Poetin is onze held

COVERSTORY
Vladimir Vladimirovitsj Poetin een tiran? Volgens de meeste in Nederland woonachtige
Russen worden juist wíj geïndoctrineerd door de met Amerika sympathiserende
massamedia. Poetin is namelijk een beste kerel die door het vuur gaat voor zijn volk.
‘Poetin is de beste leider die ooit op deze aarde rond heeft gelopen.’
‘POETIN IS
ONZE HELD’
NEDERLANDSE RUSSEN VINDEN ONS GEHERSENSPOELD
Door Marith Iedema en Bram Steenbeek Fotografie Ilja Meefout
VREEDZAAM VOLK. Edgar Gharibian: ‘Nooit
eerder heeft Rusland een land aangevallen.’
Na zijn afstuderen ging Poetin in 1975
aan de slag bij de veiligheidsdienst waarvan de naam Amerikanen zelfs jaren na
de Koude Oorlog nog kippenvel bezorgt.
Hij wist het te schoppen tot luitenantkolonel en in deze functie vervulde hij
ook politieke taken. Nadat de KGB werd
opgeheven in 1991 bewandelde hij het
pad der politiek verder.
De 42-jarige Eva Bokova begrijpt wel
dat Poetin in het Westen wordt gezien
als dictator. Twaalf jaar geleden ­vertrok
de Russin naar Nederland en ze
­con­cludeert: ‘Mensen hier snappen niet
dat dit de enige manier is Rusland te
besturen.’
Volgens Eva is het land nog niet klaar
voor democratie. ‘Onze staat is te groot,
de mentaliteit van de bevolking te
verschillend. Poetin is erin geslaagd
eenheid te scheppen na de val van het
communisme.’
Leve de leiders
Dat Poetin geliefd is onder zijn bevolking zie je ook terug in de etalage van
Russische winkel Priwet Rossia in de
Amsterdamse Vijzelstraat. Beelden van
Poetin en Ruslands spraakmakendste
leiders sieren de planken achter het glas.
Bij binnenkomst laat de verkoper een
matroesjka-poppetje zien. ‘Erg goede
handel,’ zegt hij.
Op de buitenkant is Lenin, de eerste
leider van de Sovjet-Unie geschilderd.
Met een brede lach ver­wijdert de man
de bovenste laag en tovert Stalin tevoorschijn, daarna volgt Poetin. Daar staan
‘DE POLITIEK VAN
POETIN IS DE ENIGE
MANIER OM RUSLAND
TE BESTUREN’
nieuwerevu.nl
REUTERS
O
p het jasje van dertiger Daniél
Korzoun zit een RussischNederlandse broche, maar zijn
hart kleurt wit-blauw-rood. Vanaf
verschillende locaties organiseert
hij maandelijks een RussenBorrel om
landgenoten dichter bij elkaar te brengen.
Met vier medepatriotten drinkt, lacht en
discussieert hij. De voertaal is Russisch,
de drank geen wodka maar bier. Over
één ding is de groep het roerend eens:
Poetin is een sterke leider. Vol trots zegt
Daniel: ‘Hij is de beste bestuurder die
Rusland ooit heeft gekend.’ De groep
knikt instemmend. ‘Voor het land zou het
goed zijn als hij nog twintig jaar aan de
macht zou blijven,’ vult de gigantische
zakenman Sergei Beliaev (33) aan.
Dat het economisch voorspoedig gaat met
veel Russen, ook buiten de landsgrenzen,
laten deze zakenmensen zien: ze hebben
gladgeschoren wangen, dragen maatpakken en modieuze b
­ lousejes en hebben
mooie horloges om de pols.
Hun gelach maakt plaats voor een
­serieuze toon als Liz Wahl ter sprake
komt, de presentatrice die vorige week
live op Russia Today haar ontslag
­indiende. De jonge vrouw wilde niet
langer onderdeel zijn van het door
­Rusland gefinancierd tv-station dat de
daden van Poetin goedpraat.
De groep is het niet eens met haar keuze
‘Rusland zwart te maken’ op televisie.
‘Ze heeft gebruik gemaakt van haar baan
bij de tv om haar politieke standpunten
te verkondigen. Dat is fout,’ vindt
­IT-specialist Andrey Chirikba (29).
De 29-jarige Albert woont sinds twee
jaar in Nederland en vindt het leuk om
soms onder landgenoten te zijn. ‘Want
er is zoveel anti-Russische propaganda,
dit is een onderdeel daarvan,’ zegt hij.
Albert prijst Poetin vooral om zijn ijzeren
discipline. ‘Wij Russen waarderen dat in
een leider.’
Poetins talent voor het scheppen van orde
heeft volgens hem vooral te maken met
diens militaire verleden. De leider heeft
zestien jaar gewerkt voor de KGB, de
beruchte Russische inlichtingendienst.
23
de drie grootheden in vrolijk gekleurde
miniaturen naast elkaar op de toonbank.
Televisiebeelden van de situatie op
de Krim trekken de aandacht van de
­verkoper. ‘Als Amerika een oorlog begint,
hoor je niemand,’ mompelt hij en schudt
zijn hoofd. ‘Moet Poetin dan alle Russen
in Oekraïne aan hun lot overlaten?’ Hij
kijkt op en herinnert zich plots dat hij
zich liever niet in de politieke discussie
wilde mengen. ‘Kom, kom,’ zegt hij
en loopt de straat op. Hij wijst naar
een man van rond de veertig die voor
een broodjeszaak op een bankje zit te
roken. ‘Dit is mijn buurman, hij komt uit
­Rusland. Hij kan goed praten.’
Buurman Arkady Avgust-Ool is op­
gegroeid in het steenkoude Siberië ten
tijde van de Sovjet-Unie. De Aziatisch
ogende Rus neemt een diepe haal van
zijn sigaret en zegt: ‘Onder Gorbatsjov en
Jeltsin wist niemand wat te verwachten
van de toekomst. Poetin heeft de orde
hersteld.’ Volgens Avgust-Ool is alles er
beter op geworden. ‘Poetin kent het volk,
weet wat we nodig hebben. Sinds hij
president is, hebben mensen een beter
leven.’
Het boze Westen
24
Oekraïne. ‘Poetin moet wel ingrijpen, hij
kan zijn volk niet laten stikken.’
Pavel Voitovitch, een 38-jarige tolk en
technisch specialist, woont sinds 1992
in Nederland, na een ‘perfecte jeugd’
te hebben gehad in Wolgograd, het
voormalige Stalingrad. Hij vindt het
afschuwelijk dat mensen in het Westen
een verkeerd beeld hebben van Rusland
en haar leiders intenties. Hij is zoals veel
anderen van mening dat de in Oekraïne
heersende Svoboda-partij en zijn leider
Oleh ­Tyahnybok aanhangers zijn van het
nazisme. ‘De partij staat bekend om antisemitische uitspraken en extreem-rechtse
standpunten,’ zegt hij.
Op internet zijn inderdaad foto’s te zien
van de interim-premier en zijn aan­
hangers die de Hitlergroet brengen.
Dertiger Sergey die we vinden op
Facebook-pagina RUS in NL is het met
Pavel eens. Hij kan de leugens niet
langer verdragen. ‘Het Westen zette de
­opstandelingen neer als ‘vreedzame
studenten’. Gewapende aanvallen op
‘MIJN VRIENDEN ZIJN
GEINDOCTRINEERD DOOR
DE PRO-AMERIKAANSE
BERICHTGEVING’
RUSSENBORREL. Van links naar rechts:
Daniél Korzoun Sergei Beliaev,
Eva Bokova, Andrey Chirikba en Albert.
DEMONSTRATIE.
Amsterdammers tegen Poetin.
de politie, het in brand steken van
regeringsvoertuigen, gebouwen bezetten
met behulp van molotovcocktails en het
martelen van overheidsfunctionarissen
en politieke tegenstanders; klinkt dat
vreedzaam?’
De 28-jarige Juri Kiur woont pas drie
maanden in Nederland. ‘Op straat
wordt mijn lach beantwoord,’ zegt hij
met ­verbazing in zijn stem. ‘Doe dat in
­Rusland en mensen denken dat je niet
goed bij je hoofd bent.’ Kiur mag dan
jong en modern zijn, ook hij is proPoetin. Terwijl hij flessen wodka in de
koeling legt van de bar waar hij werkt,
zegt hij: ‘Iemand heeft de Oekraïners
wapens g
­ egeven om deze opstand te
veroorzaken.’
Het beeld dat wij in het Westen te zien
krijgen, klopt niet volgens de knappe
barman. Zo zag hij laatst een item op het
Journaal waarin leek dat de politie begon
met schieten op de opstandelingen. ‘Later
heb ik de hele film online bekeken. De
demonstraten begonnen juist met het
geweld.’
‘Nooit eerder heeft Rusland een land
aangevallen,’ gelooft veertiger Edgar
­Gharibian, eigenaar van Priwet Rossia
en medeorganisator van het Russisch
Food Festival. Gharibian vergelijkt
dat met Amerika dat om de haverklap
landen ­verovert. ‘Daar hebben ze altijd
een ‘­speciale reden’ voor. Die heeft
Poetin nu toch ook? Alleen wordt hij
neergezet als veroveraar.’ Hij vraagt
zich af: ‘Wat zou Nederland doen als er
een staatsgreep wordt gepleegd door
een groep nazi­rebellen in een land dat
voor het ­merendeel bevolkt wordt door
­Hollanders? Zouden ze niet ook ingrijpen
om hun landgenoten te hulp te schieten?’
Weer wereldmacht
Na de jaren van junglekapitalisme onder
Boris Jeltsin gaf Poetin veel Russen het
gevoel dat er licht aan het einde van de
tunnel was. ‘Toen Vladimir Poetin in 1999
aan zijn eerste ambtstermijn als president
begon, balanceerde het land op de rand
van de afgrond,’ zegt de 29-jarige Nadia
­Mikhneeva in vloeiend Nederlands.
Ze staat voor het Russische consulaat in
Den Haag. ‘Hij heeft van Rusland weer
een wereldmacht gemaakt.’ Bijvoorbeeld
door Rusland toegankelijk te maken voor
de wereld. ‘Het werd ineens makkelijker
om als buitenlands bedrijf naar Rusland
te vertrekken en andersom.’ Zelf is ze
daar, als werkneemster van een RussischNederlands bedrijf, het levende bewijs
van.
De lach is maar moeilijk van haar metgezel Svetlana Borovkova’s (43) gezicht
af te krijgen wanneer de hoogleraar
financiële wiskunde aan de VU over
haar Rusland praat. Dat is niet altijd zo
­geweest. In de tijd dat Jeltsin de touwtjes
in handen had, schaamde ze zich voor
haar land. ‘Poetin heeft ervoor gezorgd
dat de middenklasse meer te besteden
heeft en de Olympische Spelen waren
natuurlijk fantastisch.’
Het Rusland van oude stellen die met
blèrende geiten op de stoep droevig in
een Westerse televisiecamera kijken, is
voorbij. Volgens Mikhneeva is de plek
waar ze opgroeide, Sint-Petersburg, niet
meer te vergelijken met hoe de stad er
tien jaar geleden uitzag. ‘Grote merken
komen naar de stad omdat mensen
simpelweg meer te besteden hebben.
Ze wonen in grotere huizen en kopen
duurdere auto’s.’
Ook Svetlana juicht de inname van
de Krim toe. ‘Nikita Chroesjtsjov, de
leider van de Sovjet-Unie na Stalin, gaf
­Oekraïne in 1954 het schiereiland cadeau
als teken van vriendschap,’ vertelt ze.
‘Zo’n 70 procent van de inwoners van de
Krim heeft de Russische nationaliteit. Het
is een fout geweest van Chroesjtsjov om
het weg te geven. Het hoort bij Rusland,’
zegt ze.
De Russische Tatiana is zelfs geboren
en getogen op de Krim. De restaurant­
medewerkster van rond de veertig
heeft een heerlijke jeugd gehad in het
voor­malige vakantiegebied van de SovjetUnie; elke dag zon en zee. Zelf leeft ze
inmiddels vijftien jaar in Nederland, maar
haar ouders wonen nog op het schier­
eiland. ‘Ze zijn net als de andere Russen
blij met Poetins ingrijpen, ze voelen zich
weer veilig.’
Volgens Tatiana willen de bewoners
van de Krim niet bij Oekraïne, maar bij
­Rusland horen. ‘Rusland biedt zekerheid
op een goede toekomst: een pensioen,
gezondheidszorg, een vast salaris.
­Oekraïne biedt niks van dit alles.’
Ze vindt het jammer dat de b
­ erichtgeving
nieuwerevu.nl
nieuwerevu.nl
Avgust-Ool kwam twaalf jaar geleden
voor het eerst in Nederland met het
­Russische circus waar hij werkte als
koorddanser. Hij besloot te blijven. De
liefde die hij voelt voor het ­vaderland
is er niet minder op geworden.
‘­Westerlingen begrijpen Poetin vaak
verkeerd. Zo ook met de anti-homowet.
Hij wil alleen maar de kinderen
­beschermen.’
Dit onbegrip heeft volgens de Siberiër
vooral te maken met propaganda in het
Westen. ‘De pr-bedrijven hier zijn tegen
Rusland. Ze willen maar één kant laten
zien, omdat Poetin te machtig wordt
naar hun smaak.’ Hij is het eens met de
bemoeienis van de Russische leider in
COVERSTORY
ANP
COVERSTORY
25
COVERSTORY
in het Westen alleen de negatieve kanten
van Rusland belicht en zelfs veel onwaarheden naar buiten brengt. Zelf kijkt
ze liever naar de Arabische tv-zender
Al Jazeera. ‘Daar wordt tenminste het
hele verhaal verteld.’ Zo hoor je in het
Westen volgens Tatiana niks over de
‘extreem-rechtse partij’ die in Oekraïne
de staatsgreep heeft gepleegd. ‘Ze willen
Russisch spreken verbieden en Joden
vernietigen. ‘Poetin moet wel ingrijpen,
zijn volk is in gevaar. Hij is een stoere
man en goede leider voor ons volk,’ zegt
ze. Het stoort haar dat in Nederland
niemand dat inziet.
Loodzware tijd
nieuwerevu.nl
Terug naar Pavel Voitovitch. Toen hij net
in Nederland woonde, was hij onder de
indruk van het land en de mentaliteit
van haar mensen. ‘Nu, twintig jaar later,
ben ik zwaar teleurgesteld. Veel van mijn
vrienden zijn volledig geïndoctrineerd
door de pro-Amerikaanse berichtgeving.’
Als je slecht over Rusland praat zonder
de feiten te kennen, wil Pavel niks met je
te maken hebben. ‘Ik heb al het contact
verbroken. Dat doet pijn, maar het kan
niet anders.’ Pavel noemt Poetin de beste
leider die ooit op deze aarde rond heeft
gelopen. ‘Hij is een echte patriot van het
vaderland: sterk en doeltreffend. Poetins
buitenlandpolitiek is diplomatiek en
­correct, het tegenovergestelde van die van
de VS. Onze mensen op de Krim moeten
gered worden van de naziregering.’
Acht jaar geleden verhuisde de inmiddels
31-jarige Yunona Volkova voor de liefde
naar Nederland. Ze groeide op in het
kleine stadje Vorkuta dat vooral bekend
is vanwege de kolenproductie. ‘Mijn
vader heeft zijn hele leven in de mijnen
gewerkt. Onder Jeltsins leiding heeft hij
zeven opeenvolgende maanden niet uitbetaald gekregen, het was een loodzware
tijd.’ Toen Poetin aan de macht kwam,
werd alles beter.
26
PATRIOT. Pavel Voitovitch: ‘Poetins
buitenlandpolitiek is diplomatiek en c
­ orrect, het
tegenovergestelde van die van de VS.’
Het stemt Yunona triest dat er in Neder­
land zo slecht over haar moederland
wordt gepraat. ‘Poetin is een dictator, een
schurk, een moordenaar; allemaal valse
beschuldigingen,’ zegt ze vermoeid. Ze
twijfelt zelfs of ze in Nederland wil blijven
wonen.
Want elke dag vertelt iemand Yunona
wel een keer dat Russen geen vrijheid
van meningsuiting hebben en worden
onderdrukt. ‘Wie weet dat nou beter,
jullie of ik? Als ik ontken dat Poetin een
‘ONZE MENSEN OP DE
KRIM MOETEN GERED
WORDEN VAN DE
NAZIREGERING’
dictator is, denken Nederlanders dat ik
ben geïndoctrineerd.’ Yunona’s ouders
zijn hoogopgeleid, haar moeder is zelfs
journalist. ‘Denk je echt dat we niet zelf
na kunnen denken?’
De Russin vindt het vervelend dat mensen
geen seconde stilstaan bij de mogelijkheid dat zíj wellicht niet op de hoogte
zijn van het hele verhaal. ‘Waarom mag
Amerika wel oorlog voeren, maar Rusland
niet eens vreedzaam haar eigen mensen
beschermen? Er wordt meteen van
uitgegaan dat wij de Krim willen. Waarom
in godsnaam? Wat moeten we met een
schiereiland dat alleen zal leiden tot een
hoop conflicten?’
Het onbegrip van de Nederlanders zit
Yunona erg hoog. ‘Poetin komt op voor
ons, zijn volk. Wij zijn het belangrijkst
voor hem en daarom is hij zo geliefd. Ik
zal altijd op hem blijven stemmen, ook al
heb ik ook een Nederlands paspoort. Hij
is mijn held, onze held.’ A