SCHOOLGIDS Wilhelminaschool 2014/15 Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool Samenwerkend Talentgericht Individueel Praktisch onderwijs STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 1 1 30-06-14 09:14 2 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 2 30-06-14 09:14 Europalaan 89 Postbus 2637 3500 GP Utrecht 030 2148014 [email protected] www.stipvso.nl Welkom Beste ouders, verzorgers en andere belangstellenden, Voor u ligt onze schoolgids. Samen met uw kind bent u van harte welkom op de Prinses Wilhelminaschool (in de gids verder aangeduid als de Wilhelminaschool). De Wilhelminaschool (14RZ) is ontstaan uit een brinn-mutatie tussen de VSO afdeling Prinses Wilhelminaschool en de VSO afdeling van de Rafaëlschool. De Wilhelminaschool is gevestigd op de locatie Stip aan de Europalaan 89 in Utrecht samen met de Herderschêeschool (VSO afdeling). Beide scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO ZML), zijn bestemd voor leerlingen van 12 tot en met 20 jaar met een cognitieve beperking in de regio Utrecht. Onze school biedt praktisch onderwijs dat voorbereidt op arbeid in een (beschermde) werkomgeving of dagbestedingscentrum. Daarbij stellen we ons als doel om de leerlingen voor te bereiden op volwaardige participatie in de maatschappij, waarbij we uitgaan van de groeimogelijkheden van leerlingen. • Onze school biedt een uitdagend en voor leerlingen inzichtelijk leerklimaat. Leerlingen en ouders weten wat er van hen verwacht wordt en wat zij van de school mogen verwachten. • Onze school staat midden in de samenleving en heeft oog voor de verschillende achtergronden van mensen. Wij werken actief aan democratisch burgerschap. Dit wordt inhoudelijk gevormd door lessen in het programma. ‘Beste vrienden, beste burgers, vreedzame school voor speciaal onderwijs’. • Onze school biedt veiligheid en geborgenheid voor elke leerling. Iedere leerling is welkom: dat schept rechten, maar ook verplichtingen voor leerlingen, ouders en personeel. • Onze school is één van de scholen van de Stichting Protestant Christelijk Onderwijs Utrecht (PCOU). • Onze school hecht waarde aan een goede betrokkenheid van de ouders / verzorgers bij het onderwijs en zij zijn dan ook welkom om op actieve wijze mee te denken en mee te doen. De medezeggenschapsraad (MR) is nauw betrokken bij de totstandkoming van ons schoolbeleid. In deze schoolgids kunt u alles lezen over het onderwijs, de aanpak en de organisatie op onze school. Wilt u meer weten over onze school, neemt u dan contact op met de directeur of met de afdelingsleiders VSO. Mede namens het schoolbestuur wens ik u en uw kind een goede tijd op STIP VSO Utrecht. Astrid Lotte, directeur. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 3 3 30-06-14 09:14 Wij maken werk van TALENT 4 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 4 30-06-14 09:14 Inhoudsopgave 1. De school ..................................................................................................................................................................................................................... 7 2. Wetgeving .................................................................................................................................................................................................................... 9 3. Waar de school voor staat 4. Het onderwijs 5. De zorg voor de kinderen 6. Het schoolteam 7. De ouders 8. De ontwikkeling van het onderwijs in de school; kwaliteitszorg en resultaten ............... 47 9. Samenwerking met instanties / instellingen ..................................................................................................................................................................... 13 ......................................................................................................................................................................................................... 19 ....................................................................................................................................................................... 33 ................................................................................................................................................................................................... 36 .................................................................................................................................................................................................................... 41 ................................................................................................................ 52 10. School- en vakantietijden; verlof en verzuim ................................................................................................................ 53 11. Praktische informatie ................................................................................................................................................................................... 57 12. Namen en adressen ....................................................................................................................................................................................... 58 Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 5 5 30-06-14 09:14 Praktijkgericht onderwijs aan jongeren tussen 12 en 20 jaar 6 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 6 30-06-14 09:14 1. De school De Wilhelminaschool, is per augustus 2013 gevestigd in onze nieuwbouwlocatie aan de Europalaan 89, 3526 KP Utrecht, telefoon 030-2148014. De school ligt aan de meubelboulevard en tussen diverse aanrijroutes van en naar Utrecht. Zowel per auto als ook per openbaar vervoer is de school goed bereikbaar (sneltram). Samenwerkende scholen De Wilhelminaschool en de Herderschêeschool zijn als Samenwerkende scholen gevestigd in het gebouw aan de Europalaan. Onder de naam STIP VSO Utrecht willen de scholen vorm geven aan hun onderwijs. STIP staat voor Samenwerkend Talentgericht Individueel en Praktisch onderwijs. Kort en krachtig het onderwijs waar wij voor staan! De school is een grote onderwijsvoorziening voor onze doelgroep in de regio Utrecht en komt voort uit de visie dat we in samenwerking met elkaar, als grote organisatie, onze leerlingen meer te bieden hebben: meer mogelijkheden tot differentiatie op niveau, een passender aanbod in de sector van hun keuze, een breder netwerk in de omringende arbeidsmarkt. Ondanks dat we een grote school zijn is de veiligheid en kleinschaligheid geborgd. Het gebouw als ook het onderwijs is dusdanig georganiseerd dat leerlingen bij een kernstroom horen. In deze stromen zitten 60 tot 100 leerlingen, verdeeld over basisgroepen van 8 tot 14 leerlingen. Vanuit deze basis wordt het onderwijs op maat aangeboden. Het managementteam van de Wilhelminaschool bestaat uit; Astrid Lotte, directeur Jaap Kant, afdelingsleider Karlieneke Speijers, afdelingsleider Sara van Buuren, afdelingsleider Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 7 7 30-06-14 09:14 Wij zijn bereikbaar via: Telefoon 030-2148014 e-mail [email protected]/ website www.stipvso.nl adres Europalaan 89, 3526 KP, Utrecht Postadres Postbus 2637, 3500 CP, Utrecht Schooltijden Maandag / dinsdag / donderdag / vrijdag: 8.30 - 15.00 Woensdag: 8.30 - 12.15 Afwezigheid door ziekte / andere reden Bij ziekte of een andere reden tot verzuim dient u de school tijdig te informeren. Dit kan telefonisch, graag vóór schooltijd: 030-2148014. Onze school is één van de scholen van Stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Utrecht. Zie voor meer informatie www.pcou.nl. 8 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 8 30-06-14 09:14 2. Wetgeving Binnen het Speciaal Onderwijs in Nederland zijn een aantal ontwikkelingen aan de gang die van belang zijn voor STIP VSO Utrecht en die hieronder in grote lijnen worden weergegeven. 1. Een belangrijke ontwikkeling is de invoering van de “Wet Kwaliteit (V)SO”. Deze wet is ingevoerd op 1 augustus 2013 voor het VSO en geeft aan dat het VSO meer moet toewerken naar de uitstroom van leerlingen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen toeleiding naar • vervolgonderwijs: mbo, hbo en wo. • arbeid, al dan niet met erkende kwalificaties of certificaten (niveau 1 mbo of landelijk erkende branchecertificaten). • dagbesteding. Het vaststellen van ontwikkelingsperspectief van de leerling wordt verplicht. Dit ontwikkelingsperspectief wordt jaarlijks geëvalueerd door de Commissie voor Begeleiding en indien nodig bijgesteld. In de “Wet Kwaliteit (V)SO” nemen leerroutes, toetsen, leerlingvolgsysteem en kwaliteitszorg een belangrijke plaats in. Binnen de nieuwe wet krijgen de leerlingen in alle profielen een diploma of een certificaat bij afsluiting van hun onderwijsloopbaan. 2. Een tweede punt van verandering is de wijziging van de Wajong / WMO en Participatie wetgeving en de op handen zijnde bezuinigingen in de zorg (onder andere op het PGB en de sociale werkvoorzieningen). De grootste verandering bij deze wet en regelgeving is het denken vanuit mogelijkheden i.p.v. uit beperkingen. Ieder die kan, gaat naar werk of school. De participatiewetgeving zal waarschijnlijk per 1 januari 2015 van kracht zijn. 3. Op 1 augustus 2014 wordt de wet “Passend Onderwijs” van kracht. Voor de scholen voor Speciaal Onderwijs betekent dit concreet dat zij zich aansluiten bij samenwerkingsverbanden voor primair en voortgezet onderwijs in de regio. Doelstellingen van Passend Onderwijs zijn onder andere het voorkomen van thuiszitters en het beperken van het aantal leerlingen in het (voortgezet) Speciaal Onderwijs. 4. Decentralisatie jeugdzorg en bezuiniging op de AWBZ; de invoering van Passend Onderwijs hangt nauw samen met de decentralisatie van de jeugdzorg en de AWBZ-gelden naar gemeenten. Het gaat in deze veranderopgaven om kwetsbare jongeren en gezinnen die extra begeleiding nodig hebben, thuis, op school of bij werk. Het belang van samenwerking tussen onderwijs en gemeenten wordt daarmee nog eens onderstreept. Wat merkt u hiervan? • Bovenstaande veranderingen in wet en regelgeving maken dat ons onderwijs er anders uit gaat zien. STIP VSO Utrecht biedt twee uitstroomprofielen aan; - Dagbesteding - Arbeid In deze schoolgids leest u hoe deze profielen verder zijn ingericht (stroom / leerroutes en vakken) • Het handelingsplan is vervangen door het ontwikkelingsperspectief plan (OPP). • Scores op de leerlijnen (in het leerlingvolgsysteem) en Cito-toetsen worden twee maal per jaar gemeten / geëvalueerd en in relatie gebracht met standaard normeringen. • De leerling participatie krijgt o.a. vorm door inspraak in eigen leerproces middels invoering van portfolio. • Het onderwijs zal in de uitstroomfase nauw samenwerken met de gemeente met betrekking tot uitstroom naar dagbesteding of arbeidsplek. Onderwijs adviseert, gemeente bepaalt. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 9 9 30-06-14 09:14 • • Per 1 augustus 2014 worden er geen indicatie meer afgegeven door de commissie van indicatie stelling van REaCtys, (her)indicaties worden vervangen door aanvragen van toelaatbaarheidsverklaringen (TLV) bij de samenwerkingsverbanden. Gemeenten verbinden de transitie jeugdzorg en Passend Onderwijs met elkaar vanuit de gedachte 1 kind / gezin, 1 plan m.b.t. ondersteuningsvragen. Vanuit deze visie zal onze Commissie van Begeleiding (CvB) ook de ondersteuningsvragen bekijken en met u bespreken. Passend Onderwijs en het Speciaal Onderwijs ZMLK Op 1 augustus 2014 wordt de wet Passend Onderwijs van kracht. Concreet betekent dit dat de scholen voor (Voortgezet) Speciaal Onderwijs bij het samenwerkingsverband voor Voortgezet Onderwijs zullen aansluiten. Er wordt van het samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs verwacht dat zij onderwijs en zorg kunnen bieden aan alle leerlingen in de leeftijd vanaf 12 jaar. De doelgroep leerlingen binnen onze school bestaat uit leerlingen voor wie het reguliere onderwijs onvoldoende aanbod heeft. We bieden dus dieptezorg op het reguliere voorge-zette onderwijsaanbod. In de toekomst zullen wij met het samenwerkingsverband, de andere scholen voor (Voortgezet) Speciaal Onderwijs in de regio en de zorginstellingen meer moeten samenwerken om een passend aanbod voor alle leerlingen te realiseren. Daarvoor is het in elk geval van belang dat onze interne leerlingenzorg goed op orde is: We weten welke leerlingen tot onze primaire doelgroep behoren, wat we hen te bieden hebben, hoe we de ontwikkeling van deze leerlingen monitoren en problemen daarin signaleren. De wijze waarop wij dit doen zal in de toekomst verbonden moeten worden aan de werkwijze van het samenwerkingsverband waarin wij participeren. Informatie vanuit Samenwerkingsverband Sterk VO Utrecht en Stichtse Vecht Het Samenwerkingsverband Sterk VO Utrecht en Stichtse Vecht is al gestart op 1 augustus 2013 met Passend Onderwijs. Dit is een jaar eerder dan de landelijke invoering. Passend Onderwijs is de nieuwe manier waarop onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben wordt georganiseerd. Om dat mogelijk te maken, gaan alle gewone en speciale scholen in onze regio samenwerken in het nieuwe samenwerkingsverband (swv) Sterk VO. Onze school valt onder dit samenwerkingsverband. Wij willen u informeren over de belangrijkste veranderingen van Passend Onderwijs voor u en uw kind. Op de website www.sterkvo.nl kunt u meer lezen over de manier waarop wij Passend Onderwijs invullen. Wat betekent de versnelde invoering voor u? Geen landelijke indicatiestelling meer Als u in Utrecht woont dan hoeft u vanaf 1 augustus 2013 geen landelijke indicaties voor een rugzak of speciaal onderwijs meer aan te vragen voor uw kind. De school waar u uw kind aanmeldt, regelt de plaatsing en eventueel een aanvraag aan het SWV voor extra ondersteuning of voor toelating tot het (Voortgezet) Speciaal Onderwijs. Deze aanvraag wordt altijd in samenspraak met uw kind en met u gedaan. Uitgangspunt is wat uw kind nodig heeft om zijn of haar schoolloopbaan goed te kunnen doorlopen. Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) Leerlingen die onderwijs volgen in het (v)so kunnen op hun eigen school blijven. Verandert de leerling van school of verandert de behoefte aan ondersteuning, dan beoordeelt het samenwerkingsverband opnieuw of de leerling in het (v)so blijft of dat hij / zij met extra ondersteuning regulier onderwijs kan volgen. Hierover vindt overleg plaats met u. 10 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 10 30-06-14 09:14 Schoolondersteuningsprofiel Elke school in het samenwerkingsverband maakt een plan waarin wordt beschreven welke (extra) ondersteuning de school kan aanbieden. Informatie over dat profiel vindt u in de schoolgids of op de website van de school. De medezeggenschapsraad van de school heeft adviesrecht over het schoolondersteuningsprofiel. Handelingsplan wordt ontwikkelingsperspectief De school stelt een ontwikkelingsperspectief op voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Dit perspectief vervangt het huidige handelingsplan. Hierin beschrijft de school de uitstroombestemming en de onderbouwing daarvan. Wij bespreken dit OPP jaarlijks met u. Geschillencommissie Als u en de school het niet eens worden over de toelating of verwijdering van uw kind of het ontwikkelingsperspectief, dan kunt u naast de bestaande mogelijkheden ook een geschil voorleggen aan de landelijke geschillencommissie Passend Onderwijs. Op de website www.passendonderwijs.nl vindt u meer informatie over wat u kunt doen bij problemen tussen u en de school. Vragen? Hebt u nog vragen? Dan kunt u die altijd stellen aan de school. U kunt natuurlijk ook contact opnemen met het SWV, via 088-0117400 of [email protected]. ook kunt u bellen met 5010, de landelijke informatie- en adviesdienst voor ouders, via 0800-5010 (gratis). Veel informatie over Passend Onderwijs is ook te vinden op www.passendonderwijs.nl. Wat verandert er met de Participatiewet? Met de Participatiewet worden drie uitkeringsregelingen gebundeld tot één regeling: de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) en de Wajong. Hiermee krijgen de gemeenten de verantwoordelijkheid voor een brede doelgroep van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De beoogde ingangsdatum is 1 januari 2015. Hervorming Wajong • De Wajong is vanaf 2015 alleen nog maar toegankelijk voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn en dat gedurende hun gehele leven zullen blijven. De jaarlijkse instroom in de bijstand zal hierdoor toenemen. Afsluiten sociale werkvoorziening • Vanaf 2015 stopt de instroom in de sociale werkvoorziening op basis van de WSW. Het zittende bestand WSW zal jaarlijks met ca. 6% afnemen als gevolg van natuurlijk verloop. • De groep die vanaf 2015 niet meer kan instromen in de WSW, incl. de groep die vanuit de Wajong de WSW kon instromen, gaat behoren tot de doelgroep van de Participatiewet. • Binnen de participatiewet krijgen de gemeenten ruimte om een nieuwe voorziening voor beschut werk aan te bieden. Het kabinet heeft aangegeven dat de regelgeving voor beschut werk nog nadere uitwerking vergt. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 11 11 30-06-14 09:14 Sociaal akkoord: 125.000 garantiebanen en 35 regionale werkbedrijven • In het sociaal akkoord zijn afspraken gemaakt dat er voor mensen met een beperking tussen 2014 en 2024 100.000 extra banen zullen worden gecreëerd in de private sector en 25.000 extra banen bij de overheid. Deze banen zijn bedoeld voor mensen met een arbeidsbeperking die niet het WML (wettelijk minimum loon) kunnen verdienen en vallen onder de Participatiewet, Wajongers en mensen met een WSW Indicatie op de wachtlijst. Voor deze doelgroep zal een beoordeling door het UWV gaan plaatsvinden. • Ook zijn er afspraken gemaakt over het organiseren van regionale werkbedrijven in de 35 arbeidsmarktregio’s, waar Utrecht Midden er één van is. Afgesproken is om de vorming van de 35 regionale werkbedrijven een verankering in de wet te geven. Het is aan de regio om te bepalen wie de uitvoering hiervan doet, er is ruimte voor regionale differentiatie. Gemeenten hebben de lead bij de vorming van de Werkbedrijven en werken daarbij nauw samen met sociale partners en UWV. 12 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 12 30-06-14 09:14 3. Waar de school voor staat Motto van de school: “Wij maken werk van talent” De kernwaarden die voor ons belangrijk zijn bij het vormgeven van ons onderwijs zijn: autonomie, opbrengstgericht en partnerschap. We zijn een ondernemende school met specifieke expertise, die samenwerkt met leerlingen, ouders, bedrijven en collega-onderwijsorganisaties om de leerlingen te ondersteunen bij het opbouwen van een succesvolle en gelukkige toekomst. Het onderwijs krijgt vorm vanuit de pijlers; werken, wonen, vrije tijd en burgerschap: • Voor de leerlingen betekent dit: - Goed onderwijs waarbij het individuele talent kans krijgt zich optimaal te ontwikkelen. - Het leveren van maatwerk in toeleiding naar werk en maatschappij. Daarbij gebruiken we de kansen die de omgeving biedt, het hebben van een breed en gericht aanbod. - Dat wij toe leiden naar een actief en vaardig burger in de maatschappij. • We werken als partner samen met ouders in de ontwikkeling van de autonomie van de leerling betreffende participatie in de maatschappij. • Voor dagbestedingsorganisaties en toekomstige werkgevers van onze leerlingen zijn wij een professionele partner en leveren wij goede, trouwe toekomstige werknemers af die zijn opgeleid in afstemming met de inhoud en vaardigheden van de werkplek en functie. • Voor partnerscholen en de Samenwerkingsverbanden in onze regio zijn we bron van expertise die zich dienstverlenend opstelt en in samenwerking wil participeren. De visie van de school: Waar we voor staan Natuurlijk is het onderwijs op onze school gebaseerd op de kaders die de wetgever ons gesteld heeft. We werken deze opdracht uit door het leveren van kwaliteit in begeleiding van onze leerlingen: • Naar (beschermde) arbeid / dagbesteding, • In de ontwikkeling tot een zo autonoom mogelijk persoon / burger in de maatschappij. De manier waarop we vormgeven aan deze opdracht, is gebaseerd op onze visie op een aantal onderwerpen. Dit zijn de belangrijkste uitgangspunten van ons onderwijs: • Elk mens is in staat om te leren en heeft recht op mogelijkheden zich te ontwikkelen. Hierbij gaan we uit van de mogelijkheden van de leerlingen binnen de beperking die zij hebben. • We geloven dat de aanwezigheid van relatie, autonomie en competentie de basis vormen voor ontwikkeling. We werken daarom volgens het model van adaptief onderwijs. • We zijn een school op bijzonder neutrale grondslag met respect en aandacht voor elke levensbeschou-wing. Alle leerlingen hebben levensvragen en zingevingsvragen. Ons VSO streeft er naar alle leerlingen te ondersteunen bij het innemen van hun eigen plek in de samenleving, in welke levensovertuiging zij ook staan. Dit geven wij vorm vanuit democratisch burgerschap door middel van het programma Beste Vrienden, Beste Burgers, De Vreedzame school voor speciaal onderwijs. De Vreedzame school be-schouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin leerlingen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen en waarin leerlingen leren wat het betekent om een ‘democratisch burger’ te zijn: open staan voor en kunnen overbruggen van verschillen tussen mensen, een bijdrage leveren aan het algemeen belang en actief verantwoordelijk willen zijn voor de gemeenschap. Daarmee ervaren leerlingen dat het uitmaakt dat ze er zijn en dat ze ‘er toe doen’. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 13 13 30-06-14 09:14 Doelen van het Voortgezet Speciaal Onderwijs De doelstelling van ons onderwijs is leerlingen zo zelfstandig mogelijk maken op onderstaande gebieden, om hen op een volwaardige manier te kunnen laten participeren in de maatschappij: • Wonen • Werken • Vrije tijd • Burgerschap / samenleving We werken doelgericht en planmatig toe naar een toekomst die past bij de mogelijkheden en wensen van de leerling. We hebben onze onderwijs uitstroomgericht ingericht. Wat houdt een uitstroomgericht VSO in? Op het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) wordt uitstroomgericht gewerkt. Dit betekent dat de inhoud van het onderwijs zo is ingericht dat leerlingen zo goed mogelijk worden voorbereid op de periode na hun schooltijd. Daarbij gaat het erom dat leerlingen zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren op de gebieden wonen, werken en vrije tijd, aansluitend op hun eigen niveau. Daarnaast is de uitstroom naar werk richtinggevend om voor individuele leerlingen de inhoud van het geboden onderwijsprogramma te bepalen. Welke uitstroommogelijkheden zijn er? Op het gebied van werk leidt onze school op tot uitstroommogelijkheden richting werk die aansluiten bij de mogelijkheden van de leerlingen. Daarbij verstaan wij onder “werk” niet alleen betaalde arbeidsplaatsen, maar ook dagbesteding en sociale werkvoorziening. De uitstroomprofielen onze school zijn: Dagbesteding, hieronder vallen: • Ervaringsgerichte dagbesteding • Licht arbeidsmatige dagbesteding • Arbeidsmatige dagbesteding Arbeid, hieronder vallen: • Arbeidsmatige dagbesteding / arbeidsintegratie • Arbeid (met de verschillende mogelijkheden sociale werkvoorziening / vrije bedrijf met behoud van uitkering / betaalde arbeid) In een enkel geval stroomt een leerling door naar een MBO-opleiding niveau 1. In de afgelopen jaren hebben wij in samenwerking met de verschillende bedrijven en instellingen in beeld gebracht wat leerlingen moeten kunnen en weten om op een goede manier te kunnen functioneren op de genoemde werkplek en hoe de situatie op deze plaats er uit ziet. Uit de praktijk blijkt dat het grootste gedeelte van onze leerlingen (ongeveer 85 procent) uitstroomt naar dagbesteding. De overige 15 procent stroomt uit naar de uitstroom arbeid - sociale werkvoorziening en vrije bedrijf (deze aantallen zijn gebaseerd op de uitstroomgegevens van de afgelopen 3 jaren). Voor de meeste leerlingen zijn we dus eindonderwijs (de laatste school die ze bezoeken voordat ze naar een werksetting gaan). Een zeer klein aantal leerlingen stroomt door naar een vervolgopleiding, zoals een AKA-opleiding op een MBO. AKA staat voor arbeidsmarktkwalificerend Assistent (de opstap naar MBO-niveau 1 opleidingen). 14 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 14 30-06-14 09:14 Pedagogisch Klimaat Visie op zorg en begeleiding Onderwijs, begeleiding en interventies zijn erop gericht dat leerlingen zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren op de gebieden wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. We willen een Vreedzame School zijn waarin wij streven de school en de klas een democratische gemeenschap te laten zijn. Dit uit zich in respect voor elkaar en het aanvaarden van elkaars identiteit en mogelijkheden. Hierin voelt iedereen zich verantwoordelijk en betrokken. Wij zien ouders hierbij als belangrijke partners. We combineren onderwijs en zorg waarbij de zorg dienstbaar is aan het onderwijs. We werken samen met zorginstellingen en hun medewerkers binnen de gedachte: één kind, één plan. Op onze school benutten we iedere kans om leerlingen te laten participeren • Op onze school stimuleren we leerlingen om een inbreng te hebben in wat ze willen leren. • Op onze school heeft iedere leerling een eigen portfolio waarin hij zijn eigen leerproces bijhoudt. • Op onze school dragen leerlingen zelf bij tot het verminderen van gevoelens van onvrede en tot het verminderen van ordeverstoringen van zichzelf en anderen in de school. • Op onze school denken leerlingen zelf mee over de aanpak bij het inzetten van een beloningssysteem. • Op onze school spelen leerlingen een belangrijke rol in het organiseren van de verschillende feesten en activiteiten. • Op onze school nemen leerlingen deel aan de leerlingenraad. • Op onze school stimuleren we leerlingen om op een democratische manier keuzes te maken. Op onze school maken we werk van talent • Op onze school wordt in contact met leerlingen veel aandacht gegeven aan datgene wat de leerling al goed kan. • Op onze school zijn we ambitieus in het stellen van leerdoelen voor de leerlingen. • Op onze school laten we leerlingen zicht krijgen op eigen talenten zodat ze weten wat ze kunnen en willen op cognitief, sociaal, emotioneel, motorisch en cultureel gebied. • Op onze school wordt het onderwijs zo goed mogelijk afgestemd op de leerling; wat gaat al goed en waarin kunnen we hem nog uitdagen en ontwikkelen. • Op onze school is het streven dat de leerling pas de school verlaat als hij een passende uitstroomplek gevonden heeft. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 15 15 30-06-14 09:14 Op onze school is zichtbaar dat verschillend zijn een meerwaarde heeft. • Op onze school maken we gebruik van verschillende kwaliteiten. • Op onze school worden er verschillende feesten opgenomen in de jaarkalender. • Op onze school wordt er rekening gehouden met verschillende eetpatronen op basis van religie, allergie en dieet. • Op onze school weerspiegelen onze verschillende afdelingen qua inrichting en materialen de diversiteit van de mensen in de school. • Op onze school delen we kennis over de diversiteit in de samenleving. • Op onze school hebben we respect voor verschillende religies en het feit dat we allemaal anders zijn. • Op onze school mogen we verschillen van mening en staan we open voor verschillende meningen. Op onze school gaan we op een lerende manier om met conflicten. • Op onze school stimuleren wij leerlingen om zelf het gewenste gedrag te benoemen. • Op onze school zijn onze leefregels geformuleerd in termen van gewenst gedrag. • Op onze school lossen we met elkaar conflicten op. • Op onze school krijgen leerlingen de tijd om eerst tot rust te komen en na te denken voordat we gaan oplossen waarbij we gebruik maken van de oplossingskaart uit het programma van de Vreedzame School. • Op onze school leren wij onze leerlingen om zelf na te denken over hun eigen aandeel in een conflictsituatie. • Op onze school worden conflicten constructief opgelost middels herstelrecht, waarbij op de voorgrond staat dat leerlingen het recht hebben om het goed te maken in plaats van dat er een straf volgt op ongewenst gedrag. Op onze school wordt ieders mening serieus genomen. • Op onze school geven wij elkaar de ruimte om te reageren en laten we elkaar uitspreken. • Op onze school luisteren we naar elkaar. • Op onze school krijgen alle leerlingen de ruimte om vragen aan elkaar te stellen. • Op onze school beargumenteren leerlingen en medewerkers hun mening. Op onze school zorgen we voor elkaar en voor de omgeving. • Op onze school ontvangen leerlingen of medewerkers die langdurig ziek zijn, een attentie vanuit de zorgcommissie. • Op onze school geven we elkaar veel complimenten. • Op onze school wordt iedereen die onze school binnenstapt vriendelijk en uitnodigend ontvangen. • Op onze school vinden we het belangrijk om nieuwe leerlingen en medewerkers welkom te heten. • Op onze school worden leerlingen die voor het eerst op school zijn gekoppeld aan leerlingen met meer ervaring. • Op onze school helpen onze leerlingen elkaar. • Op onze school zorgen we met elkaar voor een opgeruimd lokaal. • Op onze school wordt de omgeving van de school opgeruimd en schoongehouden door leerlingen. • Op onze school leren leerlingen met zorg om te gaan met het milieu. 16 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 16 30-06-14 09:14 Om deze doelen te bereiken gaan wij uit van een gedifferentieerde pedagogische aanpak afgestemd op het emotionele niveau van de leerling. Het emotionele niveau is hierin leidend voor het vaststellen van de individuele begeleidingsbehoefte van de leerling. Dat willen zeggen dat bij de pedagogische aanpak, de aanspreektoon en het geven van verantwoordelijkheid en grenzen wordt aangesloten bij het emotionele niveau van de leerling. Fysiek contact in de pedagogische relatie Uitgangspunt van pedagogisch beleid op STIP is geen fysiek contact tenzij de veiligheid van de leerling of de omgeving in gevaar komt. Fysiek contact gaat altijd in overleg en wordt ingezet conform de geleerde humane begeleidingstechnieken. Het contact is altijd gericht op veiligstellen en tot rust komen om zo vanuit de rustpositie verder te kunnen werken met elkaar. Het uitgangsprincipe hierbij is herstelrecht. We werken als team conform het protocol fysiek ingrijpen wat ter inzage ligt op school. Leefregels Om helderheid te scheppen voor leerlingen, ouders en medewerkers over hoe een vreedzame school eruit ziet, hebben wij een aantal duidelijke leefregels vastgesteld. Deze leefregels gelden voor en door de hele school voor leerlingen, hun ouders/verzorgers en medewerkers. Vanuit deze leefregels, die als kapstok fungeren, krijgen verdere afspraken vorm. Wij leren van en met elkaar Voorzichtig omgaan met het materiaal Iedereen mag anders zijn Een conflict los je op Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 17 17 30-06-14 09:14 Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief 18 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 18 30-06-14 09:14 4. Het onderwijs Schoolorganisatie Hieronder leest u eerst hoe het onderwijs is opgebouwd. In hoofdstuk 5 leest u hoe wij de ondersteuning vorm geven. Opbouw van het onderwijs STIP VSO biedt de uitstroomprofielen Dagbesteding en Arbeid aan; • Dagbesteding: stroom 1 en 2 • Arbeid: stroom 3 Stroom 4 is een zorgonderwijs arrangement; binnen deze stroom kunnen leerroutes uit beide profielen aangeboden worden. In de stroombeschrijvingen kunt u de relatie lezen tussen leerling-kenmerken en onderwijs en ondersteuning behoefte. Binnen de stromen wordt onderwijs opgeknipt in fases; de onderbouw (OB), de middenbouw (MB) de bovenbouw (BB) en de uitstroomfase (UIT). De fases zijn gekoppeld aan gemiddelde leeftijd en inhoud van een leerroute. Onderbouw 12-14 jaar Middenbouw 14-16 jaar Bovenbouw 16-18 jaar Uitstroom 18-20 jaar Middenbouw VSO Oriëntatie uitstroomperspectief, opbouw interesseprofiel Bovenbouw VSO Verdieping uitstroomperspectief Uitstroomfase VSO Leerlingspecifiek traject Ervaringsgerichte dagbesteding Stroom 1 Licht arbeidsmatige dagbesteding Stroom 2 Arbeidsmatige dagbesteding Stroom 3 Stroom 4 Arbeid (WSW - vrije bedrijf) Eén van de 4 leerroutes, afhankelijk van de mogelijkheden van de leerling Definitief leerlingprofiel: Keuze uitstroomprespectief Tussenevaluatie uitstroompersepctief Aanvulling leerprofiel met interesse profiel: Tusseneveluatie uitstroomperspectief Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 19 UITSTROOM Onderbouw VSO Oriëntatie en opbouw leerlingprofiel Vaststelling uitstroomtraject Tussenevaluatie uitstroompersepctief 19 30-06-14 09:14 Stroom 1 Uitstroomperspectief Dagbesteding Leerroutes Ervaringsgerichte dagbesteding Licht arbeidsmatige dagbesteding Leerling kenmerken Ernstige verstandelijke beperking: IQ < 35 en bijkomende problematiek (DSM diagnose, syndroom) Cognitieve ontwikkelingsleeftijd circa tussen 2-5 jaar Emotionele ontwikkelingsleeftijd circa tussen 0-3 jaar Beperkt (soms rigide) gedragsrepertoire (Fijn)motorische beperkingen Forse problemen in de taalverwerving Sterk verminderde sociale, emotionele en praktische vaardigheden Sterk verminderde zelfredzaamheid en weerbaarheid Sterk verminderd vermogen tot exploreren/ initiatiefname Handelt vaak vanuit het lust-onlust principe Leert concreet in één situatie; kan vrijwel niet generaliseren Leert zeer langzaam Onderwijsbehoeften Ondersteuningsbehoefte (pedagogisch) Deze leerling heeft nodig: Sturing van een volwassene in vrijwel iedere situatie Afwisseling van inspanning en ontspanning Positieve bekrachtiging Bescherming (sociaal, emotioneel en fysiek) Verzorging door een volwassene Externe motivatie Voortdurende activatie Concrete, procesgerichte feedback (zoals bijvoorbeeld straffen en belonen, ondersteunende materialen) Instructiebehoefte (didactisch) Deze leerling heeft nodig; Visuele ondersteuning (zowel in materiaal als pictogram) Totale communicatie Instructie vanuit ervaring en herhaling Iemand die hem vaardigheden voortdoet (model leren) Ondersteunende lesmaterialen Verkorte instructie in reële context (alleen bespreking opdrachten, korte aanduiding van oplossingsstrategie) Actief leren (doe opdrachten) En dat betekent; Kenmerken leeromgeving Kleine groep (advies: maximaal 8 leerlingen) Vaste opstelling van tafels, stoelen e.d. Vaste eigen plek in de klas TC bord Vaste groepsleiding Ontspanningsmogelijkheid nabij 20 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 20 30-06-14 09:14 Stroom 2 Uitstroomperspectief Dagbesteding Leerroutes Licht arbeidsmatige dagbesteding Arbeidsmatige dagbesteding Leerling kenmerken IQ circa tussen 35 en 50 Cognitieve ontwikkelingsleeftijd circa tussen 2-8 jaar Emotionele ontwikkelingsleeftijd circa tussen 0-7 jaar Onderwijsbehoefte Ondersteuningsbehoefte (pedagogisch) Deze leerling heeft nodig; Sturing en begeleiding van een volwassene Positieve bekrachtiging Bescherming (sociaal, emotioneel en fysiek) Externe motivatie Concrete, procesgerichte feedback (zoals bijvoorbeeld straffen en belonen, ondersteunende materialen) Structuur en regelmaat Totale Communicatie Spelontwikkeling Instructiebehoefte (didactisch) Deze leerling heeft nodig; Visuele ondersteuning (bijvoorbeeld pictogram) Totale communicatie Instructie vanuit ervaring en herhaling Iemand die hem vaardigheden voordoet (model leren) Ondersteunende lesmaterialen Van korte naar verlengde instructie (van allen bespreking opdracht, naar herhaling van basisinstructie, helpen bij keuze juiste oplossings strategie) Intensief contact nodig voor leerrendement Praktisch, handelend leren Feedback op uitvoering van opdrachten En dat betekent; Kenmerken leeromgeving Een vertrouwde omgeving TC bord Vertrouwde groepsleiding Voldoende ruimte voor 10 tot 15 leerlingen Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 21 21 30-06-14 09:14 Stroom 3 Uitstroomperspectief Arbeid Leerroutes Arbeidsmatige dagbesteding Sociale werkvoorziening Vrije bedrijf of vervolgopleiding Leerlingkenmerken IQ circa tussen 45 en 70 Cognitieve ontwikkelingsleeftijd circa tussen 5-12 jaar Emotionele ontwikkelingsleeftijd circa tussen 0-12 jaar Weerbaarheid, (zelf)acceptatie en toekomstverwachtingen zijn belangrijke punten voor deze doelgroep Onderwijsbehoeften Ondersteuningsbehoefte (pedagogisch) Deze leerling heeft nodig; Coaching door een volwassene naar zelfredzaamheid in alle leef milieus Positieve bekrachtiging Concrete, procesgerichte feedback (gericht op inzicht en op weg naar zelfstandigheid) Aanspreken op verantwoordelijkheden Mentor als centraal aanspreekpunt Instructiebehoefte (didactisch) Deze leerling heeft nodig; Visuele ondersteuning (bijvoorbeeld stappenplan) Verlengde instructie (herhaling na basisinstructie, helpen bij de juiste oplossings- strategie, extra ophalen van Voorkennis, uitvragen van zojuist gegeven instructie, directe instructie, pre teaching, re teaching) Feedback op uitvoering van opdrachten Dat betekent dat; Kenmerken leeromgeving Voldoende ruimte voor 10 tot 15 leerlingen Werken in de context Gevisualiseerd dagprogramma 22 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 22 30-06-14 09:14 Stroom 4 Uitstroomperspectief Dagbesteding Arbeid Leerroutes Ervaringsgerichte dagbesteding Licht arbeidsmatige dagbesteding Arbeidsmatige dagbesteding Sociale werkvoorziening Vrije bedrijf of vervolgopleiding Groep - Structuurgroep ( ASS) Leerling kenmerken (leerlingen komen in deze groep indien ze:) IQ circa vanaf <35 tot 70 Diagnose ASS / sterk vermoeden van ASS Op prikkels reagerend met verbaal en/of fysiek externaliserend gedrag of ernstig internaliserend gedrag Forse naar buiten gerichte gedragsproblemen (verbaal en/of fysiek) Kan vaak maar korte tijd werken zonder aandacht te vragen of af te dwingen Afhankelijk van controle en sturing door een volwassene in elke situatie Onderwijsbehoeften Ondersteuningsbehoefte (pedagogisch) Deze leerling heeft nodig; Sturing van een volwassene in vrijwel iedere situatie (voorspelbaarheid / structuur / consequent) Afwisseling van inspanning en ontspanning Bescherming (sociaal, emotioneel en fysiek) Externe motivatie Een individueel aanpak beschreven in IHP (individueel handelingsplan) Begeleiding bij het omgaan met ‘lege tijd’ Voortdurend intensief toezicht en aansturing (het gedrag, de sociale om-gang en het leren) Zeer duidelijke afspraken ten aanzien van gedrag en regels in relatie met feedbacksysteem Gezagsrelatie met volwassene, nodig om tot leren te komen Afwisseling nodig van inspanning en ontspanning / ontlading (fysiek) Een vaste mentor die als eerste aanspreekpunt beschikbaar is. De mentor onderhoudt de contacten met de ouders / verzorgers over de dagelijkse gang van zaken Instructiebehoefte (didactisch) Deze leerling heeft nodig; Een individueel traject beschreven in IHP (individueel handelingsplan) Individuele instructie In trainen vaardigheden in reële context Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 23 23 30-06-14 09:14 Stroom 4 - vervolg En dat betekent; Kenmerken leeromgeving Kleine groep van maximaal 8 leerlingen met twee begeleiders Vaste groepsleiding Sociaal en fysiek prikkelarme omgeving Visualisaties (TC-bord en op alle werkplekken, kasten en ten aanzien van activiteiten) Vaste opstelling van tafels, stoelen e.d. Voor “elke” leerling een aparte afgeschermde werkplek Vaste groepsleiding Ontspanningsmogelijkheid nabij Time-out locatie op korte afstand Samenwerking met cluster 4 en zorginstanties 24 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 24 30-06-14 09:14 Het onderwijs Het onderwijs is uitgewerkt in het curriculum. Het startpunt hiervoor zijn de Kerndoelen VSO. De kerndoelen zijn gekoppeld aan de pijlers van ons onderwijs. De pijlers zijn gekoppeld aan leertijd (in kleur aangegeven op de roosters). Het curriculum bestaat uit; • Kerndoelen VSO • Pijlers (wonen / werken / vrije tijd / samenleven-burgerschap / cognitieve leerlijnen en overkoepelende leerlijnen) • Leertijd Op een arrangementkaart staat het gedifferentieerd aanbod van het onderwijs. Aan welk doel wordt gewerkt, welke methode wordt gebruikt en op welke manier de lesstof wordt aangeboden. De arrangementkaarten kunt u vinden op de website onder kopje onderwijs. Het curriculum samen met de arrangementenkaarten zijn de basisdocumenten van waaruit de leerkracht zijn onderwijs aanbod vorm geeft. De leerkracht heeft bij de start van het schooljaar een overzicht van de niveaus van de leerlingen op de verschillende vakgebieden. Vanuit dit groepsoverzicht maakt de leerkracht een werkplan voor zijn groep. Tijdens de informatieavond bij de start van het schooljaar wordt dit werkplan toegelicht. Werkplan en OPP In het werkplan staan de groepsdoelen en groepsaanbod beschreven. In het OPP (ontwikkelingsperspectief plan) vindt u de individuele niveaus van uw zoon / dochter. Het OPP is een individueel ontwikkelingsperspectief plan. Mocht er vanuit dit OPP een specifiek doel aandacht behoeven dan wordt dit meegenomen in een individueel handelingsplan (IHP) voor deze specifieke leerling. In stroom 4 wordt er standaard gewerkt met IHP’s. Kerndoelen VSO Dagbesteding Arbeid Leergebied overstijgende doelen: Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief Gehele periode van het VSO: Nederlands Rekenen & wiskunde Engels Mens, natuur & techniek Mens & maatschappij Culturele oriëntatie & creatieve expressie Beweging & sport Voorbereiding op arbeid Gehele periode van het VSO: Nederlands Rekenen & wiskunde Mens, natuur & techniek Mens & maatschappij Culturele oriëntatie & creatieve expressie Beweging & sport Voorbereiding op dagbesteding Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 25 25 30-06-14 09:14 Onderwijstijd in relatie tot onderwijsaanbod Pijler Aantal dagdelen in OB Aantal dagdelen in MB Aantal dagdelen in BB Aantal dagdelen in UIT Wonen 2 2 2 2 Werk 1 3 4 5 Vrije tijd 1/2 1/2 1/2 1/2 Burgerschap 1 1/2 1 1/2 1 1/2 Cognitief 4 2 1 1/2 1 Totaal aantal dagdelen per week 9 9 9 9 Onderwijspijlers in relatie tot de vakken (leerlijnen) Pijlers Vakken Kerndoelen VSO Wonen Wonen (Persoonlijke verzorging / Seksuele Mens, natuur & techniek voorlichting / Huishoudelijke taken) Mens & maatschappij Oriëntatie op mens en samenleving Bewegen & sport Oriëntatie op natuur en techniek Bewegingsonderwijs Werk Loopbaan oriëntatie Voorbereiding op arbeid Praktijkvakken Voorbereiding op dagbesteding Stages Vrije tijd Burgerschap Cognitief Culturele-, kunstzinnige- en beeldende vorming Cult. oriëntatie & creatieve expressie Bewegingsonderwijs Bewegen & sport Oriëntatie op ruimte Mens, natuur & techniek Oriëntatie op natuur en techniek Mens & maatschappij Oriëntatie op mens en samenleving Culturele oriëntatie & Culturele oriëntatie creatieve expressie Mondelinge taal Nederlands Schriftelijke taal Rekenen & wiskunde Lezen Engels (alleen bij Rekenen uitstroomprofiel Arbeid) Engels (alleen bij profiel Arbeid) Overstijgende Leren leren Leren leren doelen Sociaal emotionele ontwikkeling Leren taken uitvoeren Deze doelen komen terug bij alle vakgebieden Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief 26 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 26 30-06-14 09:14 STROOM 1 De leerroutes Hieronder ziet u schematisch het overzicht van de leerroutes (en de standaard niveaus per fase OB/MB/BB/UIT). Per stroom, zijn de leerroutes gekoppeld aan het uitstroomperspectief. ZML 2 / 3 ZML 4 ZML 5 ZML 6 / 7 Uitstroom naar licht arbeidsmatige dagbesteding Leerroute ervaringsgerichte dagbesteding ZML 3 / 4 STROOM 2 ZML 3 Uitstroom naar ervaringsgerichte dagbesteding ZML 4 / 5 ZML 5 / 6 Leerroute ervaringsgerichte dagbesteding ZML 5 / 6 ZML 6 / 7 ZML 7 / 8 ZML 8 / 9 ZML 9 / 10 ZML 10 / 11 ZML 11 ZML 12 Uitstroom naar arbeidsmatige dagbesteding STROOM 3 Leerroute arbeidsmatige dagbesteding ZML 7 / 8 ZML 8 / 9 Uitstroom naar SWV Leerroute Arbeid - WSW ZML 9 ZML 10 Leerroute Arbeid - Vrije bedrijf / vervolgopleiding 12 jaar 14 jaar 16 jaar Uitstroom naar vrije bedrijf of MBO AKA 18 jaar ZML = leerlijnen ZML De onderbouw (leerjaar 1-2) De overgang van het Primair Speciaal Onderwijs (SO) naar het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) is een belangrijke stap in het leven van een leerling. Waar in het SO nog veel brede aandacht is voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling, worden in het VSO deze ontwikkelingsmogelijkheden gekoppeld aan de uitstroomperspectieven die er zijn; • Dagbesteding • Arbeid De meeste leerlingen maken de overstap van de SO- naar de VSO-afdeling als zij 12 of 13 jaar oud zijn. In de onderbouw wordt een algemeen en oriënterend programma gevolgd. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 27 27 30-06-14 09:14 Bij aanmelding op de VSO-afdeling wordt door de Commissie van Begeleiding een advies uitgebracht over de stroom waarin de leerling wordt geplaatst. Dit advies komt tot stand op basis van: • De ondersteuningsbehoeften van de leerling zoals beschreven in de aanwezige psychologische verslagen en onderwijskundige rapporten. • De didactische vorderingen van de leerlingen. Bij de meeste leerlingen duurt de onderbouwperiode 2 jaar (van 12-14 jaar). In de onderbouwgroepen wordt kennis gemaakt met verschillende praktijkvakken. Daarbij is het belangrijkste doel: kennismaking en oriëntatie. Daarnaast staan natuurlijk ook verschillende schoolse vakken op het programma. Voor het gebied wonen worden verschillende projecten uitgevoerd die te maken hebben met wonen en woonsituaties. Ook wordt getraind in het uitvoeren van handelingen die bij het wonen van belang zijn, zoals boodschappen doen, koken, huishoudelijke taken en persoonlijke verzorging. De middenbouw (leerjaar 3-4) Doel van de middenbouwperiode is het samenstellen van het interesseprofiel van de leerling. De leerling maakt kennis met verschillende sectoren praktijkvakken. Binnen onze school worden de volgende praktijkvakken gegeven: • Horeca / catering • Productie - industrie (assemblage) • Productie - atelier (creatief) • Facilitair techniek (fiets - hout) • Groen (dier) • Facilitair Groot (klein huishouding) • Textiel • Administratie - baliewerk - magazijn • Detail / winkel • Theater, kunstzinnige vorming • Verzorging De middenbouwfase duurt gemiddeld 2 jaar (van 14-16 jaar). Op basis van de verwachtingen met betrekking tot de uitstroommogelijkheden van de leerling volgt de leerling een specifiek onderwijsprogramma. Dit betekent dat bepaalde vak / vormingsgebieden meer aandacht krijgen dan anderen, omdat deze belangrijker zijn voor het succesvol zijn op de te verwachten werkplek. Jaarlijks wordt door leerkracht, de intern begeleider en een lid van de Commissie van Begeleiding op basis van de vorderingen van de leerling (de evaluatie van het OPP) bepaald of de verwachtingen die, met betrekking tot de uitstroom van de leerling zijn uitgesproken, nog hetzelfde zijn of dat veranderingen in het profiel van de leerling zijn opgetreden. De evaluatie van het OPP en de te verwachten uitstroom worden tweemaal per jaar met de ouders besproken. In de middenbouwfase wordt nog steeds door middel van meerdere praktijkvakken en arbeidstoeleiding fase 1 en 2 aan de leerdoelen gewerkt. Dit om meer zicht te krijgen op de interesses en voorkeuren van de leerling. Aan het einde van de middenbouwfase wordt het dossier van de leerling aangevuld met een interesseprofiel. Dit interesseprofiel is opgesteld op basis van de voorkeuren die de leerkracht bij de leerling waarneemt en de vaardigheden die de leerling laat zien in de arbeidsinteressetest (INVRA). Bij overgang van de middenbouw naar de bovenbouwfase worden het interesseprofiel en de evaluatie van het uitstroomperspectief door de mentor besproken met de ouders en leerling en wordt het uitstroomperspectief opnieuw aan de orde gesteld. 28 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 28 30-06-14 09:14 Gezamenlijk wordt bepaald binnen welke sectoren de leerling in de bovenbouw arbeidstoeleiding zal lopen en aan welke doelen zal worden gewerkt. De bovenbouw (leerjaar 5-6-7) Doel van de bovenbouwperiode is de leerling toerusten voor het werk binnen de gekozen sector en op het bepaalde uitstroomniveau. Daarbij neemt de toepassing van de in de onderbouw en middenbouw aangeleerde vaardigheden een belangrijke plaats in. Cognitieve en leergebiedoverstijgende vaardigheden worden toegepast in situaties van wonen, werken en vrije tijd. De leerling kan in de bovenbouw naast de praktijkvakken (zie voor aanbod middenbouw) ook verschillende branchecursussen doen. Deze cursussen worden afgesloten met een examen. De leerling kan hier een certificaat vanuit de branche / kenniscentra behalen. Binnen onze school worden de volgende branchecursussen gegeven: Sector Branche cursussen (SVA 1) Land en dier Werken in het groen Dierverzorging Detailhandel Winkelmedewerker KCH Horeca Werken in de keuken Facilitair Schoonmaak in de groothuishouding Techniek Hout SH&M Naast de bovengenoemde branche cursussen worden er ook schoolcursussen aangeboden waarvoor eens schoolcertificaat af wordt gegeven zoals bij fietstechniek of werken in het atelier. De lengte van de bovenbouwfase varieert tussen de 2 en de 4 jaar (van 16-20 jaar) en loopt over in de uitstroomfase. Tijdens de bovenbouwfase zal steeds meer leerling specifiek worden gewerkt aan de doelstellingen binnen het uitstroomprofiel: daarbij wordt zo veel mogelijk aangesloten bij de voorkeuren en interesses van de leerling. Stage (arbeidstoeleiding fase 3) neemt een steeds belangrijker plaats in het onderwijsprogramma. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 29 29 30-06-14 09:14 De uitstroomfase (leerjaar 7-8) Doel van de uitstroom is het voorbereiden van de leerling op een concrete werkplek en het soepel laten verlopen van de overgang van de onderwijssetting naar de vervolgplek. De uitstroomfase wordt ingezet zodra bekend is naar welke specifieke werkplek de leerling zal uitstromen. Het onderwijsprogramma zal voor het grootste gedeelte en in toenemende mate bestaan uit een externe stage op de toekomstige werkplek of in de toekomstige werksector. Tijdens de stage zal aan de individuele doelen van de leerling worden gewerkt. Ook tijdens de dagen dat de leerling op school is, zal de tijd specifiek worden benut voor het werken aan die doelen die bijdragen aan het slagen van de leerling op de plaats van uitstroom. Bij de ene leerling zal daarbij vooral aan sociaal-emotionele doelen worden gewerkt, bij een andere leerling kunnen specifieke vaardigheden voor het beroep worden getraind. In de uitstroomfase wordt door het kernteam (CvB) in afstemming met gemeente een transitieplan opgesteld. Bij uitstroom wordt door de school (mentor) een gesprek gevoerd met de organisatie waarnaar de leerling uitstroomt en worden leerling specifieke gegevens met betrekking tot interesses en mogelijkheden overgedragen. Na uitstroom wordt de tevredenheid van leerling, ouders en werkplek / vervolgopleiding gemeten over de geboden begeleiding bij uitstroom en de aansluiting van onze school naar de vervolgplek. Toeleiding naar dagbesteding en arbeid Visie op Arbeidstoeleiding; • De school streeft ernaar, dat de leerling de school verlaat met een passende werkplek. • De toeleiding tot arbeid neemt vanaf de aanvang in het VSO een prominente rol in. • Arbeidstoeleiding moet vooral in de praktijk geoefend worden. • Als school streven we naar goed gemotiveerde werknemers, die zelfstandig kunnen werken en zich verantwoordelijk voelen. • We willen graag, dat onze leerlingen hun werk behouden en weten welke mogelijkheden er zijn als dit onverhoopt niet is gelukt. Om de kans op de arbeidsmarkt voor onze leerlingen te vergroten, volgen wij nauwlettend de laatste ontwikkelingen. Het VSO geeft vorm aan toeleiding naar dagbesteding en arbeid door middel van: • Loopbaan oriëntatie- / mentorgesprekken • Praktijkvakken • Branchegerichte cursussen • Praktijkgerichte arbeidstoeleiding in fase 1, fase 2 en fase 3 30 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 30 30-06-14 09:14 De opbouw van praktijkleren en stage in relatie tot de schoolorganisatie + uitstroom; Stromen Voor bereidend Beroepsonderwijs Onderbouw Algemeen vormend onderwijs / cognitief 12 - 14 Praktisch onderwijs 14 - 16 (15,5) Bovenbouw Praktijk/branche cursussen 16 - 18 (15,5 - 17,5) Uitstroom Stages fases 1/2/3 18 - 20 (17,5) Middenbouw Toe leidend Beroeps opleidend onderwijs Leeftijd Stage in fases Fase 1 Praktijkopdrachten in de echte context (bijv. klussen in school m.b.t. schoonmaak / receptiewerkzaamheden / conciërgewerkzaamheden). Naam: INTERNE PRAKTIJK FASE 1 (IP) Begeleiding: Praktijkbegeleider (= collega binnen de school) Methode: Praktijkboek (wordt gewerkt a.d.h.v. doelen / leerlijnen en taakkaarten) Organisatie: Groep Fase 2 Oriënterende praktijkopdrachten in de echte context binnen en buiten de school. (bijv. horecaopdracht / beheer magazijnopdracht bij Gamma) Naam: ORIËNTERENDE PRAKTIJK FASE 2 (OP) Begeleiding: Werkbegeleider (= collega die binnen of buiten de school de groep leerlingen begeleidt) Methode: Praktijkboek (wordt gewerkt a.d.h.v. doelen / leerlijnen en taakkaarten) Organisatie: Groep Fase 3 Externe Stage in de echte context buiten de school. (bijv. bij dagbestedingscentra of WSW bedrijven of in vrije bedrijf) Naam: EXTERNE STAGE FASE 3 Begeleider: Stagebegeleider (= collega die vanuit school leerling begeleidt) Begeleider op werkplek (vanuit het stagebedrijf) wordt ook vaak aangeduid als stagebegeleider) Methode: Stageboek (wordt gewerkt a.d.h.v. doelen / leerlijnen en taakkaarten) Organisatie: Individueel Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 31 31 30-06-14 09:14 Vragen over stage? De stage-coördinatoren Karin van Vliet en Theo Röling zijn bereikbaar op telefoonnummer 030-2148014. Tweemaal per schooljaar organiseren wij een stage informatie avond voor de ouders / verzorgers waarvan hun zoon / dochter gaat starten met stages. 32 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 32 30-06-14 09:14 5. De zorg voor de kinderen De toelating van nieuwe leerlingen in de school Toelating Met de invoering van Passend Onderwijs (op 1 augustus 2014) komen de landelijke indicatiecriteria te vervallen en zal het samenwerkingsverband in de woonplaats van de leerling bepalen of de leerling toelaatbaar is op het Speciaal Onderwijs. Het samenwerkingsverband dient dan een toelaatbaarheidsverklaring af te geven voor leerlingen op het VSO. Ouders komen eerst op de Wilhelminaschool voor een oriëntatie-bezoek met de directeur / afdelingsleider. Als ouders vervolgens kiezen voor de Wilhelminaschool start de aanname-, plaatsingsprocedure. Aanname Ouders krijgen het aanmeldingsformulier en een schoolgids opgestuurd via mail of post, of krijgen het mee als ze op kennismakingsgesprek komen. Op het aanmeldingsformulier worden alle benodigde personalia van de leerling en ouders ingevuld samen met een vragenlijst om meer over de leerling te weten te komen. Daarnaast tekenen de ouders voor het opvragen van dossiergegevens. Zodra het aanmeldingsformulier ondertekend terug is op school, krijgen de Commissie van Begeleiding (CvB) en de ondersteunende disciplines een kopie van het formulier. Commissie van Begeleiding (CvB) Deze commissie bestaat uit: • Directeur / voorzitter • Afdelingsleider • Orthopedagoog • IB-er • Stage-coördinator • Maatschappelijk werkende • Schoolarts De leden van de CvB zijn verantwoordelijk voor de aanname en plaatsing van de leerling. Elk lid van de commissie draagt vanuit het eigen vakgebied de nodige informatie aan over de leerling. Naast een taak in de aanmelding en plaatsing van leerlingen heeft de Commissie van Begeleiding ook taken in de doorstroom en de uitstroom. Observatie De aangemelde leerling kan worden uitgenodigd voor een observatieperiode. Deze periode varieert van een dag tot een week. De keuze voor een groep is afhankelijk van de leeftijd, het ontwikkelingsniveau, de sociale redzaamheid en het belang van de nieuwe leerling en de zittende leerlingen. De groepsleiding wordt hiervan op de hoogte gesteld en heeft inzage in het dossier. Bijzonderheden worden door het kernteam CvB doorgegeven. In deze kennismakingsperiode kunnen leerkrachten en de leden van de CvB zich een beeld vormen van de desbetreffende leerling. Gekeken wordt naar de sociaal emotionele ontwikkeling, gedrag (o.a. werkhouding) binnen en buiten de groep en cognitie. Van deze procedure kan worden afgeweken als deze niet in belang van de leerling is. De observatie is voor de leerling te spannend / frustrerend en de observatie draagt daardoor niet bij aan de beeldvorming. In deze situatie kan gekozen worden voor een observatie van de leerling in de eigen omgeving (dagverblijf, school, enz.). Soms is observatie in de eigen setting ook niet mogelijk (bijvoorbeeld omdat vanwege verhuizing de leerling snel op de school moet worden geplaatst). In dat geval kan besloten worden om op basis van het dossier te kiezen voor een observatieplaatsing. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 33 33 30-06-14 09:14 Bij aanmelding van een leerling voert de orthopedagoog, IB-er, schoolarts, maatschappelijk werker de gegevens passend bij hun eigen vakgebied in, in het ontwikkelingsperspectief (OPP). Er wordt dan een voorlopig OPP opgesteld. In de CvB-vergadering wordt de leerling besproken. Leidraad is hierbij of de school de leerling voldoende te bieden heeft en het perspectief van de leerling voldoende aansluit bij het ondersteuningsprofiel van de school. In dat geval wordt de leerling, met toestemming vanuit SWV, aangenomen en geplaatst. Na 6 weken wordt het OPP definitief vastgesteld door het CvB. De Utrechtse schoolbesturen en de gemeente Utrecht hebben afspraken gemaakt over het proces van aanmelding en inschrijving op een school voor voortgezet onderwijs. Deze afspraken zijn vastgelegd in de zogenaamde POVO-procedure. Alle Utrechtse scholen houden zich aan de afspraken van de POVO-procedure. Zie voor meer informatie: http://20.1swvvo.nl/povo In relatie tot Passend onderwijs zal de doorstroom SO naar VSO via ook via de POVO-procedure lopen. Doorstroming van de leerling De leerlingenzorg De leerkracht neemt de leerroute die beschreven staat in het OPP van de leerling op in het groepsplan / werkplan en evalueert in het leerlingvolgsysteem. Volgen en Signaleren Gedurende de cyclus handelingsplanning worden 2 x per jaar het OPP geëvalueerd, leerlingbespreking en groepsbesprekingen uitgevoerd. Uitgangspunt hierbij is analyse; zit de leerling nog op de leerroute?, waar scoort de leerling onder / boven de leerroute?, wat is de aanleiding hiervan?, moet er worden aangepast?, zijn er acties / interventies nodig + in welk domein? N.a.v. deze analyse en bespreking wordt het OPP aangepast en eventueel een individueel handelingsplan opgesteld. Dit OPP wordt tijdens individuele ouderavonden met u besproken. Ook tussendoor kunnen er vragen zijn of mogelijkheid om advies in te winnen; • Orthopedagoog als er een vraag is over: externe contacten, ouders/voogd, jeugdzorg, externe hulpverlening, AMK, complexe thuissituatie of een vraag is over een psychologisch onderzoek. • IB-er als er een vraag is over zijn algemene schoolloopbaan: o.a. ontwikkelingsperspectief, stage, OPP, zorg / onderwijsvraag of over pedagogisch handelen. • Directeur / afdelingsleider: specifieke problematiek (bijv. bedreiging / incident / schorsing), verlof aanvragen. Diagnosticeren Indien vanuit de groepsbespreking of leerlingbespreking geen passende interventie kan worden gevonden op een ondersteuningsvraag, zal verdere diagnostisering nodig zijn. De leerling wordt ingebracht in de vergadering van de Commissie van Begeleiding. Gedurende de schoolloopbaan van de leerlingen kan de problematiek dusdanig complex zijn dat het nodig is dat alle leden van de Commissie van Begeleiding vanuit hun professionaliteit naar het probleem kijken en vanuit hun expertise handelingsadviezen geven. Ook naast de leerlingen die vanuit de leerling besprekingen en groepsbesprekingen worden ingebracht, kunnen de leden van de Commissie ten alle tijde leerlingen inbrengen waar zij zich zorgen over maken. Voor de VSO-afdeling geldt dat er 8 tot 10 keer per schooljaar wordt vergaderd over leerlingen die extra zorg behoeven door de Commissie van Begeleiding. Extra zorg vanuit de Commissie van Begeleiding Soms is de hulpvraag van de leerling die bij de Commissie van Begeleiding binnenkomt zo ingewikkeld, dat externe ondersteuning nodig is bij het vinden van een antwoord op deze vraag. In dat geval wordt externe ondersteuning ingeschakeld. Een lid van de Commissie van Begeleiding zal in dit geval altijd het aanspreekpunt zijn - afspraken worden gemaakt in de commissie en opgenomen in het leerlingvolgsysteem en dossier van de commissie. Ouders worden altijd op de hoogte gesteld. De school onderhoudt onder andere contacten met ambulante begeleiders, schoolbegeleidingsdienst, MEE, Altrecht, maatschappelijk werk, kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, Steunpunt Autisme, enzovoorts. 34 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 34 30-06-14 09:14 Als leerlingen op school binnenkomen en er is al sprake van extra hulpverlening in het gezin, dan worden deze contacten vanaf het eerste begin onderhouden door de orthopedagoog en/of de groepsleiding. Wijzigingen in en belangrijke beslissingen met betrekking tot de hulpverlening worden besproken in de Commissie van Begeleiding. Meldcode en verwijsindex Een meld-code voor huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals goed te reageren bij signalen van dit soort geweld. Bijvoorbeeld huisartsen, leerkrachten en medewerkers van jeugdinrichtingen. Sinds 1 juli 2013 zijn beroepskrachten verplicht zo’n meld-code te gebruiken bij vermoedens van geweld in huiselijke kring. Hierbij volgt de school de 5 stappen; Stap 1: In kaart brengen van signalen. Stap 2: Overleggen met een collega. En eventueel raadplegen van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) of een deskundige op het gebied van letselduiding. Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n). Stap 4: Wegen van het huiselijk geweld of de kindermishandeling. En bij twijfel altijd het SHG of AMK raadplegen. Stap 5: Beslissen over zelf hulp organiseren of melden. Daarnaast werkt de school met de verwijsindex. Bij melding wordt u als ouder op de hoogte gebracht. Jeugdarts In principe worden alle leerlingen op STIP VSO Utrecht minimaal één keer bij de jeugdarts (schoolarts) opgeroepen voor een periodiek geneeskundig onderzoek. Leerlingen, hun ouders / verzorgers of docenten kunnen ook zelf een onderzoek of een gesprek aanvragen. Dit kan bijvoorbeeld zijn vanwege bezorgdheid over groei en ontwikkeling of het algemeen functioneren. De jeugdarts wordt ook ingeschakeld als een leerling vaak ziek is, of als we ons zorgen maken over de gezondheid van een leerling. De jeugdarts van STIP VSO is Kristel Cremers. U kunt een afspraak met haar maken middels het telefoonnummer: 030-2863030 of 030-2863300. MEE / schoolmaatschappelijk werk De schoolmaatschappelijk werker is een schakel tussen school en ouders. Hebben ouders problemen die in relatie staan tot de leerling dan kunnen ze een afspraak maken met de schoolmaatschappelijk werker. School Maatschappelijk Werk (MEE) kan u helpen de weg naar de hulpverlening te vinden. Daarnaast kan de schoolmaatschappelijk werkster ondersteunen en adviseren bij diverse aanvragen zoals PGB / CIZ etc. Willemien Bouwman is als schoolmaatschappelijk werkster verbonden aan de Wilhelminaschool. Zij is te bereiken op 030-2148014 of 06-21556001. Tevens verzorgd schoolmaatschappelijk werk de themaochtenden en thema-avonden en koffiebijeenkomsten. Protocol medisch handelen Het kan voorkomen dat uw kind extra, medische zorg nodig heeft. Als uw kind ziek wordt op school, is het uitgangspunt dat het kind naar huis moet. Dat gebeurt uiteraard altijd na overleg met ouders. Ook wanneer het toedienen van medicijnen daaraan voorafgaand nodig is, zal dat in overleg met ouders (of bij afwezigheid van de ouders in overleg met de huisarts) gebeuren. Als uw kind regelmatig, bijvoorbeeld dagelijks, medicijnen nodig heeft, overlegt u dat met de leerkracht en/of directeur. Onze medewerkers mogen uitwendig en oraal medicijnen toedienen, ouders blijven verantwoordelijk voor de aanwezigheid en opgave van dosering van de medicijnen. U legt dat samen vast, zodat er geen misverstanden kunnen bestaan. Als uw kind andere medische zorg nodig heeft, zoals injecties of bloedafname, dan kunnen en mogen wij deze zorg niet bieden. Uiteraard verlenen wij wel onze medewerking als u dat zelf, of anderen door u aangewezen, tijdens schooltijden bij ons op school komt doen. Meer informatie hierover staat beschreven in het Protocol medische handelingen op scholen PCOU Utrecht. Ouders van leerlingen waarvan de leerkrachten worden gevraagd medicatie toe te dienen beschrijven dit in het protocol medisch handelen. Het protocol ligt op school ter inzage en vindt u op de website onder kopje ouders. Specifiek aanbod Op school houden enkele fysiotherapeuten en logopedisten hun praktijk. Als leerlingen dit nodig hebben kunnen zij behandeld worden door een van hen. Dit loopt via de verzekering van de ouders. De school heeft logopedisten in dienst die zich naast screening (t.b.v. doorverwijzing logopedie praktijk) richten op totale communicatie. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 35 35 30-06-14 09:14 6. Het schoolteam Samenstelling van het team Directeur Astrid Lotte Stroom 1 en 2: Afdelingsleiders Sara van Buuren (onderwijs en leerling zorg) en Jaap Kant (bedrijfsprocessen) Intern begeleider Anita Zwaak Orthopedagoog Debbie Everts / Martine Verlinden (orthopedagogisch assistent) Logopedisten Hanneke van Rijswijk en Joyce Hermans Stage coördinatie Karin van Vliet Leraarondersteuner Miranda Bleijerveld Leerkrachten Sjoerd Verkerk Martijn Romeijn Michiel Homfeld Sharon Kamsteeg Julie Kind Annelies Landzaat Sylvia van Vlijmen Wim Westerink Tees Rehwinkel Linda van Greevenbroek Hans van de Mast Beatrice Nieboer Pien Mandersloot René Keijzer Louise Doornenbal Gerda Wilts Assistenten Didet Schippers Iris van Dorresteijn Mohamed kabel Wafâa Sgheiar Ineke Otten Rianne de Jonge Marianne de Leeuw Ria Fagrach Lisette Vroege Martine Petrovic maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 1.1 Sjoerd + Mohamed Vacature + Wafâa Vacature + Wafâa Sjoerd + Mohamed Sjoerd + Mohamed 1.2 Didet + Wafâa Martijn + Didet Martijn + Didet Didet + Wafâa Martijn + Wafâa 1.3 Miranda + Miranda Miranda + Iris Miranda + Iris Martijn + Miranda Miranda + Iris 36 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 36 30-06-14 09:14 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 2.1 OB Annelies + Ineke Annelies + Ineke Annelies Sylvia + Ineke Sylvia 2.2 OB Tees + Rianne Tees + Rianne Tees Tees Gerda + Rianne 2.3 OB Julie + Martina Julie + Martina Linda Linda Hans Julie + Martina 2.4 MB René + Lisette Julie René Louise Michiel René + Lisette 2.5 MB Hans + Ria Hans Sabine Sharon Pien Sabine + Ria 2.6 BB Michiel René Beatrice Gerda + Rianne Marianne Sabine Michiel 2.7 BB Louise Pien Louise René Louise 2.8 UIT (16) Pien Marianne Sabine Wim Beatrice Wim Beatrice Sharon Sharon Michiel Hans Sharon Marianne Pien Stroom 3 en 4: Afdelingsleiders Internbegeleider Orthopedagoog Logopedisten Stage coördinatie Karlieneke Speijers (onderwijs en leerling zorg) en Jaap Kant (bedrijfsprocessen) Sanne Floris Marcelle Boersma / Martine Verlinden (orthopedagogisch assistent) Hanneke van Rijswijk en Joyce Hermans Theo Röling Leerkrachten Yke Bearda Arianne van de Belt Bart Happé Conny Koot Trudy Smit Theo Röling Heidi van der Vaart Alma Stiesri Sabine Straver Henk van Nieuwenhuizen Rianne Daalhuisen Carla Schröer Nicolette Plasse Joke Clemens Suzanne Agterberg Jantiene Treurniet Jose Busstra Leraarondersteuner Angela Bent Assistenten Corine van Rossum Helen van Os Jessica Kleijer Henriette Fietje Niki Henkdriks Elysia Goedegebuure Layla Abass Esther van Gorkom Cas Gouwenloos Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 37 Sharon 37 30-06-14 09:14 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 3.1 OB Yke Yke + Corinne Henk + Corinne Yke + Corinne Henk 3.2 OB Henk + Helen Henk + Helen Arianne Arianne Arianne + Helen 3.3 MB Trudy + Henriette Trudy + Henriette Trudy Trudy Heidi Trudy 3.4 BB Carla Carla Bart Bart Bart 3.5 BB Alma Rianne Alma Rianne Alma 3.6 UIT (combi 2/3 groep) Rianne Alma Conny Conny Helen Conny Theo Conny Helen Heidi 3.7 UIT Heidi Jessica Jessica Theo Onderwijs-zorg arrangementen (OZA groepen) / OB/MB/BB/UIT gemixed. maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag 4.1 Joke + Esther Joke + Esther Jantiene + Esther Jantiene + Esther Jantiene + Esther 4.2 Nicolette + Layla Nicolette + Cas Nicolette + Layla Nicolette + Cas Joke + Layla 4.3 Jose + Elysia Jose + Elysia Jose + Elysia Jose + Elysia Jose + Elysia 4.4 Angela + Nikki Suzanne + Angela Angela + Nikki Suzanne + Angela Angela + Nikki 4.5 Eline + Cas Sjoerd + Nikki Sjoerd + Cas Eline + Nikki Eline + Cas Gymleerkrachten Sonja van Kooten Naomi van Norden Vakleerkrachten praktijklessen Leerkrachten / assistenten in het gekleurde gedeelte van het rooster zullen komend schooljaar als vakleerkracht / stagebegeleider participeren. Onderwijsondersteunend personeel Administratie Willie van Essen Marijke Huisinga Simone Bastianen Conciërge Wim van de Klashorst Paul Schijf Thea Spruit 38 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 38 30-06-14 09:14 Contact Mocht u vragen hebben of andere zaken met ons willen delen kunt u ons bellen (tel. 030-2148014) en contact opnemen met: Vragen Wie Directe vragen over het onderwijs aan uw kind Mentor Een vraag is over zijn/haar algemene schoolloopbaan: o.a. uitstroom-perspectief, stage, OPP, zorg/ onderwijsvraag of over pedagogisch handelen. Mentor / IB-er Stages Stagecoördinator Een vraag over: externe contacten, ouders / voogd, jeugdzorg, externe hulpverlening, AMK, complexe thuissituatie of een vraag is over een psychologisch onderzoek. Orthopedagoog Schoolmaatschappelijk werk Jeugdarts Specifieke problematiek (bijv. bedreiging / incident / schorsing), verlof aanvragen Afdelingsleider / Directie Aanvragen vervoer / CIZ / Wajong betalingen Administratie Vervanging Bij ziekte of afwezigheid van de vaste mentor of leerkracht wordt deze vervangen. De vervanging vindt plaatst door een collega of door een vaste invaller die bekend is met de school en de leerlingen. Er wordt gewerkt met een groepsmap waarin naast het werkplan ook de specifieke leerling informatie staat. Scholing van het team Nascholing van het team wordt beschreven in het nascholingsplan, hierin staat een opsomming van de scholings- en trainingsactiviteiten die we in dit jaar willen uitvoeren. Het scholingsplan is een praktische uitwerking van het scholingsbeleid (onderdeel van het integraal personeelsbeleid). In ons scholingsbeleid zijn 4 ‘kapstokken’ voor scholing / training gedefinieerd: 1. Verplichte scholings-, trainingsactiviteiten met betrekking tot kwalificatie van bepaalde doelgroepen. 2. Scholings-, trainingsactiviteiten passend binnen de organisatie doelstellingen voor organisatieontwikkeling vanuit het strategisch beleidsplan (dit kunnen zowel individuele als teamgerichte activiteiten zijn). 3. Scholings-, trainingsactiviteiten passend binnen de organisatiedoelstellingen voor inhoudelijke / schoolontwikkeling vanuit het strategisch beleidsplan (dit kunnen zowel individuele als teamgerichte activiteiten zijn). 4. Overige scholings-, trainingsactiviteiten / individuele verzoeken niet passend binnen de bovenstaande onderwerpen. Het scholingsplan is opgesteld door het MT in afstemming met de teams / medewerkers. Accenten van het scholingsplan voor 2014-2015 zijn; • Training gericht op uitwerking pedagogisch klimaat. • Trainingen gericht op branchecursussen. • Verdere implementatie taal en reken methodes + Cito-toetsen. • Opleiding schoolleider VO / VSO. • Training gericht op arbeidstoeleiding. • Ontwikkeling + kennis EMB verbreden (stroom1 groepen). • Kennis NT2 methodiek. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 39 39 30-06-14 09:14 Begeleiding en inzet van stagiaires Stagemogelijkheden Onze school biedt plaats aan stagiaires van de beroepspraktijk vormingsscholen: Niveau 3 SPW Sport- en Bewegingsleider Niveau 4 SPW Onderwijsassistent Maatschappelijk werk Pedagogisch werk HBO pedagogiek tot en met het tweede jaar HBO SPH tot en met het tweede jaar HBO maatschappelijk werk en dienstverlening tot en met het tweede jaar Pabo ALO Universiteit Begeleiding door de stagecoördinatie Kennismakingsgesprek voeren met de stagiair met als inhoud: • Introductie over de school in het algemeen, schoolgids. • Speerpunten van de school. • Wie ben ik, wat is mijn rol. • Uitleg over de organisatie. • Bespreken van de lijst: ’wat wij van stagiaires verwachten’. • Waarom kies je voor deze school? • Wat wil je leren en hoe ga je dat vorm geven? bespreken van de mogelijkheden. • Rondleiding door de school. • Contact met de groepsleerkracht tot stand brengen. • Introductie bij het personeel. • Tussentijds gesprek over de voortgang van de stage. • Eventueel tussentijds gesprek voeren op verzoek van de stagebegeleider of de stagiair bij vragen of problemen over het verloop van de stage. • (Eventueel) voeren van een eindgesprek. Begeleiding door de groepsleerkracht • Informatie over de gewoonten in de school. • Informatie over de schoolregels en afspraken m.b.t. kinderen, ouders, personeel. • Informatie over de regels, afspraken en de dagelijkse gang van zaken in de groep. • Verwachtingen uitspreken over opstelling en activiteiten in de groep. • Afspraken maken over het uitvoeren van stage-opdrachten. • Beschikbaar stellen van de bijlessen en opdrachten benodigde materialen. • Wekelijks nabespreken van de stagedag(en) en feedback geven op uitgevoerde lessen en opdrachten. Het is belangrijk hiervoor zoveel mogelijk een vast moment te plannen, dat niet samenvalt met vergaderingen. • Voeren van tussentijds gesprek met de begeleider vanuit het opleidingsinstituut (indien van toepassing). • Voeren van een eindgesprek bij de afsluiting van de stageperiode met de stagiair en eventueel met de begeleider vanuit het opleidingsinstituut. Stagebegeleiding Stagiaires krijgen een vaste stagebegeleider. Met deze begeleider worden afspraken gemaakt over het tijdstip en de wijze van begeleiden. De stagebegeleiders houden het contact met de begeleider vanuit de opleidingsschool en bezoeken zo mogelijk de opleidingsscholen als zij voor werkveldbijeenkomsten worden uitgenodigd. Stagecoördinatie De stagecoördinatoren houden zich bezig met de intake van de stagiaires. De stagecoördinator houdt het contact met het stagebureau van de opleidingsscholen. [email protected] 40 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 40 30-06-14 09:14 7. De ouders De school en de ouders werken samen: ouders worden gezien als educatieve partner. Gelijkwaardig partnerschap vanuit een gezamenlijk belang Partnerschap betekent dat wederzijdse verwachtingen dienen te worden uitgesproken. Zowel ouders als school zijn nauw betrokken bij de opvoeding en de begeleiding van kinderen. Ze hebben een gezamenlijk belang, namelijk het zorgen voor optimale omstandigheden voor de ontwikkeling en het leren van kinderen, op school en thuis. Ouders staan bij gelijkwaardig partnerschap niet aan de zijlijn. Het partnerschap is geen doel op zich, maar dient in feite drie doelen. Deze doelen worden weergegeven in onderstaand schema: Doelen voor de relatie tussen school en ouders Invulling bij keuze voor gelijkwaardig partnerschap Pedagogisch doel Realiseren van enige afstemming in de benadering van kinderen thuis en op school. Organisatorisch doel Ouders leveren een bijdrage aan het reilen en zeilen van de school, ze voeren activiteiten niet alleen mee uit, maar denken daar bijvoorbeeld ook over mee. Participatiedoel Ouders denken en beslissen informeel en formeel mee met de school. De school legt verantwoording af over haar werk aan de ouders. De betrokkenheid is wederzijds. In een relatie investeer je. Betrokkenheid kenmerkt zich door: meeleven, meehelpen, meedenken en meebeslissen. Een actieve betrokkenheid op elkaar betekent investeren in elkaar, elkaar willen leren kennen. Meeleven ligt aan de basis van alle betrokkenheid en dat vooronderstelt contact, dialoog, communicatie. Als het goed is, groeit met al die contacten het vertrouwen in elkaar als partners. Het kind vaart daar wél bij! Communicatie De school acht een goede communicatie met ouder(s) / verzorger(s) / woongroep van de leerling van groot belang Tijdens de eerste informatieavond in september zal de mentor informeren hoe u het beste bereikbaar bent (telefonisch of per e-mail). Tijdens het contact willen wij u informeren en afstemmen in aanpak. De mentor maakt met u afspraken over de frequentie van dit contact. Communicatie in de reguliere cyclus leerlingenzorg, maar ook als extra ondersteuning Structureel zijn er vaste contactmomenten betreffende de voortgang van de leerling. In het begin van het schooljaar is er een informatieve groepsouderavond (september) waarin het groepsplan en algemene zaken van de groep wordt besproken. Voor nieuwe leerlingen is er na 6 weken een individueel oudergesprek gericht op het vaststellen van het ontwikkelingsperspectief (OPP). Na een tussenevaluatie in januari hebben de groepsleiding en ouders een gesprek over het OPP. Aan het eind van het schooljaar wordt het OPP (evaluatie) en (mogelijk) nieuwe groep besproken. Communicatie met ouders vindt ook plaats bij de start van de stages. Daarnaast gaat de groepsleiding tenminste één keer per jaar op huisbezoek bij de leerling. Bij nieuwe leerlingen bij voorkeur zo vroeg mogelijk in het jaar of zo spoedig mogelijk na plaatsing. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 41 41 30-06-14 09:14 Bij inzet van extra ondersteuning voor de leerling - ondersteuning die aanvullend is op de reguliere leerlingenzorg - zal in de bovengenoemde gevallen contact worden opgenomen met ouders door een lid van de Commissie voor Begeleiding. Tevens kunnen vanuit de groepsleiding en de leerlingbespreking - via de commissie voor begeleiding - vragen komen voor de schoolmaatschappelijk werker om een afspraak te maken met ouders betreffende een knelpunt met de leerling in relatie tot de thuissituatie. De schoolmaatschappelijk werker is een schakel tussen school en ouders. Hebben ouders problemen die in relatie staan tot de leerling dan kunnen ze een afspraak maken met de schoolmaatschappelijk werker. Informatie aan de ouders over de school Onze school informeert de ouders middels diverse communicatiemiddelen; De website: www.stipvso.nl De maandelijkse nieuwsbrief. Bij belangrijke informatie of specifieke informatie voor een bepaalde groep worden aan de ouders geïnformeerd via een brief. Daarnaast zijn er jaarlijks informatieavonden: start schooljaar, stage-informatieavond, thema-avond. Informatieverstrekking aan gescheiden ouders Als school willen wij onze leerlingen een veilige plek bieden. Het belang van het kind staat dan ook voorop bij de informatievoorziening aan gescheiden ouders. Wanneer beide ouders met het ouderlijke gezag belast zijn is de hoofdregel dat beiden recht hebben op dezelfde informatie. Indien de ouders goed contact met elkaar onderhouden, zal de school met de ouders de afspraak maken dat de met de dagelijkse zorg belaste ouder alle informatie, uitnodigingen e.d. doorspeelt aan de andere ouder. Wanneer geen sprake is van goed contact tussen beide ouders, maakt de school - in overleg met de ouders - een keuze omtrent de informatievoorziening. Ouders die geen ouderlijk gezag hebben, maar wel geïnformeerd willen worden kunnen ons daar schriftelijk om verzoeken. U dient dan wel aan te geven waarom u geïnformeerd wilt worden. Ook moet u een kopie van een geldig legitimatiebewijs meesturen en eventuele relevante documenten zoals een kopie van een rechterlijke beschikking en het gedeelte van het ouderschapsplan dat betrekking heeft op de schoolgang van uw kind en de omgangsafspraken. Op grond van het Burgerlijk Wetboek, boek 1: artikel 377c is het recht op informatie voor ouders die geen ouderlijk gezag hebben, beperkt. Het betreft alleen belangrijke feiten en omstandigheden, dus de rapporten van uw kind, de schoolgids en algemene informatie over de school. De mogelijkheid om uitgebreider te informeren, wordt per situatie bekeken. Van ouders verwachten wij dat zij de school tijdig informeren over (wijzigingen in) hun gezinssituatie: • alle relevante feiten en gebeurtenissen inzake bijvoorbeeld het ouderlijke gezag, woonplaats, omgang, et cetera van het kind of diens ouders zo spoedig mogelijk aan de school worden doorgegeven; • een verzoek om informatie van een niet met gezag belaste ouder onderbouwt wordt met relevante documenten zoals een rechterlijk beschikking en het gedeelte van het ouderschapsplan waarin de omgang en de schoolgang beschreven worden. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het protocol ‘Informatieverstrekking gescheiden ouders’ dat u op verzoek kunt inzien. Medezeggenschapsraad Aan de school is een medezeggenschapsraad verbonden. Deze raad wordt rechtstreeks door en uit de ouders / verzorgers en het personeel gekozen volgens de bepalingen van dit reglement. 42 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 42 30-06-14 09:14 Omvang en samenstelling medezeggenschapsraad: Ouders Jan de Graaf, Raymond van Zanten, Marije Heitlager, Anja Becholtz, Fanny van Dongen. Teamleden Martijn Romeijn (secretaris), Nicolette Plasse, Debbie Everts, Michiel Homfeld (voorzitter) Voor het regelement van de MR verwijzen wij u naar de website; www.stipvso.nl; Wilhelminaschool, MR De medezeggenschapsraad heeft instemmingsrecht op de door hem voorgenomen besluiten met betrekking tot: • Verandering van de onderwijskundige doelstellingen van de school. • Vaststelling of wijziging van het schoolplan dan wel het leerplan en het zorgplan. • Vaststelling of wijziging van het schoolreglement. • Vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot het verrichten door ouders/verzorgers van ondersteunende werkzaamheden ten behoeve van de school en het onderwijs. • Vaststelling of wijziging van regels op het gebied van het veiligheids-, gezondheids- en welzijnsbeleid, voor zover niet behorend tot de bevoegdheid van de personeelsgeleding. • De aanvaarding van materiële bijdragen of geldelijke bijdragen anders dan de ouderbijdrage als bedoeld in artikel 24, onderdeel c van dit reglement en niet gebaseerd op de onderwijswetgeving indien het bevoegd gezag daarbij verplichtingen op zich neemt waarmee de leerlingen binnen de schooltijden respectievelijk het onderwijs en tijdens de activiteiten die worden georganiseerd onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag, alsmede tijdens het overblijven, zullen worden geconfronteerd. • De vaststelling of wijziging van de voor de school geldende klachtenregeling. • Overdracht van de school of van een onderdeel daarvan, respectievelijk fusie van de school met een andere school, dan wel vaststelling of wijziging van het beleid ter zake, waaronder begrepen de fusie-effectrapportage, bedoeld in artikel 64b van de Wet op het primair onderwijs. • De verzelfstandiging van een nevenvestiging, of een deel van de school of nevenvestiging dat zich op een andere locatie bevindt dan de plaats van vestiging van die school of nevenvestiging op grond van artikel 84a van de Wet op het primair onderwijs. Ouderraad STIP VSO Utrecht is gestart met een ouderparticipatiegroep (OPG). In de kerngroep hebben naast 20 contactouders de volgende ouders zitting; Henk van Damme, Ferdinand Tuinstra, Ernst van Zuijlen, Nicoline Kerste. De ouderparticipatiegroep denkt mee en geeft vorm aan de drie doelen van partnerschap tussen ouders en school. De OPG komt 1x per maand bij elkaar en is openbaar. Data bijeenkomsten en informatie vanuit de OPG vindt u onder het kopje Ouders op de website. Ouderbijdrage Scholen mogen via de ouderbijdrage een geldelijke bijdrage vragen aan ouders van leerlingen om extra activiteiten als excursies, sinterklaasfeest, kerstviering of een sportdag te kunnen bekostigen. Soms worden ook andere kosten in rekening gebracht zoals schoolreisje of schoolkamp. Ook deze kosten vallen onder ouderbijdrage. In alle gevallen moeten ouders kunnen kiezen óf ze willen betalen en waarvoor zij willen betalen. Daarom wordt gesproken over vrijwillige ouderbijdrage. De oudergeleding van de medezeggenschapsraad heeft instemmingsbevoegdheid v.w.b. de hoogte van de ouderbijdrage. De vrijwillige ouderbijdrage is gekoppeld aan vieringen zoals in de jaarkalender opgenomen. Voor schoolreisje en kamp zal naar gelang de kosten van deze activiteit apart een bijdrage van de ouders worden gevraagd. De wettelijke voorschriften / bepalingen rond de vrijwillige ouderbijdrage zijn te vinden in de Wet Primair Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 43 43 30-06-14 09:14 Onderwijs (WPO) en de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS). Artikel 13 bepaalt dat de schoolgids informatie moet bevatten over de ouderbijdrage, de hoogte ervan, het vrijwillige karakter en de besteding van de middelen. • • De bijdrage is vastgesteld op 40,- euro. Met betrekking tot deze vrijwillige ouderbijdrage ontvangt u in het begin van het schooljaar een factuur van de school. Sponsoring Onze school maakt gebruik van sponsoring m.b.t. de investeringen in het nieuwe schoolgebouw. De gedragsregels voor sponsoring worden gevolgd uit het convenant (zie informatie hieronder). Gedragsregels voor sponsoring in het onderwijs (algemeen) Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft in 2009 met veertien organisaties een convenant afgesloten. Hierin staan gedragsregels die een school helpen om op een verantwoorde manier met sponsoring om te gaan. Het convenant bevordert of bestrijdt sponsoring niet. Er staat in waar scholen op moeten letten, waar sponsors aan gebonden zijn, wat valkuilen zijn en hoe scholen inspraak van ouders, teams en leerlingen moeten organiseren. Het convenant is van toepassing op Stichting PCOU / Willibrord Stichting. In het convenant heeft het Ministerie van OCW de eerdere regels aangescherpt: • Nieuwe sponsorcontracten moeten zich richten op een gezonde levensstijl van leerlingen. • bedrijven mogen alleen met scholen samenwerken vanuit een maatschappelijke betrokkenheid. • De samenwerking tussen scholen en bedrijven mag geen nadelige invloed hebben op de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van leerlingen. • De kernactiviteiten van de school mogen niet afhankelijk worden van sponsoring. De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de naleving van de regels. Schoolverzekering Stichting PCOU heeft voor haar scholen een aansprakelijkheidsverzekering en een schoolongevallenverzekering afgesloten. Aansprakelijkheidsverzekering - zorgplicht De school kan aansprakelijk gesteld worden voor schade aan derden en is daarvoor verzekerd. Of de school aansprakelijk is voor de schade hangt af van de vraag of de school aan haar zorgplicht heeft voldaan. De zorgplicht houdt in de verantwoordelijkheid ten opzichte van de gezondheid en de veiligheid van de leerlingen. In het gebouw en op het schoolplein moet de situatie veilig zijn en er moet voldoende toezicht zijn op het schoolplein en tijdens sport- en spelsituaties. Van een school wordt niet verwacht dat op elke leerling en elke situatie direct toezicht kan worden gehouden. Leerlingen kunnen in hun enthousiasme en onbevangenheid dingen doen die schade tot gevolg hebben. Een school of leraar kan dat niet altijd voorkomen. Aansprakelijkheid van leerlingen De school is niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor de gedragingen van de leerlingen. De verantwoordelijk-heid voor het handelen en de gedragingen van leerlingen ligt bij de ouders en/of de leerling. Wanneer de leerling nog niet de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt, zijn de ouders aansprakelijk voor de gedragingen van hun kind; bij 14- en 15-jarigen geldt dat zowel de ouders als de leerling aansprakelijk kan zijn voor de gedragingen van de leerling; vanaf 16 jaar zijn leerlingen aansprakelijk voor hun eigen gedrag. Ouders wordt aangeraden een 44 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 44 30-06-14 09:14 particuliere aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. De aansprakelijkheid van leerlingen is secundair meeverzekerd in de verzekering die voor de school is afgesloten. Dat geldt voor activiteiten binnen de lesuren of bij activiteiten binnen schoolverband. De particuliere aansprakelijkheidsverzekering gaat voor. Schoolongevallenverzekering Deze verzekering biedt dekking voor de gevolgen van ongevallen in en om de school ongeacht of er sprake is van aansprakelijkheid. Verzekerd zijn alle bij de activiteiten in en rond de school betrokken personen: leerlingen, personeel, vrijwilligers. Meeverzekerd is de benodigde reistijd voor het rechtstreeks komen en gaan naar de genoemde schoolactiviteiten. Er zijn maxima gesteld aan de verzekerde bedragen. Niet meeverzekerd is materiële schade zoals brillen, kleding en vervoersmiddelen. Vergoeding van geneeskundige en tandheelkundige kosten (tot het maximumbedrag) vindt alleen plaats als de ziektekostenverzekering van de gedupeerde de kosten niet of niet volledig vergoedt. Voor nadere informatie over de schoolverzekering kunt u contact opnemen met de directie van de school. Stichting PCOU heeft met zorgvuldigheid bovenstaande tekst samengesteld. De Stichting is niet aansprakelijk voor enigerlei schade naar aanleiding van deze publicatie. Klachtenregeling Afhandeling van klachten Het is de bedoeling dat klachten over de gang van zaken in de school tussen leerlingen, ouders, personeel, schoolleiding en alle overige bij de school betrokken personen in eerste instantie onderling op schoolniveau wor-den opgelost. Het meest voor de hand liggend is dat de klager zich rechtstreeks richt tot degene tegen wie zijn klacht is gericht, dan wel tot diens leidinggevende, dan wel rechtstreeks tot de directeur. Ook is het mogelijk om eerst de contactpersoon van de school te benaderen. Als deze mogelijkheden niet toereikend zijn, doordat afhandeling van de klacht niet naar tevredenheid heeft plaatsgevonden of door de aard van de klacht, dan kan men een beroep doen op de klachtenregeling. De regeling biedt mogelijkheden voor het indienen van een klacht bij de directeur/rector, het bestuur of rechtstreeks bij de landelijke klachtencommissie. De contactpersoon op schoolniveau De school heeft een of meer contactpersonen voor de klachtenregeling. De contactpersoon heeft tot taak: • eerste aanspreekpunt te zijn bij klachten; • de eerste opvang te verzorgen als een klacht wordt ingediend; • naar eigen inzicht eenvoudige klachten af te handelen; • de klager in het geval van een zware, gevoelige of complexe klacht door te verwijzen en te informeren over de mogelijkheden die de klachtenregeling biedt, zoals het in contact komen met de externe vertrouwenspersonen die door het bestuur zijn aangesteld. • indien noodzakelijk te verwijzen naar gespecialiseerde instanties. De klachtenregeling is te vinden op de website van Stichting PCOU: www.pcou.nl De contactperso(o)nen van de school zijn: Astrid Lotte en Marcelle Boersma PCOU is aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs: Postbus 82324 2508 EH Den Haag Tel: (070) 386 16 97 E-mail: [email protected] Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 45 45 30-06-14 09:14 Vertrouwenscontact persoon Als ondanks alle preventieve zorg een kind of persoon toch lastig gevallen wordt, kunt u dat in ieder geval bespreken met de leerkracht van uw kind of bij de directie van de school. In sommige gevallen heeft u behoefte aan een speciale vertrouwenspersoon. Deze geniet het vertrouwen van de school, ouders en leerlingen. Vertrouwenscontact persoon: Marcelle Boersma telefoon 06-39640218 / Theo Röling 030-2148014 / Louise Doornenbal 030-2148014. Veiligheidsbeleid Scholen zijn wettelijk verplicht een veilige omgeving te bieden voor iedereen binnen de school: leerlingen, leerkrachten, onderwijsondersteunende medewerkers, ouders, et cetera. De veiligheid is in een aantal wetten verankerd. Onze school beschikt over een veiligheidsplan dat jaarlijks wordt geactualiseerd. In het veiligheidsplan is onder meer het volgende geregeld: • De school beschikt over bedrijfshulpverleners, d.w.z. medewerkers die onder meer eerste hulp bij ongevallen verlenen en in noodsituaties verantwoordelijk zijn voor het alarmeren van hulpverleners en het in veiligheid brengen van kinderen en volwassenen. • De school beschikt over een ontruimingsplan. Er wordt jaarlijks een ontruimingsoefening gehouden. • De school beschikt over voldoende EHBO- en brandblusmiddelen. Regels voor het maken van foto’s / beeldopnames • Gedurende het schooljaar worden regelmatig foto- of filmopnamen gemaakt van schoolactiviteiten. Soms worden deze gebruikt voor plaatsing in bijvoorbeeld de schoolkrant of op de website. • Juridisch gezien is geen toestemming nodig voor het publiceren van dergelijke foto’s voor schooldoeleinden. • Mocht u bezwaar hebben tegen het plaatsen van foto’s waarop uw kind staat afgebeeld, dan kunt u dit aangeven op de brief die u bij de start van het schooljaar van ons ontvangt. 46 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 46 30-06-14 09:14 8. De ontwikkeling van het onderwijs in de school; kwaliteitszorg en resultaten Kwaliteitszorg Onze school werkt systematisch aan kwaliteitszorg. Onder kwaliteitszorg verstaan we: activiteiten die er op gericht zijn om de kwaliteit van het onderwijs te bepalen, te bewaken, te borgen en te verbeteren. Met andere woorden: wat vinden wij goed onderwijs, wat zijn de eisen van de overheid, welke doelen stellen we, hoe zorgen we ervoor dat we kwaliteit leveren en hoe houden we de bereikte kwaliteit vast? Onze school werkt aan de ontwikkeling en vernieuwing van het onderwijs en zorgt dat zaken die goed gaan, goed vastgelegd worden. Schooljaar 2013-2014 Hieronder leest u de opbrengsten van schooljaar 2013-2014 1ste periode. Voor de 2de periode zijn de metingen nog in volle gang op moment dat deze schoolgids gedrukt wordt. De opbrengsten van de 2de periode zullen worden verwerkt samen met de 1ste periode tot jaaropbrengsten die u per augustus kunt vinden onder kopje kwaliteitszorg op de website van STIP / Wilhelminaschool (www.stipvso.nl) De opbrengsten in cijfers Aantal leerlingen per 1/10 2013 2014 Wilhelminaschool VSO 248 255 Elk jaar proberen we de opbrengsten van onze school steeds een beetje beter in beeld te brengen. Wij volgen de ontwikkeling van de leerlingen nauwgezet en houden de gegevens van resultaten bij in een leerlingvolgsysteem. We gebruiken hiervoor het systeem met de naam datacare / LVS2000. De leerlingen worden daarnaast getoetst met de zogenaamde ZML / speciale leerlingen toetsen van het CITO voor rekenen / lezen en spelling. Deze toetsen worden afgenomen volgens een planning die is vastgelegd in een toetskalender met bijbehorend toetsprotocol. Op basis van de gegevens uit de toetsen worden zo nodig de groepsplannen (het leerstof-aanbod van de groepen, kleine groepjes of individuele leerlingen) op- of bijgesteld. Onderstaande tabellen geven de scores weer van het LVS. Gegevens over uitstroom Waar stroomden de leerlingen van onze afdeling dit jaar naar uit ? Uitstroom Aantal uitgestroomde leerlingen totaal 23 Ervaringsgerichte dagbesteding Licht arbeidsmatige dagbesteding 3 Arbeidsmatige dagbesteding 6 Sociale werkvoorziening of vrije bedrijf 1 Vervolgopleiding (MBO 1 / AKA) 2 Anders 3 Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 47 47 30-06-14 09:14 In verhouding met voorgaande jaren is het volgende beeld zichtbaar Uitstroom % leerlingen dat hiernaar is uitgestroomd in 2009-2010 % leerlingen dat hiernaar is uitgestroomd in 2010-2011 % leerlingen dat hiernaar is uitgestroomd 2011-2012 Ervaringsgerichte dagbesteding % leerlingen dat hiernaar is uitgestroomd 2012-2013 % leerlingen dat hiernaar is uitgestroomd 2013-2014 (periode 1) 8% Licht arbeidsmatige dagbesteding 35% 20% 34% 27% 7,4% Arbeidsmatige dagbesteding 52% 70% 29% 27% 14,8% Sociale werkvoorziening of vrije bedrijf 12% 10% 12% 21% 2,4% Vervolgopleiding (MBO 1 / AKA) Anders 5% 1 - 25% 17% 7,4% Gegevens over doorstroom Ook over de leerlingen die nog binnen onze school zijn gebleven kunnen we iets zeggen. Welke uitspraken zijn gedaan over de mogelijke uitstroom van leerlingen? Uitstroom % leerlingen leerlingen met deze te verwachten uitstroom Dagbesteding 63% Arbeid 37% 48 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 48 30-06-14 09:14 Te verwachten uitstroom Voor hoeveel leerlingen hebben we de te verwachten uitstroom dit jaar moeten bijstellen? Uitstroom Aantal leerlingen waarvan het ontwikkelingsperspectief is gehandhaafd Aantal leerlingen waarvan het ontwikkelingsperspectief naar boven is bijgesteld Aantal leerlingen waarvan het ontwikkelingsperspectief naar beneden is bijgesteld Stroom 1 22 0 0 Stroom 2 105 0 0 Stroom 3 73 4 0 Stroom 4 31 4 0 Het behalen van de streefdoelen Hoeveel leerlingen heeft de streefdoelen die passen bij de door hen geselecteerde leerroute / leerroutes behaald: Per stroom stroom 1 stroom 2 22 105 ruim wel niet ruim wel niet Sociale- en emotionele ontwikkeling 5 10 7 52 32 21 Leren leren 12 3 7 55 25 25 Mond. taal / communicatie 5 11 6 38 37 30 Lezen 13 2 7 45 25 35 Schrijven 8 8 6 51 34 20 Rekenen 4 12 6 38 46 21 Zelfredzaamheid 9 7 6 39 47 19 stroom 3 stroom 4 77 35 ruim Sociale- en emotionele ontwikkeling 29 wel niet ruim wel niet 35 13 11 15 8 Leren leren 30 33 14 10 23 2 Mond. taal/communicatie 25 42 10 12 17 6 Lezen 29 40 8 12 19 4 Schrijven 39 32 6 18 13 4 Rekenen 20 53 4 11 15 9 Zelfredzaamheid 22 41 14 10 18 7 Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 49 49 30-06-14 09:14 Analyse cijfermatige opbrengsten; We zien dat 75% van de leerlingen de streefdoelen halen. Er zijn weinig uitstroomperspectieven bijgesteld. Dat geeft ons het beeld dat we met de nieuwe inrichting van het onderwijs de perspectieven goed hebben ingeschaald. Met betrekking tot leerwinst willen we onze schoolnorm hoger stellen dan 75%, onze uitdaging ligt op 90% . Dit betekent dat er nog specifieke aandacht nodig is op diagnostiek (toetsen) en aanbod (curriculum). Gegevens waarderingsvragenlijsten Afgelopen schooljaar zijn er ook waarderingslijsten medewerkers en tevredenheid leerlingen afgenomen. De tevredenheidsvragenlijst ouders is in onderstaand nog niet verwerkt ook hier geldt dat deze per augustus zichtbaar is op de website onder kopje kwaliteitszorg. Wilhelminaschool geeft zichzelf de volgen de rapport cijfers; De school in zijn geheel 6,7 Beleidsvoerend vermogen 6,8 Personeelsbeleid 6,6 Visie op ontwikkeling onderwijs 7,1 Cultuur en klimaat 6,3 Financieel beleid 6,2 Onderwijsleerproces 6,8 Zorg en begeleiding 6,8 Veiligheid 6,3 Communicatie 5,9 Informatievoorziening 6,4 Inspraak 6 Resultaten 6,6 Leerling tevredenheid Als startende school zijn wij tevreden echter in ons verbeterplan zal het item communicatie opgepakt worden. De leerlingen vinden het onderwijs over het algemeen leuk en nuttig. Daarnaast geeft 66% van de leerlingen aan zich veilig te voelen op school. STIP vindt dit percentage te laag en zal ook komend schooljaar actief accenten leggen in verdere ontwikkeling van het schoolklimaat. 50 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 50 30-06-14 09:14 Accenten schooljaar 2014-2015 zullen liggen op; Curriculumontwikkeling gericht op differentiatie tussen de verschillende stromen. Taal en rekenmethodes. Verder implementeren van toetsbeleid, invoeren sociaal emotionele toets (de Scol). Door ontwikkelen van de arrangementkaarten gekoppeld aan aanbod vanuit curriculum. Werken met leerling portfolio en het OPP in de pdca cyclus. Uitwerken van basismethodiek onderwijszorg arrangement in samenwerking met de zorgpartner. Invoering nieuwe cyclus gespreksvoering en bepalen van de ondersteuningsbehoefte en opleidingsbehoefte per personeelslid. Implementatie methodiek Beweegwijs. Cultuur ontwikkeling gekoppeld aan pedagogisch klimaat en adaptief onderwijs (uitgangspunten visie). Communicatie (in- en extern). Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 51 51 30-06-14 09:14 9. Samenwerking met andere instanties / instellingen Samenwerking met instellingen / instanties Naast de eerder genoemde samenwerking met partners in kader van zorg / ondersteuning en toeleiding dagbesteding en arbeid, werken we samen met Special Heroes en Beweegwijs. Special Heroes is er op gericht om leerlingen in het speciaal onderwijs zelf te laten ervaren hoe leuk sporten en bewegen is. Kennismakingsprogramma’s worden als clinics aangeboden binnen de sporturen van school. Vanuit deze ervaring kunnen leerlingen lid worden van een sportvereniging waarbij een speciaal aanbod voor onze leerlingen geboden wordt. Beweeg Wijs Beweeg Wijs zet zich in om beweging in het (speciaal) voortgezet onderwijs te stimuleren door het bieden van een kernconcept op het gebied van vrijetijdsbesteding. De methode van Beweeg Wijs speelt in op belangrijke vrije beweegmomenten van leerlingen. Hiervoor heeft Beweeg Wijs een uniek kleurconcept ontwikkeld, waarin leerlingen beter leren samen bewegen in een uitdagende en gestructureerde omgeving. Het schoolplein van de nieuwe locatie van STIP VSO Utrecht is geheel in samenwerking met beweegwijs ontworpen en ingericht. Komend schooljaar zal het team getraind worden om de leerlingen te begeleiden tijdens de pauzes vanuit de beweegwijsmethodiek; Dit is een kleurenmethodiek voor het (speciaal) voortgezet onderwijs om alle activiteiten te laten aansluiten bij de sociaal emotionele ontwikkeling van uw leerlingen. Tegen elkaar Samen werken Samen delen Om de beurt Naast elkaar Chillzone 52 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 52 30-06-14 09:14 10. School- en vakantietijden; verlof en verzuim Onderwijstijd Leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs moeten jaarlijks minimaal 1000 uur onderwijs krijgen. Het rooster van lestijden en het rooster van vakanties en vrije dagen zijn zodanig opgesteld, dat aan deze eis is voldaan. Schooltijden Maandag / dinsdag / donderdag / vrijdag: 8.30 - 15.00; onderwijstijd 5,75 klokuur per dag + 0,75 klokuur pauze Woensdag: 8.30 - 12.15; onderwijstijd 3,75 klokuur Vakanties en vrije dagen In het schooljaar 2014-2015 geldt de volgende vakantieregeling Vakanties start eind herfstvakantie 20-10-2014 24-10-2014 sinterklaas middag vrij (vanaf 12.00 uur) 5-12-2014 Kerstvakantie 22-12-2014 2-1-2015 Voorjaarsvakantie 23-2-2015 27-2-2015 Pasen 3-4-2015 6-4-2015 Meivakantie 27-4-2015 8-5-2015 Hemelvaartsdag 14-5-2015 15-5-2015 Pinkstermaandag 25-5-2015 Zomervakantie 13-7-2015 21-8-2015 Studiedagen 1 12 sept Studiedag 1 Jaarplan > vooruit kijken connecting 2 15 oktober Teamuitje 3 4 november Studiedag 2 4 Per groep data Leerling bespreking / vaststellen (dec/jan) OPP evaluatie 1 Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 53 53 30-06-14 09:14 5 2 februari Studiedag 3 6 15 april Studiedag 4 7 Per groep data vaststellen (juni/juli) Evaluatie dag Leerling bespreking / OPP evaluatie 2 OPP evaluatie dagen Groep Dag 1 Dag 2 1.1 11-12 12-5 1.2 11-12 12-5 1.3 10-12 27-5 2.1 8-1 19-5 2.2 8-1 19-5 2.3 10-12 20-5 2.4 12-1 13-5 2.5 12-1 3-6 2.6 7-1 20-5 2.7 16-1 5-6 2.8 16-1 5-6 3.1 12-1 3-6 3.2 17-12 20-5 3.3 13-1 2-6 3.4 8-1 4-6 3.5 16-12 27-5 3.6 5-1 1-6 3.7 6-1 28-5 4.1 14-1 29-5 4.2 9-12 12-5 4.3 11-12 19-5 4.4 10-12 13-5 4,5 15-12 21-5 54 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 54 30-06-14 09:14 Leerplicht, verlof en verzuim Leerplicht Het SO mag leerlingen opvangen tot uiterlijk hun 14 de jaar daarna moet de leerling overgeschreven worden naar VSO onderwijs. Gemiddeld start een leerling met 12 jaar bij het VSO. Het VSO blijft ook volgens de nieuwe kwaliteitswet de mogelijkheid houden om leerlingen onderwijs te bieden van 12 tot 20 jaar. Voor deze leerlingen geldt geen kwalificatieplicht. Uitgangspunt is dat de leerling zijn opleiding afrondt met een plaats op de (beschermde) arbeidsmarkt, dat kan al vanaf zijn 16de jaar het geval zijn. Afwezigheid door ziekte / andere reden Bij ziekte of een andere reden tot verzuim dient u de school tijdig te informeren. Dit kan telefonisch, graag vóór schooltijd. Telefoonnummer 030 - 2148014. Wanneer een leerling afwezig is, zonder dat bericht is ontvangen zal de school nog dezelfde dag contact met u opnemen. We verzoeken u om afspraken met tandarts, huisarts, orthodontist, et cetera zo veel mogelijk buiten de schooltijd te plannen. Als uw kind ziek is, neemt de mentor contact op met de ouders / verzorgers. In dit gesprek informeert de mentor hoe het gaat met het kind en wordt afgesproken of en wanneer het kind weer op school komt. Als de afgesproken termijn is verstreken en het kind is nog niet op school, wordt opnieuw contact opgenomen met de ouders / verzorgers. Bij twijfel informeert de mentor de directie / afdelingsleider. De leerkracht houdt de aan- en afwezigheid van leerlingen bij in het leerlingvolgsysteem datacare. Extra verlof Extra verlof mag alleen worden toegekend voor religieuze feestdagen, gewichtige omstandigheden of vanwege de aard van het beroep van (één van) de ouders. 1. Religieuze feestdagen Ouders kunnen een beroep doen op vrijstelling van onderwijs vanwege plichten die voortvloeien uit godsdienst of levensovertuiging, bijvoorbeeld religieuze feestdagen als Suikerfeest en Offerfeest. De ouders stellen in zo’n geval de directeur uiterlijk twee dagen van te voren op de hoogte. 2. Gewichtige omstandigheden Er kunnen zich omstandigheden voordoen, zoals het bijwonen van een huwelijk, ziekte, een sterfgeval, waardoor een kind de school niet kan bezoeken. Een verzoek tot verlof vanwege gewichtige omstandigheden dient, indien mogelijk vooraf, te worden ingediend bij de directeur. Verlof vanwege gewichtige omstandigheden kan voor ten hoogste tien dagen per schooljaar worden toegekend. 3. Aard van het beroep van (één van) de ouders Indien ouders vanwege de specifieke aard van hun beroep alleen buiten de schoolvakanties op vakantie kunnen gaan, is verlof mogelijk voor maximaal tien dagen. Dit verlof is niet toegestaan tijdens de eerste twee weken van het schooljaar. Een verzoek om extra vakantieverlof dient tijdig te worden ingediend bij de directeur. Een verzoek voor een vrije middag, bijvoorbeeld vanwege een weekendje weg of om eerder op een vakantiebestemming te zijn, wordt niet gehonoreerd. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 55 55 30-06-14 09:14 Ongeoorloofd verzuim / toezicht op de leerplicht Bij incidenteel ongeoorloofd verzuim stuurt de directeur een schriftelijke waarschuwing naar de ouders en bespreekt het verzuim met de ouders. De directeur kan besluiten om het verzuim te melden bij de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar van de gemeente waar u woont ziet toe op de naleving van de Leerplichtwet. Ook zoekt de leerplichtambtenaar samen met de school en/of ouders naar een oplossing bij problemen met schoolbezoek. Schorsing en verwijdering Over het algemeen worden leerlingen probleemloos tot een school toegelaten en krijgen zij niet te maken met schorsing of verwijdering. Toch kunnen zich omstandigheden voordoen op grond waarvan het schoolbestuur besluit een leerling niet toe te laten tot de school, tijdelijk de toegang tot de school te ontzeggen of van school te verwijderen. Het is dan in het belang van alle partijen - de leerling, de ouders, het College van Bestuur en de school - dat de regels en procedures die er op basis van de onderwijswetgeving zijn, zorgvuldig worden uitgevoerd. Op Stichtingsniveau is een protocol voor toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen vastgesteld. De directeur van de school voert in voorkomende gevallen, in naam en onder verantwoordelijkheid van het College van Bestuur, het protocol uit. 56 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 56 30-06-14 09:14 11. Praktische informatie Halen en brengen van de kinderen Het halen en brengen van de kinderen is vastgelegd in een vervoersprotocol. U vindt het vervoersprotocol op onze website onder kopje ouders. De plattegrond van het gebouw kunt u hier ook vinden. Begeleiderskaart van de NS In het VSO gaan we vaak in de praktijk kijken en op excursie. Een begeleiderskaart scheelt de school enorm in de kosten. Aanvraagformulieren hiervoor kunt u krijgen bij de informatiestand van de NS op Hoog Catharijne. De afspraak is dat de leerlingen die deze kaart hebben, deze apart in een vakje in de tas bewaren of in een vastgeplakte envelop vóór in de agenda. Schoolbenodigdheden Etui Ieder kind heeft een eigen etui van thuis. Hierin zit: potlood, gum, balpen, dunschrijver (kleurstiften mag). Mocht het zo zijn dat een etui in de klas van uw kind niet nodig is dan hoort u dit van de groepsleiding. Schoolagenda Alle VSO-ers hebben een schoolagenda. Daar kunnen belangrijke afspraken in komen; disco’s, feesten en verjaardagen. Ook kunnen ouders / verzorgers en de leerkrachten in de agenda schrijven als er iets belangrijks is. We hebben de ervaring dat sommige leerlingen het prettig vinden om met de picto-agenda te werken. Zie website: www.pictogenda.nl Sport Bij het sporten is goede kleding erg belangrijk: een gympak of gymbroek met shirt en goed passende gymschoenen. Na de gym gaat iedereen verplicht douchen: Handdoek, zeep en badslippers zelf meenemen. Wekelijks komt de kleding mee naar huis om gewassen te worden. Wanneer leerlingen geen sportkleding bij zich hebben kunnen ze niet meedoen met de gymlessen. Verzorging Als uw dochter ongesteld is geef dan schoon maandverband mee in wegwerpzakjes en schoon ondergoed. Het maandverband wordt zo niet vies in de tas en het gebruikte maandverband kan erin weggegooid worden. Kluisjes Iedere leerlingen heeft een eigen kluisje voor zijn waardevolle spullen. Aan het begin van het schooljaar krijgt uw zoon / dochter een sleutel na ondertekening van een contract. Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 57 57 30-06-14 09:14 12. Namen en adressen Stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Utrecht Postadres: Postbus 9419 3506 GK Utrecht Bezoekadres: Kaap Hoorndreef 66 te Utrecht T. 030-2723123 F. 030-2723469 College van Bestuur Mevr. M.T.C. Blom en dhr. H.J. Bootsma Inspectie van het Onderwijs Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730 3500 GS Utrecht [email protected] www.onderwijsinspectie.nl Voor algemene vragen over onderwijs kunt u terecht bij: 0800-8051 (gratis) Landelijke Klachtencommissie Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs: Postbus 82324 2508 EH Den Haag Tel: 070-3861697 E-mail: [email protected] Vertrouwensinspecteur seksueel misbruik, seksuele intimidatie en ernstig fysiek of geestelijk geweld. Bij een vermoeden van seksueel misbruik is een school wettelijk verplicht contact op te nemen met de vertrouwensinspecteur. Ook voor vragen of meldingen over discriminatie en radicalisering kunt u terecht bij de vertrouwensinspecteur. De vertrouwensinspecteur is alleen voor vertrouwenskwesties tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer 0900-1113111 Klachtmeldingen over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld: meldpunt vertrouwensinspecteurs 0900-1113111 (lokaal tarief). 58 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 58 30-06-14 09:14 STIP VSO Utrecht Europalaan 89 Postbus 2637 3500 GP Utrecht 030 2148014 [email protected] www.stipvso.nl Schoolgids 2014-2015 • STIP VSO Utrecht • Wilhelminaschool STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 59 59 30-06-14 09:14 60 STIP Schoolgids compleet WH3 2014-2.indd 60 30-06-14 09:14
© Copyright 2025 ExpyDoc