Nieuwsbrief 9

NUMMER 9, SEPTEMBER 2014
In dit nummer
Wordt deze nieuwsbrief niet goed weergegeven? Klik hier voor de online versie
Na de vakanties is het goed om elkaar weer even bij te praten wat er ook al weer allemaal gebeurd is en
waar we mee bezig zijn. Dus ook een goed moment om weer eens een Nieuwsbrief uit te doen.
En er is veel gebeurd de afgelopen periode binnen het WGC netwerk. Een goed overzicht van de activiteiten
van het vorig jaar is te vinden in het onlangs door het bestuur vastgestelde WGC Jaarverslag 2013 (download
hier).
Verder in deze Nieuwsbrief veel nieuwe nationale en internationale activiteiten en producten van de afgelopen
maanden. Een gevarieerd beeld van financiering van het waterbeheer in Kenia tot meegroeiconcepten voor
de kust.
Veel leesplezier en ik hoop dat we nu na de vakanties weer uitgerust gezamenlijk verder kunnen bouwen aan
de water governance kennis
Corné Nijburg
Mini symposium Water Governance • WGC zet stappen in Kenia! • Reflectie Slim Watermanagement •
Handreiking Meegroeiconcepten • Water Governance Implementation Program Awash Basin, centraal
Ethiopië • Training course Multi Level Water Governance • WGC brengt partijen samen in de
funderingsproblematiek • Reflectie regionale governance van het Deltaprogramma na 2014 • De ambitie van
Waterschap Vallei en Veluwe om te werken aan samenwerking • Agenda
Mini symposium “Een goede water governance maakt het verschil: in Nederland en
wereldwijd” d.d. 11 september 2014
Afgelopen donderdag vond het eerste mini-symposium over water
governance plaats. Het symposium werd georganiseerd door WGC
i.s.m. NBW-fonds, Unie van Waterschappen en het Tijdschrift Water
Governance.
De circa 70 deelnemers waren een mooi mix van bestuurders,
directieleden en deskundigen. Deze mix kwam ook terug in de dialoog
in de werksessies over sociale innovatie en bewustwording, de waarde
van regionaal waterbeheer en water governance internationaal
De middag begon met een vraaggesprek over de Building Blocks for
good water governance, OESO en het drie lagen model (Herman
Havekes/Maarten Hofstra/Bart Teeuwen), gevolgd door een aantal
1
inspirerende verhalen over de internationale toepassing van de Assessment tool (Case study Jemen door
Daphina Misiedjan (Universiteit Utrecht), Water governance en het Mekong Deltaplan in Vietnam door Stefan
Kuks (Waterschap Vechtstromen) en de Water governance in het Maasstroomgebied door Lambert Verheijen
(Waterschap Aa en Maas).
De middag werd afgesloten door Annemieke Nijhof (Tauw) met een heldere kijk op besturen in de toekomst.
Met uitspraken als "besturen verschuift van macht naar kracht" en "bestuurlijk Nederland is te druk, mensen
met tijd besturen" heeft ze de deelnemers wat voedsel tot nadenken meegegeven.
Tijdens de netwerkborrel na afloop bleek dat men vaker rond specifieke water governance onderwerpen met
deze zeer inspirerende mix van deelnemers in dialoog wil.
Het was dus zeker niet het laatste mini-symposium water governance!
WGC zet stappen in Kenia!
In april van dit jaar is wederom een missie met
vertegenwoordigers van waterschappen (Noorderzijlvest en
Stichtse Rijnlanden) en het WGC naar Kenia geweest. Door de
samenwerkende partijen wordt in het kader van het IWRAP
programma de ontwikkeling van het subregionaal kantoor van
Water Rescources Management Authority (WRMA) Naivasha en
hun samenwerking met Water Resources User Associations
(WRUAs) ondersteund.
Rond het Lake Naivasha is een groot aantal bloemenkwekers
gevestigd dat zich inmiddels tot ware multinationals heeft
ontwikkeld. Voor Kenia is het gebied rond Lake Naivasha dan
ook van groot economisch belang. Zo werken in sommige
farms meer dan 10.000 mensen. Dit brengt grote uitdagingen
met zich mee op het gebied van waterbeheer. Niet alleen
watertekorten, maar ook overstromingen en verontreiniging van water met pesticiden en stedelijk afval
komen hier voor. WRMA Naivasha is verantwoordelijk voor het kwalitatieve en kwalitatieve waterbeheer in dit
voor Kenia in economisch opzicht zeer belangrijk gebied.
Doel van de missie was om governance competenties op het gebied van vergunningverlening, handhaving en
toezicht, waterkwaliteit, bekostiging en financieel management verder te vergroten. Tijdens de missie zijn op
alle niveaus - van de lokale boer tot de ambtelijke top - gesprekken gevoerd en zijn workshops georganiseerd
en geleid. Op al deze terreinen zijn stappen voorwaarts gemaakt en worden concrete verbeterstappen
geformuleerd en geïmplementeerd. Zo zijn business cases benoemd die WRMA Naivasha gaat uitwerken op
het gebied van interne procesvoering en bekostiging van het waterbeheer.
Namens het WGC nam Robert van Cleef (Sterk Consulting) aan deze missie deel.
Reflectie Slim Watermanagement
Voor de zomer heeft het WGC op twee momenten een reflectie geleverd op de governance vragen binnen het
programma Slim Watermanagement van RWS en de waterschappen.
Slim Watermanagement heeft tot doel (zoet)watertekort en wateroverlast te verminderen door de
beschikbare capaciteit van het gehele watersysteem beter en duurzamer te benutten. Het gehele
watersysteem betekent samenwerken over de (beheer)grenzen heen. Het is een optimalisatie van het
operationeel waterbeheer. Bij hoogwater gaat het om het benutten van de bufferruimte in het watersysteem.
Bij (dreigend) watertekort gaat het om het goed verdelen van het water van de juiste kwaliteit voor de
2
gebruiksfuncties, tot en met de laatste kubieke meter water. Voor dit laatste is Slim Watermanagement als
maatregel in het Deltaplan Zoetwater opgenomen.
Door het verbinden van de beheergebieden van de verschillende beheerdeers kunnen we deze optimalisatie
bereiken. Dat begint met data uitwisselen, waarvoor het programma Digitale Delta een basis legt. Hiermee
kunnen beslissingsondersteunende systemen adviseren over de sturing van water. Maar met deze
uitwisseling en systemen hebben we nog geen afgestemd en optimaal waterbeheer. Juist bij het maken van
deze technische stappen hebben we mensen nodig die kunnen interpreteren, bijsturen en afwegingen maken.
Slim Watermanagement is dus ook vooral een water governance vraag.
Lees meer....
Handreiking Meegroeiconcepten
In de Nationale Visie Kust werd het ‘meegroeiprincipe’ gepresenteerd. Door waterkeringen integraal mee te
laten meegroeien met de zeespiegel, realiseren we een veilige, economisch sterke en aantrekkelijk kust. Op
veel plekken langs de kust spelen naast veiligheid ook andere ontwikkelingen een rol. Zo is ruimtelijke
ontwikkeling vaak al op korte termijn noodzakelijk, terwijl de ingrepen voor de veiligheid pas veel later nodig
zijn. De Handreiking Meegroeiconcepten, die in juli is verschenen, geeft concrete stappen om veiligheid en
ruimtelijke ontwikkeling gezamenlijk aan te pakken, zodat ze elkaar in de toekomst niet in de weg zitten.
Hiermee worden desinvesteringen en inpassingsproblemen voorkomen.
In twee masterclasses is in opdracht van DP Kust door het
Water Governance Centre in samenwerking met Atelier1:1,
Deltares en TNO, met enkele actieve kustgemeenten een aantal
stappen van de handreiking verder doorontwikkeld. Het
uitwerken van een ‘ontwikkelpad’ is één van die stappen. Langs
twee tijdlijnen worden de verschillende opgaven in de
ruimtelijke ontwikkeling en veiligheid in beeld gebracht.
Daarmee wordt duidelijk tussen welke opgaven een verband
gelegd kan worden. Deze verbanden noemen we
steppingstones. In een volgende stap wordt ingezoomd op de
steppingstones en wordt gekeken welke besluiten nodig zijn,
welke partners betrokken moeten worden en hoe de
financiering van de grond kan komen. Belangrijk aspect daarbij
is hoe het lange termijn doel vast te houden in een omgeving
waar bestuurders en omgevingsfactoren steeds veranderen
en hoe je omgaat met de risico’s.
Bij het bewerkstelligen van een integrale aanpak is het devies: al doende leert men, van elkaar en met elkaar
en het blijft maatwerk, er bestaat geen blauwdruk. De Handreiking vormt dan ook een aanzet om in de
praktijk gezamenlijk kennis en ervaring te delen en het werken met meegroeiconcepten verder te
ontwikkelen en te borgen. De Handreiking Meegroeiconcepten is te downloaden via: www.kustkennis.nl
Water Governance Implementation Program Awash Basin, centraal Ethiopië
Sinds maart 2013 werken de Ethiopische Awash Basin Authority en het Ministerie van Water, Irrigatie en
Energie samen met Dutch Water Authorities (m.n. waterschap Zuiderzeeland) aan het opzetten van een
Water Governance Programma voor de Awash Basin. Het WGC is hierbij van meet af aan betrokken, vorig
jaar voor het uitvoeren van een Water Governance Capacity Assessment volgens de WGC methode en het
selecteren van de prioritaire uitdagingen en momenteel voor het formuleren van de interventies. De
interventies zullen worden gericht op de stapsgewijze zelfontwikkeling van de Awash Basin Authority in de
komende vier jaren tot:
1. a good policy developer and planner,
3
2. a good coördinator,
3. good information provider, en
4. a good regulator.
Lees meer....
Training course Multi Level Water Governance
(juni/juli 2014)
The Hague Academy for Local Governance heeft in nauwe
samenwerking met het WGC van 30 juni tot en met 11 juli 2014
in Den Haag voor de eerste maal een internationale cursus
Multilevel Water Governance georganiseerd. Deze cursus is
speciaal opgezet voor buitenlandse water experts en is
toegesneden op de water governance aspecten van het
waterbeheer. Het WGC boekje "Building Blocks for good water
governance" vormde de rode draad van de cursus.
Aan de cursus werd deelgenomen door een twaalftal personen uit Ethiopïe, Egypte, Myanmar, Zuid-Afrika en
Engeland. Eén van de cursisten is werkzaam op de Nederlandse ambassade te Kenia.
Lees meer....
WGC brengt partijen samen in de funderingsproblematiek
In het Deltaprogramma werken Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen samen met
maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en kennisinstituten om maatregelen voor te bereiden en uit te
werken die ervoor zorgen dat Nederland een veilige delta blijft waar voldoende zoet water beschikbaar is. Het
Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (DPNH) houdt zich bezig met de manier waarop steden en
dorpen in ruimtelijke ontwikkelingen met ondergrond, water en klimaat rekening kunnen houden.
Een van de belangrijke uitdagingen voor het stedelijk gebied is het voorkomen van grondwateronderlast.
Grondwateronderlast kan leiden tot schade aan woningen (houten palen) en stedelijke infrastructuur. Deze
schade kan oplopen tot ca. 40 miljard euro.
Het WGC en haar netwerkpartners Ambient en Sterk Consulting hebben het DPNH ondersteund bij de
uitvoering van één van de acties van Manifest Klimaatbestendige stad (artikel 19). Centraal hierin stond het
organiseren van een traject voor het gezamenlijk formuleren van een gedragen en effectieve aanpak voor
preventie van toekomstige funderingsschade’. Naast de verschillende overheden zijn in dit traject een groot
aantal belanghebbenden betrokken in het door het WGC opgetuigde proces zoals banken, corporaties en
kennisinstellingen. Doel van dit proces was partijen gezamenlijk een agenda op te laten stellen en stappen te
laten zetten om in de toekomst de funderingsproblematiek doelmatiger aan te kunnen pakken en
tegelijkertijd toekomstige schade te voorkomen
Inmiddels wordt gewerkt aan het ontsluiten van alle in dit traject gegenereerde kennis en informatie en wordt
het sluiten van regionale deals begeleid. Deze deals zullen deel uit maken van de Intentieverklaring
Ruimtelijke Adaptatie die in oktober gepubliceerd zal worden.
Reflectie regionale governance van het Deltaprogramma na 2014
Op 11 april 2014 heeft het WGC een reflectiesessie georganiseerd over de regionale governance van het
Deltaprogramma na 2014. Tijdens de workshop is met managers van deelprogramma’s, vertegenwoordigers
van de Adviescommissie Water en geïnteresseerden uit de kenniswereld geïnventariseerd wat er leeft in een
aantal deelprogramma’s. Er zijn ideeën en opvattingen besproken over hoe met governance om te gaan na
4
2014. Wat behoud je? Wat laat je weg? Wat versterk je? Wat herstel je?
Lees meer in het verslag ....
De ambitie van Waterschap Vallei en Veluwe om te werken aan samenwerking
Het WGC is gevraagd om het waterschap op een lerende manier meer inzicht te geven in extern partnerschap
en interne samenwerking. In dit project dat tezamen met onze netwerkpartners Tauw en Twynstra Gudde is
uitgevoerd, is hierbij gereflecteerd op twee concrete en urgente cases, de RWZI Terwolde en de Enka‐pluim.
Er is gewerkt met een vorm van ‘actie leren’. Na een interne startbijeenkomst waarin de vraag en
verwachtingen zijn uitgediept zijn er per case (a) interviews afgenomen met zowel medewerkers vanuit het
waterschap als vanuit de partners en (b) is er een reflectiesessie gehouden met bij de cases betrokken
partijen. De leerervaringen uit de twee cases zijn input geweest voor de meer generieke reflectie op
partnerschap binnen het waterschap.
In de reflectiesessies heeft het waterschap, aan de hand van 2 bestudeerde casus, 12 leervragen
geformuleerd en gezocht naar antwoorden en effectieve werkwijzen. Bij de uitdieping van en de samenhang
tussen de vragen is het samenwerkingsmodel gebruikt van Kaats en Opheij.
Download reflectieverslag...
Agenda
start 30 september
start 3 oktober
24-26 september
Leergang Werken aan Water(6 dagen)
Voor meer informatie en inschrijven
6-daagse) Masterclass Water Governance Erasmus Academie
Voor meer informatie en inschrijven
International Conference: Deltas in Time of Climate Change
Voor meer informatie en inschrijven
WGC - www.watergovernancecentre.nl
Klik hier om u aan te melden voor ontvangst van deze nieuwsbrief
5

Download Report