DvhN artikel over CI Lees voor

GEZOND
05 april 2014 , pag. 16
16
Met de Medische Publieksacademie vertalen Dagblad van
het Noorden, Leeuwarder Courant en het Universitair Medisch
Centrum Groningen wetenschappelijke kennis naar een breed
publiek. Dinsdag een lezing over een implantaat bij doofheid.
Rolien Free
B
ER IS GEEN
WEG TERUG
VOOR
PATIËNTEN
Klinisch fysicus en
audioloog ir. Bert
Maat en kno-arts en
oorchirurg dr. Rolien Free geven
dinsdag een lezing
over het cochleair
implantaat in het
UMCG. De lezing is
geheel volgeboekt.
Dit is de zesde en
laatste aflevering
in de voorjaarreeks
van de Medische Publieksacademie. In
het najaar volgt een
nieuwe serie gratis
lezingen. De inschrijfbon verschijnt na de zomer
in de krant.
HET BIONISCHE OOR
ij ernstige slechthorendheid of doofheid kan een
cochleair implantaat een
mogelijkheid zijn. Kno-arts en
oorchirurg Rolien Free ziet graag
dat zo iemand eens komt praten op
haar spreekuur in het UMCG. Want,
zegt ze, mensen moeten goed geïnformeerd zijn over de voordelen
van een bionisch oor, maar ook
over de nadelen.
Jaarlijks wordt er in het UMCG bij
vijftig patiënten een ‘bionisch
hoortoestel’ in het hoofd geplaatst.
Landelijk ligt het aantal op 550
operaties. Het cochleair implantaat
(ci) wordt in het UMCG sinds 2000
toegepast bij mensen die met een
regulier gehoorapparaat geen gesprek meer kunnen volgen.
Via een operatie achter het oor
langs wordt er een elektrode in het
slakkenhuis ingebracht, dat met 16
tot 22 contactpuntjes signalen
doorgeeft aan de gehoorzenuw.
Aan de buitenkant van het hoofd
wordt een apparaat (spraakprocessor) geplaatst dat de geluiden oppikt.
Niet alles gaat goed met het
dragen van een ci. ,,In een een-opeengesprek werkt het prima, maar
in een lawaaiige omgeving veel
minder’’, zegt klinisch fysicusaudioloog Bert Maat van het Universitair Audiologisch Centrum
Groningen. ,,Het geluid wordt dan
een moeilijk te ontwarren brij. Dan
is het verschil tussen mannen- en
vrouwenstemmen niet helder en
soms is een piano niet van een
gitaar te onderscheiden.’’
In het UMCG wordt uitgebreid
onderzoek gedaan naar de muziekbeleving van ci-patiënten. Bert
Maat: ,,Het apparaat kan muziek
niet goed doorgeven aan de gehoorzenuw. We onderzoeken hoe
dat te verbeteren is. Studies wezen
recent uit dat countrymuziek het
beste te volgen is en klassieke muziek juist helemaal niet.’’
Een van de vragen is of het zinvol is om consequent muziektrainingen aan te bieden. ,,Wat we tot
nu toe vinden is dat alles rond de
spraak er niet beter van wordt,
maar dat er wel effect merkbaar is
bij het luisteren van muziek’’, aldus
Maat.
Sinds vorig jaar is het in Nederland toegestaan om bij kinderen in
beide oren een ci te plaatsen. Free:
,,Vooral bij jonge kinderen is dat
van belang. We geven dove kinde-
Bert Maat
ren vanaf acht maanden twee ci’s
tegelijk. De taal- en spraakachterstand is kleiner als er vroeg wordt
ingegrepen. Met twee apparaten
kost het het kind minder inspanning om de taal goed te leren.’’
Bij mensen met een hoorapparaat blijft het constant afwegen of
een gehoorapparaat moet worden
ingeruild voor een ci. Maat: ,,Het
gaat om het omslagpunt en dat is
best lastig te bepalen. Vandaar dat
we in ons multidisciplinaire citeam alle patiënten bespreken en
dat er uitgebreid contact is met de
patiënt en de familie. Zo ontstaat
een zorgvuldig advies, want deze
operatie kun je niet gewoon even
uitproberen: je moet er echt voor
kiezen. Er is namelijk geen weg
terug en bovendien begint het voor
de patiënten pas echt na de operatie. Ze moeten veel oefenen.’’ Met
verbeterde chirurgische technieken,
geavanceerde technologie en verbeterde revalidatietechnieken zijn de
artsen tot veel in staat. ,,We kunnen
echter nog steeds niet het ouderwetse gehoor terughalen.’’
Een operatie duurt 2,5 tot 3 uur
voor het plaatsen van een ci, de
ziekenhuisopname drie dagen. Er
is geen leeftijdsgrens. ,,Onze oudste
patiënt is in de negentig. Ze is
zo blij dat ze de stemmen van
haar kleinkinderen eindelijk kan
horen.’’
De operatie
De oorchirurg maakt in het schedelbot achter
het oor een opening. In het slakkenhuis wordt
een flexibele elektrode geschoven die zo dicht
mogelijk tegen de te prikkelen zenuwvezels
aan komt te liggen. De patiënt draagt uitwendig een apparaat dat door een elektromagnetisch veld door de huid verbinding maakt met
het inwendige implantaat. De geluiden
bereiken gecodeerd de elektrode die met
elektrische pulsen de vezels van de gehoorzenuw in het slakkenhuis prikkelt. Zie ook:
www.ci.umcg.nl
Geschiedenis
1957 - eerste experimenten stimulatie
oorzenuw in Parijs
1978 - eerste gehoorimplantaat in Australië
2000 - eerste cochleair implantaat (ci)
geplaatst in het UMCG
Wereldwijd zijn er ruim 300.000 ci-gebruikers, in Nederland circa 5500

Download Report