Het Leonardo Kompas

Het Leonardo Kompas
Synopsis
p1/2
Het Leonardo Kompas
Synopsis
p2/2
Het Leonardo Kompas
Omgaan met onomkeerbare veranderingen
1. De renaissance van de Renaissance
We kunnen een interessante contrastvergelijking maken tussen onze tijd en de renaissance van vijfhonderd
jaar geleden. Toen was Leonardo da Vinci, samen met zijn tijdgenoten, de grondlegger van het
wetenschappelijk denken. Nu staan we midden in de doorbraak van heel diep ingrijpende
wetenschappelijke ontwikkelingen: web 2.0 & 3.0, draadloze communicatie, navigatie, biogenetica en
nanotechnologie, om er maar enkele te noemen. Toen was Gutenberg pas klaar met de eerste druk van de
Bijbel. Nu verschijnen er een paar duizend boeken per dag – en dan hebben we het niet over de papierloze
blogs, facebookwalls, netlogchats en tweets! Toen ontdekte Columbus het Amerikaanse continent en
veranderde daarmee onherroepelijk ons wereldbeeld. Nu verkennen wij de ruimte en speurt de Hubble
Space Telescope naar buitenaardse werelden. Toen bedachten de Medici het bankwezen, terwijl we nu de
financiële systemen uit de brand van de oktoberrevolutie van 2008 hebben moeten slepen. We stellen bij
deze verschillen een interessante vraag: ‘Wat is er in wezen niet veranderd?’
2. Het onveranderlijke in de mens
Het antwoord ligt voor de hand: de mens zélf! 500 jaar betekent niets in de miljoenen jaren evolutie van
ééncellig leven naar homo sapiens. We kunnen dus zinvol op zoek gaan naar inspiratie bij de mensen die de
Renaissance hebben belichaamd.. Een genie die er met kop en schouders bovenuit steekt is Leonardo da
Vinci, ‘uomo universale’, honderden jaren vóór op zijn tijd. Als we de Maestro nù terug zouden vragen, dan
zijn we misschien nét op tijd in onze woelige wateren. In een fascinerend boek ‘Denken als Leonardo da
Vinci’ (Michael Gelb, VSA, 1998) vinden we zeven sleutels van zijn innoverend denken. Zonder er hier
dieper op in te gaan hebben we de zeven sleutels gebruikt om een nieuwe synthese te wagen: wat kunnen we
hier en nu, realistisch en praktisch doen, om beter om te gaan met de turbulenties van ons persoonlijk en
collectief leven?
3. Een nieuwe positieve focus
We weten nu wel: de wereld is in crisis. De krantenkoppen worden steeds groter, en het lijkt alsof de
mediakanalen elkaar huiveringwekkende headlines afsnoepen. Laten we dan tegen de stroom van
crisisberichtgeving in, aandacht geven aan datgene wat wèl nog werkt. In de managementwereld ontstond in
de jaren 80 een methode die toen sporadisch gebruikt werd, maar die terug springlevend geworden is:
Appreciative Inquiry of Waarderend Onderzoek. Deze methode omvat 4 stappen, in het Engels elk met een
letter D aangegeven. Ik heb ze vertaald met begrippen die beginnen met ‘ont-‘:
Discovery – Ontdekken: zoek naar die dingen die wel functioneren, wat doen we goed, wat
kunnen we, hoe helpen we elkaar nu?
Dream – Ontluiken: droom erop los en durf te denken aan een betere toekomst, wat kunnen
we versterken, wat is het beste wat ons kan overkomen?
Design – Ontwerpen: zoek naar krijtlijnen tussen Discovery en Dream, wat is nu in
kiemvorm bestaande, en hoe kan het tot groei komen?
Destiny – Ontplooien: zet dagelijkse concrete stappen op het spoor van de krijtlijnen die in
de vorige faze getekend werden. Verfijn gaandeweg, lerend uit feiten en fouten.
4. Een kompas met vier stappen
Stel jezelf dus voortdurend de vraag wat je als persoon concreet kunt doen. Zoek nieuwe inspiratie in je
eigen universele bron van creativiteit en innovatie: het inherente genie van je bestaan als mens. De
overbekende da Vinci tekening van de uomo universale, de Vitruviaanse man die de maat van de dingen
uitbeeldt, kunnen we op een andere manier beschouwen. We combineren de tekening met de metafoor van
een kompas, met vier windrichtingen.
© ir. Bernard Lernout / www.leonardokompas.be / Het Leonardo Kompas - Uitgeverij Witsand - 2010 / www.witsand.be -
We koppelen de richtingen van het kompas aan de vier intelligenties die nodig zijn om als universeel mens
beter te functioneren: het rationele, het spirituele (intuitieve), het relationele en het pragmatische.
Zuid = zoek de Ziel: je spirituele intelligentie. Hoe haal je inspiratie uit het universele veld van
stilte, dat mens en wereld overstijgt? In de stilte schuilt je ziel, je ware en onveranderlijke essentie, je
‘uomo universale’. Stel vóór je stiltemoment je levensvragen, met een gevoel van hunkerende
nieuwsgierigheid. Laat je verwachting van een antwoord los en wees na je bezinning alert voor de
signalen die je in je dagelijkse levenswandel krijgt.
West = Weten Waarderen: je rationele intelligentie. Hoe vind je wat wél werkt in tijden van crisis,
en hoe kun je daarop zinvol verderbouwen? Benader jezelf, je medemensen en de wereld vanuit
waarderend onderzoek, zoals hierboven beschreven. Blijf dromen en zet dagelijkse stappen op het
pad van ontdekking naar ontwaken, van discovery naar dream.
Oost = Omgaan met anderen: je relationele intelligentie. Hoe vind je een realistische manier om
meer humaan met anderen om te gaan? Marshall Rosenberg en vele anderen hebben een
communicatiemethode ontwikkeld die realistisch en relevant is voor intermenselijke relaties: NVC,
non-violent communication; geweldloze communicatie.
Noord = Nù: je pragmatische intelligentie. Hoe kun je dagelijks je verantwoordelijkheid nemen, in
je persoonlijke, professionele en maatschappelijke leven? Blijf alert voor de inspiratiesignalen die je
iedere dag ontvangt, en doé er iets concreet mee. Een bekende spreuk parafraserend kunnen we
stellen dat “de wegen van de ziel ondoorgrondelijk zijn”. Zet dagelijks kleine stappen en leer uit je
ervaringen Denk door, leef met passie, handel met respect en duurzaamheid.
© ir. Bernard Lernout / www.leonardokompas.be / Het Leonardo Kompas - Uitgeverij Witsand - 2010 / www.witsand.be -

Download Report