Ken jezelf, ken je collega Kernkwadranten Kernkwaliteiten en kernkwadranten Een goede manier om een persoonlijk sterke en zwakte analyse helder te krijgen is om je kernkwadranten in kaart te brengen. Het geeft inzicht van individueel functioneren binnen het team en geeft zicht op gedragsalternatieven. Het is een veelgebruikte, heldere en toegankelijke methode die je kunt gebruiken om je eigen rol binnen het team te evalueren en conflicten met anderen te analyseren. Deze methodiek is ook zeer toepasbaar voor je voorbereiding van een persoonlijk ontwikkelingsplan, loopbaanplanning of sollicitatiegesprek. Wees bereid jezelf telkens opnieuw uit te vinden terwijl je je ontwikkelt tot de persoon die je wilt zijn. Wat zijn kernkwaliteiten? Kernkwaliteiten zijn de specifieke sterktes die je kenmerken. Ze maken je tot wat je bent. Het zijn ook de positieve punten die een ander het eerst over je zal zeggen als hij ernaar gevraagd wordt. Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die tot het wezen (de kern) van een persoon behoren. Het is de specifieke sterkte waar we bij hem of haar direct aan denken. Kernkwaliteiten staan voor iemand zijn basis, zijn drijfveren en bevlogenheid. Voorbeelden zijn: daadkracht, zorgzaamheid, zorgvuldigheid, moed, ordelijkheid, invoelingsvermogen. Een kernkwaliteit is een positieve eigenschap, iets van jou, jouw wezen, jouw kern. Een kernkwaliteit geeft je kracht, inspireert en bezielt. Kwaliteiten kunnen ook valkuilen zijn Deze kwaliteiten worden een valkuil als je erin doorschiet. Dat is een vervorming van de kwaliteit, de andere kant van de medaille. Je kwaliteit wordt een zwakte. De valkuil is niet echt het tegenovergestelde van de kernkwaliteit maar meer een "te veel van de kernkwaliteit". De kwaliteit schiet door en wordt daarmee iets negatiefs. Het succes gaat zich dan tegen je keren en de doorgeschoten kernkwaliteit wordt dan je valkuil. Wat eerst je kracht was wordt, door een overdosis, teveel van het goede, een zwak punt. Daadkracht wordt dan drammerigheid, enthousiasme wordt overdrijven, gevoeligheid wordt sentimentaliteit, begeleiden wordt sturen, uitleggen wordt opdringen, enzovoorts. 1 Valkuilen van een ander: allergieën Zoals iedereen kernkwaliteiten heeft, heeft ook iedereen valkuilen. Als een ander doorschiet in een bepaalde kwaliteit, kan dat bij jou irritatie oproepen. Jouw reactie daarop wordt een allergie genoemd. Een dergelijke allergie heeft vaak te maken met een kwaliteit van jezelf. Als je erg bescheiden bent, kun je je mateloos storen aan mensen die continu zichzelf op de borst kloppen. Het blijkt dat mensen er maar slecht tegen kunnen wanneer anderen te veel van hun uitdaging vragen. De uitdaging is altijd een streven, het is altijd iets waar je, vanuit een bepaalde kernkwaliteit gezien, moeite mee blijft houden. Iemand die van zichzelf erg ordelijk is, kan als uitdaging hebben: souplesse (plooibaarheid). Wanneer echter iemand een te groot beroep op die plooibaarheid doet, dan kan de betreffende persoon daar niet tegen en schiet hij of zij in de stress, en is er sprake van een ‘allergische reactie’. Achter allergieën schuilen weer uitdagingen Die vervelende eigenschap van de ander is natuurlijk ook een kwaliteit waarin hij is doorgeschoten. En het mooie is dat juist voor degene die er allergisch voor is, de kwaliteit die achter deze uitdaging ligt een belangrijk ontwikkelpunt kan zijn. Dit wordt dan de uitdaging genoemd. Erger je je regelmatig aan de passiviteit van een ander? Kijk dan welke kwaliteit daarachter zit. Is iemand bijvoorbeeld bedachtzaam, of geduldig en daarin doorgeschoten? Grote kans dat dat nou juist jouw uitdaging, is omdat je zelf soms te drammerig bent. Je kunt dus veel leren van de mensen aan wie je je het meest ergert! Van kernkwaliteit naar kernkwadrant In het kernkwadrant staan naast de kwaliteit de valkuil (een te ver doorgeslagen kwaliteit, die vaak weerstand oproept), de uitdaging (het positief tegenovergestelde van de valkuil, een latente kwaliteit) en de allergie (het negatief tegenovergestelde van de kernkwaliteit). Een concreet voorbeeld: enthousiasme of bezieling is een kernkwaliteit. In doorgeschoten vorm kunnen anderen dit ervaren als drammen of fanatisme. Relativeringsvermogen vormt de uitdaging om de doorgeschoten kwaliteit terug te brengen naar de essentie. Te veel relativeringsvermogen kan leiden tot passiviteit, wat het negatief tegenovergestelde is van bezieling. Zo kun je je eigen kernkwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen opstellen. Dat wordt meestal weergegeven in een figuur. Dit figuur noemen we een kernkwadrant. 2 Achter elke vorm van vervormd gedrag gaat een kernkwaliteit schuilt. Het gaat er dan om te zien welke kernkwaliteit er achter een bepaald als negatief ervaren gedrag zit. De uitdaging is de positief tegenovergestelde kwaliteit van de valkuil. Waarom gaan mijn haren rechtop staan omdat iemand steeds weer zijn werk op mij afschuift? Waarom vlieg ik daar steeds weer in? De uitdaging is de positief tegenovergestelde kwaliteit van de valkuil. De uitdaging is de realistische component die de kernkwaliteit in balans houdt en een zeker gezond tegenwicht beoogt. Zo kan de valkuil voor ‘zorgzaamheid’ betutteling zijn; de uitdaging is dan: loslaten. Bij de kwaliteit ‘moed’ kan behoedzaamheid (= uitdaging) je behoeden voor roekeloosheid (= valkuil). Door de kennis van kernkwadranten kun je hier op een goede manier mee om leren gaan. Want dan kan je de kernkwaliteit achter andermans valkuil herkennen en waarderen en tevens inzien dat dit je eigen uitdaging is. Een voorbeeld van een kernkwadrant met als kernkwaliteit flexibiliteit. Iemand die erg flexibel is kan doorschieten naar wispelturigheid (interesse gaat van het een naar het ander, de mening schiet van links naar rechts omdat de persoon zo flexibel is). Het positief tegenovergestelde van wispelturig is dat iemand bijvoorbeeld erg ordelijk is. Als iemand doorschiet in zijn ordelijkheid kan hem misschien wel starheid verweten worden. Flexibiliteit kan het positief tegenovergestelde zijn van starheid en de cirkel is weer rond. We kennen, zoals al eerder geschreven, allemaal mensen met kenmerken die onze weerstand oproepen. Iemand is op zich best aardig maar telkens weer gebeurt er iets waar je kippenvel van krijgt. Via het kernkwadrant is het mogelijk te achterhalen waarom iemand jouw allergie steeds triggerd. 3 Voorbeelden van kernkwadranten Kernkwaliteit Teveel Valkuil van het goede → Profilerend Arrogant Negatief tegenovergestelde Positief tegenovergestelde ↑ ↓ Allergie ← Teveel Uitdaging van het goede Onzichtbaarheid Kernkwaliteit Bescheiden Teveel Valkuil van het goede → Bescheiden Onzichtbaar Negatief tegenovergestelde Positief tegenovergestelde ↑ ↓ Allergie ← Teveel Uitdaging van het goede Arrogant Profilerend 4 Voorbeelden kernkwadranten Kwaliteit Valkuil Uitdaging Allergie Daadkracht Drammerigheid Geduld Passiviteit Behulpzaamheid Bemoeizucht Zelfstandigheid Afstandelijkheid Spontaniteit Wispelturigheid Consequent zijn Rechtlijnigheid Zelfverzekerd Arrogant Bescheiden Middelmatig Succesvolle werker Workaholic Geleidelijkheid Kantjes ervan aflopen Durf Overmoedigheid Voorzichtigheid Geremdheid Rustig Afwachtend Initiatiefrijk Opdringerig Leiderschap Bazigheid Solidariteit Daadkracht Controle Fixatie Loslaten Nonchalance Accuratesse Pietluttigheid Creativiteit Warrigheid Voorzichtigheid Vrees Moed Roekeloosheid 5 Kwaliteit Valkuil Uitdaging Allergie Perfectionisme Muggenzifterij Flexibiliteit Onverschilligheid Rationeel Afstandelijk Betrokken Willekeur Harmonisch Toedekken Direct Conflict Meegaand Onzichtbaar Autonoom Eigengereid Empatisch Sentimenteel Beschouwend Onverschillig Overtuigd Fanatiek Meningloos Relativerend Zorgzaam Betuttelend Onverschillig Vertrouwend Diplomatiek Afstandelijk Directheid Openheid Complimenteus Dwepend Afkrakend Kritisch Service-gericht Grenzeloos Grens stellen Hard en star Realistisch Cynisch Zweverig Idealistisch Flexibiliteit Met alle winden Standvastigheid Starheid meewaaien 6 Invullen kernkwadranten Maak twee of drie kernkwadranten van jezelf als teamlid. Indien je dit prettig vindt vraag voor hulp een collega mee te denken. Vul je kwadranten in op bijgaand invulformulier. Onderstaande vragen bieden aanknopingspunten om kernkwadranten te kunnen samenstellen: Kwaliteit o Wat ik in mezelf gewoon vind/ waar ligt je kracht … o Wat anderen in mij waarderen … o Wat ik bij anderen vanzelfsprekend verwacht … Valkuil o Wat ik bij anderen bereid ben door de vingers te zien … o Wat anderen mij verwijten … o Wat ik in mezelf geneigd ben te rechtvaardigen … Uitdaging o Wat ik in mijzelf mis … o Wat ik in anderen bewonder … o Wat anderen mij toewensen … Allergie o Wat ik in mijzelf zou verafschuwen … o Wat anderen mij aanraden te relativeren … o Waaraan ik me erger bij anderen … Je leert het meeste van de mensen met wie je het meeste moeite hebt www.soschoolontwikkeling.nl 7 Kernkwaliteit Teveel Valkuil van het goede → ……………………. …………………… Negatief tegenovergestelde ↑ Allergie Positief tegenovergestelde ↓ ← Teveel Uitdaging van het goede ………………….. Kernkwaliteit ……………………… Teveel Valkuil van het goede → ……………………. ……………………. Negatief tegenovergestelde ↑ Positief tegenovergestelde ↓ Allergie ← Teveel Uitdaging van het goede …………………. Kernkwaliteit ……………………. Teveel Valkuil van het goede → ……………………. ……………………. Negatief tegenovergestelde ↑ Allergie Positief tegenovergesteld ↓ ← Teveel Uitdaging van het goede …………………. ……………………. 8
© Copyright 2024 ExpyDoc
