23 februari 2014

Overdenking over “wees volmaakt, zoals jullie Vader in de hemel volmaakt is….”
Lieve allemaal,
Wees volmaakt, zoals jullie vader in de hemel volmaakt is…. Dat lijkt nogal een onmogelijke opdracht.
Volmaakt, perfect zijn? Veel mensen hebben die neiging nogal sterk: perfectionisme. De wil en de
drang om nergens fouten te willen maken. Op geen enkel gebied. En er zijn nogal wat gebieden:
Iedereen die je aardig vindt.
Een perfecte moeder/vader willen zijn voor je kinderen.
Een goede zoon of dochter willen zijn voor je ouders
Een goede collega willen zijn op je werk en zeker voor je baas
Een aardige vriend(in) voor je vriend(innen)
Ook nog actief in de buurt, in je straat…..
En nu zegt ook God en het evangelie nog dat je volmaakt/perfect moet zijn, zoals jullie Vader God. Er
kan nog wel een beetje druk bij…. En de lat kan nog wel een beetje hoger.
Laten we samen het eens proberen te begrijpen. Kijken of er enorme lasten op onze schouders
worden gelegd. Of dat het anders ligt. Ik wil maar beginnen met het woordje “vader”.
Een tijdje geleden sprak ik met iemand die zei: ik geloof dat ik het makkelijker zou vinden om God als
moeder te zien dan als vader. Gewoon omdat mijn moeder makkelijker aan mij kan laten merken dat
ze van me houdt dan mijn vader. Niet dat mijn vader niet van me houdt, maar ik merk het gewoon
meer aan mijn moeder. Die uit dat meer.
Wij allemaal hebben een vader en een moeder. Of we hebben ze gehad. En ieder van ons heeft
verschillende associaties bij die woorden. Sommigen van ons hebben schatten van ouders. Of
schatten van ouders gehad. Sommigen hebben heel moeilijke herinneringen aan één van de twee,
waarbij juist de ander – vader of moeder – dan weer heel liefdevol was. Die was soms in een soort
evenwicht van trouw zijn aan je partner, je man of je vrouw en tegelijk ook schipperen naar je
kinderen toe. Hoe je eigen vader of moeder was of is bepaalt mee hoe je tegen het woord God als
vader aankijkt.
Dat werkt bij ieder mens zo, bij mij ook. Tegelijk is er ook een andere kant. Deze, dat het woord
“Vader” dat Jezus gebruikt eigenlijk voor iedere vader en moeder een soort opdracht is. Een
opdracht voor hoe je je ouderschap invult. Wil je weten hoe je je ouderschap moet invullen, kijk dan
naar hoe erover God als Vader gesproken wordt. Hoe Jezus dat weergeeft, hoe Hij zelf met zijn vader
omgaat.
In de dagen dat Jezus rondtrekt is het niet helemaal nieuw, maar wel heel vernieuwend dat Jezus
gaat spreken over zijn “Vader”, Abba, pappa. Hij doet dat in een omgeving waarin mensen tegen God
aankijken als iemand die een weegschaal in z’n handen heeft. Naarmate jij beter presteert, gaat God
je meer waarderen. Naarmate je meer fouten maakt, zal Gods waardering dalen. Een
voedingsbodem voor perfect willen zijn. Want als ik het perfect doe, dan scoor ik bij God.
Als Jezus gaat praten over God en die heel intiem aanspreekt als “Vader” of “pappa” dan doorbreekt
Hij daarmee dat denken en die manier van geloven. Vader wil zoveel zeggen als “God die
onvoorwaardelijk van je houdt; ook als je waardeloos presteert geeft Hij om je”. Het komt dus in de
buurt van “aardig doen tegen mensen die niet aardig doen, want die hebben die aardigheid het
hardste nodig. Of liefde geven aan mensen, die het er soms helemaal niet naar maken, want die
hebben die liefde het hardste nodig. In zekere zin is het daarmee een fundament van ontspanning en
een medicijn tegen de ellende van perfectionisme. Van jezelf steeds meer opjagen totdat je op den
duur soms opgebrand raakt en in een burn-out terechtkomt. Het vertrouwen in God is dan een soort
bron van herstel van “kom nou maar… rust maar uit. Zo zegt Jezus het ook ergens letterlijk verderop
in Mattheus 28 Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie
rust geven.
29 Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen
jullie werkelijk rust vinden,
30 want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’
Hier, op dit schilderij dat Rembrandt ooit maakte over de Vader met zijn twee zonen komt het
helder in beeld.
Die jongen die klem is komen te zitten wordt omarmd door die Vader. Daar zit het onvoorwaardelijke
in. Overigens is het wel heel mooi om te zien, nu we het toch hebben over “Vader en moeder” dat
Rembrandt die vader heeft getekend met een vaderhand én een moederhand. Dat moet bewust zijn
geweest, want Rembrandt kon toch best een aardig potje schilderen…..
De oudste zoon, die vindt dat zijn jongste broer er maar niet zo’n puinhoop van had moeten maken
staat er naast met zijn handen over elkaar. Gesloten. Dat is het voorwaardelijke. Zowel de vader als
de zoon hebben een rode mantel aan – het gaat beide over een houding van geloven - . Maar ze
verschillen enorm van elkaar.
Nu worden we dus opgeroepen om volmaakt te zijn zoals de Vader dat is. Met déze Vader, déze God
is dat dus per definitie wat anders dan “perfect” moeten zijn. Andere vertalingen geven aan “wees
volkomen, zoals je Vader dat is”. Volkomen in liefde, in barmhartigheid. Precies daarover gaan ook
de aansporingen van Jezus in de teksten hiervoor: God laat zijn zon opgaan over mensen die goed
leven en mensen die ernaast kleunen. Daarom, groet ook de mensen die je normaal niet zou groeten.
Heb lief degene met wie je moeite hebt. Probeer daar positief tegenover te staan. Waarom?
Om te beginnen omdat God ook van die ander net zo onvoorwaardelijk houdt als van jou. Niet dat
die ander misschien niet enorme fouten maakt. Dat wordt niet ontkend, ook niet goed gepraat.
Onvoorwaardelijke liefde is wat anders dan alles glad strijken of zelfs ontkennen. Maar het is ook niet
“laten vallen”. Het is liefde, onvoorwaardelijke liefde. Aardig doen tegen mensen die niet aardig
doen, want die hebben aardigheid het hardste nodig. Zonder Licht en liefde is deze aarde geen aarde
maar een rotsblok. Kil, hard, koud.
En het tweede is dit: jij kunt zomaar zelf ook in zo’n situatie terechtkomen. Heel concreet: een paar
jaar geleden waren we in NL enorm boos omdat de Grieken zoveel schulden hadden; ze hadden een
enorm begrotingstekort, ver boven de 3%. Wij niet, wij waren het braafste jongetje van de klas! En
een paar jaar later….., hadden wij een tekort. Je hebt geluk als het je goed gaat in je leven. Ik
overspannen? Ikke niet! En op een dag zit je zomaar ziek thuis. Ik relatieproblemen, ikke niet…. En op
een dag is het zomaar dichterbij dan je denkt. En hoe wil je dan dat de mensen om je heen met jou
omgaan? En wat wil jij dan voelen.
Wat wij vandaag hier vieren met de doop van Monique én Simone is precies die liefde van God. Dat is
wat al aan Monique trekt haar leven lang en wat haar draagt. Het is wat Simone een leven lang met
zich mag weten. En ieder van ons hier… Voor ons geldt hetzelfde. Amen.