PERSBERICHT Wereldtuberculosedag (TBC) - 24 maart 2014

PERSBERICHT
Wereldtuberculosedag (TBC) - 24 maart 2014
In 2012 werden in Vlaanderen 415 meldingen van tuberculose ontvangen. De dalende trend die we al
een aantal jaren zien zet zich dus verder.
“Gezien de sterke link tussen tuberculose en armoede hadden we eigenlijk wel een stijging verwacht.
Deze zien we voorlopig niet. Mogelijks omdat ons land zich niet heeft laten verleiden tot het zwaar
besparen in sociale zekerheid en gezondheidsbudgetten. Landen die dat wel deden komen veel slechter
uit de economische crisis ”, zegt dr. Wouter Arrazola de Oñate van de Vlaamse Vereniging voor
Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT).
Ondanks de dalende trend in ons land, blijft de incidentie in onze grootsteden drie tot vier keer hoger
dan het gemiddelde. Controlemaatregelen moeten rekening houden met de diversiteit van de stedelijke
bevolking. Dit laatste zal extra inspanningen vragen op lokaal en regionaal niveau. “De Vlaamse overheid
(Agentschap Zorg & Gezondheid) deed hiervoor reeds een extra budgettaire inspanning voor de jaren
2012-2016. Brussel blijft echter een regio waar extra financiële middelen nodig zijn voor een kwalitatieve
tuberculose bestrijding willen we ook daar een daling van de incidentie kunnen bekomen”.
Multi Drug Resistente (MDR) tuberculose is een andere bedreiging voor de eliminatie van tuberculose in
de wereld. Er is nood aan efficiënteremedicijnen met een korter behandelingsschema en aan vaccins.
Hiervoor zijn belangrijke investeringen in onderzoek nodig.
Tuberculose in Vlaanderen en in België
In 2012 werden in Vlaanderen 415 gevallen van tuberculose gemeld wat een incidentie geeft van 6,5 per
100.000. De incidentie in Wallonië (7,3 per 100 000) was erg vergelijkbaar. Brussel Hoofdstad daarentegen
had met 27,4/100.000 een veel hogere incidentie. De voorlopige cijfers van 2013laten geen grote
veranderingenzien met een maximum van 431 meldingen in Vlaanderen.
(dit aantal gaat met grote zekerheid nog omlaag, o.a. dubbele meldingen en herziene diagnoses moeten nog verwijderd worden).
Grootstedelijke karakter
Dat er een groot verschil is tussen het Brussels Gewest en de twee andere regio’s is typisch omdat Brussel
volledig uit grootstedelijk gebied bestaat met veel kansarmen. Hetzelfde geldt voor de stad Antwerpen met
een incidentie van rond de 20 per 100.000, wat toch ook 3 maal hoger is dan de rest van Vlaanderen. De
VRGT nam samen met het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) deel aan het
opstellen van “aanbevelingen” voor wat steden zouden moeten doen om tuberculose nog beter te
bestrijden. Deze werden recent gepubliceerd in Eurosurveillance.
Ref: van Hest N, Aldridge R, de Vries G, Sandgren A, Hauer B5, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L, Caylà JA, Story A, Antoine D,
Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Abubakar I “Tuberculosis Control in Big Cities and Urban Risk Groups in the European Union: a consensus statement”
Eurosurveillance, volume 19, issue 9, 06 march 2014 http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20728
Brussel
Waalse Gem.
Vlaamse Gem.
België
/100.000. N
/100.000. N
/100.000.
N
/100.000.
N
2010
34,6
377
7,9
277
7,4
461
10,3
1.115
2011
31,4
351
7,8
276
6,6
417
9,5
1.044
2012
27,4
312
7,3
260
6,5
415
8,9
987
Elk jaar worden in België ongeveer 1.000 nieuwe gevallen geregistreerd, dat zijn er ongeveer 3 per dag.
Hoewel dit veel kan lijken behoren we daarmee tot de landen met de laagste incidenties in de wereld. Sinds
1980 zien we ook een gestage daling (grafiek met incidenties tot en met 2012):
30
28,8
28,0
26,9
25
22,2
21,8
19,8
20
19,2
18,0
/100 000
16,1
16,6
15,8
14,9 15,1
14,6
15
13,3
13,6 13,3
12,7
11,8
12,4
12,8 12,9 12,7
11,8
10,9
11,0 10,7
9,7 9,4 9,5
10
10,3
9,5
8,9
5
0
1980
1985
1990
1995
projectie
2000
2005
2010
reele waarden
Multiresistentie
Het BELTA-TBnet project, met steun van het RIZIV, garandeert dat er voor niemand op ons grondgebied een
financiële drempel bestaat voor toegang tot diagnose en behandeling van tuberculose Het project volgt ook
alle gevallen van Multi Drug Resistente tuberculose (MDR) van nabij op. Waar MDR op het Europese
continent een groot probleem is, is dit in België de laatste 8 jaar stabiel. Het percentage MDR patiënten
bedraagttussen 1,5% en 2%. In 2012 waren er 20 nieuwe gevallen, in 2013 waren dit er 15.
Niettegenstaande de moeilijke en zeer langdurige behandeling zijn de behandelingsresultaten van deze
gevallen in België goed te noemen. Het project wordt als voorbeeld van “best practice” gezien bij de
Europese collega’s.
Nationaal tuberculose plan
In 2013 tekenden alle overheden van dit land een protocolakkoord voor de planmatige aanpak van
tuberculose met meer onderlinge coördinatie, samenwerking en synergie. Zo zal onder andere een
opvangstructuur gecreëerd worden voor het verlengd ziekenhuisverblijf voor MDR-patiënten. De
doelstellingen hiervan zijn: de transmurale zorg verzekeren, het voorkomen van transmissie, het opvolgen
van de langdurige behandeling met het verlenen van de nodige steun (sociaal, psychisch, …) ter
bevordering van de therapietrouw.
Onderzoek naar nieuwe antibiotica,diagnosemiddelen en vaccins
De ontwikkeling van nieuwe antibiotica te samen met nieuwe diagnosemiddelen en vaccins zijn nodig om
de strijd tegen TB te winnen en uiteindelijk te elimineren. Hiervoor zal men de nodige stimulansen moeten
voorzien om dit onderzoek aan te moedigen.
Over tuberculose
Tuberculose is een besmettelijke ziekte, veroorzaakt door de tuberkelbacterie of de bacil van Koch. De
meest voorkomende vorm is longtuberculose. Iemand die een besmettelijke longtuberculose heeft, brengt
bacteriën in de lucht die personen in zijn omgeving kunnen inademen.In 2012 waren 16,3% van de gemelde
gevallen in Vlaanderen van extrapulmonaire aard. Tuberculose kan ook andere organen treffen. We
spreken dan over extrapulmonaire tuberculose wat zelden besmettelijk is. In 2012 waren 36,4% van de
gemelde gevallen in Vlaanderen van extrapulmonaire aard en 10,4% was een niet-besmettelijke
longtuberculose (46,8% was dus niet besmettelijk).
Jonge kinderen en mensen met een verminderde weerstand zijn gevoeliger voor de ziekte. Volgens de
huidige gegevens zijn de voornaamste risicogroepen voor het ontwikkelen van tuberculose:mensen
afkomstig uit een land waar nog veel tuberculose voorkomt, gedetineerden ofmensen met een
vermindering van de immuniteit of afweer. Een verminderde afweer kan veroorzaakt worden door vele
factoren zoals een ernstige lichamelijke aandoening, druggebruik, alcoholmisbruik, leven in armoedige
omstandigheden.In 2012 kwam 10,5% van de tuberculosepatiënten voor bij asielzoekers en 6,7% bij
mensen zonder de juiste papieren. Omgekeerd behoort de overgrote meerderheid, 72,8% van de
patiënten, dus niét tot één van deze 2 bevolkingsgroepen. Tuberculose is de sociale ziekte bij uitstek en
sterk gerelateerd aan armoede. De epidemiologie van de ziekte wordt ook wel gezien als een socioeconomische barometer.
De ziekte kan enkel uitgeroeid worden als er ook op internationaal vlak samengewerkt wordt en als elke
lidstaat op een behoorlijke manier bijdraagt aan het Global Fund for AIDS, Tuberculosis and Malaria.
Een goede tuberculosebestrijding
In ons land werken we al meer dan 80 jaren aan tuberculosebestrijding. Artsen en verpleegkundigen
infectieziektebestrijding van de afdeling Toezicht Volksgezondheid van het Vlaams Agentschap Zorg en
Gezondheid ontvangen de meldingen van tuberculose en organiseren het bron- en contactonderzoek rond
elk besmettelijk geval. De VRGT zorgt voor laagdrempelige dienstverlening, de screening van risicogroepen,
vorming en voorlichting van (para-)medici en intermediairen die werken met risicogroepen,voor supervisie
van mensen onder behandeling. Vlaams minister van Volksgezondheid en het Vlaams Agentschap Zorg en
Gezondheid sloten hiervoor in 2012 een nieuwe vijfjarige beheersovereenkomst (2012-2016) af met de
VRGT.
Meer informatie: www.vrgt.be en www.zorg-en-gezondheid.be
Perscontacten:
Dr. Wouter Arrazola de Oñate, medisch directeur VRGT, tel. 02 5106090 , gsm 0476 375021
Ria Vandenreyt, Woordvoerder Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, gsm 0479 998205