Cacao-industrie MJA3-Sectorrapport 2013

MJA-Sectorrapport 2013
Cacao-industrie
Colofon
Projectnaam:
Datum:
Status:
Kenmerk:
Locatie:
Contactpersoon:
Ondersteunend adviesbureau:
MJA-monitoring Cacao-industrie
15 mei 2014
definitief
1235678/223/RHA/AB/158001
Utrecht
Rineke Hakkens
ARCADIS Nederland BV
Inhoud
Hoofdstuk 1.
Inleiding .......................................................................... 1
Hoofdstuk 2.
Overzicht ontwikkeling energieverbruik ............................... 1
Hoofdstuk 3.
Verklaring verandering energieverbruik ............................... 2
Hoofdstuk 4.
Spiegeling aan het MJP ...................................................... 3
Hoofdstuk 5.
Resultaten per pijler.......................................................... 4
Hoofdstuk 6.
Tabellen .......................................................................... 5
Databaseversie d.d.: 24-04-2014 23:11
Samenvatting
Kerngegevens
Sectorgegevens
Cacao-industrie
Aantal MJA-deelnemers in 2013
Aantal beschouwde bedrijven voor 2013 in dit rapport
Aantal toetreders in 2013
Aantal uittreders in 2013
Werkelijk energieverbruik 2013 (TJ)
Effecten van maatregelen
Procesefficiencyverbetering
Besparing in de keten [TJ]
Duurzame energie [TJ]
2013 t.o.v. 2012
1,9%
17,1
0,0
6
6
0
0
2.405,1
2013 t.o.v. 2005
6,9%
194,2
0,0
Resultaten
Energieverbruik
Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg 2.405,1 TJ in 2013. Dit is
ongeveer 3,9% hoger dan in 2012. Deze stijging is het gevolg van een productiestijging van
8,2% in 2013 ten opzichte van 2012.
Over de periode 2005-2013 neemt het energieverbruik toe met 215 TJ (9,8%), het productievolume nam in dezelfde periode toe met 5,9%. De verklaring voor een sterkere toename van
het energieverbruik vanaf 2005 ten opzichte van het productievolume moet worden gezocht in
de verandering van de productenportfolio: meer speciaal gebrande cacao vraagt meer energieverbruik. Daarnaast is door opgelegde wet- en regelgeving meer ventilatie in productieruimtes
aangebracht voor een beter arbeidsklimaat. Bovendien zijn in het kader van de NeR
“Bijzondere Regeling Cacao” voor reductie van geuremissie naar de omgeving de
uitstroomopeningen verhoogd en verticaal gemaakt, wat meer electriciteitsverbruik door extra
ventilatorcapaciteit tot gevolg heeft. Al deze ontwikkelingen leiden tot meer energieverbruik.
Uitvoering van het meerjarenplan van de sector
In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd maatregelen te treffen die in 2016 tot
een jaarlijkse besparing van 159,0 TJ leiden. Na één jaar bedraagt het jaarlijkse effect van
maatregelen 63,9 TJ. Hiermee is 40% van de MJP-doelstelling gerealiseerd. Opvallend hierin is
dat voor ketenefficiency de MJP-doelstelling al in 2013 is gerealiseerd.
Energiebesparing in het proces
Procesmaatregelen in 2013 hebben een besparing van 46,8 TJ opgeleverd. De belangrijkste
procesmaatregelen zijn:
• Nieuwe zeefinstallatie/Optimalisatie stoomdruk/ketel schakeling warmhoudprogramma
• Hergebruik restwarmte (2x), waaronder het brengen van de rookgas brandertrommel naar
voordroger
• Optimaliseren perserij
I
Energiebesparing in de keten
Ketenmaatregelen hebben in 2013 een totale besparing van 194,2 TJ opgeleverd. De
belangrijkste ketenmaatregelen zijn:
• Externe doppenverbranding (3x)
• Optimalisatie transport
• Plastic scheiding
Inzet duurzame energie
In 2012 is, net als in voorgaande jaren, geen duurzame energie gerapporteerd.
Vooruitblik
Algemene ontwikkelingen
Door opkomst van productielocaties in oorspronglanden wordt de concurrentiepositie van
Nederlandse locaties bemoeilijkt. Het is noodzakelijk om het proces en het product te blijven
innoveren. Op dit moment gaat de aandacht uit naar maatregelen ten behoeve van
geuremissiereductie, waardoor er minder aandacht is voor productontwikkeling. Dit zet het
behalen van lange termijn doelen voor energie efficiency onder druk. Daarnaast blijft cacao
natuurlijk een klimaatgevoelig product, waardoor de kwaliteit van cacaobonen voor de langere
termijn onzeker blijft.
Convenantactiviteiten
De sector werkt aan verdere reductie van procesemissies naar lucht. Doelstellingen zijn
vastgelegd in de “Bijzondere Regeling Cacao”, een regeling die deel uitmaakt van de
Nederlandse Emissie Richtlijn (NeR). Dit leidt onder meer tot investeringen in nageschakelde
emissiereductietechnieken. In 2015 treden de eerste naverbranders in werking. De
implementatie van deze aanvullende milieumaatregelen leidt tot een hogere energie-inzet per
ton verwerkte bonen.
In de cacaosector blijft de inzet van cacaodoppen voor de opwekking van energie door middel
van verbranding continu onder de aandacht.
De gemeente Zaanstad is bezig met de ontwikkeling van een open energienet. In eerste
instantie bleek warmtelevering aan dit net geen haalbare kaart, maar bij nieuwe
ontwikkelingen zullen de convenantdeelnemers kijken naar nieuwe mogelijkheden voor
aansluiting.
II
Hoofdstuk 1. Inleiding
Dit rapport bevat de resultaten van de sector Cacao-industrie in het kader van het MJA3convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven u overzichten van:
•
•
•
•
de ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf 2009;
de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar;
de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) 2013-2016 van uw sector;
de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen1 vanaf 2009, waarbij alle
relevante gegevens vanaf 2005 zijn meegenomen.
Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen.
Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het
kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de
methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de
methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl.
Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik
Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van uw sector vanaf 2009 zien.
Jaarlijks primaire-energieverbruik
Elektriciteitsverbruik
Aardgasverbruik
Energieverbruik [TJ primair]
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
2009
1
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
PE = procesefficiency, KE = ketenefficiency en DE = duurzame energie inzet
| definitief | MJA-Sectorrapport 2013 Cacao-industrie |
Pagina 1 van 5
Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik
Onderstaande grafiek geeft aan in welke mate verschillende factoren de verandering in het
energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren.
Verklaring verandering energieverbruik 2013 t.o.v. 2012
Maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het
relatieve energieverbruik wordt minder). Het Volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) bij hogere productie of verlagend bij lagere
productie. Het deel Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de
sector heeft gerapporteerd, zoals hogere/lagere capaciteitsbezetting ten opzichte van vorig
jaar of gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar. Deze optelsom
kan uiteindelijk besparend of ontsparend zijn. De post Onverklaard is de restpost. Deze
restpost is besparend wanneer het berekende energieverbruik in het monitoringjaar (de
optelsom van de eerste vier posten in de grafiek) hoger is dan het werkelijke energieverbruik.
De restpost is ontsparend wanneer het berekende energieverbruik lager is dan het werkelijke
energieverbruik. Hoe kleiner de restpost, des te beter het werkelijke energieverbruik in de
sector is verklaard.
De restpost van onverklaard verbruik (ontsparend effect) in 2013 bedraagt 0,8 TJ ten opzichte
van 2012 en bedraagt hiermee > 0,1% van het totaalverbruik. Met andere woorden, bijna het
volledige energieverbruik van de sector in 2013 is onderbouwd met de gerapporteerde effecten
van alle bedrijven samen.
| definitief | MJA-Sectorrapport 2013 Cacao-industrie |
Pagina 2 van 5
Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP
Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde
EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-doelstelling voor 2016 op basis van zekere en
voorwaardelijke maatregelen. In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector toegezegd
maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 5,6% (159,0 TJ) leiden. Na
één jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 2,2% (63,9 TJ). Hiermee is 40% van
de MJP-doelstelling gerealiseerd.
Voortschrijdend resultaat versus MJP-doelstelling
Doelstelling
Resultaat
Aandeel van energieverbruik
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
2013
2014
2015
2016
De MJA3 kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie.
Ketenefficiency kan nog worden onderverdeeld in twee categorieën: deelketen productie en
deelketen product. Voor duurzame energie is eveneens een splitsing mogelijk: inkoop en
(eigen) opwekking. Uitsplitsing van de resultaten naar de verschillende pijlers levert
onderstaande grafiek op. Ook hier worden de jaarlijkse cijfers gepresenteerd ten opzichte van
2012. Omdat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland is, noch
gerapporteerd is, is duurzame energie uit onderstaande grafiek weggelaten.
| definitief | MJA-Sectorrapport 2013 Cacao-industrie |
Pagina 3 van 5
Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler
Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie.
De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat
alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze
resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector.
Omdat door de Cacao-industrie noch inzet van duurzame energie gepland was, noch
gerapporteerd is in de weergegeven periode, is de (lege) DE-grafiek weggelaten.
PE-maatregelen (cumulatief berekend vanaf 2006)
8,0%
PE-besparing
7,0%
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
KE-maatregelen (jaarlijks effect ten opzichte van 2005)
Productieketen
Productketen
9,0%
8,0%
KE-besparing
7,0%
6,0%
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0%
2009
2010
2011
| definitief | MJA-Sectorrapport 2013 Cacao-industrie |
2012
2013
2014
2015
2016
Pagina 4 van 5
Hoofdstuk 6. Tabellen
De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf 2009. De besparingen hebben geen relatie met
het energieverbruik, omdat het absolute besparingen betreft.
De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen
op jaarbasis ten opzichte van 2012. Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden zijn in TJ primair.
De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd.
Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2013 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2013 in dit
rapport zijn meegenomen.
Tabel 1 Energie- en besparingscijfers.
Resultaten per jaar [TJ]
2009
2010
2011
2012
2013
Productievolume t.o.v. 2005
Werkelijk energieverbruik
Referentie energieverbruik*
Besparing door PE-maatregelen
KE-besparing in de productieketen
KE-besparing in de productketen
Inkoop van duurzame energie
Opwekking van duurzame energie
104,1
2.346
2.281
22
70
0
0
0
103,6
2.356
2.270
10
119
0
0
0
97,8
2.314
2.143
8
177
0
0
0
105,9
2.405
2.320
47
191
4
0
0
97,4
2.210
2.133
58
70
0
0
0
2014
2015
2016
* Het referentie-energieverbruik is berekend met behulp van de gerapporteerde productievolumes van alle bedrijven samen en is
gerelateerd aan de gegevens uit het referentiejaar (2005).
Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in 2013.
Effect [TJ] ten opzichte van 2012
Categorie
Subcategorie
Procesefficiency
Ketenefficiency
Duurzame energie
Verwacht eindresultaat
in 2016 (MJP)
Gerealiseerd jaarlijks
effect t/m verslagjaar
Procesmaatregelen
Installaties en gebouwen
Energiezorg en gedragsmaatregelen
Strategische projecten
Subtotaal procesefficiency
103,0
13,0
8,0
23,0
147,0
33,3
6,9
2,3
4,3
46,8
Maatregelen in de productieketen
Maatregelen in de productketen
Subtotaal ketenefficiency
Inkoop van duurzame energie
12,0
0,0
12,0
0,0
13,6
3,5
17,1
0,0
Opwekking van duurzame energie
0,0
0,0
Subtotaal duurzame energie
0,0
0,0
159,0
63,9
Totaal
Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief (historische) uittreders.
Meegenomen in
Bedrijfsnaam
Status in 2013
2013?
ADM Cocoa BV locatie Koog
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
ADM Cocoa BV locatie Wormer
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
Cargill BV – Cargill Cocoa (Wormer)
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
Cargill BV – Cargill Cocoa (Aurora Zaandam)
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
Cargill BV – Cargill Cocoa (Jonker Zaandam)
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
Dutch Cocoa BV
Deelnemer
Ja
Geen bijzonderheden
| definitief | MJA-Sectorrapport 2013 Cacao-industrie |
Toelichting
Pagina 5 van 5