Waarden part 2 Er wordt vandaag de dag veel gesproken over waarden. De vraag die wel eens omhoog komt; wat zijn nu eigenlijk waarden? De meest korte definitie is dat waarden die dingen zijn die jij belangrijk vindt. Waarden sturen al je gedrag, gedachten en gevoelens. Ze zorgen ervoor dat je iets als leuk of plezierig bestempelt of juist als onplezierig. Vanuit NLP een interessante gedachte, als waarden al het gedrag sturen, elke seconde en minuut van de dag, hoe komt het dat nog zo weinig mensen zich hiervan bewust zijn? Waarden bevinden zich in het communicatiemodel in de filters, en wel op diep onbewust niveau. Mocht je niet tevreden zijn over hoe je je tijd of je leven doorbrengt, dan kan het ongelooflijk leerzaam zijn je waarden eens onder de loep te nemen. Waarden (Criteria) Zijn waar we ons naar toe begeven of vanaf gaan. Zijn meestal uitgedrukt door middel van nominalisaties. Zijn die zaken waarvoor we bereid zijn om middelen aan te besteden. Zijn grotendeels onbewust en op het diepste niveau zijn ze de drijfveren van iemands fundamentele doel als mens. Sturen al het menselijke gedrag. Allereerst zorgen ze voor de push of kinesthetische drijfkracht met betrekking tot ons handelen. Ten tweede functioneren ze als criteria voor de evaluatie achteraf. Zijn de wijze waarop we beoordelen of iets goed of verkeerd is, geschikt of ongeschikt, enz. Kernwaarden (hooggewaardeerde criteria) Zijn heel belangrijk; hebben te maken met onze identiteit en zijn vaak al onbewust gecreëerd door eenvoudig te kijken naar hoe onze ouders met elkaar omgaan in onze eerste zeven levensjaren. Zijn het meest doordringend. Het meest van invloed zijn diegene waarvan we ons niet bewust zijn. Kernwaarden zijn het meest onbewust van de waarden en waarschijnlijk het belangrijkste als we onze persoonlijkheid definiëren. Ze zijn onze grootste, belangrijkste waarden waaromheen we overtuigingen organiseren. Zie het als een soort mokkenrek waar de overtuigingen aan opgehangen worden. Zijn nominalisaties; denk bijvoorbeeld aan voldoening, zekerheid, vreugde, uitdaging, eerlijkheid. Overtuigingen Zijn gekoppeld of gerelateerd aan waarden. Elke overtuiging is op de een of andere manier gekoppeld aan een bepaalde waarde, die waarschijnlijk onbewust is. Zijn meer bewust aanwezig dan waarden. Zijn generalisaties met betrekking tot onze handelingen en met betrekking tot wat we doen of wat we moeten doen. Zijn beweringen over hoe we menen dat de wereld in elkaar zit. Kernovertuigingen Net zoals je bij waarden kernwaarden hebt, zijn er naast overtuigingen ook kernovertuigingen. Dit zijn overtuigingen die meestal gegroepeerd zijn rond een kernwaarde. Overtuigingensystemen Een overtuigingensysteem is een serie overtuigingen geordend rond een bepaald hooggewaardeerd criterium (= waarde). Attitudes Zijn gebaseerd op groepen van overtuigingen. Zijn het totaal aan waarden en overtuigingen met betrekking tot een bepaald onderwerp. Voorbeelden van waarden Vrijheid Verantwoordelijkheid Deskundigheid Continuïteit Openheid Respect Betrokkenheid Integriteit Liefde Toewijding Erkenning/waardering Aandacht Duidelijkheid Bescheidenheid Competentie Zelfstandigheid Resultaat Voldoening Collegialiteit Klantgerichtheid Loyaliteit Ontspanning Rechtvaardigheid Kwaliteit Succes Geduld Pers. Ontwikkeling Onafhankelijkheid Betrouwbaarheid Groei Humor Flexibiliteit Gelijkwaardigheid Gezondheid Efficiëntie Eerlijkheid Discipline Vernieuwing Zekerheid Oefening 1 In drietallen, 20 minuten per persoon. A stelt de vragen aan B. Bij een drietal observeert C en let deze met name op de non-verbale communicatie en het taalgebruik. Kies een waarde die A heeft waar hij of zij mee wilt werken. Vraag naar specifieke informatie m.b.t. elke afzonderlijke waarde Kalibreer goed. Non-verbaal wordt er zeer veel gecommuniceerd. a. Wat betekent deze waarde ..............voor jou? (complexe equivalentie) b. Waarom is deze waarde belangrijk voor je? a. Waarom nog meer? b. Waarom nog meer? ......... Waarom is [antwoord] belangrijk voor je? (let op benaderen/vermijden in taal; eventuele ontkenningen) c. Welke interne voorstelling heb je bij deze waarde? d. Wat is voor jou de flipside/het tegengestelde van deze waarde? e. Waar en wanneer heb je voor het eerst deze flipside ervaren? (ontdek of er nog onverwerkte negatieve emotie aan verbonden is) Wat zegt [de flipside] jou m.b.t. jouw vader? Wat zegt [de flipside] jou m.b.t. jouw moeder? f. Ontdek hoe de waarde gestuurd wordt. Vraag bijvoorbeeld: voor hoeveel procent wordt het gestuurd door benaderen en voor hoeveel procent door vermijden (oftewel, hoeveel onverwerkte emotie zit er nog achter)? Dit kun je laten aangeven door percentages, bijv. 80/20 – 40/60. g. Welke emotie zit er nog aan vast? Evt: stel je deze waarde voor ZONDER die niet-functionele emotie. Wat levert dat op? VERANDERING VAN WAARDEN Waarden kunnen natuurlijk veranderen. Het zal zijn dat op bepaalde gebieden je in de loop van je leven anders bent gaan denken en andere waarden hebt gevormd. Vroeger stemde je misschien op een andere politieke partij dan dat je nu doet. Misschien ben je in je werk of juist relatie andere dingen belangrijk gaan vinden. Zoals een van de definities van NLP al aangeeft; NLP is het bewustmaken van de onbewuste processen, en dit geldt zeker voor waarden. Alleen al het inzicht in je waarden kan ongelooflijk veel veranderen. Mocht er toch nog behoefte zijn aan meer bewuste verandering kunnen we een aantal methodes beschrijven: Visual Squash Als waarden met elkaar in conflict zijn kun je dit beschouwen als 2 delen (stukken in jezelf) die je met een Visual Squash kunt oplossen. Weghalen vermijdende sturing Als een waarde nog teveel vanuit vermijding gestuurd wordt kun je bijv. met Timeline Therapy ™ of andere methodes (Change Personal History, Reimprinting, Opstellingen) deze sturing verandering. Submodaliteiten Met het werken met submodaliteiten kun je een waarde een hogere plek in de hiërarchie geven. Een mooie oefening om te doen is het veranderen van de positie van een waarde in de waarden hiërarchie. Echter zijn hiervoor een aantal voorwaarden waar we nu niet zo maar van uit mogen gaan. Daarom is er gekozen om met de Visual Squash aan de slag te gaan. Oefening 2 Visual Squash bij conflicten van overtuigingen en waarden 1. Stel vast wat het conflict en de daarbij betrokken onderdelen zijn. Maak bij het opvragen van waarden gebruik van taalpatronen om de waarden, overtuigingen en onderdelen te rangschikken. 2. Vraag elk van de onderdelen om op één van beide handen plaats te nemen. Vorm (of ontdek) het visuele beeld van elk onderdeel. Omschrijf ieder van de onderdelen (het is beter om elk onderdeel te omschrijven in "mensen" termen). 3. Scheid de intentie van het gedrag (herkader elk onderdeel en chunk up zodat ze zich realiseren dat zij dezelfde intentie hebben). Over welke hulpmiddelen beschikt elk onderdeel die voor een ander onderdeel nuttig zouden kunnen zijn om effectiever te zijn? 4. Laat elk van de onderdelen je zeggen welke goede elementen het andere onderdeel bezit. En laat ze bevestigen dat hun conflict het bereiken van hun intentie in de weg staat. 5. Los het conflict op door overeenstemming over samenwerking te verkrijgen (ga hiermee door bij integratie. Eindig hier, indien geen integratie). Wijs erop dat zij in feite meer gemeen hebben dan zij zich realiseren en verkrijg toestemming om te integreren. 6. Vraag hoe zij zouden willen integreren (de handen dienen bij elkaar te worden gebracht. Zo niet, help dan om het beeld te doen instorten zodat alleen het nieuwe beeld overblijft) en vraag de betrokken persoon dan om het visuele beeld van het nieuwe onderdeel te beschrijven. 7. Breng het geïntegreerde beeld naar binnen.
© Copyright 2024 ExpyDoc