Wie funderings - Vereniging Eigen Huis

Iedereen is verantwoordelijk, niemand betaalt
Wie funderingsproblemen
heeft vindt
nergens steun
Door lagere grondwaterstanden zijn de fundamenten van
zo’n 250 duizend woningen drooggevallen en aangetast.
Hoewel huiseigenaren daar niets aan kunnen doen, draaien
ze wel op voor de schade. Gemiddeld 60 duizend euro.
TEKST GONNIE OUSSOREN BEELD RON DE GRUIJL PORTRET CHRIS BONIS
18 eigen huis magazine feb 2014
eigen huis magazine nov 2012 19
Kopen in
risicogebied
'Z
ie: hier loopt het scheef
af.’ Rene Hibels wijst
naar de vloer van zijn
woning in Dordrecht.
Zijn huis is, net als alle
andere in de straat, ernstig verzakt
door funderingsproblemen. Hibels
toont scheuren in muren, klemmende ramen, de vloer die hij zelf maar
met stalen balken heeft gestut, om de
boel enigszins recht te krijgen. Hij
heeft 50 duizend euro nodig om de
boel te herstellen en is tijdelijk bij zijn
vriendin ingetrokken omdat zijn huis
onbewoonbaar is. ‘En dan heb ik nog
één van de betere panden.’ Bij het huis
van de buren hangt de deur scheef in
de sponning, en de gevel is gescheurd.
‘Die man is ook nog net z’n baan kwijt.’
De situatie van Rene en zijn buurtgenoten staat niet op zichzelf. In Nederland lopen zo’n 400 duizend panden gevaar; één miljoen mensen. De
problemen doen zich vooral voor in
vooroorlogse woningen in het noorden en westen van het land en in de
riviergebieden. Bij het heien in de
klei- en veengrond hier, werden vroeger vaak houten palen gebruikt. Als
die droog komen te staan, bijvoorbeeld
door bodemdaling, ontstaat de schimmelaantasting paalrot. Dit is het meest
20 eigen huis magazine feb 2014
voorkomende funderingsprobleem in
Nederland. Door paalrot vermindert
de draagkracht van het huis en verzakt
het. De acht gemeentes waar funderingsgebreken het meest voorkomen
zijn Zaanstad, Dordrecht, Schiedam,
Leiden, Gouda, Rotterdam, Amsterdam en Haarlem.
Niet schuldig, wel betalen
Funderingsproblemen zijn niet nieuw,
maar er is wel steeds meer aandacht
voor. Dat is te danken aan het onderzoeksrapport van Deltares, dat in
maart 2012 in opdracht van de Rijksoverheid verscheen. Het rapport stelt
dat als de verlaging van de grondwaterstand geen halt wordt toegeroepen,
de schade als gevolg van funderingsproblemen kan oplopen tot 40 miljard
euro in de toekomst. Hoewel woningeigenaren vaak niets kunnen doen
om funderingsschade te voorkomen,
zijn ze wettelijk wel verantwoordelijk
voor hun huis én de fundering. Herstelkosten liggen gemiddeld op 60
duizend euro per woning. Weinig
mensen kunnen dat bedrag ophoesten.
Tot voor kort kon een gedupeerde met
een lening via het Stimuleringsfonds
Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) noodzakelijk herstel
Een huis kopen in risicogebied?
Geef uw ogen goed de kost, u
heeft onderzoeksplicht. Kijk ook
naar de andere huizen in de straat
of wijk. Ziet u scheuren of scheefstand? Een bouwkundige let ook
op zulke signalen bij een aankoopkeuring (eigenhuismagazine.nl/
keuringen). Schakel bij twijfel een
constructeur in of doe navraag bij
Bouw en Woningtoezicht van de
gemeente. Zet geen handtekening
onder een (voorlopig) koopcontract voordat u weet hoe het gesteld is met de fundering.
Wilt u een huis verkopen en u
woont in een risicogebied? Besef
dan dat u informatieplicht heeft.
Zoek uit wat voor fundering er onder de grond zit. Heeft u een woning met een houten fundering en
twijfelt u? Laat dan, eventueel met
de potentiële koper, een funderingsonderzoek uitvoeren. Kijk op
de site van KCAF (kcaf.nl) voor
meer informatie over de funderingsproblematiek.
financieren. Inmiddels zijn de faciliteiten via de SVn beperkt. Door de
crisis en door verscherpte wet- en
regelgeving verstrekken banken ook
niet zo makkelijk meer een lening, en
veel gemeentes hebben de geldkraan
dichtgedraaid. ‘Of een gemeente wel
of niet actief is, heeft ook te maken
met de lokale politiek’, zegt Dick de
Jong, woordvoerder van het Kennis
Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). ‘Als er toevallig een
wethouder zit die begaan is met de
problematiek, is dat gunstig.’ Zo zijn
in de gemeente Dordrecht de afgelopen vijftien jaar achthonderd huizen
met een slechte fundering aangepakt,
dankzij door de lokale overheid verstrekte laagrentende leningen. De
gemeente nam ook de funderingsonderzoekskosten voor haar rekening,
en er was een vangnet voor diegenen
die de lening niet konden betalen.
Dordrecht heeft het project bewust
beperkt in tijd, zodat eigenaren niet
zouden wachten met de aanpak. Wethouder Rinette Reynvaan van Wonen,
Leefbaarheid en Sport wil meedenken
over een nieuwe landelijke regeling.
‘Er moeten nog 450 panden worden
aangepakt in Dordt. Ik wil mijn kop
niet in het zand steken en dat moeten
andere gemeentes ook niet doen. Want
het probleem gaat niet vanzelf over.’
Rene Hibels heeft de pech dat hij net
één van die 450 panden bewoont. Nu
de laagrentende lening in Dordrecht
is stopgezet, moet hij maar zien hoe
hij aan het geld komt. ‘Je staat met je
rug tegen de muur.’ Samen met buurtbewoners probeert hij een werkgroep
op te zetten. ‘Maar voordat daadwerkelijk iets is geregeld, ben je alweer
maanden verder. En de schade neemt
ondertussen alleen maar toe.’
Wiens taak is het?
De oplossing voor de funderingsproblematiek is dus een financieringskwestie. Herstelmogelijkheden zijn
er wel, geld niet. Er moet ook nog een
debat worden gevoerd over waar de
verantwoordelijkheid moet liggen.
Om paalrot te voorkomen, moet het
grondwaterpeil bijvoorbeeld op de
juiste manier worden geregeld. Maar
wiens taak is dat? Gemeentes hebben
een zorgplicht voor het grondwater,
maar die houdt op aan de erfgrens.
Een woningeigenaar is verantwoordelijk voor het grondwater onder zijn
woning, stelt de Waterwet.
Een kromme situatie, vindt Vereniging Eigen Huis. ‘Een woningeigenaar
heeft weinig invloed op de waterhuishouding. Hij kan moeilijk zelf een
damwand aanbrengen’, zegt beleidsadviseur Maarten Eeke van der Veen.
Het ministerie van Infrastructuur
en Milieu denkt dat veel problemen
kunnen worden voorkomen als water
‘Ik wil mijn kop
niet in het zand
steken. Het
probleem gaat
niet vanzelf over’
en ruimtelijke inrichting in samenhang worden bekeken, zegt een
woordvoerder. ‘Dus dat samen met
bewoners een analyse wordt gemaakt
van de problemen en dat toekomstige klimaatontwikkelingen worden
meegenomen in de planvorming, realisatie en het beheer.’
Dat het paalrotdossier bij verschillende ministeries is ondergebracht
– Wonen, Infrastructuur en Milieu,
Economische Zaken – maakt de aanpak niet eenvoudiger. Wat evenmin
helpt is dat funderingsherstel bijna
automatisch een collectief probleem
wordt van meerdere woningeigenaren. Want huizen zijn vaak onderdeel
van een bouwblok. Uiteraard mag je
individueel je fundering opknappen,
maar buren kunnen bezwaar maken
omdat de kans groot is dat ongelijke
zettingen optreden, waardoor schade
ontstaat aan hun huizen. Doe je het
herstel daarentegen collectief, dan is
er altijd wel een eigenaar die zijn financiering niet rond krijgt.
Het ministerie van Infrastructuur
en Milieu legt de verantwoordelijkheid voor het funderingprobleem bij
alle betrokkenen samen: de woningeigenaren (particulieren en corporaties), de gemeentes, waterschappen
eigen huis magazine feb 2014 21
ADVERTENTIE
ACTIE:
Bij aanschaf van een ATAG
HR E-serie combi, de WiZe
klokthermostaat van 22c3,voor maar 84,70 (incl. BTW)
ATAG E325EC Combi
1197,90
(incl. BTW)
Nu tijdelijk tot € 20,- aan
gratis extra artikelen.
Thermostaat Nefit Easy
Grohe Rapid-SL
WA
RM
ACTIE:
Nu GRATIS Grohe
bedieningspaneel
t.w.v. 45,- Op = op
vanaf
Nu tot ¤40,- (incl. BTW)
aan extra gratis artikelen
215,-
739,-
(incl. BTW)
(incl. BTW)
Deze actie is geldig van
1 februari tot en met
31 maart 2014.
IEUWDE W
RN
SITE
EB
VE
wc-element
TES
.N
L
HR-combiketel
+ GRATIS klokthermostaat
E RV I CE
147,20
(incl. BTW)
Warmteservice, de grootste in CV-ketels, radiatoren en sanitair
Daarom kiest u voor Warmteservice
Groot assortiment: verwarming, sanitair, dakbedekking en alle installatiematerialen
Altijd in de buurt: 52 vestigingen in heel Nederland
Ruime openingstijden: dagelijks van 07.00 - 18.00 uur en ook zaterdags geopend
Professioneel advies: 225 deskundige medewerkers adviseren u graag bij uw aankoop
Scherpe prijzen: alle A-merken tegen VASTE LAGE prijzen
Online bestellen: 150.000 artikelen op warmteservice.nl
Telefonisch bestellen: via 0900 - 0231 (0,01 p.m.) op werkdagen tot 22.00 uur
Hulp bij installeren: wij kunnen u in contact brengen met betrouwbare installatiebedrijven.
Kijk op warmteservice.nl/installatie
Voor meer info ✆ 0900 - 0231 – prijswijzigingen voorbehouden
‘Voordat daadwerkelijk
iets is geregeld, ben je
maanden verder’
750 duizend panden in Nederland hebben een houten fundering die schade kan ondervinden bij een tekort aan
grondwater.
Rene Hibels:
‘de schade
wordt erger’
en de banken. ‘We praten met elkaar
over wat een goede aanpak zou kunnen zijn. Het is ingewikkeld. Maar dat
er wat moet gebeuren, daarover zijn
alle partijen het eens.’
Als woningen niet worden hersteld,
treft dat niet alleen de huiseigenaren.
Ook banken zijn de dupe: hun onderpand gaat in waarde achteruit. En
gemeenten worden niet vrolijk van
verpauperde woonwijken. Tweede
Kamerlid Paulus Jansen (SP) probeert
al zeven jaar de funderingsproblematiek op de politieke agenda te krijgen.
‘De inzet in Den Haag is minimaal.
Er kan wel een tandje bij.’ Hij is blij
dat minister Blok (Wonen en Rijksdienst) nu heeft toegezegd de finan-
ciering voor woningen met problemen
aan de fundering te verruimen. Maar
Jansen wil meer. Hij pleit voor het
inzetten van SVn-middelen voor renovatieleningen en extra participatie
van het Rijk in het SVn-fonds, zodat
goedkope leningen landelijk beschikbaar worden, in plaats van zoals nu
in een beperkt aantal gemeenten. Ook
het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) voelt voor
zo’n landelijk fonds. ‘Waaruit ook
kleine gemeentes geld kunnen lenen’,
zegt Dick de Jong. Het KCAF pleit
ook voor een aankoopregeling. ‘Als
iemand geen geld heeft voor herstel,
kan de gemeente het pand kopen of
er erfpacht op zetten.’ Maarten Eeke
250 duizend woningen daarvan
hebben funderingsproblemen.
Worden er geen maatregelen
getroffen dan verdubbelt dit
aantal de komende decennia.
150 duizend woningen op staal
hebben een nieuwe fundering
nodig.
van der Veen van Vereniging Eigen
Huis sluit zich aan bij het pleidooi
voor een landelijk funderingsfonds,
waarin wat hem betreft gemeentes en
banken participeren. ‘We blijven proberen proberen aandacht te krijgen
voor deze problematiek. Onder andere door een brief naar de Tweede
Kamer te sturen, waarin we onze
visie uiteenzetten. Want de oplossing
moet in Den Haag worden gezocht.
Weinig banken of gemeentes zullen
in hun eentje een collectief probleem
proberen op te lossen.’
Kijk voor meer informatie over funderingsproblemen op eigenhuismagazine.nl/fundering
eigen huis magazine feb 2014 23

Download Report