download

Persconferentie van 31 maart 2014
Melchior WATHELET
Karin GENOE
Staatssecretaris voor Mobiliteit
Gedelegeerd Bestuurder van het BIVV
2
1. HET PROBLEEM VAN OVERDREVEN SNELHEID
1.1 Inleiding
In een maatschappij waarin alles draait om snelheid, is het niet altijd eenvoudig om bestuurders
aan te manen tot trager rijden. In tegenstelling tot chauffeurs die rijden onder invloed of hun
veiligheidsgordel niet dragen, worden snelheidsduivels nog al te vaak opgehemeld. In een
maatschappij waarin alles zo snel mogelijk moet vooruitgaan, is het logisch (maar desalniettemin
ontoelaatbaar) dat dit fenomeen zich ook op de weg voordoet. Om het gedrag van de mensen te
veranderen, zijn meer maatregelen nodig. En daarbij moeten bewustwording en repressie hand in
hand gaan. De maatregelen die we vandaag toelichten, illustreren dit perfect.
1.2 Nieuwe enquête
Om de drie jaar meet het BIVV hoe de houding en mening van de bevolking over de belangrijkste
verkeersveiligheidsindicatoren verandert. In de meest recente enquête ondervroeg het BIVV 1.540
bestuurders die de voorbije zes maanden minstens 1500 km hadden afgelegd over verschillende
aspecten. Eén daarvan was de snelheid1. Uit de resultaten blijkt dat België nog heel wat
inspanningen moet leveren om de mentaliteit van de bevolking te veranderen.
1.2.1 Toegegeven frequentie van overdreven snelheid
De Belgen geven toe dat ze regelmatig de snelheidsbeperkingen overschrijden. Ongeveer negen
bestuurders op de tien bekennen dat ze het afgelopen jaar weleens tot 10 km/u sneller dan de
toegelaten snelheid hebben gereden. Eén bestuurder op de twee verklaart dit zelfs vaak of (bijna)
altijd te doen.
Vooral de zone 30 blijkt problematisch. 71 % van de bestuurders geeft toe dat hij/zij weleens
50 km/u rijdt in een zone 30. Eén automobilist op de vier verklaart dit zelfs vaak te doen. Meer
dan de helft van de bestuurders (57 %) verklaren 70 km/u te rijden in de bebouwde kom, waar de
toegelaten snelheid 50 km/u bedraagt. 15 % van hen deed dit meermaals het afgelopen jaar.
Twee bestuurders op de drie bekennen dat ze weleens 20 km/u te hard reden op de autosnelweg.
Eén automobilist op de vier deed dit vaak of zelfs (bijna) altijd als de omstandigheden het
toelieten. Het gaat dus niet uitsluitend om een beperkte risicogroep, ook al geven meer mannen
1
Boets, S. & Meesmann, U. (2014) Snelheid en te snel rijden. Resultaten van de driejaarlijkse attitudemeting over verkeersveiligheid
van het BIVV. Brussel, België: Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid – Kenniscentrum Verkeersveiligheid.
3
en jonge bestuurders toe dat ze te snel rijden. Hoe jonger de bestuurders, hoe vaker ze toegeven
dat ze het gaspedaal soms te diep indrukken.
Toegegeven frequentie van overdreven snelheid in België
Bron: BIVV
Deze resultaten tonen aan dat de snelheidsbeperkingen in België vaak niet worden nageleefd. De
meeste Belgische automobilisten begaan soms of vaak een overtreding. De jongste gedragsmeting
van het BIVV bevestigt trouwens deze vaststelling: “De gemiddelde snelheid van automobilisten
die niet worden afgeremd door de verkeersomstandigheden, ligt hoger dan de maximaal
toegelaten snelheid. En dit op alle types van wegen, behalve op die met een snelheidsbeperking
van 90 km/u en met één rijstrook in beide richtingen. In de bebouwde kom ligt de gemiddelde
snelheid het hoogst ten opzichte van de maximaal toegelaten snelheid, met een gemiddelde van
52,5 km/u. Bovendien is er al jarenlang geen snelheidsdaling meer merkbaar op deze wegen. 56
% van de bestuurders rijdt sneller dan mag en 15 % rijdt zelfs sneller dan 61 km/u.”
1.2.2 Overdreven snelheid en risico op ongevallen
De Belgische automobilist schat dat iets meer dan één ongeval op de twee (54 %) te wijten is aan
overdreven snelheid. Over het algemeen erkennen de Belgen dus dat te snel rijden het risico op
ongevallen vergroot.
4
Bron: BIVV
Volgens een gedetailleerdere analyse geeft het merendeel van de Belgische bestuurders (84 %)
toe dat overdreven snelheid het risico op ernstige ongevallen doet toenemen. Een groot aantal
automobilisten vindt wel dat 10 km/u te snel rijden (44 %) of ‘s nachts te snel rijden op verlaten
wegen (33 %) het risico op ongevallen niet doet stijgen of geen gevaar oplevert. De bestuurders
lijken zich dus over het algemeen bewust te zijn van de risico’s die bij overdreven snelheid horen,
maar deze perceptie is duidelijk minder uitgesproken in specifieke situaties.
1.2.3 Sociale normen
In zijn enquête ging het BIVV ook na welke invloed het sociale milieu heeft op hoe mensen risico’s
inschatten en zich gedragen achter het stuur. De stelling “mijn kennissen/vrienden vinden dat de
snelheidsbeperkingen moeten worden nageleefd” lokte verdeelde reacties uit: ongeveer één
bestuurder op de twee voelt geen sociale druk om de snelheidsbeperkingen te respecteren.
Bovendien vindt 67 % van de ondervraagden dat bestuurders die nooit de toegelaten snelheid
overschrijden een uitzondering vormen. Dergelijke overtuigingen bemoeilijken een echte
gedragsverandering, aangezien de indruk ontstaat dat iedereen te snel rijdt. Er zijn extra
inspanningen nodig om de Belgische automobilist ervan te overtuigen dat overdreven snelheid
zowel sociaal als persoonlijk onaanvaardbaar is.
1.2.4 Draagvlak van de huidige regels
Het gebrek aan draagvlak voor de huidige snelheidsregels is misschien een van de redenen
waarom snelheidsovertredingen sociaal worden aanvaard. Maar 57 % van de bestuurders vindt de
vastgelegde maximumsnelheden aanvaardbaar.
5
Eén automobilist op de vier (26 %) gaat er helemaal niet mee akkoord en vindt de huidige
snelheidsregels naar alle waarschijnlijkheid te strikt. Dat is een belangrijke vaststelling.
Bestuurders die de snelheidsbeperkingen onaanvaardbaar achten op bepaalde plaatsen, zijn
wellicht geneigd om net daar sneller te rijden dan toegelaten is. Deze conclusie wijst op het belang
van geloofwaardige snelheidsbeperkingen, maar ook op de nood aan informatie en bewustmaking
over de redenen achter de huidige beperkingen.
1.2.5 Subjectieve voordelen van overdreven snelheid
Ook het feit dat snel rijden wordt geassocieerd met positieve emoties, is een van de verklarende
factoren voor overdreven snelheid. Eén automobilist op de vier lijkt snel rijden leuk te vinden. Bij
jonge bestuurders (18-29 jaar) gaat het om iets meer dan één bestuurder op de drie. Vooral jonge
automobilisten associëren snelheid dus met dat positieve gevoel.
Daarentegen heeft maar een minderheid van de Belgische bestuurders de indruk dat sneller rijden
hen ook daadwerkelijk tijdwinst oplevert. 13 % van de automobilisten vinden dat ze snel moeten
rijden om geen tijd te verliezen.
1.3 Conclusie
Snel rijden is nog altijd een wijdverspreide gewoonte en wordt nog altijd sociaal aanvaard door de
Belgische automobilisten. Dit verklaart het nog altijd vrij hoge aantal verkeersslachtoffers in ons
land ten opzichte van de andere Europese landen.
Vooral jonge en mannelijke bestuurders zijn probleemgroepen die maatregelen vereisen. De
bewustmaking moet zich richten op de sociale normen. Deze normen moeten veranderen, net als
het feit dat snel rijden nog altijd als aanvaardbaar wordt gezien. Gezien het beperkte draagvlak
van de huidige snelheidsbeperkingen komt het er ook op aan (na de invoering van logische
snelheidsbeperkingen in functie van het wegbeeld) om de automobilisten te informeren over en
bewust te maken van de onderliggende logica van deze beperkingen.
Dit bewustmakingsproces moet ook altijd gepaard gaan met controles. In de loop der jaren is de
objectieve pakkans voor overdreven snelheid flink toegenomen. Desondanks moeten we ons
blijven inzetten om ook de subjectieve pakkans voor overdreven snelheid te verhogen. Ook hier
speelt communicatie een cruciale rol. Kortom, bewustmaking en controles blijven de komende
jaren heel belangrijk.
6
2. CAMPAGNE “HIJ IS TE SNEL GEGAAN”
2.1 Inleiding
Snelheid blijft een belangrijke rol spelen bij heel wat ongevallen. Nochtans geven de houding- en
gedragsmetingen van het BIVV aan dat bestuurders de snelheidsbeperkingen al te vaak met de
voeten treden. Hoewel sommigen deze maatregelen als een beperking van hun vrijheid
beschouwen, zijn ze toch noodzakelijk voor de veiligheid.
Daarom probeert het BIVV via zijn campagnes “Go For Zero” ervoor te zorgen dat snel rijden
sociaal wordt afgekeurd. Op termijn moet de snelheidsbeperkingen naleven de norm worden. De
snelheidscampagne die vandaag wordt voorgesteld, heeft dan ook als doel om het positieve imago
van snel rijden te kelderen.
2.2 Mediaplan van de campagne
De campagne loopt van 31 maart t/m 27 april en steunt op twee grote pijlers: affiches en
het internet.
2.2.1 Affiches langs de weg
De affiche die langs onze wegen te zien zal zijn, toont een ongeval dat te wijten is aan overdreven
snelheid. Uit de afbeelding blijkt dat het ongeval niet alleen de bestuurder treft van de wagen die
erbij betrokken is, maar ook de naasten van het slachtoffer. De affiche confronteert de
bestuurders met de harde gevolgen die overdreven snelheid voor alle betrokkenen kan hebben.
2.2.2 Website
Op de websites www.goforzero.be en www.hijistesnelgegaan.be is heel wat informatie te vinden
over overdreven snelheid. Zo ontdek je onder meer hoe je de boete berekent als je te snel hebt
gereden en krijg je tips en advies om een gematigde snelheid te leren aanhouden. Ook de
belangrijkste vooroordelen die in dat verband de ronde doen komen aan bod (bv.: “Ik rijd nooit
meer dan 5 tot 10 km/u te snel. Dat is toch niet zo erg?”).
Er is ook een kort viraal filmpje gemaakt om gehaaste bestuurders te confronteren met de
gevolgen van hun snelle rijstijl. Naar analogie met de affiche is er ook sprake van een eerbetoon
van de naasten van het verkeersslachtoffer. Maar de spot kent wel een onverwacht einde … Bekijk
het filmpje vanaf 7 april op het internet!
7
2.2.3 Sociaal draagvlak
Om ervoor te zorgen dat uw naasten hun snelheid matigen voor het te laat is, kunt u ze op een
wat ongebruikelijke manier hierop attent maken: met een applicatie die gelijktijdig met het virale
filmpje is ontwikkeld. De gebruikers van de app kunnen een brief schrijven naar een naaste bij wie
ze de ogen willen openen. Die persoon krijgt de brief echter pas bij het begin van de volgende
snelheidscampagne (in oktober). Hij/zij zal weliswaar vrij vlug een e-mail ontvangen met het virale
filmpje en een oproep om zijn/haar leven niet op het spel te zetten. Bij de volgende campagne
komen de niet-dodelijke gevolgen van onaangepaste snelheid aan bod. Ook hierbij blijft de
aandacht gevestigd op het sociale draagvlak voor snelheidsbeperkingen.
De cijfers voor overdreven snelheid

In 2012 deden zich in België 44.193 ongevallen met lichamelijke letsels voor. Verschillende
onderzoeken tonen aan dat overdreven of onaangepaste snelheid de hoofdoorzaak is bij
ongeveer één ongeval op de drie. Dat betekent dus dat ongeveer 15.000 ongevallen per
jaar (meer dan 40 per dag) te wijten zijn aan ‘overhaaste’ bestuurders.

Hoe sneller een bestuurder rijdt, hoe minder tijd hij/zij heeft om te stoppen en een
ongeval te voorkomen. Bij 30 km/u bedraagt de remafstand 13 meter, maar bij 50 km/u
heeft een voertuig al 26 meter nodig om volledig tot stilstand te komen.

Een automobilist die van Brussel naar Luik rijdt en systematisch 20 km/u sneller gaat dan
toegelaten, wint daardoor amper 7 minuten2! Wegens het drukke verkeer en het grote
aantal kruispunten is de tijdwinst binnen de bebouwde kom nihil.

Trager rijden kost minder. Wie 10 km/u trager rijdt, bespaart 3 tot 5 liter brandstof op 500
km.
Contactpersonen:
Karin Genoe(Afgevaardigd Bestuurder BIVV): 0495/16.54.02
Isabel Casteleyn (woordvoerster van Melchior Wathelet): 0476/94.13.37
Sophie Van de Woestyne (Franstalige woordvoerster van Melchior Wathelet): 0478/74.38.10
_____________________________________________________________________________________________________
Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid vzw
Haachtsesteenweg 1405 - 1130 Brussel - T +32 (0)2 244 15 11 - F +32 (0)2 216 43 42
[email protected] - www.bivv.be - BE 0432.570.411 -
2
Bij 120 km/u legt u 100 km af in 50 minuten; bij 140 km/u doet u er ongeveer 43 minuten over.
8

Download Report