Rechtendetectie - Steunpunt Algemeen Welzijnswerk

Thuisloosheid Praktijkboek herankering Rechtendetectie Waarover gaat het? Thuislozen beschikken in België over bepaalde rechten die er op gericht zijn om hen te helpen en te ondersteunen om uit hun situatie te geraken. De Vlaamse overheid heeft een website ontwikkeld die hulpverleners en cliënten helpt bij het uitoefenen van hun rechten. De rechtenverkenner: www.rechtenverkenner.be Het is een website waardoor je informatie bekomt over de rechten voor bepaalde doelgroepen. Via de rechtenverkenner kan je ook zien tot welke overheid je je moet wenden om een bepaald recht te bekomen. Waarom is het belangrijk? Rechten kunnen uitoefenen en bekomen is om verschillende redenen belangrijk: • Gewoon al om te kunnen overleven: wie geen adres heeft of ambtelijk geschrapt is kan geen enkele uitkering bekomen. • Verschillende rechten verlenen aan thuislozen een basisinkomen of extra financiële ondersteuning, bijvoorbeeld een installatiepremie of een huurtoelage. • Het bekomen van rechten bewerkstelligt de herankering van thuislozen, bijvoorbeeld doordat ze versneld een sociale woning toegewezen krijgen. • Het is de kernopdracht van het algemeen welzijnswerk om cliënten te helpen bij het uitoefenen van hun rechten. Sociaal uitgesloten mensen zijn vaak onderbeschermd. Alhoewel er bepaalde rechten bestaan nemen ze die niet op, of verkrijgen ze die niet. De redenen daarvoor zijn: • Niet opnemen van rechten omwille van het niet ervaren van een nood, het niet kennen, het niet willen, niet kunnen of durven. • Niet toekennen van rechten door wettelijke drempels, behandelingswijze (drempels en vraagverschrikkers). Praktijkboek herankering: rechtendetectie -­‐ 1 Methodische aandachtspunten Rechtendetectie betekent dat je actief gaat handelen om de cliënt maximaal tot zijn recht te laten komen. De verschillende gradaties zijn: • Responsief handelen: alleen antwoorden op de vraag • Actief handelen: de cliënt krijgt meerdere alternatieven, je geeft actieve informatie. Dit kun je doen met behulp van de rechtenverkenner. Alhoewel deze website up-­‐to-­‐
date wordt gehouden, doe je best een dubbelcheck. Bijvoorbeeld via de website van de betrokken administratie. • Proactief handelen: de hulpverlening start zelf een initiatief t.a.v. cliënt zonder dat deze al een vraag heeft gesteld heeft. Dit doet men bijvoorbeeld in outreachende werkingen of in preventieve acties. • De automatische toekenning van rechten betekent dat je zelf geen vraag meer moet stellen en dat de overheid nagaat of je voor een bepaald recht in aanmerking komt. Automatische rechtentoekenning vergt wel het koppelen van verschillende databanken aan elkaar. De wet op de motivering van bestuurshandelingen. • Deze wet stelt dat bestuurlijke beslissingen van overheden t.a.v. burgers steeds behoorlijk gemotiveerd dienen te zijn. De wet slaat dus enkel op beslissingen t.a.v. burgers en dus niet op subsidiebeslissingen t.a.v. organisaties. • Een beslissing is behoorlijk gemotiveerd wanneer de overheid -­‐ verwijzend naar de betrokken regelgeving -­‐ aangeeft waarom iemand wel of niet een bepaald recht geniet. Zomaar nee of ja zeggen, is geen behoorlijke motivatie. • Vraag dus bij eventuele betwistingen of onduidelijkheden altijd eerst naar de schriftelijke motivering van de beslissing vooraleer beroep aan te tekenen. • Een bestuurshandeling is een beslissing van een overheid. VZW’s vallen dus niet onder deze wet. Bronnen en meer lezen • De rechtenverkenner: www.rechtenverkenner.be • De website van de POD Maatschappelijke Integratie: www.mi-­‐is.be • Ga naar informatie voor OCMW’s. Praktijkboek herankering: rechtendetectie -­‐ 2