Factsheet Een gezond binnenmilieu (178.9 KB)

Een gezond binnenmilieu
We brengen het grootste gedeelte van de dag binnenhuis door. De kwaliteit van
de lucht in de woning (het binnenmilieu) is daarom erg belangrijk. Bij
milieuverontreiniging denkt u vaak aan het milieu buitenshuis. Terwijl de lucht
in huis vaak ernstiger verontreinigd is dan de buitenlucht. Dagelijkse
activiteiten zoals afwassen, koken en douchen kunnen uw woning met vocht en
schadelijke stoffen verontreinigen. Een verontreinigd binnenmilieu kan
gezondheidsklachten veroorzaken, zoals hoofdpijn, misselijkheid en
luchtwegklachten. U kunt zelf veel doen om de kwaliteit van de lucht in uw
woning te verbeteren. In deze folder vindt u informatie over enkele bronnen
van verontreiniging in de woning en gezondheidsklachten die kunnen optreden.
Ook staan er tips in hoe u door ventileren en luchten schadelijke stoffen uit uw
woning kunt verwijderen en gezondheidsklachten kunt voorkomen.
Wat is een gezond binnenmilieu?
De kwaliteit van het milieu in de woning wordt vooral bepaald door:
· De woning zelf; bijvoorbeeld de ventilatievoorzieningen en
isolatievoorzieningen, bouwtechnische aspecten en toegepaste
bouwmaterialen.
· Bewonersgedrag: hoe ventileert u en wat zijn uw leefgewoonten.
In deze folder staat wat u als
bewoner zelf kunt doen om problemen te voorkomen en hoe u ze kunt oplossen. Deze
folder gaat dus over het bewonersgedrag.
Het binnenmilieu is gezond als:
· de lucht schoon is,
· het niet te vochtig is, de temperatuur aangenaam is (18 à 20°C).
De
·
·
·
·
·
·
belangrijkste bronnen van verontreiniging in huis zijn:
roken
vocht
huisdieren
gasfornuizen en geisers
open haarden en houtkachels
doe-het-zelven
Bronnen van verontreiniging
Roken
Roken verontreinigt de lucht in uw woning met allerlei schadelijke stoffen. In woningen
waar gerookt wordt zweven bovendien veel meer fijne stofdeeltjes in de lucht. Deze
deeltjes kunnen de klachten als gevolg van astma en bronchitis verergeren. Dit effect
wordt versterkt door irriterende bestanddelen van de rook, zoals formaldehyde en
ammoniak.
De beste oplossing is om in huis niet te roken. Als er toch gerookt wordt, zet dan een
raam open.
Inhoud: oktober 2009 Aanpassing: juli 2014
Vocht
Mensen en dieren produceren vocht wanneer zij ademen en zweten. Ook het water van
kamerplanten komt door verdamping in de woning. Daarnaast veroorzaken koken,
afwassen, douchen en drogen ook veel vocht. Een gezin van vier personen produceert op
een dag tussen de 7 en 14 liter water. Wanneer dit vocht onvoldoende wordt afgevoerd,
kunnen op den duur vochtproblemen ontstaan. Een hoog vochtgehalte kunt u herkennen
aan beslagen ramen, vocht- en schimmelplekken en een onprettig, klam klimaat in de
woning.
Vocht bevordert de groei van huisstofmijten en schimmels. Veel mensen zijn allergisch
voor de uitwerpselen van huisstofmijten.
Deze allergie kan luchtwegklachten veroorzaken. Ook voor schimmels kunnen mensen
allergisch zijn. Het inademen van schimmelsporen of deeltjes kan neusverkoudheid en
een verergering van de klachten bij astma en bronchitis tot gevolg hebben.
Ventileer 24 uur per dag. Zet tijdens en na het koken een raam open. Maak de muren en
de vloer droog na het douchen en zet tenminste een uur het raam open. Als u de was
binnen droogt, ventileer dan goed. Slaap met het raam open en lucht ’s ochtends een
half uur. Als er veel mensen in een ruimte zijn, zet dan een raam open. Zorg voor een
temperatuur overdag tussen de 18 à 20 °c en ’s nachts op ongeveer 15°. Dit laatste
voorkomt condensvorming in de woning.
Huisdieren
Huisdieren verspreiden haren en huidschilfers. Sommige mensen zijn hier allergisch
voor. Effecten die kunnen optreden zijn onder andere: loopneus, niesbuien, een
verstopte neus, jeukende en tranende ogen, huiduitslag en soms eczeem.
Neem een gladde vloerbedekking. Reinig met een vochtige of stofbindende doek.
Gasfornuizen en geisers
Bij het gebruik van gasfornuizen en geisers ontstaan verbrandingsgassen, zoals
stikstofdioxide. Het gebruik van een afvoerloze geiser is een belangrijke bron van het
stikstofdioxide. Stikstofdioxide kan bij kinderen en mensen die gevoelig zijn voor
luchtwegklachten, een grotere kans op klachten als kortademigheid, hoesten of een
loopneus geven. Door onvolledige verbranding kan er ook koolmonoxide ontstaan. U
herkent dit aan de kleur van de vlam. Bij een goede verbranding is de vlam blauw; bij
onvolledige verbranding is de vlam geel en flakkert. Het inademen van koolmonoxide
kan hoofdpijn, sufheid of bewusteloosheid veroorzaken. Deze effecten treden sluipend
op, omdat het een geur- en smaakloos gas is. Ieder jaar sterven gemiddeld 15 mensen
aan koolmonoxidevergiftiging.
Ventileer extra als u gebruik maakt van gasfornuis of geiser. Laat de geiser jaarlijks
controleren en schoonmaken en laat, zo mogelijk, een afvoer op de geiser aanbrengen.
Open haarden en houtkachels
Bij het stoken van een open haard of houtkachel ontstaan onder andere teerachtige
stoffen en fijn stof. Deze zijn schadelijk voor de longen. De verontreinigingen worden
niet alleen in het huis, maar ook rondom de woning verspreid.
Stook alleen droog, onbehandeld hout. Stook niet bij windstil weer. Laat minimaal één
keer per jaar de schoorsteen vegen. Goede ventilatie tijdens het gebruik voorkomt
ophoping van schadelijke stoffen in de woning.
Inhoud: oktober 2009 Aanpassing: juli 2014
Doe-het-zelven
Bij doe-het-zelven en (ver)bouwen kunnen schadelijke stoffen vrijkomen. Bij boren,
zagen en schuren komt veel stof vrij. Stofdeeltjes kunnen gemakkelijk worden
ingeademd. Het stof kan de ogen en luchtwegen irriteren. Bij het verwerken van
isolatiematerialen kunnen veel vezels vrijkomen die de ogen en luchtwegen kunnen
irriteren.
Verf, lijm en lak bevatten oplosmiddelen. Deze komen vrij als verf droogt. Een hoge
concentratie van deze stoffen in de lucht, prikkelt de slijmvliezen van de ogen, neus en
keel. Sommige schoonmaakmiddelen bevatten chloor, dat giftig kan zijn. Uit nieuwe
meubels en stoffering kunnen gasvormige stoffen vrijkomen. Sommige mensen kunnen
door deze gassen gezondheidsklachten krijgen, waaronder hoofdpijn en geïrriteerde
ogen.
Gebruik producten op waterbasis. Vervang chloor, geurblokjes en bestrijdingsmiddelen
door minder schadelijke stoffen. Wanneer u gaat boren, zagen of schuren maakt dan het
materiaal voor het bewerken nat. Werk indien mogelijk buiten. Wanneer u binnen aan de
slag gaat, ventileer dan goed.
Wat kunt u zelf doen om gezondheidsklachten te voorkomen?
Ventileren
Ventileren is het voortdurend verversen van de lucht in uw woning. Door te ventileren
gaat de verontreinigde stof naar buien en komt er frisse lucht binnen. Door goed te
ventileren kunt u veel problemen voorkomen. Normaal gesproken is, vooral ’s winters,
de buitenlucht droger dan de binnenlucht. Door te ventileren wordt vochtige binnenlucht
vervangen door koude, droge buitenlucht. De koude buitenlucht bevat dus minder vocht
dan de warme binnenlucht. Wanneer de koude buitenlucht die binnengekomen is, wordt
opgewarmd tot kamertemperatuur, dan zal deze lucht het vocht uit de woning opnemen.
U ventileert door ventilatieroosters of ramen op een kier tegen elkaar open te zetten.
Sommige huizen hebben mechanische ventilatie. Dit systeem moet zorgvuldig worden
afgesteld en moet continu afzuigen voor een goede werking. Schakel dit systeem niet
uit.
Extra ventileren is van belang als de ramen binnen langdurig beslagen zijn of als er
schimmel of vochtplekken op de muur zitten. Ook is het noodzakelijk extra te ventileren
als de lucht in een kamer of in de woning muf ruikt of klam aanvoelt.
Luchten
Luchten is iets anders dan ventileren. Bij luchten worden ramen of deuren extra
opengezet. Zo kunt u snel veel vocht en schadelijke stoffen kwijtraken. Het dagelijks
gedurende een half uur luchten van alle woonvertrekken is voldoende. Goede momenten
om te luchten zijn ’s ochtends bij het opstaan, als de woning nog niet opgewarmd is. En
’s avonds voor het naar bed gaan, wanneer de thermostaat toch al lager wordt gezet.
Verder is luchten belangrijk als u huishoudelijk werk doen. Extra luchten is bijvoorbeeld
belangrijk bij klussen in huis, koken, douchen, was drogen in huis en tijdens het branden
van de openhaard of houtkachel.
Wanneer kunt u bij ons terecht?
De GGD adviseert uitgebreid op het gebied van binnenmilieu. Daarvoor voert de GGD
een uitgebreide klachtenregistratie en inspectie in de woning uit. Wij kijken dan naar de
ventilatiemogelijkheden en het ventilatiegedrag van bewoners. Soms voeren we daarvoor
een meting uit, bijvoorbeeld naar luchtvochtigheid en de concentratie kooldioxide, om
het advies te ondersteunen. Aan sommige metingen zijn kosten verbonden. De
uitkomsten van de inspectie komen in een rapport, waarin ook praktische adviezen
staan. Het Team Milieu en Gezondheid van de GGD regio Utrecht is zowel
telefonisch als per mail te bereiken via: 030- 850 78 79 of [email protected].
Inhoud: oktober 2009 Aanpassing: juli 2014