Sessie 10 Rol van de manager in het nieuwe werken

21-01-14
Even voorstellen
•  Dr. Lineke Verkooijen, tevens lector, grondlegger OER
•  Trea van der Wijk MBA, partner Verkooijen&Beima
Invloed van de klant
en
de rol van de manager
OERgedachtegoed
Vertrekpunt voor vandaag
•  OER = ondersteuning eigen regievoering
De Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (juni 2013) stelt:
•  Cliënten hebben onvoldoende invloed op de zorg, terwijl
zij dit wel graag willen.
•  Dit werkt ondoelmatige ondersteuning en zorg in de hand.
•  Terwijl meer participatie van de cliënt de arbeidssatisfactie
van medewerkers bovendien verhoogt.
•  Eigen regievoering = organiseren/coördineren van het
eigen leven gericht op een goed leven in eigen ogen
•  Rol professional = geen negatief beïnvloedende factor zijn
op het kunnen leven van het eigen leven
• Wat betekent dit voor de (operationele) manager?
Vraag aan u
•  Hoeveel invloed heeft de cliënt in uw organisatie? En
waaruit bestaat die invloed (graag voorbeelden)?
•  Tweetallen/drietallen
•  Plenair / ‘flapover’
Invloed cliënt op
• 
• 
• 
• 
Wat/hoe (vorm en inhoud)
Wanneer (moment/dag/tijdstip)
Waar (plaats)
Door/met wie (persoon)
1
21-01-14
U vraagt wij draaien?
Invloed cliënt
R
OE
l
de
mo
-
Besturingsfilosofie
Aanbodsturing
Vraaggericht
Vraaggestuurd
Grenzen (discretionaire ruimte)
1. 
2. 
3. 
4. 
Financiële ruimte indicatie en/of eigen portemonnee
Professionele verantwoordelijkheid ondersteuner
Organisatorische verantwoordelijkheid aanbieder
Algemeen geaccepteerde waarden en normen
Met bijbehorende wet- en regelgeving
Aanbod
Zorg op maat
Cliënt heeft invloed op zorgverlening en zorglevering, niet
‘u vraagt wij draaien’
Stelling
•  Willen we werkelijk zorg op maat leveren en
klantgericht zijn, dan moet logistiek de kern zijn
van de bedrijfsvoering in de zorg.
•  Wie is het hier mee eens/oneens?
Zorglogistiek
•  Zorglogistiek is het zo beheersen van behandel-, zorg-, en
ondersteuningsprocessen en de daarmee verbonden inzet
van medewerkers, informatie- en goederenstromen dat
tegen optimale kosten aan de wensen van de cliënten/
patiënten kan worden voldaan. (Moeke en Verkooijen,
2010)
Vraag aan u
•  Om welke wensen gaat het volgens u? (Graag
voorbeelden.)
2
21-01-14
Wensen mbt:
Klantenperspectief,
Zorgverleners-perspectief
•  Wat/hoe (vorm en inhoud)
•  Wanneer (moment/dag/tijdstip)
•  Waar (plaats)
•  Door/met wie (persoon)
Van de zorg, hulp, dienstverlening en levering
Plaats
Persoon
Moment
Essentie OERmodel
probleem
oplossen
Zorgverleningssituatie
Vorm/inhoud
goed leven in
eigen ogen
= Leefwereld is leidend
•  Ondersteuning (zorg, diensten, behandeling etc.)
organiseren op basis van wensen van cliënten, efficiënt
en effectief (zorg op maat).
Externe eisen
kwaliteit en veiligheid
Organisatiedeel
Organiseren
Aanbod
Plannen & Reageren
Informatie
•  Dat betekent Plannen en Reageren als belangrijke
organisatorische opdracht!
Cliëntwensen
•  En stelt eisen aan alle onderdelen van de bedrijfsvoering.
(missie/visie, doelen, informatiesysteem, personele
organisatie, capaciteitsplanning, prestatie-indicatoren)
Vorm/inhoud, moment, plaats, persoon
Handelingsdeel
Strategische uitgangspunten
Missie, Visie, Organisatiedoelen, Strategie
Richten
MoVer
Cliëntspecificiteit
van zorgactiviteiten
Moment
Wensen
cliënt
Variabiliteit
Volume
Plaats
Persoon
Voorspelbaarheid
Plannen
Reageren
Vorm & Inhoud
BESTURINGSCONCEPT
Professionele
standaarden/
inzichten
Inrichten
Capaciteits
Bijsturen
•  Bedrijfsvoeringsmodel voor zorg en welzijn met centrale
plek voor plannen/reageren
Cliëntspecifieke context
Besturingsfilosofie
Basisstructuur
Planning
Personele
organisatie
Informatie
systeem
Prestatie-Indicatoren
3
21-01-14
Systeemwereld is leidend
Vraag aan u
Organisatiedeel
•  Hoe wordt de zorg, hulp, dienstverlening bij u
georganiseerd? En wie doet dat? (graag voorbeelden)?
Externe eisen
kwaliteit en veiligheid
Organiseren/
Management
Aanbod
•  Tweetallen/drietallen
•  Plenair / ‘flapover’
Cliënt en Professional
Handelingsdeel
Nieuwe werken = Leefwereld is leidend
Organisatiedeel
Aanbod
Informatie
Externe eisen
kwaliteit en veiligheid
Organiseren
Plannen & Reageren
Cliëntwensen
Vorm/inhoud, moment, plaats, persoon
Handelingsdeel
1. Doel OERgedachtegoed
•  Zorg organiseren op basis van wensen van cliënten (mbt
wat/hoe, waar, wanneer en wie) teneinde
•  Minimaal 90% van de wensen van cliënten mbt moment
(wanneer) wordt gerealiseerd met een marge van 15
minuten
Wat is plannen?
•  Plannen is een proces, waarbij op basis van voldoende
inzicht, bewust beslissingen worden genomen ten aanzien
van (3) toekomstige activiteiten en de (2) coördinatie
daarvan om een (1) doel of doelen op een zo efficiënt
mogelijke wijze te bereiken.
•  Elke dag bedenken wat je straks gaat doen is ad hoc en
kost veel tijd!
2. Nagestreefde coördinatie betreft
• 
• 
• 
• 
• 
WAT (welke taak)
HOE (welke middelen, programma, welke manier)
WANNEER (op welk moment)
WAAR (op welke plaats)
WIE (welke actor doet het)
4
21-01-14
3. Type (toekomstige) activiteiten (wat)
Uitgedrukt in planningsgebieden:
•  Zorgactiviteitenplanning (zorg, ondersteuning, diensten)
•  (Para)medische planning (onderzoek, behandeling, therapie)
Plannen en reageren
•  Activiteiten verdelen in planbaar, semi-planbaar en niet
planbaar
Dus bijvoorbeeld niet
•  Planning en semi-planning centraal organiseren
• 
• 
• 
• 
•  Niet te plannen ondersteuning = voorwaarden scheppen
voor reagerend vermogen, decentraal
Medewerkersplanning
Faciliteitenplanning
Middelenplanning
Financiële planning
Etage A
Waarom centraal plannen?
Een voorbeeld met routes en etages in een verzorgingshuis
Tijdstip
Gewenste
ondersteuning
tijdstip
Volgens wens
bewoner?
7.00 uur
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
7.00 uur
7.30 uur
8.00 uur
8.00 uur
Ja
Ja
Ja
Nee
Route etage A en B
Etage B
Tijdstip
Gewenste
ondersteuning
tijdstip
Volgens wens
bewoner?
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
7.30
8.30
8.30
Ja
Nee
Ja
Tijdstip
Gewenste
ondersteuning
tijdstip
A
A
A
B
7.00 uur
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
7.00 uur
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
Ja
Ja
Ja
Ja
B
A
B
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
7.30 uur
8.00 uur
8.30 uur
Ja
Ja
Ja
Etage
Volgens wens
bewoner?
5
21-01-14
Begin-tijd
Gewenste
tijd
Geplande
tijdsduur
K.
nr.
Naam
cliënt
Activiteiten
Bijzonderheden
7.10
7.00
45 min
501
Mw…
Wassen/aankleden/
wondverzorging/uit bed/toilet/
prullenbak/ bed opmaken/
afwassen
Met 2
personen
helpen
7.55
7.30-8.00
10 min
611
Mw…
Elastische kousen/prullenbak
8.05
8.00
5 min
614
Dhr…
Medicatie geven
8.10
8.00
30 min
623
Mw…
Helpen met wassen/aankleden/
kamer opruimen
8.40
8.30
10 min
514
Dhr…
Schoenen/bed opmaken
8.50
8.30
5 min
534
Mw…
Bed opmaken/prullenbak
8.55
Geen
voorkeur
30 min
433
Dhr…
Helpen met wassen/aankleden/
scheren/hoorapp./prullenbak/bed
opmaken
9.25
Moment
Plaats
Inhoud/vorm
Reageren
•  Naast plannen altijd ‘reagerend vermogen’ nodig
•  Kernopdracht = goede balans tussen plannen en reageren
•  Reageren ≠ ad hoc, over wijze van het inrichten van
reagerend vermogen ook goed nadenken, moet passen bij
situatie
Persoon
Volgens OERgedachtegoed
Vraag aan u
Onderzoek invloed cliënten
•  Hoeveel % van de planbare wensen van cliënten wordt bij
u op het gewenste tijdstip gerealiseerd?
Op basis van realisatie wenstijden.
In slechts 42% v/d gevallen is voldaan aan wenstijd!!!
Enkele typerende opmerkingen
“We houden al rekening met de individuele wensen. Maar wanneer ze iedere week
bijzondere wensen hebben, kunnen we daar natuurlijk geen rekening mee houden”
“Nu mevr. X? Nee, eerst medicatie hoor. Laat haar nog maar even liggen”
“Het loopt nu anders dan anders hoor”
“Sommige mensen zijn lastig planbaar. Maar als je de bewoners uitlegt dat de planning
in de war loopt, dan snappen ze het wel”
“Vraag maar gewoon of bewoner x eruit wil”
6
21-01-14
Nieuwe werken = Leefwereld is leidend
De OERplanner
• 
• 
• 
• 
Organisatiedeel
Planfunctie (individuele en groepsactiviteiten)
Agendafunctie (weekoverzicht)
Financiële stuurinformatie (o.a. indicatieruimte)
Personele stuurinformatie (tbv roostering)
Aanbod
Informatie
Externe eisen
kwaliteit en veiligheid
Organiseren
Plannen & Reageren
Cliëntwensen
Vorm/inhoud, moment, plaats, persoon
Handelingsdeel
Strategische uitgangspunten
Missie, Visie, Organisatiedoelen, Strategie
Richten
Cliëntspecificiteit
van zorgactiviteiten
Variabiliteit
Moment
Volume
Wensen
cliënt
Effecten OERmodel?
Plaats
Voorspelbaarheid
Persoon
Plannen
Reageren
Vorm & Inhoud
BESTURINGSCONCEPT
Professionele
standaarden/
inzichten
Inrichten
Capaciteits
Basisstructuur
Planning
Personele
organisatie
Bijsturen
Cliëntspecifieke context
Besturingsfilosofie
•  Meer tevredenheid van cliënten met aanbod (50% van
tevredenheid wordt verklaard uit werken volgens OER)
•  Significant meer (ervaren) kwaliteit van leven (5% van de ervaren
kwaliteit wordt verklaard uit werken volgens OER)
•  Stijgende productiviteit bij gelijkblijvende kosten
•  Medewerker houden zich meer bezig met de vraag hoe geef ik
goede zorg dan met de vraag wanneer lever ik het.
Informatie
systeem
Prestatie-Indicatoren
• 
Geïnteresseerd in ons bureau: www.oermodel.nl
• 
Volg ons op: Twitter: @Oermodel
• 
Boek: Bedrijfsvoering voor Zorg en Welzijn. (ISBN
978-9001-82057-2)
• 
Boek (verschijnt in 2014): Netwerkontwikkeling voor
Zorg en Welzijn. (ISBN 978-9001-83449-4
7