Piet Piraat hangt aan een zijden draad 2

Piet Piraat hangt aan een zijden draad 2
Groep: 5 - 6
Piet Piraat heeft een langgerekt hoofd, mooi van
vorm met een weelderige bos haar, bestand
tegen storm. Eén helder blauw oog, het ander
verloren in de strijd en lippen om te zoenen, zegt
menig meid. Piet Piraat wil zichzelf laten
vereeuwigen. Heel toepasselijk gebeurt dat met
draad.
Dit is deel twee van de lessenserie ‘Piet Piraat
hangt aan een zijden draad’. De eerste les is een
ambachtelijke les waarin kinderen diverse
koorden maken.
Opdracht:
Maak van koorden een portret van Piet Piraat. Zorg
ervoor dat Piet op een vervaarlijke piraat lijkt door
gebruik te maken van verschillende soorten koorden en
ze met kleine borduursteekjes vast te zetten op een lap
vilt.
Onderwerp: piraat, touw, koord, schip,
gezicht, portret
Dimensie: 3D
Beeldaspect: vorm (lijn, contour),
textuur (variatie in constructie van
koorden)
Materiaal/techniek: vastzetten van
koorden op vilt met borduursteken.
Type les: voorstelling
Vakgebied: mens en samenleving
Nederlands
Je hebt nodig
o
De koorden uit les 1
o
Lapje vilt (A4 formaat)
o
Garen in diverse kleuren
o
Naald met klein oog en spitse punt
o
Schaar
o
Spelden
o
Eventueel gereedschappen uit les 1 om nog meer
koorden te maken.
BASISPLAN - LEERDOELEN
Betekenis
De kinderen weten wat de uiterlijke kenmerken van piraten zijn. Ze
weten ook wat een portret is. In hun belevingswereld zijn piraten
gevaarlijke helden. Ze kennen het personage uit (teken)films, boeken
en strips.
Beschouwing
De kinderen bekijken afbeeldingen van piraten om te zien hoe de
verhoudingen van een gezicht in elkaar zitten en waar de verschillende details
moeten worden aangebracht.
Vorm
De kinderen bouwen het portret op uit lijnen. De omtrek van het gezicht
(contour) en de diverse details (vorm). Ze maken daarvoor gebruik van
koorden die op verschillende manieren geconstrueerd zijn (textuur).
Werkwijze
De kinderen kunnen koorden met spelden op een lap vilt vastzetten. Ze
kunnen de koorden vastmaken met kleine borduursteekjes. Ze weten dat je
voor garen een naald met een klein oog en een spitse punt moet gebruiken.
Materiaal
De kinderen werken met vilt, draad, garen, naald met spitse punt, schaar,
spelden en eventueel gereedschappen uit les 1 om nog meer koorden te
maken.
Onderzoek
De kinderen onderzoeken: -hoe ze de vorm van een gezicht uit een koord
kunnen maken. –hoe ze langere en kortere koorden kunnen gebruiken voor
details in het gezicht. –welk koord qua kleur en textuur het meest geschikt is
voor het gezichtsonderdeel.
LES - PROCESFASEN een korte handleiding
Organisatie
o
o
o
Tijdsduur: 60 minuten.
Leg de koorden uit les 1 en het materiaal klaar. Maak eventueel 4 stations waar kinderen
extra koord kunnen maken (zie de 4 technieken uit les 1).
Print vooraf Flessenpost 2 (zie bijlage). Knip het gedicht uit en maak het papier wat ouder
met vlekken, natte plekken en rafelige rand. Stop het daarna in een lege fles.
Introductie
o
Toon de tweede fles met flessenpost en laat iemand uit de klas het gedicht voorlezen.
Vraag: Waaraan kun je een piraat herkennen? Hoe ziet Piet Piraat er uit? Wat weet je
door het gedicht wel en niet?
Informatie
o
Laten we de afbeeldingen van les 1 er nog eens bijhalen. Kijk naar kijkvoorbeelden 1 en
2. Wat is een portret? Hoe ziet het gezicht van een piraat er uit? Benoem de vorm van
een gezicht eens? Wijs zelf de omtrek van het gezicht op de foto aan. Geef ook aan waar
de verschillende onderdelen van een gezicht zitten. De ogen zitten halverwege het gezicht
en op dezelfde hoogte als de oren. De neus begint tussen de ogen. Gebruik voor deze
uitleg kijkvoorbeeld 3.
Instructie
o
Piet Piraat wil graag een portret van zichzelf. We hebben natuurlijk nog de koorden uit de
eerste les. Hoe kunnen we daarmee een portret maken? Toon, nadat kinderen suggesties
hebben aangedragen, techniekstappen 1 en 2. Leg de werkwijze stap voor stap uit aan de
hand van de afbeeldingen en de tekst.
Pak een koord dat je geschikt lijkt voor de omtrek van het gezicht. Leg het op het vilt en
zet vast met spelden. Verschuif stukjes van het koord regelmatig totdat je de goede vorm
hebt. Let op dat het gezicht symmetrisch wordt.
Maak nu met kortere koorden details in het gezicht. Sommige koorden moet je afknippen.
Dat is niet erg. Je zet ze straks toch met naald en draad vast.
o
o
o
o
o
o
Uitvoering/
Begeleiding
o
o
o
o
o
o
o
Nabeschouwing
o
o
Accenten of
opmerkingen
Je kunt het koord ook oprollen zodat je vlakken krijgt of met de haaktechniek rondjes
haken.
Zet de onderdelen niet meteen vast met naald en draad. Je kunt dan nog schuiven.
Voor het vastzetten van een koord gebruik je een naald met een scherpe punt en garen in
de kleur van het koord. Met kleine borduursteekjes zet je het koord vast. Je ziet daar
niets van.
Het is ook mogelijk met wat dikker draad en grotere borduursteken het koord vast te
zetten zodat de steken mee gaan doen in het beeld. Bijvoorbeeld om wimpers aan te
geven, stoppels in een baard, haren uit een neus of nog anders.
Wanneer kinderen moeilijk kunnen starten, vraag je hoe zij denken dat Piet Piraat er uit
ziet. Wat is de vorm van zijn hoofd? Wat is de kleur van zijn ogen? Heeft hij grote of
kleine oren? Hoe ziet dat er uit? Begin eens met de vorm van zijn hoofd.
Zorg ervoor dat ze de contour van het gezicht eerst goed vormen en daarna naar de
verhoudingen in het gezicht kijken. Hang de schets van het gezicht op of toon tijdens het
werken op het digibord.
Stimuleer de kinderen in het zoeken naar koord dat goed bij het gezichtsonderdeel past.
Af en toe een helpende hand is goed wanneer kinderen er technisch gezien niet uit
komen.
De koorden uit de eerste les zijn het uitgangspunt, maar het kan goed zijn dat ze voor
sommige onderdelen nieuw koord willen maken. Stimuleer dat ook.
Het vastzetten van het koord met naald en draad kan met kleine steekjes. Let op dat ze
het draad niet te strak aantrekken. Het vilt moet plat blijven.
Stimuleer ze hun piraat flink aan te kleden. Er is altijd nog wel een toevoeging te
bedenken, zeker voor de snelle kinderen.
Hang alle portretten naast elkaar op aan een stevig touw. Het lijkt wel op een heel schip
vol piraten. En wil dan nu de echte Piet Piraat opstaan! Op welk portret staat een echte
piraat? Waaraan kun je dat zien? Welke piraten zien er best wel aardig uit? Hoe komt dat?
Welke piraten zou je in het echt niet tegen willen komen? Hoe komt dat? Welk portret is
alleen uit lijnen opgebouwd? Welk portret is vooral uit vlakken opgebouwd? In welk
portret zijn heel veel verschillende soorten koorden gebruikt? In welk portret zijn juist
koorden van een techniek gebruikt? In welk portret is het vastzetten van de koorden heel
opvallend gedaan? Wat voor effect heeft dat?
Je kunt de les eventueel afsluiten met een stemming over wie de echte Piet Piraat is.
Hang de het gedicht van de flessenpost naast het uitgekozen portret.
Met concrete eisen over het aantal te gebruiken technieken kun je de les eenvoudiger of moeilijker maken.
Tip: Wil je meer weten over het maken van touw. Ga dan naar het touwmuseum in Oudewater en ontdek dat de touwen
voor de VOC schepen in Oudewater werden gemaakt (www.touwmuseum.nl)
Lesbeschrijving uit ‘Laat maar Zien’
Online methode voor Beeldend Onderwijs en Cultuureducatie
© 2011 Auteur:
Mech Benjaminsen
Stichting Beeldend Onderwijs
www.laatmaarzien.com