukt
de ontsteking van de huid, waardoor
de kenmerkende plaques in ernst
en aantal afnemen.
Deze brochure vertelt u wat u van
het middel kunt verwachten en
legt uit hoe het werkt en hoe
het gebruikt wordt.
Psoriasis en behandeling
Psoriasis is een chronische
ontstekingsziekte van de
huid. Bij deze ziekte van het
immuunsysteem (ook wel
afweersysteem genoemd)
herkent het immuunsysteem
sommige lichaamsweefsels
niet als bij het lichaam behorend.
Ze probeert deze weefsels onschadelijk te maken, zoals ook
gebeurt met lichaamsvreemde
stoffen (bijvoorbeeld ziekteverwekkers). Bij psoriasis keert
het immuunsysteem zich tegen
de huid. Normaal gesproken vernieuwt de huid zich voortdurend.
Dit proces is bij psoriasis verstoord:
er is een versnelde aanmaak van
nieuwe huidcellen, maar het teveel
aan cellen wordt niet op tijd weer
afgestoten. Hierdoor ontstaan dikke,
rode schilferende plekken op de huid.
Ongeveer éénvijfde van de patiënten
krijgt daarnaast last van pijn en
stijfheid in de gewrichten. Deze
combinatie van huid- en gewrichtsklachten wordt artritis psoriatica
genoemd. Blijvende genezing van
psoriasis is tot nu toe niet mogelijk.
Behandeling richt zich op het onderdrukken van de symptomen, waardoor tegelijkertijd de kwaliteit van
leven verbetert. Er zijn drie soorten
behandelingen: plaatselijke behandeling (d.m.v. een zalf, crème of
lotion), lichttherapie en systemische
behandeling met middelen die ‘van
binnenuit’ werken. In deze laatste
categorie is sinds een paar jaar een
nieuw type medicijnen beschikbaar,
de zogenaamde TNF-alpha remmers
(TNF-α remmers). TNF-α remmers
worden ook wel TNF-α blokkers
genoemd. Het zijn middelen die
specifiek werken tegen TNF-α,
een eiwit dat in het lichaam een
sleutelrol speelt bij allerlei ontstekingsprocessen. Remicade is zo’n TNF-α
remmer.
Wat doet TNF-α?
De werking van het immuunsysteem
is heel ingewikkeld. Er wordt veel
onderzoek naar gedaan, maar nog
lang niet alles is bekend. Wel hebben
onderzoekers een aantal jaren
geleden ontdekt dat bepaalde stoffen
in het lichaam belangrijk zijn voor het
voortbestaan van ontstekingen.
Eén van die stoffen is het eiwit
Tumor Necrose Factor-alpha (TNF-α).
TNF-α stimuleert de ontstekingsreactie: het activeert processen die
te maken hebben met de afweer
tegen infecties en het opruimen van
zieke of beschadigde lichaamscellen.
Wanneer er een ziekteverwekker in
het spel is, zijn dit nuttige processen,
maar bij auto-immuunziekten is het
effect averechts: het wordt een
chronische ontsteking. Deze kennis
heeft geleid tot de ontwikkeling van
de werkzame stof in Remicade:
infliximab. Deze stof bindt zich in het
lichaam aan TNF-α, waardoor dit
eiwit onwerkzaam wordt. In de huid
van patiënten die lijden aan psoriasis
is een hogere concentratie van TNF-α
aangetoond dan bij gezonde mensen.
Dit verklaart de werkzaamheid van
Remicade bij psoriasis.
de indringer onschadelijk. Remicade
bindt zich aan TNF-α in het bloed
en aan de cellen waar TNF-α
geproduceerd wordt. TNF-α wordt op
deze manier onwerkzaam gemaakt,
waardoor de ontstekingsreactie
afneemt. Een onbedoeld neveneffect
kan zijn dat het immuunsysteem
minder goed gaat werken, met als
gevolg dat de gevoeligheid voor
infecties toeneemt.
TNF-α blokkers behoren tot de
zogenaamde biologicals, omdat ze
op biotechnologische wijze worden
geproduceerd.
Hoe werkt Remicade?
Remicade (met als werkzame stof
infliximab) is een kunstmatig gemaakt
antilichaam tegen TNF-α. Antilichamen
zijn stoffen die mensen en dieren
aanmaken om zich te beschermen
tegen ziekteverwekkers, zoals
bacteriën en virussen. Antilichamen
binden zich specifiek aan (een deel
van) de ziekteverwekker en maken
Hoe effectief is Remicade?
Remicade kan behalve bij psoriasis
ook worden voorgeschreven bij
andere chronische ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis, de
ziekte van Bechterew, artritis psoriatica, de ziekte van Crohn en colitis
ulcerosa. Wereldwijd zijn inmiddels
al meer dan 1.000.000 mensen met
Remicade behandeld. Er is dus al
veel ervaring met het middel opgedaan. Uit onderzoek naar het effect
van Remicade bij matig tot ernstige
psoriasis is gebleken, dat behandeling na tien weken bij meer dan
80% van de patiënten resulteert
in aanzienlijke verbetering.
Het aangedane huidoppervlak
neemt beduidend in omvang af
en de resterende plaques worden
minder ernstig. Tegelijkertijd
verbetert ook de kwaliteit van leven.
Na een jaar houdt de aanzienlijke
verbetering van de klachten bij
ruim 70% van de patiënten nog
steeds stand.
Hoe wordt
Remicade gebruikt?
Remicade wordt toegediend via een infuus. Dat
gebeurt in het algemeen
op de dagbehandeling
van het ziekenhuis of in
een infusiekliniek. Het
infuus wordt meestal
aangebracht in de arm
en loopt in twee uur in.
Doorgaans moet u dan
nog één à twee uur blijven
om er zeker van te zijn
dat er geen ongewenste
reacties optreden. De
dosering wordt bepaald
aan de hand van het lichaamsgewicht. Voor psoriasis is dit
5 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Bij het begin van de
behandeling wordt in zes weken
tijd driemaal een infuus gegeven,
daarna in principe eenmaal per
acht weken. Voorwaarde is wel dat
de behandeling aanslaat en goed
verdragen wordt. Als er na veertien
weken nog steeds onvoldoende
effect is, heeft verdere voortzetting
van de behandeling geen zin.
Bijwerkingen bij de behandeling
met Remicade
Remicade kent verschillende soorten
bijwerkingen.
De drie belangrijkste zijn:
• overgevoeligheidsreacties als
gevolg van een infuus in het
algemeen. Deze reacties
ontstaan doordat in redelijk
korte tijd extra volume in de
bloedbaan wordt gebracht.
Het lichaam kan hierdoor
‘schrikken’.
• reacties als gevolg van
overgevoeligheid voor het
middel / de bestanddelen.
Als deze reacties optreden,
dan gebeurt dit meestal kort na
het infuus. Een verpleegkundige
controleert hier regelmatig op.
De meest voorkomende verschijnselen van overgevoeligheidsreacties zijn huiduitslag of netelroos, vermoeidheid, problemen
met ademhalen zoals benauwdheid en piepend ademhalen of
daling van de bloeddruk.
• door de behandeling met
Remicade kunnen klachten als
hoofdpijn en buikpijn ontstaan.
Ook kunnen klachten voorkomen
die het gevolg zijn van een
verminderde werking van het
immuunsysteem, waardoor
een patiënt gevoeliger wordt
voor infecties.
Als er een overgevoeligheidsreactie
optreedt, moet een arts of verpleegkundige worden gewaarschuwd.
Eventueel kunnen de klachten dan
behandeld worden met andere
medicijnen, zoals middelen tegen
allergie of astma, of middelen om
de bloeddruk tijdelijk te verhogen.
Het is bij overgevoeligheidsreacties
zelden nodig om de behandeling
met Remicade te stoppen. Toch
kan het gebeuren dat uw arts
besluit dat deze behandeling niet
geschikt is voor u. Bij een reactie
op het infuus kan een arts besluiten
het infuus stop te zetten of het
middel langzamer te laten inlopen.
Omdat de behandeling met
Remicade tot een grotere gevoeligheid voor infecties kan leiden, is het
van belang sluimerende of actieve
infecties uit te sluiten of te behandelen. Het immuunsysteem kan
bacteriën van sluimerende infecties
soms jaren onder controle houden.
Het gebruik van Remicade kan er
echter toe leiden dat de infectie
actief wordt doordat het immuunsysteem wordt geremd. Tuberculose (tbc) is zo’n infectie die zich
soms jarenlang ongemerkt in de
longen ophoudt, zonder problemen
te geven. Voorafgaand aan de
behandeling wordt u daarom altijd
op tuberculose onderzocht. Dit
• bloeding, gemakkelijke vorming
van blauwe plekken of bleekheid
gebeurt met een lichamelijk onderzoek, een huidtest en een röntgenfoto. Als u ooit contact hebt gehad
met mensen die leden aan tuberculose, meld dit dan aan uw arts.
Als u vermoedt dat u een infectie
heeft, meld dit dan altijd aan uw
arts. Let daarbij vooral op wonden,
problemen met uw gebit of algemene verschijnselen van een
infectie zoals koorts of als u zich
niet lekker voelt. Als u operaties of
tandheelkundige ingrepen ondergaat, laat uw behandelaar dan weten
dat u Remicade gebruikt. Al deze
punten zijn opgenomen in de
vragenlijst die u achter in deze
brochure vindt. De verpleegkundige
zal deze vóór elk infuus met u doornemen.
Voorzichtig blijven
Tijdens het gebruik van Remicade
zijn nog andere minder vaak voorkomende bijwerkingen gemeld.
Omdat u misschien ook andere
medicijnen gebruikt, zal niet altijd
duidelijk zijn welk middel welke
bijwerking veroorzaakt. Een algemene regel is dat u bij gebruik van
Remicade extra alert moet zijn op
lichamelijke veranderingen en deze
altijd serieus moet nemen. Bij de
volgende verschijnselen moet u
onmiddellijk contact opnemen met
uw arts:
• zwelling van handen, voeten,
enkels, gezicht, lippen, mond of
keel, met moeilijk slikken of
ademhalen als mogelijke gevolgen
• spierpijn, gewrichts- of kaakpijn
• moeite met ademhalen of een
beklemd gevoel op de borst,
kortademigheid
• netelroos, (zonovergevoelige-)
huiduitslag
• koorts
• toevallen, een tintelend, verdoofd
of zwak gevoel in een of meer
lichaamsdelen, oogproblemen
• vergeling van de huid of de ogen,
donkerbruin gekleurde urine
Zwangerschap en borstvoeding
Remicade is niet onderzocht bij
vrouwen of mannen met een
kinderwens, noch bij vrouwen
tijdens de zwangerschap of tijdens
borstvoeding. Daarom wordt
geadviseerd, tot zes maanden na
het laatste infuus met Remicade
niet zwanger te worden en
Remicade niet te gebruiken als u
zwanger bent of borstvoeding
geeft.
Controle is belangrijk
Het hebben van een chronische
ziekte als psoriasis is ingrijpend.
Goede controle van de ziekte is
daarom van groot belang. Uw
dermatoloog stelt u voor een
behandeling met Remicade te
beginnen in de verwachting dat
uw ziekte daarmee goed onder
controle zal komen.
Vragenlijst
Deze vragenlijst is bedoeld voor patiënten die het geneesmiddel Remicade
gebruiken of binnenkort gaan gebruiken. Bij bepaalde lichamelijke klachten
mag u namelijk geen Remicade gebruiken. Indien u één of meerdere
van onderstaande vragen met “Ja” beantwoord heeft, neemt u dan
contact op met de verpleegkundige op de dagbehandeling of uw
dermatoloog.
Meer informatie over Psoriasis
Het is belangrijk dat u deze vragenlijst voor elke behandeling doorneemt.
JA NEE
1
2
3
4
5
6
7
Heeft u de afgelopen dagen koorts gehad?
Heeft u de afgelopen dagen keelpijn gehad?
Heeft u de afgelopen dagen diarree gehad?
Heeft u huidinfecties zoals steenpuisten of wonden?
Heeft u benauwdheidsklachten of moet u vaak hoesten?
Heeft u pijn bij het plassen?
Heeft u bijwerkingen gekregen van het vorige Remicade
infuus?
8 Bent u op dit moment erg verkouden?
9 Heeft u onlangs antibiotica gebruikt?
10Bent u de afgelopen dagen kortademig en heeft u last van
gezwollen enkels?
11 Bestaat de kans dat u binnenkort wordt opgenomen voor
een operatie of behandeld wordt bij de tandarts?
12Bent u in het buitenland geweest of van plan naar het
buitenland te gaan?
13Bent u zwanger of heeft u een zwangerschapswens?
14Heeft u de afgelopen periode contact gehad met
TBC- patiënten?
15Moet er nog een mantoux test worden uitgevoerd en een
longfoto worden gemaakt?
(dit wordt gedaan bij de screening)
Deze folder is ontwikkeld door
Schering-Plough Nederland.
www.hebikpsoriasis.nl
Psoriasis Vereniging Nederland
Diepenhorstlaan 2-H
2288 EW Rijswijk
Tel.: 070 - 383 64 43
www.psori-ver.nl
of www.pvnnet.nl
Psoriasis Federatie Nederland
Thomsonstraat 21
8251 TM Dronten
Tel.: 0321 - 38 10 28
www.psoriasis-fn.nl
www.remicade.nl
Voor volledige productinformatie
verwijzen wij u naar de Remicade
patiëntenbijsluiter of naar uw
behandelend arts.
Deze informatiebrochure kunt u
aanvragen bij:
Schering-Plough Nederland
Walmolen 1
3994 DL Houten
Contactinformatie: 0800 - 999 90 00
[email protected]
www.schering-plough.nl
2010-NL-321