Lees het volledig artikel

Met glans geslaagd
Architect Kristof Van Hoof
Energievriendelijk wonen kan
ook op een eenvoudige manier.
Dat bewijst architect Kristof Van
Hoof met een woning in Oelegem. De rijwoning werd in Ytong
opgetrokken en kreeg een kleed
in verlijmde gevelsteen. Zonder
aanvullende spouwisolatie,
scoort de woning een K-waarde
38 en een E-peil 86.
Het gelijkvloers wordt maximaal ingenomen
door de leefruimten: keuken, zit- en eethoek.
Tekst: Tim Vanhove
Fotografie: Dries Van den Brande
Van bij het binnenrijden van verkaveling
Schuurblok springt de woning er al uit als
een buitenbeentje tussen zijn buren in
de rij. Met zijn strakke lijnen, de verlijmde
bruingrijze gevelsteen, het bruine dak,…
is het de enige moderne woning tussen
de overwegend klassieke architectuur.
Architect Kristof Van Hoof ontwierp een
200 m² grote woning. Deze werd op
6 maanden tijd opgetrokken, zodat de
bewoners snel van hun nieuwe woning
gebruik konden maken. Die snelle realisatie is voor een deel te danken aan het
gebruik van Ytong.
Nadeel omgebogen naar voordeel
De woning ligt op een perceel met een
breedte van 8,5 meter. De stedenbouwkundige voorschriften waren heel typerend voor het gebruik van die beschikbare
breedte. De halfopen bebouwing grenst
aan één zijde immers aan een gemeentelijke fiets- en voetgangersweg naar de
achterliggende straat.
“De weg is drie meter breed. Volgens de
voorschriften mocht op het gelijkvloers
gebouwd worden tot op de perceelsgrens, maar mocht op de verdieping maar
tot op 7,5 meter worden gebouwd. Waar-
2
schijnlijk om een beklemmend gevoel in
de steeg te vermijden. De grote vraag was
hoe we hier een antwoord op konden
formuleren”, vertelt Kristof Van Hoof.
Een ander richtinggevend element was
de wens van de bouwheer een garage
te voorzien en de stedenbouwkundige
verplichting om deze garage in de woning
te implementeren aan de rechterzijde,
aangezien de verkavelaar de oprit al had
voorzien over de gracht. “Met een maximale bouwdiepte van 12 meter, de overige specifieke verkavelingsvoorwaarden
en de wensen van de bouwheer, werd het
project een mooie uitdaging.”
In tegenstelling tot de rechterburen die
hun woning volledig tot een breedte van
7 meter beperkten, kozen bouwheer en
ontwerper er bewust voor om de woning
op het gelijkvloers tot de maximale 8,5
meter te bouwen en op de verdieping
terug te laten springen naar de opgelegde
breedte van 7 meter. De volumewerking
die hierdoor ontstaat, werd als een voordeel in de vormgeving uitgepuurd.
We hebben nu respectievelijk de inkom,
het toilet, een berging - die als sas tussen
keuken en garage fungeert - en de garage
naast elkaar gelegd. Ze vormen een buffer
aan de straatzijde die de achterliggende
leefruimtes afschermt. Deze aaneenschakeling van ruimtes wordt in de buitengevel geaccentueerd door een aluminium
bekleding over de volledige gevelbreedte
waarin enkel de glazen voordeur uitspringt.
De overige ruimte op het gelijkvloers
wordt volledig ingenomen door de keuken, zit- en eethoek. “Om deze leefruimten
nuttig en gevoelsmatig zo ruim mogelijk
te houden, hebben we geopteerd voor
een open keuken en hebben we de trap
in de leefruimte geplaatst. Zo kon de
inkomzone minimaal gehouden worden.
Om de donkere zone in de keuken op te
lichten, werd de vide van de trap doorgetrokken tot in de nok van het dak. Twee
dakvensters zorgen nu voor lichtinval tot
op het gelijkvloers. Een sterke beglazing
van de achtergevel trekt de woning achteraan open naar het terras en de tuin en
geeft een rijkelijke inval van daglicht“,
licht Kristof Van Hoof toe.
3
architectuur
Benadrukt volume
Naast het gelijkvloerse niveau omvat de rijwoning nog een verdieping en een zolder.
Op de verdieping vroeg de bouwheer niet
meer dan twee slaapkamers, een toilet en
een badkamer. De oppervlakte werd hier
dan ook bewust beperkt gehouden, de
verdieping reikt nu 9 meter diep - in plaats
van de toegestane 12 meter - en wordt
bekroond met een hellend dak. Dit accentueert het volume en laat een dakterras
toe aan de ouderslaapkamer.
Alle ruimtes liggen op een rij achter elkaar
aan de buitengevel. Tegen de gemene
muur reikt de trap omhoog. De ouderkamer op de achterzijde is volledig beglaasd
en biedt een mooi tuinzicht. De kinderkamer kreeg een hoekraam dat gedetailleerd
werd uitgewerkt. Het wordt in de zijgevel
met een aluminium bekleding verbonden
met het badkamerraam, een herhaling van
de bekleding op de benedenverdieping.
De zolder tot slot herbergt een kleine bureau, een logeerkamer en een bergzolder.
Verlijmen als troef
Niet alleen architecturaal springt de
­woning op het Schuurblok in het oog,
ook op energetisch vlak legt ze goede
resultaten voor met een E-peil 86 en een
K-waarde 38.
De woning werd volledig in Ytong-blokken
van 20 cm opgetrokken. “Met uitzondering
van de wanden die in aluminium werden
bekleed. Hier hebben we blokken van 15
cm gebruikt om met onze bekleding in de
gevellijn te blijven. De ruimte tussen de
draagstructuur van de bekleding hebben
we opgevuld met een 5 cm dikke XPSisolatie. De ramen hebben de gebruikelijke
u-waarde van 1,1 W/m²K. Dit resulteert in
een energieprestatie voor de wand van
0,41 W/m²K“, vertelt Kristof Van Hoof.
Energiedeskundige Willy Lambaert - die
instond voor de energieverslaggeving van
de woning - beaamt de goede prestaties.
“De bouwaanvraag werd ingediend in de
overgangsperiode. Dit betekent dat de
bouwheer de keuze had om de wettelijke
norm inzake de K-waarde of het E-peil na
te leven. Hij heeft die keuze niet moeten
maken, de woning scoort immers op beide
vlakken goed en blijft ruim onder de wettelijk opgelegde maxima.“
4
“Het was één van de eerste woningen die
ik binnen de EPB-regelgeving ontwierp“,
bekent Kristof Van Hoof. “Het gebruik van
Ytong is in de ontwerpfase besproken met
de bouwheer, gezien mijn eerdere goede
ervaringen met Ytong bij andere projecten.
Door de gunstige resultaten die ermee te
behalen zijn, was de bouwheer onmiddellijk mee in het verhaal.“
De gevels werden afgewerkt in een gelijmde bruingrijze gevelsteen. “Een esthetische
keuze van de architect en de bouwheer,
die achteraf ook een gunstige invloed
op de isolatiewaarde van de bouwschil
bleek te hebben“, aldus Willy Lambaert.
“Sowieso hebben de binnenwanden al
geen cementvoeg zoals bij snelbouw.
Bovendien vormen de spouwhaken ook
geen koudebrug aangezien ze in een
isolerende bouwblok verankerd zitten en
niet in een cementlaag. Dat in combinatie
met de verlijmde buitenwand, heeft een
merkbare invloed op de energieprestatie
van de wanden. Zelfs zonder het gebruik
van bijkomende isolatie in de spouw is die
prima.“
De vide van de trap werd doorgetrokken
tot in de nok van het dak. Een dakvensters zorgt hier voor een rijke lichtinval in
deze vide.
Het ontwerp van Kristof Van Hoof is de enige moderne verschijning in verkaveling Schuurblok. Het gebouw benut ook als enige de beschikbare 8,5 meter op het gelijkvloers.
Goede leerling
Een andere verplichting uit de EPB-regelgeving is het voorzien van ventilatie. De
bouwheer opteerde voor het systeem B,
dat een mechanische aanvoer van de buitenlucht combineert met een natuurlijke
afvoer. Kristof Van Hoof: “Die keuze werd
ingegeven vanuit budget- en comfortoverwegingen. Een ventilatiesysteem met
warmterecuperatie (systeem D) is veel omslachtiger en duurder. Het vaak toegepaste
systeem C met aanvoer van verse lucht
via roosters in de ramen geeft mijn inziens
zowel esthetisch als naar comfort enkele
nadelen. Bij het hier toegepaste systeem
B, wordt de buitenlucht aangevoerd via
kanalen die tussen de vloerverwarming
liggen. Hierdoor wordt de koude buitenlucht opgewarmd voordat ze in de woning
wordt geblazen.
Door de mechanische aanvoer wordt
binnen een overdruk gecreëerd, waardoor
de lucht op natuurlijke manier wordt afgevoerd. Dit gebeurt in de natte ruimtes.“
Al deze maatregelen resulteren in het
eerder aangehaalde E-peil 86. Naast het
verplichte maximum van E100, mag dit
dus gezien worden, zeker wanneer je in
het achterhoofd houdt dat de spouw niet
bijkomend werd geïsoleerd.
Dat de keuze voor Ytong zichzelf terugverdient, blijkt uit het energiecertificaat. Dit
becijfert een gemiddelde jaarlijkse verwarmingskost van amper ± 500 euro.
Kristof Van Hoof
Langestraat 128
2240 Zandhoven
T 03 385 57 01
F 03 385 27 02
[email protected]
TEC
Willy Lambaert
Gerhagenstraat 63
3980 Tessenderlo
T +32 (0)13 67 59 15
F +32 (0)13 29 09 92
[email protected]
Het energiecertificaat van de woning is
uitermate gunstig. De verwarmingskosten bedragen slechts 500 euro per jaar.
5