Theorieën van gedragsverandering

Studiefiche
Vanaf academiejaar 2014-2015
Theorieën van gedragsverandering (D001479)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 4.0
Studietijd 120.0 u
Contacturen
30.0 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2014-2015
A (semester 1)
PGO-tutorial
hoorcollege
microteaching
Lesgevers in academiejaar 2014-2015
Van Damme, Stefaan
Lauwerier, Emelien
6.25 u
18.75 u
5.0 u
PP05
PP05
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2014-2015
Master of Science in de gezondheidsvoorlichting en -bevordering
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
stptn
4
aanbodsessie
A
Onderwijstalen
Nederlands
Trefwoorden
Gezondheidspsychologie, gedragstheorieën, attitude, sociaal leren, eigen-effectiviteit
Situering
Deze cursus heeft als doel de studenten een overzicht te geven van de belangrijkste
constructen en theorieën als verklaring van (on)gezonde leefgewoonten en gedrag.
Centraal staat een conceptuele en methodologische analyse van deze theorieën alsook
een analyse van hun bruikbaarheid in de context van de ontwikkeling van
gezondheidspromotie en interventies.
Dit opleidingsonderdeel sluit aan bij volgende competenties van de opleiding Master in
de Gezondheidsvoorlichting en -bevordering: M1.1, M1.2, M1.4, M1.7, M3.1, M3.3, M3.
4, M3.5
Inhoud
In dit opleidingsonderdeel komen volgende onderwerpen aan bod:
- Introductie van Intervention Mapping als heuristisch model voor het ontwikkelen van
een gezondheidspsychologische interventie
- Het belang van theorieën in het ontwikkelen van een interventie
- Motivationele modellen ter verklaring van gedragsverandering: o.a., Health Belief
Model, Protection Motivation Theory, Theory of Reasoned Action, Theory of Planned
Behaviour, ASE-model, Sociaal-cognitieve theorie
- Stadiamodellen van gedragsverandering: o.a., transtheoretisch model, Precaution
Adoption Process Model, Health Action Process Approach
- Concepten uit diverse zelfregulatietheorieën: common-sense model of illness,
zelfdeterminatietheorie, wilskracht, implementatie-intenties, doelfacilitatie en
doelinterferentie, dual process model
Begincompetenties
Eén van volgende opleidingen gevolgd hebben is een vereiste:
bachelor in de geneeskunde, tandheelkunde, lichamelijke opvoeding en
bewegingswetenschappen, logopedie en audiologie, revalidatiewetenschappen en
kinesitherapie, psychologie, sociologie
of 'Schakelprogramma tot Master in de Gezondheidsvoorlichting en -bevordering'
of 'Voorbereidingsprogramma tot Master in de Gezondheidsvoorlichting en bevordering'
(Goedgekeurd)
1
Dit onderdeel dient gelijktijdig gevolgd te worden met Planning en ontwikkeling van
interventies.
Een credit behaald hebben voor onderstaande vakken uit het schakeljaar tot Master in
de gezondheidsvoorlichting- en bevordering:
- Pyschologie
- Gezondheidspsychologie
Eindcompetenties
• Kunnen definiëren en beschrijven van de belangrijke theoretische constructen en
• theorieën van gedragsverandering.
• Kritisch kunnen benaderen van de gezondheidspsychologische verklaringsmodellen
• van (on)gezonde leefgewoonten en ziektegedrag.
• In staat zijn belangrijke theoretische constructen te operationaliseren.
• In staat zijn om originele vakliteratuur over theorieën van gedragsverandering kritisch
• te beoordelen.
• Zich bewust zijn van het belang van een theorie-gebaseerde interventie.
• Kunnen beoordelen en synthetiseren van originele vakliteratuur over theorieën van
• gedragsverandering.
• Het evalueren van de theoretische modellen op hun bruikbaarheid voor de
• verandering van (on)gezonde leefgewoonten en ziektegedrag.
• Actuele evoluties en recente theorievorming kunnen verbinden met gevestigde
• verklaringsmodellen van gezondheidsgerelateerde gedragingen.
• In staat zijn om geschikte theorieën betreffende determinanten van gedrag en
• gedragsverandering te selecteren en toe te passen in het kader van een specifieke
• uitwerking van een interventie.
• Het kunnen argumenteren van de selectie van theoretische modellen bij de
• ontwikkeling van een interventie.
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege, microteaching, PGO-tutorial
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Aanwezigheid tijdens de sessies PGO en microteaching is verplicht. Tijdens deze
sessies ontwikkelen studenten een interventie voor een welbepaald
gezondheidsprobleem. Deze oefening is overkoepelend met het vak Planning van
Interventies.
Leermateriaal
- Er is een literatuurlijst met vakliteratuur (zowel Nederlandstalige als Engelstalige
literatuur) beschikbaar.
- Slides elektronisch beschikbaar via MINERVA
- Eigen nota's
Referenties
• Conner, M. & Norman, P. (2005). Predicting Health Behaviour. McGraw-Hill
• Education: Open University Press. (44.18 EUR)
• Bartholomew, L.K., Parcel, G.S., Kok, G., Gottlieb, N.H., & Fernandez, M.E. (2011).
• Planning health promotion programs: An Intervention Mapping Approach (Third
• Edition). San Francisco: Jossey-Bass.
• Maes, S., & Karoly, P. (2005). Self-regulation assessment and intervention in
• physical health and illness: A review. Applied Psychology: An international Review,
• 54, 267-299.
• Michie, S., Johnston, M., Francis, J., Hardeman, W., & Eccles, M. (2008). From
• theory to intervention: Mapping theoretically derived behavioural determinants to
• behaviour change techniques. Applied Psychology: An International Review, 57, 660• 680.
• Kok, G., Schaalma, H., Ruiter, R.A.C., & Van Empelen, P. (2004). Intervention
• Mapping: A protocol for applying health psychology theory to prevention
• programmes. Journal of Health Psychology, 9, 85-98.
• Armitage, C.J., & Conner, M. (2000). Social cognition models and health behaviour: a
(Goedgekeurd)
2
•
•
•
•
•
•
•
structured review. Psychology and Health, 15, 173-189.
de Ridder, D. & de Wit, J. (2002) Self-regulation in health behaviour. Chichester:
John Wiley & Sons.
Fishbein, M.,& Ajzen, I. (2010). Predicting and changing behaviour: The Reasoned
Action Approach. New York: Taylor & Francis.
Glanz, K., Rimer, B.K., & Visworoth (Eds.) (2008). Health behaviour and health
education: Theory, Research and Practice (4th Edition). San Francisco: Jossey-Bass.
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
ondersteuning via Minerva
Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Schriftelijk examen met open vragen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Participatie, werkstuk
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
De periodegebonden evaluatie bestaat uit een schriftelijk, gesloten boek, examen (1
kennisvraag, 2 inzichtsvragen, 1 toepassingsvraag).
De niet-periodegebonden evaluatie bestaat uit de evaluatie van de presentatie van een
ontwikkelde interventie voor een welbepaald gezondheidsprobleem (1x) en de
participatie aan de PGO- en microteaching sessies (4x).
Er is voor de niet-periodegebonden evaluatie een alternatieve tweede examenkans
voorzien. Omschrijving: herwerken opdracht, en individuele presentatie.
Feedback bij de niet-periodegebonden evaluatie: Feedback wordt voorzien betreffende
de voortgang van het leerproces, zowel op groepsniveau als op individueel niveau
(indien problemen in het individuele leerproces worden waargenomen).
Eindscoreberekening
De periodegebonden evaluatie telt mee voor 75% en niet-periodegebonden evaluatie
voor 25% van de totaalscore.
(Goedgekeurd)
3

Download Report