m2m – zone Thomas More | Campus De Vest Zandpoortvest 60

m2m – zone
meet to meet zone, netwerkbeurs, speeddates, infostanden, …
tijdstip: doorlopend van 11.30 tot 14.30 uur
Op diverse posters presenteren collega’s de resultaten van hun onderzoeken of
projecten. Ze geven je graag een woordje uitleg over …
#SoETDT – Aan de slag met Teacher Design Teams in de lerarenopleiding om
te komen tot professionalisering in integratie van digitale middelen
code: V1470
voorgesteld door Els Castelein, onderzoeker GROEP T - Leuven Education College
info: De centrale doelstelling van het tweejarige (2013-2015) School of Educationproject #SoETDT is het analyseren, ondersteunen en faciliteren van Teacher Design
Teams (TDT) om gezamenlijk nieuwe, aantrekkelijke en inhoudelijk rijke en didactisch
onderbouwde digitale curriculummaterialen voor de lerarenopleiding te ontwikkelen
met het oog op ‘blended learning’. Daarnaast wil het de lerarenopleiders
professionaliseren op het vlak van de integratie van digitale middelen.
Een TDT kan omschreven worden als een groep van twee of meer leraren(opleiders)
die samen curriculummaterialen (her)ontwerpen. Het opzetten van efficiënte TDT
veronderstelt dan ook een complex samenspel van verschillende stakeholders zowel op
institutioneel, organisatorisch als groepsdynamisch vlak. Onderzoek wijst uit dat
ontwerpen in team een belangrijke bijdrage kan leveren aan de professionalisering van
leraren(opleiders) omdat ze op die manier over hun onderwijspraktijk reflecteren.
Om te komen tot een optimale werking van een TDT wordt ingezet op de ontwikkeling
van een praktisch draaiboek voor het ontwerpproces (met inbegrip van de ICTcomponent voor het blenden van opleidingsonderdelen) en train-the-trainersessies
voor de coaches van de TDT’s. Deze coaches vormen immers een belangrijke schakel
in het welslagen van het team. Zowel draaiboek als train-the-trainersessies zullen na
afloop van het project vrij beschikbaar zijn en transfereerbaar naar andere
lerarenopleidingen. Doorheen het project loopt een onderzoekslijn die het proces
onderbouwt en in kaart brengt.
‘Docentenstages’: Job shadowing as a means to continuing professional
development of teacher educators
code: V1471
voorgesteld door Nele De Witte, lector, projectmedewerker Thomas More (Mechelen)
info: ‘Docenten lerarenopleiding staan soms te ver af van de onderwijsrealiteit in het
basis- en secundair onderwijs’. Dit is een kritiek die wel eens geuit wordt aan het
adres van de lerarenopleidingen. Bemerkingen van studenten en van het praktijkveld
en onderzoeksaanbevelingen
Thomas
More | Campus Dewijzen
Vest op het belang van ‘eigen’ ervaring voor een goede
Zandpoortvest 60 2800 Mechelen
VELOV – conferentie 2014
1
opleiding en (stage)begeleiding van studenten. Zo kunnen zij daadwerkelijk studenten
voorbereiden tot veranderingsbekwame professionals die vorm en inhoud kunnen
geven aan het leren. Ook docenten lerarenopleiding zelf geven aan dat zij
onvoldoende ervaring met specifieke doelgroepen hebben, de nood ervaren aan
praktijktoetsing van eigen inzichten, …
Werkplekleren verwerft een steeds centralere rol als vorm van informeel leren in de
beroepscontext. Het concept ‘samen opleiden’ wint bovendien meer en meer veld in
de lerarenopleidingen in Nederland en Vlaanderen.
Het project “docentenstages” onderzocht daarom of en hoe docentenstages een
antwoord kunnen bieden op de professionaliseringsnood van docenten uit de
lerarenopleidingen en ging na hoe dit de banden tussen docenten en leerkrachten
nauwer kan aanhalen. Hoe groot is de winst voor studenten, leerkrachten, docenten?
De overgang van natuurlijke getallen naar rationale getallen: een
lessenreeks voor toekomstige leerkrachten.
code: V1472
voorgesteld door Patrick Van Roy, wetenschappelijk medewerker KULeuven
info: Wij doen een poging om de deelnemers te tonen hoe een moeilijk wiskundig
onderwerp (rationale getallen) op een aantrekkelijke en creatieve manier kan
aangebracht worden aan toekomstige leerkrachten lager onderwijs.
In nauwe samenwerking tussen de KU Leuven en drie opleidingsinstituten voor
leerkracht lager onderwijs (GroepT, Thomas More en Vives) werd een lessenreeks van
14 uur ontwikkeld die gericht is op het verbeteren van de vakinhoudelijke en
vakdidactische kennis van toekomstige leerkrachten in het domein van de rationale
getallen. De pijlers van deze lessenreeks zijn drieledig. Vooreerst wordt uitdrukkelijk
aandacht besteed aan misvattingen bij leerlingen (en toekomstige leerkrachten)
inzake rationale getallen. Hierbij wordt onder meer gebruik gemaakt van “concept
cartoons” waarbij diverse misvattingen van leerlingen aan bod komen. De tweede
pijler van de lessenreeks is gericht op het aanleren van een diverse waaier van
concreet, schematisch en abstracte representaties die afhankelijk van de context en
de leerlingen ingezet kan worden bij het onderwijzen van rationale getallen. Ten
derde beogen we met behulp van videofragmenten uit reguliere klaspraktijken en het
analyseren en evalueren van bestaand handboekmateriaal de kloof tussen het
opleidingsinstituut en de klaspraktijk te overbruggen.
Een nieuwe bachelor in onderwijs: Bachelor na bachelor Schoolontwikkeling
code: V1473
voorgesteld door Linda Naert, coördinator BNB Schoolontwikkeling Arteveldehogeschool
info: De poster geeft zicht op professionaliserings- en doorgroeikansen van
afgestudeeerden na de initïele lerarenopleiding. De inhouden en de doelen van de
bachelor-na-bachelorpleiding Schoolontwikkeling worden hier voorgesteld.
Engineering: van techniek naar innovatie en systeemdenken
VELOV – conferentie 2014
2
code: V1474
voorgesteld door Bea Merckx, lector Arteveldehogeschool
info: Het STEM-actieplan 2012-2020 van de Vlaamse Overheid (2012) wil meer
loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek stimuleren. STEMonderwijs omvat vier disciplines: wetenschap, wiskunde, techniek en engineering. Tot
op heden komen voornamelijk de eerste drie disciplines aan bod in het Vlaams
onderwijs, terwijl ‘engineering’ niet expliciet een plaats krijgt binnen de Vlaamse
context. Terwijl nu net ‘engineering’ de motivatie om voor deze richtingen te kiezen
kan verhogen.
Tijdens het academiejaar 2013-2014 wordt binnen de Arteveldehogeschool onderzoek
gedaan rond de vraag: Welke leeromgeving is er nodig om ‘engineering’ te
implementeren in het basisonderwijs en de eerste graad secundair onderwijs
(materiaal en media, inhoudelijke informatie, didactisch aanpak)?
Financiële geletterdheid bij leraren in opleiding
code: V1475
voorgesteld door Geert Van Campenhout, hoofddocent finance KU Leuven - FEB@HUBrussel
info: Een kwaliteitsvolle financiële educatie in het secundair onderwijs is enkel
mogelijk indien de leerkrachten zelf deze materie voldoende beheersen.
We presenteren de resultaten van een enquête rond financiele geletterdheid bij
studenten die een BASO opleiding volgen. Er wordt inzicht geboden in het niveau van
financiële geletterdheid bij deze toekomstige leraren en we bekijken de evolutie van
het niveau van financiële geletterdheid tijdens hun opleiding.
Het onderzoek kan een antwoord bieden met betrekking tot de specifieke thema's
waarvoor het aangewezen is dat studenten bijkomende scholing of begeleiding zouden
krijgen tijdens hun opleiding.
Grenzen verleggen. Probleemoplossend en wiskundig denken ontwikkelen
bij toekomstige onderwijzers.
code: V1476
voorgesteld door Stefan Haesen, lector, onderzoekscoördinator Thomas More (Kempen)
info: Er wordt een lessenreeks rond probleemoplossend en wiskundig denken voor de
lerarenopleiding lager onderwijs gepresenteerd, gebaseerd op een voorstel voor een
leerlijn rond deze thema's voor de lagere school.
Binnen dit School of Education project worden de volgende doelstellingen nagestreefd:
1) Op niveau van het vakgebied wiskunde voor de lagere school ontwikkelen we een
leerlijn voor het deeldomein probleemoplossend en wiskundig denken binnen wiskunde
op basis van de reeds voorhanden zijnde (inter)nationale literatuur.
2) Op niveau van de lerarenopleiding Lager Onderwijs wordt een lessenreeks van 15
lesuren rond het thema probleemoplossend en wiskundig denken ontwikkeld op basis
van het aanwezige wetenschappelijke onderzoek. Deze lessen worden gekoppeld aan
de verschillende leerdomeinen binnen wiskunde, de verschillende heuristieken worden
hierin aangereikt, ze worden geplaatst in een didactische leerlijn en geïllustreerd met
VELOV – conferentie 2014
3
lesvoorbereidingen van concrete lessen voor de lagere school.
3) Op het niveau van de studenten worden minstens 3 demolessen rond
probleemoplossend denken ontwikkeld en gefilmd die als “good practices” worden
gebruikt. Hieromtrent worden er gerichte stageopdrachten opgesteld waardoor de
attitudewijziging voor de toekomstige onderwijzers een concrete vorm krijgt.
4) Op het niveau van disseminatie wordt het materiaal uit de vorige punten
beschikbaar gesteld voor studenten, lerarenopleiders en onderwijzers via een website.
5) Een nascholingstraject voor het werkveld rond de leerlijn probleemoplossend en
wiskundig denken wordt ontwikkeld.
Het gebruik van iPads in een les met activerende directe instructie
code: V1477
voorgesteld door Tania Mouton, hoofdlector Hogeschool Gent
info: Invoering van iPads zorgt voor het inzetten van ICT-vaardigheden waardoor
differentiëren vergemakkelijkt wordt. M.a.w. hierdoor wordt er gefocust op twee
kernbegrippen van het onderwijs van de 21ste eeuw.
Tijdens een recent onderzoek TOinK! (= Tablets Optimaal in de Klas), uitgevoerd door
een wiskundedocent en fysicadocent van de vakgoep wetenschapsdidactiek aan de
lerarenopleiding van de Hogeschool Gent, wilden we een antwoord krijgen op de
volgende onderzoeksvraag: Kan het gebruik van iPads het differentiëren binnen
wiskundelessen en fysicalessen in heterogene groepen vergemakkelijken en kan men
op die manier maximale leerkansen aanbieden aan alle leerlingen?
Het onderzoek werd uitgevoerd bij twee testgroepen in de eerste graad, eerste jaar
van het secundair onderwijs van het KA Zottegem: namelijk enerzijds een testgroep
die les kreeg met iPads en anderzijds een testgroep die les kreeg zonder invoering van
ICT. Via pre- en posttesten werd een antwoord geformuleerd op de onderzoeksvraag.
Het resultaat was dat de testgroep die werkte met iPads tijdens een wiskundeles in
tegenstelling tot de testgroep die er niet mee werkte geen significante leerwinst
boekte. We denken dit onderzoeksresultaat te kunnen verklaren doordat het
instructiedeel tijdens de les in de klassen met iPads te kort was! We formuleren voor
deze laatste tekortkoming een mogelijke concrete oplossing.
Door iPads in te zetten in een les waarin het didactisch model van de activerende
directe instructie wordt gehanteerd, vermoeden we dat er voor al deze leerlingen
maximale leerwinst wordt bereikt.
‘Inclu-S-ed’: inclusive science education
code: V1478
voorgesteld door Lieveke Hellemans, lector Thomas More (Vorselaar)
info: De algemene doelstelling van het project is het onderzoeken van de effecten van
de methodiek van het onderzoekend leren binnen het wetenschapsonderwijs op de
leermotivatie en de leerresultaten van alle leerlingen in de derde graad van de lagere
school, met specifieke aandacht voor gelijke onderwijskansen.
VELOV – conferentie 2014
4
Aan de hand van een innoverende lessenreeks wordt op een onderzoeksmatige wijze
nagegaan welke randvoorwaarden van doorslaggevend belang zijn om het toekomstige
wetenschapsonderwijs aantrekkelijker, leerresultaatgerichter en inclusiever te maken.
De materialenkoffer ‘i-Ouder’. Een interactieve methodiek voor het werken
aan ouderbetrokkenheid.
code: V1479
voorgesteld door Greet Van Doren, projectleider i-Ouder CVO LIMLO
info: In het kader van NOvELLe (Netwerk voor de Ontwikkeling van Expertise voor de
Limburgse Lerarenopleiding) ontwikkelde één van de projectgroepen een interactieve
methodiek om te werken rond ouderbetrokkenheid, de ‘i-Ouder’.
Het werd een materialenkoffer vol teasers, stellingenkaarten, situatiekaarten,
ouderkaarten, posters, stickers en een tijdscapsule. Aan de materialenkoffer werd een
website gekoppeld (www.iouder.eu) met meer good practices, literatuur en webreferenties. De koffer is bruikbaar in het secundair onderwijs en in de
lerarenopleiding.
Het instrument reikt handvatten aan om de competenties uit de functionele gehelen 6
en 8 te versterken, en kan aspirant-leerkrachten ondersteunen in visie-ontwikkeling
m.b.t. ouderbetrokkenheid.
Maxiclass
code: V1480
voorgesteld door Wouter Hustinx, coördinator expertisecel ICTO Hogeschool PXL
info: MaxiClass is een educatief pakket voor de lerarenopleiding. Het pakket bestaat
uit een videospel en een didactische syllabus. De speler kruipt in de huid van de leraar
en geeft een les over fastfood. Dat vakoverschrijdende thema is bewust gekozen. De
speler wordt voortdurend uitgedaagd om keuzes te maken. Hij of zij krijgt telkens een
lijst van verschillende mogelijkheden, waaruit een keuze gemaakt wordt. Die hebben
een invloed op het welbevinden, de betrokkenheid en het competentiegevoel van de
leerlingen. Het spel is dynamisch opgevat, wat wil zeggen dat bij elke speelbeurt
andere situaties voorkomen.
Na de speelbeurt kan de speler een rapport opvragen, waarin de gemaakte keuzes in
chronologische volgorde worden weergegeven, in combinatie met hun effect op de
drie variabelen. Dit rapport kan een uitgangspunt zijn voor reflectie op het handelen.
Het spel wordt geflankeerd door een didactische syllabus voor de lerarenopleider en
de student-leraar. Die syllabus bevat reflectie-opdrachten en een theoretische duiding
van het spel.
Het spel werd intussen ook uitgetest, de resultaten zijn hiervan opgenomen in de
poster.
Praktijkgericht onderzoek in de Vlaamse geïntegreerde lerarenopleidingen:
een casestudie onderzoek
VELOV – conferentie 2014
5
code: V1481
voorgesteld door Hanne Tack, doctoraatsbursaal Universiteit Gent
info: Elke lerarenopleiding heeft sedert tien jaar de opdracht om ‘Praktijkgericht
Wetenschappelijk Onderzoek’ (PWO) te verrichten. Deze studie biedt inzicht in hoe
lerarenopleidingen met deze opdracht omgaan.
In het kader van de stijgende aandacht voor de professionalisering van leraren en hun
opleiders en de decretale opdracht om Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek te
verrichten (PWO), vormen de lerarenopleidingen een ideale context om de relatie
tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk te optimaliseren. Ondanks deze focus
ontbreekt echter informatie over de manier waarop de lerarenopleidingen vorm geven
aan deze opdracht. De centrale onderzoeksvraag luidt daarom als volgt: ‘Hoe krijgt
praktijkgericht onderzoek vorm in de geïntegreerde lerarenopleidingen in
Vlaanderen?’. Om de onderzoeksvraag te beantwoorden werd in 2012-2013 een
casestudie onderzoek opgezet in vijf geïntegreerde lerarenopleidingen in Vlaanderen.
P-REVIEWS: Onderzoek koppelen aan je vak!
code: V1482
voorgesteld door Job De Meyere, onderzoekscoördinator KHLim
info: Laat je klaspraktijk uitdagen door nieuwe wetenschappelijke inzichten en
inspirerende voorbeelden. In het project P-REVIEWS (School of Education, 2011-2013)
worden resultaten van wetenschappelijk onderzoek over actuele vakdidactische
thema’s op een vlot leesbare manier bijeengebracht via praktijkgerichte reviews van
onderzoek. Op die manier wil P-REVIEWS bijdragen tot een grotere toegankelijkheid
van het wetenschappelijk onderzoek en stimuleren dat deze inzichten ook
daadwerkelijk kunnen doorstromen naar de klaspraktijk. Onderzoek is immers een
motor voor een innoverend didactisch handelen in de klas. De P-REVIEWS bieden vele
concrete praktijkvoorbeelden die aansluiten bij de eigen onderwijscontext om de
transfer tussen onderzoek en onderwijs te verhogen.
Op het online webplatform www.p-reviews.be kan je beknopt de belangrijkste
bevindingen terugvinden, naast bijkomende didactische wenken en
praktijkvoorbeelden.
PWO-onderzoek binnen de lerarenopleiding van Hogeschool PXL
code: V1483
voorgesteld door Michel Janssens, onderzoekscoördinator Hogeschool PXL
info: Onderzoek is een aspect binnen de lerarenopleiding dat minder gekend is bij het
lectorenteam. Nochtans wordt via het ‘Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek’
(PWO) heel wat expertise verspreid over didactische, pedagogische en inhoudelijke
inzichten. Op deze presentatie worden de lopende PWO-projecten binnen de
Hogeschool PXL, departement Education, voorgesteld.
VELOV – conferentie 2014
6
Mediawijze leraren en leerlingen
code: V1484
voorgesteld door Carmen Van Puyenbroeck, onderzoeker/coördinator Memori Thomas More
(Mechelen) in samenwerking met Joke Duponcheel, Marc Gorremans en Kristof Verschueren
info: Via het overlegplatform 'mediawijze leerkrachten' gaan we na:
- wat mediawijsheid voor de aanwezigen betekent;
- welke praktijken/methodieken ze hanteren;
- welke noden/behoeften er leven.
De content uit dit overlegplatform wordt meegenomen in een dossier ‘Mediawijsheid
en onderwijs’ dat gelanceerd wordt door Mediawijs.be (Vlaams kenniscentrum
mediawijsheid, www.mediawijs.be ) in september 2014.
De aanwezigen krijgen dus enerzijds gloednieuwe content te horen én hebben een
stem in de opmaak van een dossier op Vlaams niveau.
Professionalisering van lerarenopleiders via praktijkonderzoek
code: V1485
voorgesteld door Joke Hurtekant, docent Arteveldehogeschool
project uitgevoerd in samenwerking met Ouahab Amal, Elke De Muynck, Vicky De Windt, Griet
Mathieu, Joris Pauwels, Hanne Tack en Ruben Vanderlinde
info: Professionalisering en onderzoekende houding van lerarenopleiders zijn
belangrijke thema’s in (inter)nationaal beleid en onderzoek. Het voorgestelde project
speelt hierop in via de opzet van een professionaliseringstraject rond
praktijkonderzoek voor leraren.
De laatste jaren wordt in literatuur en beleid op nationaal en internationaal vlak
steeds meer aandacht gegeven aan de professionalisering van de lerarenopleider
(Campbell et al, 2013). Zo is er de Europese oproep tot een verhoogde aandacht voor
de professionaliteit van de lerarenopleider (European Commission, 2010) en verwijst
Nederlands onderzoek naar het gebrek aan overeenstemming over de rol van
‘onderzoeker’ van de lerarenopleider (Lunenberg et al, 2013). Maar ook in Vlaanderen
staat dit hoog op de agenda (beleidsevaluatie lerarenopleiding, 2013). Ook nam VELOV
in 2012 in het ontwikkelingsprofiel Vlaamse lerarenopleider uitdrukkelijk de rubriek
‘lerarenopleider als innovator & onderzoeker’ op.
Op de conferentie kunnen we al de eerste voorlopige bevindingen presenteren.
Speed-dates & infostanden
Je krijgt de gelegenheid om informeel van gedachten te wisselen met
verantwoordelijken van de VELOV-werkgroepen ‘PAV’ en ‘Supervisie’. Ook de
medewerkers van de VELOV-partners ‘Lerend Netwerk Diversiteit’ en ‘KlasCement’
staan je graag te woord.
In onze m2m-zone stellen enkele uitgeverijen hun aanbod voor de lerarenopleidingen
voor.
VELOV – conferentie 2014
7

Download Report