en preeksuggesties Wereldmissiedag van de kinderen (in PDF)

Liturgie- en
preeksuggesties
5 oktober 2014
Wereldmissiedag van de kinderen
1
Wereldmissiedag van de kinderen
5 oktober 2014
Inleiding
In deze brochure vindt u suggesties voor een gezinsviering en een
kinderwoorddienst in het weekeinde van 4 en 5 oktober. Er is gekozen
om geen complete viering uit te schrijven, doch suggesties voor enkele
onderdelen mee te geven. Op deze manier kunt u het gemakkelijk
inpassen in de plaatselijke gebruiken van uw parochie.
Deze brochure is ook te downloaden van onze website, in een pdfbestand. Als u de brochure in een word-bestand wilt hebben, kunt u een
e-mail sturen aan: [email protected]
1. Myanmar: De vlam van het geloof doorgeven
In Wereldmissiemaand besteedt MISSIO dit jaar aandacht aan de
katholieke Kerk in Myanmar (Birma). De katholieke Kerk is er in
geslaagd om in de jaren van militaire dictatuur de vlam van het geloof
brandende te houden en door te geven aan de volgende generatie.
Een halve eeuw lang was Myanmar afgesloten van de buitenwereld en
leed de bevolking onder de dictatuur van het leger dat in 1962 de macht
greep. Sinds 2011 stelt het land zich open en worden stappen gezet
naar een democratie met meer vrijheden voor de bevolking.
Veel etnische groeperingen hebben tijdens de militaire dictatuur milities
opgericht en strijden tot op heden voor autonomie. Spanningen tussen
de groepen onderling leiden steeds vaker tot gewelddadige conflicten.
Het gevolg is dat veel mensen op de vlucht zijn voor het geweld en hun
toevlucht zoeken in opvangkampen.
Katholieke scholen en ziekenhuizen werden door de militaire regering
onteigend en buitenlandse missionarissen het land uitgezet. Het was
verboden kerken te bouwen en het christelijk geloof te verkondigen.
Kerkdiensten werden gecontroleerd door de staat. Nu ervaren katholieke
gelovigen een grotere vrijheid om hun geloof te beleven.
Het onderwijsniveau is laag. Goed opgeleide burgers werden door de
militairen gezien als een bedreiging. De Kerk maakt zich sterk voor goed
onderwijs en organiseert, als aanvulling op de matige staatsscholen,
zomerkampen. Daar wordt volgens moderne pedagogische inzichten
onderwijs gegeven. Leven in vrijheid moet men leren.
2. MISSIO en Wereldmissiedag van de kinderen
MISSIO is het katholieke solidariteitsfonds van de wereldkerk. MISSIO
Nederland is onderdeel van de internationale Pauselijke Missiewerken
en steunt wereldwijd kinderen in nood, het pastorale werk van parochies
en bisdommen en de opleiding van priesters, diakens, pastorale werkers
en catechisten.
2
3
Wereldmissiedag van de kinderen heeft als motto: kinderen helpen
kinderen. Het doel is kinderen ervan bewust maken dat zij zelf iets
kunnen bijdragen aan een betere wereld. Dat is niet alleen iets voor
volwassenen of rijke mensen. Alle kinderen ter wereld in de katholieke
Kerk zamelen geld in, ook de zogenaamd arme kinderen in Afrika en
Azië. Het gaat niet om de hoeveelheid die je geeft, maar om de intentie:
vanuit je hart iets voor anderen over hebben. Dat is solidariteit. Iedereen
kan meedoen.
3. Jesaja 5,1-7 Het lied van de wijngaard
Wij hebben de aarde van God gekregen om er iets moois van te maken.
De aarde is als een wijngaard die God gemaakt heeft. Hij verwacht op
een gegeven moment vruchten te zien, de oogst van de planten. Maar
in plaats van prachtige rijpe druiven zijn er slechts wilde bessen. Wij
mensen zijn als de pachters van de wijngaard. We hebben iets gekregen
dat we moeten bewerken, verzorgen en bewaren.
Het lied van de wijngaard dat zo mooi begint, eindigt in mineur. Er is
geen recht geschied, alleen maar onrecht. En het ergste is nog wel dat
alles voor ons is klaar gemaakt. Er is een wijnpers, er is een wachttoren.
Wij hoeven alleen maar te oogsten.
Wij hebben de wereld gekregen als een gave en een opgave. Het is onze
opdracht die wereld leefbaar te maken en te houden. Elke dag opnieuw,
in grote daden en kleine. Het is onze eigen verantwoordelijkheid om een
rechtvaardige wereld te scheppen, waar kinderen niet meer van honger
sterven, waar mensen niet meer onderdrukt of vervolgd worden vanwege
hun opvattingen.
4
4. Symbool
Een zeer passend symbool bij het thema van Wereldmissiemaand is
het symbool van het licht. Het is voor kinderen (en volwassenen) een
aansprekend symbool. Het doorgeven van de vlam van het geloof kun
je letterlijk uitbeelden. Je steekt een kaars aan en vervolgens steek
je met dit lichtje de volgende kaars aan, en de volgende. Het wordt
letterlijk lichter en warmer. In meer symbolische zin: mensen worden blij
en gelukkig. En een lichtje kan je ook troosten als je verdrietig bent. Je
wordt warm van binnen.
Voor ons is Jezus het Licht. Zoals je het vlammetje van de kaars door
kunt geven aan een ander, zo kun je ook doorgeven dat je gelooft in
Jezus. Door verhalen over Jezus te vertellen aan andere mensen wordt
onze wereld lichter.
U kunt vlammetjes van papier maken waarop de kinderen (en
volwassenen) een wens schrijven om onze wereld mooier en lichter te
maken. U verzamelt alle vlammetjes: dit is wat wij samen door willen
geven.
Meer informatie over Myanmar kunt u vinden op onze websites:
www.missio.nl en www.missiokids.nl en in de Informatiefolder
die speciaal voor Wereldmissiemaand gemaakt is.
Voor de kinderen is er een speciale Kinderkrant.
Beide zijn gratis verkrijgbaar bij Missio: tel. 070 304 74 44,
e-mail [email protected].
5
Elementen voor een gezinsviering
Openingswoord
Vandaag vieren wij Wereldmissiedag van de kinderen. Waar wij ook
wonen op deze wereldbol, in Nederland, India, China, Afrika, alle
mensen horen bij elkaar. God heeft ons de wereld gegeven om er iets
moois van te maken. Maar dat lukt niet altijd. Er zijn kinderen die honger
lijden, kinderen die moeten werken en niet naar school kunnen om te
leren, kinderen die geen thuis meer hebben en op straat moeten leven.
In deze viering zijn wij bijzonder verbonden met de kinderen in Myanmar,
een land in Azië. Heel lang was dit land afgesloten van de rest van de
wereld. De bevolking werd onderdrukt door het leger. Nu is er wel meer
vrijheid. Maar veel ouders en kinderen zijn nog op de vlucht voor het
geweld en leven in een vluchtelingenkamp. Daarom denken wij in deze
viering op Wereldmissiedag van de kinderen speciaal aan de kinderen in
Myanmar.
Openingsgebed
Goede God,
wij vieren met elkaar Wereldmissiedag van de kinderen.
Helpt U ons er een fijne viering van te maken.
Zodat we ons hier thuis voelen bij elkaar,
moeders en vaders, meisjes en jongens, opa’s en oma’s.
Wij zijn verbonden met alle kinderen
op de hele wereld.
Wij willen speciaal denken aan de kinderen
die het moeilijk hebben,
hier in ons eigen land,
en kinderen in Myanmar.
Wij bidden U: open ons hart naar U,
opdat de verhalen uit de bijbel, over Jezus
en over de kinderen in Myanmar
vandaag kunnen klinken.
6
Lezingen
Jesaja 5,1-7
Matteüs 21,33-43
Geloofsbelijdenis
Wij geloven in God,
die alles gemaakt heeft.
Hij heeft ons gegeven waar we goed in zijn
maar we mogen er ook zijn
met al onze fouten en wat we allemaal niet kunnen.
Wij geloven in Jezus van Nazareth,
die ons geleerd heeft wat je moet doen
om goed met elkaar samen te leven.
Die zegt dat we niet gauw op moeten geven
als het even niet lukt en tegenzit,
we geloven dat het goede zal overwinnen.
Wij geloven in de Heilige Geest,
die mensen helpt
om stap voor stap op weg te gaan
naar Gods Rijk van vrede.
Wij geloven in een wereld waar mensen
elkaar geen pijn en verdriet meer doen,
een wereld waar liefde is
die nieuw leven mogelijk maakt.
Amen.
7
Voorbede
Goede God,
Wij bidden voor alle kinderen
dichtbij en ver weg.
Wij zijn allemaal kinderen van U.
In het bijzonder bidden wij vandaag
voor de kinderen in Myanmar.
Wij bidden voor alle mensen, groot en klein
die hun huis moeten verlaten
omdat ze niet genoeg hebben om te overleven
of omdat ze met geweld verjaagd worden.
Laat hen een nieuw thuis
en een nieuwe bestaansgrond vinden.
Wij bidden voor alle mensen, groot en klein,
die niet naar school kunnen gaan.
Geef hen de kracht
te blijven strijden
voor het recht op onderwijs
en goede scholen.
Wij bidden voor alle kinderen in Myanmar.
Geef hen ouders die van hen houden,
goede leerkrachten
en een mooie toekomst.
Wij bidden voor alle leiders
in de wereld en in de kerk.
Dat zij al het mogelijke doen
om een einde te maken
aan armoede, ziekte en oorlog.
Zodat de wereld een fijne plek wordt
8
voor iedereen.
Zend uw goede Geest
om hen daarbij te helpen.
Aankondiging van de collecte
De collecte van deze zondag is voor MISSIO, Wereldmissiedag van de
kinderen.
De opbrengst gaat dit jaar met name naar kinderen in Myanmar. Met
onze bijdrage ondersteunen we de parochies daar. Mensen van de
parochies zorgen dat kinderen naar school kunnen gaan, dat ze genoeg
te eten hebben. Graag uw steun voor dit belangrijke werk.
Tip U
kunt bij deze collecte de spaarzakjes voor de kinderen uitdelen en
ze op Missiezondag 19 oktober weer laten inleveren bij de collecte.
Eucharistisch tafelgebed
U kunt vandaag het Eucharistisch Gebed voor liturgie met kinderen en
jongeren bidden. (Eucharistisch Gebed VIII, IX of X)
Slotgebed
Goede God,
laat ons nu gesterkt door deze viering
uiteen gaan en vol levensvreugde
de taken die U ons heeft toebedacht, vervullen.
Laat ons nooit die mensen vergeten,
die lijden onder grote armoede en ongerechtigheid,
zoals ook veel mensen in Myanmar.
Mogen onze gebeden en gaven van vandaag
bijdragen aan een verbetering van hun leven.
9
Extra gebeden
God zegene en behoede u op al uw wegen.
In naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen.
Tip Aan het eind van de viering kunt u de Kinderkrant van Missio
uitdelen aan de kinderen.
Maak van mij een regenboog
Maak van mij een regenboog
met al die mooie kleuren
waarin U, God, voor iedereen
uw licht breekt na de regen.
Maak van mij een regenboog,
symbool van betere tijden,
die na iedere storm op zee
uw licht kan laten schijnen.
Is het waar, Heer,
dat U ook vandaag de dag
nog graag kijkt naar de zee,
naar de wind en naar het licht?
Is het toeval dat het vogels zijn,
bloemen en ook kinderen
waarnaar uw aandacht gaat?
Maar zeker weet ik ook
dat U niet minder oog hebt
voor wat mensen onophoudelijk doen
die delen in uw schepping.
Als ik kon, zou ik ieder kind
een globe geven of een wereldkaart,
om hun een wijde blik te geven
en hart voor ieder volk en ras.
Is het waar, Heer, dat U de regenboog
als vredesteken aan de hemel plaatst,
als teken van verzoening
tussen U en alle mensen?
10
11
Geef ons opnieuw zo’n duidelijk teken
dat de wereldbevolking wakker schudt.
Maak, dat de rijken van deze aarde
de waanzin inzien van oorlog
en de armoede van zovelen
als een schandaal
voor hen en voor hun kinderen.
Bisschop Helder Camara, Brazilië
Uit: Jan Brock, Geef ons heden ons dagelijks brood; Bidden met de
armen
Vredeswens
Alleen de rijst die we samen delen, voedt.
Alleen het water dat we samen drinken, lest onze dorst.
Alleen de strijd die we samen voeren, brengt bevrijding.
Alleen de kleuren die we samen delen, zullen schitteren.
Alleen de woorden die we samen vinden, zijn verstaanbaar.
Alleen de weg die we samen gaan, heeft een doel.
Alleen het doel dat we samen stellen, is bereikbaar.
Alleen de vrede die we zelf maken, wordt wereldwijd.
Gebed
Goede God,
Open onze oren,
zodat wij de woorden horen
die vertellen van uw liefde.
Open ons hart,
zodat de zorgen en noden
12
van onze medemensen
ons kunnen raken.
Open onze handen,
zodat we ze kunnen uitstrekken
om vrede te sluiten.
Open onze mond,
zodat we kunnen vertellen
over uw daden en verhalen.
Open onze ogen,
zodat we in de verte kunnen kijken
en in onze medemensen
onze zusters en broeders zien.
Gebed voor de vrede
God, wij bidden voor
alle mensen die lijden.
Elke dag sterven
duizenden mensen.
De oorzaken zijn oorlog,
hongersnood en natuurrampen.
Kinderen zijn zonder familie.
Ze hebben honger en dorst.
Families vluchten,
om een plek te vinden
waar ze beschermd zijn.
Help ons, God,
een wereld te bouwen,
waarin iedereen goed kan leven.
13
Kinderwoorddienst
Een wereld, waarin iedereen
als een roos kan bloeien.
Een wereld, waarin niemand
meer huilt en geen oorlog meer is.
Een wereld, waarin iedereen
in vrede met elkaar danst en zingt.
Kindergebed uit Senegal
Ik wil zijn zoals het water
Heer,
ik wil zijn zoals het water,
dat in de rivieren beweegt,
door het oerwoud stroomt,
de velden bevrucht,
overal leven brengt.
Heer,
ik wil zijn zoals het water,
dat met alle zeeën
in verbinding staat
en ons leert,
alle mensen aan te nemen
als broers en zussen,
als kinderen van dezelfde Vader.
Amen.
Kindergebed uit Thailand
Vooraf: aankleding van de ruimte
U kunt een kijktafel maken, die laat zien dat het vandaag
Wereldmissiedag van de kinderen is. En dat het gaat over alle kinderen
van de hele wereld.
U kunt de poster van Missio ophangen, met daarbij een grote
wereldkaart. U zet er een waxinelichtje bij en een spaarpotje met het
spaarzakje van Missio. Leg er ook de Kinderkrant van Missio bij.
Als verwijzing naar de lezingen en in verband met de verwerking ervan
kunt u een druiventros neerleggen.
1. Opening
U gaat met de kinderen bij of rond de kijktafel staan en laat de kinderen
vertellen wat ze zien. U vertelt daarbij dat het vandaag Wereldmissiedag
van de kinderen is. Wij denken dan aan alle kinderen van de hele
wereld, dichtbij en ver weg. U kunt een tekst over Myanmar voorlezen
uit de Kinderkrant van Missio. U steekt het waxinelichtje aan en bidt het
volgende gebed:
Goede God,
wij vieren met elkaar Wereldmissiedag van de kinderen.
Wij voelen ons verbonden met alle kinderen
op de hele wereld.
Wij denken speciaal aan de kinderen
die het moeilijk hebben,
hier in ons eigen land en
in Myanmar.
Wij bidden U: help ons
om er samen een mooie wereld van te maken.
Uit: Klaus Vellguth, Bunt wie Gottes Regenbogen; Kindergebete aus aller
Welt. 2002
14
15
2a. Bijbelverhaal om voor te lezen
Het lied van de wijngaard (Jesaja 5,1-7)
3. Verwerking bij het bijbelverhaal
3a. Kleuters
Mijn vriend heeft een wijngaard op een vruchtbare helling.
Hij spitte hem om, verwijderde de stenen en beplantte hem.
Hij bouwde een wachttoren en kapte ook een wijnpers uit.
Nu verwachtte hij dat hij veel zoete druiven zou krijgen,
Maar er kwamen alleen maar wilde bessen.
Wat kon Hij nog voor zijn wijngaard doen?
Speelliedje
(op de melodie van Witte zwanen, zwarte zwanen)
Groene druiven, blauwe druiven
Wie gaat er mee in de wijngaard fuiven.
De wijngaard is gesloten
Niemand mag er komen.
Is er dan geen mens in het land
Die hem open maken kan
Laat doorgaan, laat doorgaan
Het feest moet altijd doorgaan.
Ik zal het vertellen:
Ik haal de omheining weg, zodat hij kaal wordt gevreten.
Zijn muren maak ik kapot, zodat hij wordt vertrapt.
Een wildernis maak ik er van. Ik doe er niets meer aan.
Distels en doorns groeien hoog op.
En ik verbied de wolken hem regen te geven.
2b. Eigentijds verhaal
Twee kinderen maken een poortje. De andere kinderen lopen in een
lange sliert al zingend onder het poortje door. Bij ‘de wijngaard is
gesloten’ wordt het poortje gesloten. De kinderen doen hun handen
naar beneden. Bij ‘laat doorgaan’ gaan de handen weer omhoog. Bij het
laatste ‘doorgaan’ wordt een kind gevangen tussen de armen van de
kinderen die de poort vormen. Wie gevangen is, krijgt een druifje.
Hendrien Maat: De reis naar het beloofde land; overleven in een
vluchtelingenkamp op de grens Birma-Thailand.
Dit verhaal vertelt over de jongen Htoo Eh, die al meer dan tien jaar in
een vluchtelingenkamp woont.
U kunt dit verhaal vinden in het boek ‘Veelkleurig licht; verhalen uit het
wereldwijde christendom’
Samenstelling Marita Nijenhuis
Uitgave van Kwintessens NZV Uitgevers, 2009.
ISBN 978 90 6986 312 2
16
Een slinger van kinderen
Maak met elkaar een grote slinger van kinderen. Daarvoor heb je nodig:
stroken gekleurd papier, schaar, stiften of kleurpotloden en plakband.
Neem een strook papier en vouw deze in harmonicavorm op. Op
de bovenkant, aan de zijde van de vouw, tekent u de helft van een
eenvoudige mensen/kinderfiguur. De kinderen knippen deze figuur
uit en als ze de strook papier uitvouwen heeft ieder kind een slinger
van kinderen. Zorg ervoor dat de strook lang genoeg is voor zo’n vijf
figuurtjes. Laat de kinderen deze figuurtjes intekenen en kleuren.
Daarna plakt u alle slingers aan elkaar tot één grote slinger van
kinderen die de hele wereld representeren.
17
3b. Oudere kinderen
Laat de kinderen vertellen hoe wij samen de wereld mooier kunnen
maken. Gebruik het beeld van de wijngaard. Welke vruchten groeien er
in onze wijngaard? Welke vruchten willen wij oogsten?
Laat de kinderen de antwoorden vervolgens op een uitgeknipte papieren
druif schrijven of tekenen. Van alle papieren druiven wordt aan het eind
een mooie druiventros gemaakt.
© teksten: Missio Nederland, M.Baijens / Missio Oostenrijk
© foto’s: Missio Oostenrijk, Beig, Zerche
4. Afsluiting / gebed
U gaat met de kinderen weer bij de kijktafel staan en legt de papieren
druiventros erbij. U sluit af met een kort gebed:
Goede God,
dank U wel voor alle mensen,
groot en klein,
die samen met U
onze wereld mooier maken. Amen.
Tip Aan het eind van de kinderwoorddienst kunt u de Kinderkrant van
Missio uitdelen aan de kinderen. Deze (gratis) Kinderkrant kunt
u bestellen bij Missio in Den Haag, telefoon 070 – 304 74 44 en
e-mail [email protected]
18
19
DE 7 SPEERPUNTEN
VAN MISSIO
Missio richt zich op een zevental
activiteiten. Net als de kleuren
van de regenboog geven die
activiteiten meer kleur aan het
leven van parochies wereldwijd.
1. Kind in
g
2. Scholin
3. Pastorale vorming
4. Parochiev
rijwilligers
helpen
5. Parochiegemeenschap opbou
wen
n
Postbus 93140
6. Hun kerk steune
2509 AC Den Haag
T 070 304 74 44
E [email protected]
F 070 381 83 55
www.missio.nl
www.missiokids.nl
7. Onze kerk inspireren
nood

Download Report