Moeilijke keuzes rond het levenseinde

Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse
medische rubriek van het WZA. Deze maand gaat de pagina
over moeilijke keuzes rond het levenseinde.
Palliatief team in het WZA:
Extra aandacht in de
laatste levensfase
Sinds januari 2014 werken alle afdelingen in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen met het zogeheten ‘Zorgpad stervensfase’. Dit zorgpad
geeft handvatten voor verpleegkundigen en artsen over de verzorging van, medicatie voor en communicatie met een stervende patiënt.
In dezelfde maand is ook het palliatief team van het WZA van start
gegaan.
Als u niet meer beter wordt
Doodgaan hoort, net als geboren worden, bij het leven. Het overkomt ons allemaal. Als u
ernstig ziek bent, kunt u – samen met uw naasten – voor moeilijke keuzes komen te staan.
Ziekte en (bijna) overlijden brengen
verdriet en andere heftige gevoelens teweeg. Als daarbovenop
misverstanden ontstaan over de
behandeling en zorg, maakt dat
het nog moeilijker. Zeker wanneer
iemand plotseling ernstig ziek is
geworden, is het moeilijk om de
consequenties goed te overzien.
Maar ook als de ziekte een geleidelijk proces is, valt het niet altijd
mee om weloverwogen afwegingen te maken. Want wat gebeurt
er eigenlijk precies als u aangeeft
niet verder behandeld te willen
worden? Wat zijn de gevolgen van
een niet-reanimatiebesluit? Wat is
palliatieve sedatie precies en wat is
het verschil met euthanasie?
Hoe beter u het antwoord kent op
deze vragen, des te beter kunt u –
als het er op aankomt – een goede
keuze maken.
Reanimeren: ja, tenzij…
Bij een hartstilstand stopt het hart
met kloppen en houdt de ademhaling op. Als dat plotseling tijdens
een ziekenhuisopname gebeurt,
wordt er altijd gereanimeerd, tenzij
anders is afgesproken. Met hartmassage en beademing proberen
de hulpverleners het hart weer
op gang te brengen. Alleen als de
patiënt in een zeer slechte conditie
verkeert en duidelijk is dat reanimeren geen zin heeft, mag een arts
beslissen om niet te reanimeren.
U kunt ook zelf besluiten om bij
een mogelijke hartstilstand niet gereanimeerd te willen worden. In dat
geval moet u dit bij uw dokter ter
sprake brengen en een schriftelijke
verklaring afgeven. Uw wens komt
in uw medisch dossier. Iedereen die
betrokken is bij uw behandeling of
verpleging weet dan wat er bij een
eventuele hartstilstand wel of niet
moet gebeuren.
Stoppen met behandelen
Een patiënt kan er zó slecht aan toe
zijn, dat het medisch gezien zinloos
is om te proberen het leven te blij-
ven rekken. De arts kan dan besluiten om af te zien van verdere medische behandeling. Dit wordt ook
wel ‘abstinerend beleid’ genoemd.
Als de patiënt nog aanspreekbaar
is, zal de arts dit uiteraard altijd
eerst met hem overleggen.
slaap en kunt u niet meer praten
met uw naasten.
Palliatieve sedatie is uitsluitend bedoeld om het lijden te verlichten en
dus niet om iemand sneller te laten
overlijden. Het is dus niet hetzelfde
als euthanasie.
U kunt er ook zelf voor kiezen
om niet meer behandeld te willen
worden. Als er geen kans meer is
op verbetering, kan het een opluchting zijn om het stervensproces z’n
natuurlijke gang te laten gaan. Als
uw arts weet dat u een doordachte
keuze heeft gemaakt, dan moet hij
gehoor geven aan uw wens. In dat
geval krijgt u geen kunstmatige
voeding of beademing meer en
ook geen medicijnen die uw leven
rekken. U hoeft niet bang te zijn
dat u daarna aan uw lot overgelaten wordt. Alles wordt in het werk
gesteld om uw laatste levensfase zo
prettig mogelijk te laten verlopen.
Dit wordt ook wel ‘palliatieve zorg’
genoemd.
Euthanasie
Bij euthanasie maakt een arts
op uitdrukkelijk verzoek van de
patiënt een einde aan diens leven.
Dit gebeurt door het toedienen van
middelen die direct de dood tot
gevolg hebben.
Palliatieve sedatie
Het woord ‘palliatief’ betekent:
gericht op verlichting. ‘Sedatie’
betekent: het toedienen van kalmerende middelen. Patiënten die
zó ernstig ziek zijn dat ze nog maar
heel kort te leven hebben en ondraaglijke klachten hebben – denk
aan hevige benauwdheid of angstgevoelens – kunnen met de huisarts
of specialist de mogelijkheid van
palliatieve sedatie bespreken. Bij
palliatieve sedatie krijgt iemand
medicijnen toegediend die het bewustzijn verlagen en daarmee het
lijden verlichten.
Uw arts is degene die beslist of u in
aanmerking komt voor palliatieve
sedatie. Dit gebeurt nooit zonder
overleg met u of uw naasten. De
beslissing om over te gaan tot palliatieve sedatie weegt zwaar. Als
de behandeling eenmaal is ingezet,
wordt daarmee meestal doorgegaan totdat u overlijdt. Door de
medicijnen raakt u in een diepe
Volg het WZA!
facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen
Als u met uw arts de mogelijkheid
van euthanasie wilt bespreken,
dan ligt het initiatief bij u. Als uw
dokter van uw wens op de hoogte
is, betekent dit niet dat hij hieraan zonder meer zal meewerken.
Hij moet er van overtuigd zijn u er
goed over heeft nagedacht en er
helemaal achter staat. Het is belangrijk dat u een reëel beeld heeft
van uw ziekte, van de vooruitzichten en van de andere mogelijkheden die er zijn om uw lijden te
verlichten. De arts zal bovendien
zeker willen weten dat uw verzoek
niet in een opwelling is ontstaan en
ook niet onder druk van anderen.
Euthanasie is uitsluitend toegestaan, als er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden dat
niet op een andere aanvaardbare
manier kan worden verholpen.
Uw arts moet nagaan of dat in uw
geval ook zo is.
Zoals elk ziekenhuis heeft ook het
WZA te maken met patiënten die
niet meer beter worden.
Palliatieve zorg is dus een belangrijke taak van artsen en verpleegkundigen. Om te voorkomen dat
de kennis over palliatieve zorg
verbrokkeld blijft, is het zorgpad
stervensfase ingevoerd en is er
een gespecialiseerd team samengesteld. De behandelend arts kan
het palliatief team inschakelen als
er vragen zijn over de zorg voor
patiënten die niet meer kunnen
genezen.
Waardevol
Voor patiënten en hun familie is
een palliatief team heel waardevol omdat het eraan bijdraagt dat
de laatste levensfase bewust en
met goede zorg wordt afgesloten.
Het palliatief team van het WZA
bestaat uit een internist, longarts,
anesthesist, pijnverpleegkundige,
verpleegkundig specialist, geestelijk verzorger en huisarts. Het
team komt wekelijks bij elkaar
om patiënten te bespreken. Als zij
specifieke kennis nodig hebben,
dan schakelen zij collega-specialisten in zoals een neuroloog,
cardioloog of psycholoog.
Voor vragen over dit onderwerp, kunt u contact opnemen
met Mirjam Bos, coördinator
palliatieve zorg WZA, telefoon
(0592) 32 55 06,
e-mail: [email protected].
Publiekslezingen voorjaar 2014
Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen organiseert dit voorjaar nog twee
lezingen voor een breed publiek:
• woensdag 16 april: Moeilijke keuzes rond het levenseinde
Deze publiekslezing gaan dieper in op de onderwerpen die beschreven staan in deze Gezondheidswijzer.
• dinsdag 13 mei: Beroerte
Deze avond over de gevolgen van en de behandeling na een
beroerte, wordt verzorgd door een neuroloog en een CVAnazorgverpleegkundige.
Beide lezingen zijn van 19.30 tot 21.30 uur (de zaal is open vanaf 19.00
uur). U kunt zich digitaal aanmelden via www.wza.nl of telefonisch op
donderdagen via (0592) 32 59 99.
(NB: er is veel belangstelling voor de lezing van 16 april en het aantal
zitplaatsen is beperkt. Het zou daarom kunnen dat wij nieuwe aanmelders moeten teleurstellen.)
Praten over ethische kwesties
Bij de samenstelling van deze Gezondheidswijzer is
dankbaar gebruik gemaakt van de brochure ‘Moeilijke keuzes rond leven en dood’ van de commissie
Ethiek van het WZA. Deze commissie geeft ondersteuning bij en advies over ethische vraagstukken
aan collega’s binnen het WZA en zo nodig ook aan
huisartsen.
Als er binnen een team bijvoorbeeld problemen
zijn door persoonlijke gewetensbezwaren, of er is
verschil van mening over grenzen aan behandeling,
dan kan men de commissie Ethiek uitnodigen voor
‘moreel beraad’. Zulke gesprekken kweken vaak
youtube.com/WilhelminaZiekenhuis
begrip voor elkaars standpunten.
De commissieleden gaan ook in gesprek met patiënten die te maken hebben met moeilijke keuzes rond
leven en dood.
De brochure ‘Moeilijke keuzes rond leven en
dood’ is in te zien of te downloaden via
www.wza.nl (zoekterm: ‘levenseinde’). Voor
meer informatie kunt u contact opnemen met
Petra de Kruijf, geestelijk verzorger, telefoon
(0592) 32 53 49, e-mail: [email protected]
of [email protected].
twitter.com/WZA_Ziekenhuis

Download Report