Patientenkrant 2014

Jaargang 3
Nummer 1
voor patiënten, van tandartsen
November 2014
Wat zegt
uw mond
over uw
gezondheid?
Dit vroeg de beroepsorganisatie van tandartsen en tandarts-specialisten KNMT* het Nederlandse
publiek via de test ‘Hoe gezond is je mond?’. Van de 10.000 deelnemers wist één op de acht wat een
goede mondgezondheid precies inhoudt. Veel te weinig, als u bedenkt dat de conditie in de mond
nauw samenhangt met de algehele gezondheid. Hart- en vaatziekten, diabetes, vroeggeboorte en
zelfs dementie, zijn allemaal in verband gebracht met een slechte mondgezondheid. Gelukkig kunt u,
samen met de tandarts, veel doen om de conditie van uw mond op peil te brengen én te houden!
Zit u in de wachtkamer voor de
periodieke controle? Een goede
zaak! Dankzij een regelmatige
controle kent de tandarts u al vele
jaren. Hierdoor weet deze waarschijnlijk niet alleen hoe het met
uw mond gaat, maar ook hoe het
met uw lichamelijke gezondheid
gesteld is.
Gezondheidsproblemen
voorkomen
Nog voor de tandarts in uw mond
kijkt, zal hij vragen naar uw
gezondheid. Dat is niet uit beleefdheid, maar het is belangrijk om te
weten of uw gezondheid veranderd
is en of u bijvoorbeeld medicijnen
bent gaan gebruiken. De mond is
namelijk een spiegel van het
lichaam. Soms ziet de tandarts de
eerste signalen van gezondheidsproblemen elders in uw lichaam in
uw mond. Een droge mond is voor u
wellicht alleen hinderlijk, maar kan
voor de tandarts reden zijn om u te
adviseren naar de huisarts te gaan.
De mond kan ook de veroorzaker
zijn van lichamelijk leed. Ontstoken
tandvlees is een toegangspoort
voor bacteriën die zich door uw
lichaam kunnen verspreiden.
Van aandoeningen als hart- en
vaatziekten en het krijgen van een
vroeggeboorte is bijvoorbeeld
aangetoond, dat bepaalde mondbacteriën een belangrijke rol spelen
bij het ontstaan ervan. De tandarts
zal u adviseren om naar de huisarts
te gaan, maar zal ook samen met u
een plan uitstippelen om de gezondheid van uw mond te verbeteren.
Gezond tandvlees
bloedt nooit!
Zorg goed voor uw mond
Gelukkig kunt u zelf veel doen om
uw mond gezond te houden. Dat
begint bij een goede verzorging van
de mond. Poets uw tanden minstens
twee keer per dag twee minuten
lang met fluoridehoudende tandpasta. Vergeet ook niet om tussen
de tanden en kiezen te reinigen
(flossen, stokeren of rageren) en
sla uw tong niet over. Juist op uw
tong verzamelen zich miljoenen
bacteriën. Iedere mond is weer
anders, dus vraag ook uw tandarts
of mondhygiënist of zij tips hebben
voor uw mondverzorging. Want met
een goed verzorgde mond heeft u
minder kans op cariës (‘gaatjes’)
in tanden of kiezen en blijft uw
tandvlees gezond. Ontstoken
tandvlees is een risico voor uw
gezondheid. Vaak hebben mensen
niet in de gaten dat het tandvlees
ontstoken is. Het is namelijk niet
altijd zichtbaar en u heeft er bijna
nooit pijn aan. Hoe u kunt merken
dat uw tandvlees ontstoken is?
Let goed op of uw tandvlees rood,
slap en gezwollen is en/of bloedt
bij het poetsen. Ook een vieze
smaak of een slechte adem kunnen
duiden op ontstoken tandvlees.
goede mondconditie, is stoppen
met roken. Van roken is bekend dat
het grote gevolgen heeft voor de
mond én het lichaam. Het veroorzaakt tandvleesziekten, vertraagt
genezingsprocessen in de mond en
laat tanden en kiezen verkleuren.
Wat veel mensen niet weten is,
dat roken in combinatie met het
veelvuldig drinken van alcohol,
mondkanker kan veroorzaken.
Stoppen is niet eenvoudig, praat er
over met uw tandarts, uw huisarts
of zoek hulp bij hierin gespecialiseerde instellingen.
Stop met roken
Minder makkelijk, maar zeer
belangrijk voor het krijgen van een
Eten, praten, lachen, zoenen… u doet het allemaal met uw mond. Hou ‘m dus gezond!
* KNMT is de afkorting voor Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde. In 2014 bestaat de KNMT 100 jaar. In dit jubileumjaar geeft de KNMT namens alle tandarts en tandarts-specialisten een cadeau aan de samenleving: de oprichting van
het KNMT Fonds Mondgezondheid. Dit fonds stimuleert onderzoek om nog meer te weten te komen over de relatie tussen een gezonde mond en de algehele gezondheid.
Benieuwd hoe het met uw kennis van de gezonde mond gesteld is?
Surf dan naar www.hoegezondisjemond.nl en doe de test!
De Orthodontist
“Iedereen met een
stralende lach naar
buiten zien gaan.”
Twee op de tien patiënten in de praktijk van orthodontist
Sander Brons is volwassen. Deze trend is volgens hem het
logische gevolg van de acceptatie van de ‘beugeldrager’ en
de aandacht die tegenwoordig aan het gebit besteed wordt.
“Voor de een is het puur esthetisch, voor de ander bittere
noodzaak voor het behoud van de functie van het gebit, of het
gebit zelf”, aldus de orthodontist. “Wat de aanleiding ook is,
ik wil iedere patiënt na afloop met een stralende lach naar
buiten zien gaan!”
“Ik ben sinds 2005 tandarts
en sinds 2011 orthodontist”,
vertelt Sander Brons. “Enorm
leuk werk om te doen: Je werkt
met de eigen tanden en kiezen
én maakt gebruik van de
biologische eigenschappen
van het tandkaakstelsel, om
de groei en tandstand te
beïnvloeden. Je kunt écht iets
voor het gebit en dus voor je
patiënten betekenen, zonder
dat je deze erg moet belasten een uitzondering daargelaten.”
“Volwassen patiënten komen
soms omdat ze hun gebit niet
mooi vinden. Vaker melden ze
zich omdat ze merken dat er
door de leeftijd ruimtegebrek
en/of scheefstand is ontstaan,
waardoor het reinigen van
het gebit niet meer goed lukt.
Of er is sprake van een overbeet, waardoor de snijtanden
uit de onderkaak het tandvlees in de bovenkaak of zelfs
gehemelte raken. Een beugel
is dan bittere noodzaak om
een goede gebitsfunctie te
houden.”
“Omdat volwassenen geen
kaakgroei meer hebben, is het
bereiken van de ideale beet
soms lastiger dan bij jongeren,
maar niet onoplosbaar. Daar
zorgen de technologische
ontwikkelingen wel voor! Het
dragen van een beugel zelf is
tegenwoordig echt níet meer
lastig: er zijn bijna onzichtbare
glasachtige slotjes en er is zelfs
volledig onzichtbare apparatuur
om aan de binnenzijde van
tanden en kiezen te laten
aanbrengen. Het ongemak wat
overblijft is het niet meer alles
kunnen eten en drinken, wat
gevoeligheid enkele dagen na
de maandelijkse controle en
vaker en langer poetsen. Maar
deze tijdelijke inspanningen
zijn de moeite meer dan waard:
van het resultaat heeft u de rest
van uw leven plezier!”
Wilt u meer weten over het vak van orthodontist? Kijk dan op:
www.allesoverhetgebit.nl/tandartspraktijk/de-orthodontist
Wijze taal over
verstandskiezen
De Engelsen noemen het een
wisdomtooth, de Duitsers een
weißheitszahn en onze zuiderburen zeggen wijsdomtandekke
als ze het hebben over de
verstandskies. Met verstand
heeft deze kies, die als derde
grote kies achterin de mond kan
doorkomen, helaas niets te
maken. Lastig is hij soms wel,
als hij niet helemaal doorbreekt.
Maar ook als hij wel doorbreekt
en door zijn ligging problemen
veroorzaakt met uw mondgezondheid. Wanneer u verstandskiezen krijgt is overigens ook
lastig te zeggen. Vaak tussen uw
18e een 22ste levensjaar.
U kunt ook tot die 25 procent
van de mensen behoren bij
wie de verstandskiezen niet
allemaal of helemaal niet
zijn aangelegd. Het laatste
verstandige wat we daar over
kunnen zeggen is, dat u dan
in ieder geval niet voor één
of andere lastige beslissing
komt te staan over het al dan
niet laten verwijderen ervan.
Hoe dat zit leest u op
www.allesoverhetgebit.nl!
Alweer een topidee van
mezelf: een slaatje halen,
maïs en allerlei fijngesneden
groente. Rest van de werkdag
mondje dicht. #beugel
Spaarpotje
voor tandarts
Veel Nederlanders bekijken hun zorgverzekering de komende maanden weer kritisch. De hamvraag:
moet ik overstappen naar een andere zorgverzekeraar of niet? De basispremie is iets waar mensen op
letten om te kijken of een overstap nuttig is. Maar steeds meer mensen kijken vooral naar de premies
van de aanvullende verzekeringen.
Neem de aanvullende tandartsverzekering. Daar betaalt u gemiddeld per jaar bijna 300 euro per
verzekerde voor. En die verzekeringspremie bent u kwijt. Ook als
u veel minder aan tandartskosten
uitgeeft in een jaar. Zonde, vinden
veel mensen met een goed gebit.
Zo’n dertig procent van de Nederlanders heeft dan ook geen
aanvullende tandartsverzekering.
Geen premie kwijt
Een groeiende groep Nederlanders
legt een eigen spaarpotje aan voor
tandartskosten. Ze doen dat bij
ixorg dat eind 2013 van start is
gegaan. Bij ixorg betaalt u geen
premie, maar bouwt u een spaarpotje op. Daarmee worden uw
kosten voor de tandarts, orthodontist en mondhygiënist betaald. Op
deze manier is al snel 100 euro per
verzekerde te besparen.
Los van een kostenbesparing geeft
ixorg ook rust waar het gaat om
eventuele gebitsschade bij ongevallen. Want dat kan in de papieren
lopen. Daarom is het spaarpotje bij
ixorg altijd gecombineerd met een
ongevallenverzekering met een
100% dekking tot 10.000 euro.
Waar op de wereld het ongeval zich
ook voordoet. Deze dekking is veel
hoger dan wat bij de meeste zorgverzekeraars in een aanvullende
verzekering zit.
Bereken uw voordeel
Het bedrag dat u spaart blijft altijd
van u en is uitwisselbaar met
andere gezinsleden. Op de website
van ixorg kunt u snel berekenen wat
u kunt besparen door aan te geven
hoe vaak per jaar u naar de tandarts
gaat, hoe vaak u uw gebit laat
reinigen en hoe vaak u gemiddeld
per jaar een gaatje laat vullen.
Taal maakt gezonder
Om te begrijpen welke behandeling uw tandarts wil doen en
waarom, is het belangrijk dat u
goed kunt lezen en schrijven.
Nu blijkt uit onderzoek dat één
op de negen mensen die een
zorgverlener bezoekt, hier
mogelijk moeite mee heeft.
Dit maakt deze mensen zo
onzeker, dat ze geen vragen
durven te stellen aan hun zorgverlener. Met alle gevolgen voor
hun gezondheid en behandelrelatie van dien. Om deze mensen
‘op te sporen’ en te helpen
ontwikkelde de Verenigde
EersteLijns Organisaties (VELO)
samen met de Stichting Lezen &
Schrijven de campagne ‘Taal
maakt gezonder’. Onderdeel van
deze campagne is een speciaal
‘wachtkamerboekje’. In dit boekje
vertellen bekende en minder
bekende Nederlanders hoe
belangrijk het is om te kunnen
lezen en schrijven. En hoe u deze
vaardigheden alsnog kunt leren.
Bent of kent u iemand met lees- en/of schrijfproblemen?
Kijk dan eens op www.taalmaaktgezonder.nl en blader online door het wachtkamerboekje.
Wortelkanaalbehandeling;
de enige echte ontstekingstopper
Wanneer de wortel van uw tand of kies ontstoken raakt, zal de tandarts u in de meeste gevallen
voorstellen om een wortelkanaalbehandeling te laten doen. Deze zogeheten endodontologische
behandeling is noodzakelijk, omdat een wortelontsteking niet uit zichzelf geneest.
Voordat de tandarts aan de
wortelkanaalbehandeling begint,
maakt deze eerst een röntgenfoto.
De wortel zit namelijk onder de
kroon (het witte gedeelte van de
tand/kies) en is van buitenaf niet
zichtbaar. In een tand zit één
wortelkanaal. In een kies zitten
meer wortelkanalen. In deze
kanalen zit ‘de pulpa’. Dit bestaat
uit bindweefsel, zenuwvezels en
kleine bloedvaten. Dankzij de
röntgenfoto kan de tandarts precies
zien hoe de wortel er aan toe is en
waar de ontsteking zit.
bovenkant van uw tand of kies
open. Nu kan de tandarts het dode
weefsel verwijderen en het element
reinigen met kleine vijltjes en een
desinfecterende vloeistof. Tot slot
controleert de tandarts of er nog
andere ontstekingen zijn. Voordat
uw tand of kies weer dicht kan vult
de tandarts de ontstane ruimte
op met rubberstiftjes. Tot slot
krijgt u in de meeste gevallen een
normale vulling. Is de kies of tand
erg verzwakt dan kan het nodig
zijn om een kroon te plaatsen.
Reinigen en vullen
Afhankelijk of de wortelkanaalbehandeling in een tand of kies
plaatsvindt, ligt u een half tot
twee uur in de behandelstoel.
Na het bestuderen van de röntgenfoto krijgt u een plaatselijke
verdoving en maakt de tandarts de
Pijn voelt u gedurende de behandeling als het goed is niet, of
nauwelijks. Na afloop van de
behandeling kan er wel napijn
optreden. Wortelkanaalbehandelingen zijn over het algemeen
succesvol en de kans op een
nieuwe ontsteking is erg klein.
Mocht het toch gebeuren dan
kan de tandarts de behandeling
in overleg met u herhalen.
Meer hierover leest u op
www.allesoverhetgebit.nl
Behandelduur
Alle tandartsen in Nederland samen verrichten jaarlijks
ruim 250.000 wortelkanaalbehandelingen.
Tandletsel? Handel snel.
Durft uw peuter al
En vergroot de kans op herstel! tandjes te tellen?
U weet natuurlijk dat u het gebit van uw sportende kind het beste beschermt door het een aangemeten
gebitsbeschermer te laten dragen. Toch kan het gebeuren dat uw kroost desondanks tijdens het
beoefenen van een geliefde sport of daarbuiten (ernstig) tandletsel oploopt. Hoe sneller u dan onderstaande tips opvolgt, hoe groter de kans op een succesvolle behandeling bij uw tandarts.
Bij een afgebroken tand
Bij een losgeslagen of
uitgevallen, volwassen tand
- Bewaar het afgebroken stuk tand en bel de
tandarts. Deze zal proberen het weer aan
de tand te lijmen. Lukt dit niet dan kan de
tandarts de tand ‘herstellen’ met een
(composiet)vulling.
- Houd de tand vast aan de bovenkant (het
zichtbare deel) en niet bij de wortel. Maak de
tand niet schoon en desinfecteer hem ook niet.
- Als de tand schoon is, houdt u hem vast bij het
witte gedeelte (het gedeelte dat meestal
zichtbaar is) en plaats de tand, met de juiste
kant naar voren, terug in de holte.
- Bel uw tandarts voor verder advies.
- Lukt het niet om de tand terug te plaatsen,
stop deze dan in een beker melk of in uw
mond, onder de tong, of tussen uw wang en
tandvlees.
- Zorg dat de tand niet droog wordt, desinfecteer hem niet en probeer hem binnen één uur
terug te laten plaatsen door de (dienstdoende)
tandarts. Dan is de kans van slagen het
grootst.
De kans dat het lukt om een tand terug te plaatsen
is het grootst als dit binnen één uur gebeurt.
Heeft u een peuter van (bijna) twee
jaar? Neem deze dan een keer in
overleg met uw tandarts mee naar
de halfjaarlijkse controle. Nadat het
kind bij u op schoot heeft meegekeken kan de tandarts proberen om
samen met uw peuter diens ‘tandjes
te tellen’. Leuk om te doen en
helemaal niet eng. Zo legt u al jong
de basis voor een goede tandartsrelatie en vergroot u de kans op een
goede mondgezondheid in de jaren
die volgen.
Op www.allesoverhetgebit.nl vindt u een uitgebreide
uitleg over wat te doen bij tandletsel.
Gebitsbeschermer verplicht bij Voorkom gaatjes
hockey vanaf seizoen 2015/2016 met een goede
‘tandopvoeding’
Uit onderzoek van de Koninklijke
Nederlandse Hockeybond blijkt dat
2,5 procent van alle hockeyincidenten
mond- of tandletsel tot gevolg heeft.
Na een ernstig incident, waarbij
hockeyer Van Ass zeven tanden
verloor en zijn kaak brak, laaide de
discussie over het verplicht stellen
van een gebitsbeschermer weer in
alle hevigheid op. Dit leidde ertoe
dat de KNHB het gebruik van een
gebitsbeschermer tijdens bondswedstrijden vanaf het seizoen 2015/
2016 verplicht. Wij adviseren u om
het bitje altijd te dragen. Dus ook
tijdens de training. Informeer bij uw
tandarts voor het laten aanmeten
van een passende mondbeschermer.
Vanaf 1 juli ’15 bitje verplicht @knhb het #bitje.
Denk terug aan het zwarte gat in m’n mond,
verbrijzelde bovenkaak en bovenlip in tweeën
Colofon
Het werd eerlijk gezegd wel tijd … #bitje #hockey
Een gaatje in het kindergebit is een
drama voor uw kind. Gelukkig kunt
u met een goede tandopvoeding
veel leed voorkomen. Te beginnen
met ‘nee’ zeggen tegen teveel eeten drinkmomenten. Geef uw kind
maximaal drie hoofdmaaltijden en
vier tussendoortjes per dag, zodat
het speeksel in de mond het gebit
kan beschermen. Laat uw kind
daarnaast twee maal daags, met
een voor de leeftijd passende
(fluoride)tandpasta poetsen. En
poets tot het kind tien jaar is zeker
één keer per dag het gebit goed na.
Zo voorkomt u dat er tandplak op de
tanden en kiezen blijft zitten.
Tandplak is namelijk dé grote
boosdoener van gaatjes in kleine
tandjes. Elke keer dat uw kind iets
eet of drinkt zetten bacteriën in de
tandplak de suikers en koolhydraten
in het voedsel om in zuur. De zuurstoot die hierdoor ontstaat tast het
glazuur van het kindergebit aan.
Hierdoor ontstaan er gaatjes. Pijn
voelt uw kind in het begin nog niet.
Dat komt later, wanneer het cariësproces het dieper gelegen tandbeen
(dentine) aantast. Wanneer u uw
kind van jongs af aan regelmatig op
controle laat gaan bij de tandarts,
kan deze beginnende gaatjes tijdig
signaleren en uw kind helpen om
deze (pijnloos) te herstellen. Fijn
voor nu, en onmisbaar voor een
gezonde mond van uw kind als het
ouder is.
Yess! Al 23 jaar geen gaatjes
in mn gebit (oftewel, nog nooit)
hatsjee. #tandarts #sterketanden
Uitgave KNMT Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde, Geelgors 1, Postbus 2000, 3430 CA Nieuwegein • Tandheelkundig Informatie Punt, Telefoon: 0900 2025012 (€ 0,90 per gesprek)
www.allesoverhetgebit.nl • De krant verschijnt 2 x per jaar en wordt verspreid via de bij KNMT aangesloten tandartsen • Oplage 70.000 ex. • Vormgeving SOL Reclame, Arnhem • Drukwerk JCP, IJsselstein • Fotografie Ingimage, NFP
Redactie Evelien de Ruiter, Vicky van der Plas, Marianne Kruit • Eindredactie KNMT • Allesoverhetgebit.nl wordt mede mogelijk gemaakt door Oral B en Elysee Dental.
© KNMT

Download Report