de robotchirurg moet nog het een en ander leren

Al ruim tien jaar zijn operatierobots in gebruik. Maar chirurgen van vlees en bloed
leveren nog vaak beter en sneller werk.
DE ROBOTCHIRURG MOET NOG
HET EEN EN ANDER LEREN
Operatierobots werken niet sneller en nauwkeuriger dan hun menselijke evenknie. Ze maken
de zorg juist duurder en in sommige gevallen minder goed. Dat stelt chirurg Jeroen Heemskerk,
die in mei promoveerde aan de Universiteit Maastricht.
Bard van de Weijer
Robots worden vaak ingezet bij kijkoperaties,
bedoeld om de gevolgen van een ingreep voor
patiënten te verlichten. Omdat kijkoperaties
lastig zijn, maken veel chirurgen gebruik van
robots. Heemskerk vergeleek de resultaten
van kijkoperaties die door een chirurg werden
uitgevoerd met de sinds 2002 veelgebruikte
DaVinci-operatierobot. Het blijkt dat de robot
goed presteert in het laboratorium, waar gewerkt
wordt met kunsthuid.
‘In de operatiekamer blijkt het tegenovergestelde
het geval’, zegt Heemskerk, zelf chirurg bij
het Laurentius Ziekenhuis in Roermond. In de
dagelijkse praktijk blijkt de robot vaak traag
en zijn de resultaten van de ingreep niet altijd
beter. Heemskerk zegt dat ondanks ruim tien
jaar ervaring de resultaten van robots nog altijd
dubieus zijn. Dat blijkt onder meer uit een
vergelijking van operaties tegen prostaatkanker.
Hier scoort de robot significant slechter dan de
chirurg, zegt Heemskerk. De robot laat aan de
randen van verwijderd weefsel vaker restanten
zitten met tumorcellen, waardoor de kans op
terugkeer van kanker groter is.
die bij een menselijke chirurg onder het mes
gingen. Doordat robots duur zijn in aanschaf
(anderhalf miljoen euro per stuk) en onderhoud,
is een robotoperatie gemiddeld tweeduizend
euro duurder, zegt Heemskerk. ‘Terwijl de
voordelen op zijn minst dubieus zijn. Gezien de
bezuinigingen op de zorg lijkt het me dat dit
geld wellicht beter anders besteed kan worden.’
De operatierobot ligt al langere tijd onder
vuur. Eerder toonde onder meer KWF
Kankerbestrijding zich in een rapport kritisch over
het gebruik van de DaVinci-robot bij patiënten
met prostaatkanker. Heemskerk pleit voor
gerandomiseerd onderzoek naar het gebruik van
de robot, waarbij patiënten worden vergeleken
die al dan niet door de robot zijn geopereerd. n
Bron: De Volkskrant, 15-5-2014
Dat het beeld bij het publiek anders is, komt
volgens de chirurg onder meer door de
marketing achter de robots. ‘En patiënten vinden
het een prettig idee dat ze worden geopereerd
met de laatste techniek.’
Robots zijn duur
Zij krijgen vaak een te rooskleurig beeld
voorgeschoteld van de robot. ‘Er worden hoge
verwachtingen gewekt over bijvoorbeeld de
verminderde kans op impotentie.’ Doordat de
beloften vaak niet worden waargemaakt, zijn
patiënten die door een robot zijn geopereerd
achteraf vaak minder tevreden dan degenen
Robot is
niet altijd
beter
13

Download Report