Pater JAN (Sjang) NIESSEN SVD

Op zondag 17 augustus 2014 is in de Divine Word Residence te Riverside (Californië, USA)
Pater JAN (Sjang) NIESSEN SVD
op 90-jarige leeftijd overleden.
Hij werd op 21 augustus begraven op het Crestlawn Cemetery in Riverside begraven.
Joannes Anton Hubertus, zoon van Gulielmus Niessen en Maria Reijnders, werd op 26 juni
1924 in Beesel (L) geboren. Hij was het derde in een gezin van vijf kinderen: Willem, Louis,
Jan, Maria en Mina. Zijn vader was landbouwer.
Op 14 april 1937 ging hij naar het missiehuis St. Willibrord te Uden om missionaris te
worden. Op 8 september 1943 begon hij zijn noviciaat in het missiehuis St. Lambertus te
Helvoirt waar hij op 8 september 1945 de eerste geloften aflegde. Na twee jaar filosofiestudie
in Helvoirt studeerde hij theologie in het missiehuis St. Franciscus Xaverius te Teteringen.
Van 12 april tot 4 september 1948 werd hij verpleegd in het Sanatorium van Heiloo. Van 6
september 1948 tot augustus 1950 was hij leraar in het missiehuis St. Willibrord, dat toen in
Steyl was ondergebracht. Daarna keerde hij naar Teteringen terug om zijn theologiestudie
voort te zetten.
Daar legde hij op 13 mei 1951 de eeuwige geloften af en werd hij met 15 klasgenoten op 19
augustus 1951 tot priester gewijd. Met zijn klasgenoten studeerde hij de laatste zes
maanden theologie in het Missionspriesterseminar St. Augustin bij Bonn (Duitsland). Juli
1952 werd hij voor het St. Willibrord-Gymnasium benoemd, dat destijds tijdelijk was
ondergebracht in het missiehuis St. Franciscus Xaverius te Teteringen. Toen het nieuwe
missiehuis St. Willibrord in Deurne geopend werd, vertrok hij op 26 oktober 1954 mee naar
Deurne. Hij studeerde voor M.O. Aardrijkskunde en gaf dinsdag en woensdag les aan de
Kweekschool in Nijmegen.
Toen men hem In 1961 tot prefect van een of twee klassen wilde benoemen, schreef hij op
22 juni 1961 aan zijn provinciaal Marinus Bouwmans dat hij (vanwege zijn gezondheid:
artritis en aanleg voor reuma) tot geen enkele sportbeoefening in staat was en dat hij daarom
ook geen gelegenheid zou hebben de jongens te observeren, iets wat toch gewenst was
voor een prefect. "Verder is een zekere feeling en interesse voor discipline me volkomen
vreemd, wat toch een groot gemis is bij een leider in een internaat..." Maar "Ik houd van mijn
vak, al is het een bijvak, en ik ben dankbaar dat ik heb mogen studeren..." In 1962 werd hij
aan zijn rug geopereerd. Sindsdien was hij erg gevoelig voor het weer.
In 1964 werd hij benoemd voor het Centrum "Kontakt der Kontinenten" (KdK) in Soesterberg
in plaats van pater Frans Verstraelen, die moest rusten. Hij begon daar op 16 februari 1964.
Samen met pater Jan Simmers had Jan een half jaar de leiding van het Centrum. Maar zijn
gezondheid speelde hem parten. Op 21 mei 1964 schreef hij aan zijn provinciaal dat hij zich
te moe voelde en echt niet meer actief kon denken, en enkele weken later, op 3 juni, dat hij
zich lichamelijk noch geestelijk in staat voelde om met de vereiste kracht aan het KdK te
werken. Ook voelde hij zich niet bekwaam voor dit werk. Hij dacht eraan bij het
Stichtingsbestuur van het KdK zijn ontslag in te dienen. In die tijd had Jan vreselijke pijn in
zijn rug. Juli 1964 vroeg hij om ontslag als medewerker van het KdK, omdat hij noch
praktisch noch theoretisch voor dit werk geschoold was. Door deze psychische druk was het
hem onmogelijk vertrouwen te hebben in het beleid en de planning van het bestuur van het
KdK, omdat hij daarvan niets bespeurde. Jan voelde niet veel voor dit werk en, geneigd tot
pessimisme als hij was, had hij weinig vertrouwen in de toekomst van het KdK. Om zich te
bekwamen voor het werk in het KdK, vroeg hij om een studiereis in Zuid-Amerika te mogen
maken, om dat werelddeel beter te leren kennen en zo zijn werk in het KdK beter te kunnen
verrichten. Dit werd hem door pater Generaal Schütte toegestaan. De 12e januari 1965
begon hij zijn verblijf in Zuid-Amerika met vier maanden studie aan het Center of
International Formation (bij de stichter van dit centrum, Mgr. Ivan Illich) in Cuernavaca
(Mexico). Daarna wilde hij andere landen van Zuid-Amerika bezoeken. Eerst ging hij naar
Bogota in Colombia. Maar de kardinaal van Bogota wenste dat Jan het aartsbisdom zou
verlaten vanwege de manier waarop hij zich had uitgelaten over een brief van de kardinaal,
die hij in de kerk moest voorlezen, toen hij daar op assistentie was. Omdat hij het op
verschillende punten niet eens was met de brief van de kardinaal, heeft hij die niet
voorgelezen en in de kerk gezegd waarom hij die niet voorlas. Later erkende hij dat dit een
grote domheid was, temeer omdat hij pas 2,5 maand in Colombia was. Voor Jan was dit een
grote schok. Hij sprak erover met de hulpbisschop en later ook met de kardinaal zelf om hen
te vertellen wat er gebeurd was en om zijn verontschuldigingen aan te bieden.
Op 27 februari 1966 werd hij overgeschreven naar de regio Mexico. Oktober 1971 ging hij
naar Californië (USA): eerst in Santa Barbara, vervolgens in Pomona, Blythe en Perris. In
Perris hielp hij de pastoor in de weekends en hoorde ook biecht. Vanaf 2004 verbleef hij in
de Divine Word Residence in Riverside (SVD Provincie West USA). Deze communiteit was
heel internationaal van samenstelling: slechts een paar USA-burgers, voorts enkele
Filippino’s (ook de provinciaal en rector), een Indonesiër, een Vietnamees, een Ier en een
Nederlander (Jan zelf). Deze medebroeders en het land bevielen Jan zozeer dat hij er tot
aan zijn dood is gebleven. Ook het klimaat van Californië bleek zeer gunstig voor zijn
gezondheid, met name voor zijn rug. Vanuit Riverside deed hij zondags de Mis in een
parochie vlakbij en soms ook in een parochie iets verder weg. Hij schreef: "Ik lees graag en
heb tijd om te bidden..."
Over zijn heengaan schreef pater provinciaal Soney Sebastian: "Hij was heel vredig en
rustig. Hij bad de rozenkrans en het rozenhoedje van de goddelijke barmhartigheid ("divine
mercy chaplet") met enkele van zijn vrienden en langzaam en vredig overleed hij... We
hadden nooit gedacht dat zijn einde zo spoedig zou komen... Hij was een heel beminnelijke
medebroeder. Hij was heel toegewijd en heel veel mensen rondom hem hielden zeer veel
van hem..."
In Jan zien we een mens die ondanks een zwakke gezondheid (met veel pijn in de rug) zijn
werk deed als leraar in Deurne, medewerker aan het KdK in Soesterberg en als pastor in de
USA. Moge God hem daarvoor rijkelijk belonen.
Teteringen, 24 augustus 2014 Ant.J.Verschuur SVD