Op je 125e met pensioen

e v a's g e e s t , z i e l e n l i c h a a m
Op je 125
met pensioen
e
De gezondheidszorg wordt steeds beter. De helft van de pasgeboren
meisjes in Nederland zou wel eens 100 jaar kunnen worden in plaats van
80 of 90. En over een paar decennia? Dan worden we misschien wel
150! Welke hulpmiddelen zijn hiervoor nodig? En willen we dit wel?
Hulpmiddel 1
Een goed begin is het halve
werk: kies het beste embryo
We weten het allemaal: elke baby ontstaat door de samensmelting van een
eicel en een zaadcel, met een unieke
combinatie van erfelijke factoren van
moeder en vader. Niet elke combinatie is
even goed voor een lang leven. Zou het
niet mooi zijn je kindje de beste start te
geven door de beste combinatie uit te
e v a's g e e s t , z i e l e n l i c h a a m
Tekst: RENÉ FRANSEN Beeld: SHUTTERSTOCK
zoeken, denken sommige wetenschappers.
Voor zo’n ultieme combinatie is echter
wel medisch ingrijpen bij de bevruchting
nodig. Die moet dan via ivf, ‘reageerbuisbevruchting’, plaatsvinden. Na de
bevruchting neemt de arts één cel uit het
prille embryo weg voor onderzoek. In
theorie is het nu al mogelijk via die ene
cel het hele DNA van het embryo in kaart
te brengen. Dus wanneer er vier, vijf
embryo’s zijn ontstaan, kun je het exemplaar met de beste genen uitkiezen.
Maar het kiezen van één embryo betekent ook het niet kiezen van de andere
drie of vier. Die krijgen geen kans te
leven. Dat zal voor de meeste christenen
een brug te ver zijn. De vraag is ook wat
voor maatschappij we krijgen wanneer
kinderen ter wereld komen ten koste van
hun minder perfecte broertjes en zusjes.
Hulpmiddel 2
Sterk doorgaan: leef gezond
De simpelste, meest haalbare maar ook
de lastigste manier om gezond oud te
worden is gezond leven. We weten het
allemaal: niet te vet, te zout of te veel
eten, genoeg bewegen, matig drinken en
niet roken.
De praktijk is dat de sportschoenen al
een tijdje achter in de kast liggen en de
kant-en-klare maaltijden uit het koelvak
van de supermarkt zo lekker gemakkelijk
zijn na een dag hard werken.
Onderzoek laat zien dat kinderen met
overgewicht dat de rest van hun leven
meenemen, dus zouden we onze kinderen kort moeten houden. Dat is best
lastig, want wie doet er nog aan fruitprikkers bij de verjaardagstraktatie op
school of in de kerk?
Gezond leven is de meest ethisch verantwoorde manier om je leven langer
te maken. Het kan ook voordelig zijn,
er gaan al stemmen op om rokers meer
premie te laten betalen voor de ziektekostenverzekering. Maar dat zou wel
eens een hellend vlak kunnen zijn: straks
betaal je extra premie per pond overgewicht. Of krijgen je kinderen problemen
met verzekeringen omdat ze als tienjarige
te dik waren…
Hulpmiddel 3
Onmisbaar voor je levensreis: het genenpaspoort
Niet alles ligt vast in ons DNA, maar wel
veel. Gezondheidsprofeten voorspellen
dat we straks allemaal een ‘genenpaspoort’ hebben. Daarin staat of we een
verhoogd risico hebben op bijvoorbeeld
suikerziekte of bepaalde vormen van
kanker. Dat is dan een extra stimulans
om gezonder te leven. En je kunt jezelf
gericht laten controleren op dit soort
ziekten. Prima toch?
Natuurlijk, maar… mag je werkgever
ook in je genenpaspoort kijken? En je
ziektekostenverzekeraar? Bovendien,
wat doe je met het vooruitzicht op een
verhoogde kans op schizofrenie of een
andere ziekte die nog niet te voorkomen
is? Zo’n genenpaspoort lijkt mooi, maar
kan een loden last zijn.
Hulpmiddel 4
Oplossing bij slijtage: nieuwe
organen
Ons lichaam slijt voortdurend. De cellen
in de darmwand moeten elke drie dagen
worden vervangen! Maar hoe ouder we
zijn, hoe minder goed ons lichaam die
slijtage kan repareren. Lever, nieren,
hart, hersenen, het werkt op den duur
allemaal net even minder efficiënt.
Herstel van slijtage gebeurt door
stamcellen. Die blijven veel langer jong
dan andere cellen in ons lichaam en ze
maken nieuwe spiercellen, levercellen of
niercellen. Maar ook stamcellen hebben
niet het eeuwige leven.
Het zou mooi zijn wanneer we die
stamcellen kunnen verversen. Er zijn
inmiddels tal van manieren om stamcellen te maken. De eerste experimenten
met stamceltransplantatie zijn er ook al,
vooral om weefsels te repareren die door
ziekte zijn aangetast. Daar zit wel een
risico aan: stamcellen zouden ongeremd
kunnen gaan groeien en zo kanker veroorzaken.
Hulpmiddel 5
Digitale onsterfelijkheid
De gemiddelde smartphone heeft al meer
rekenkracht dan een supercomputer van
tien, twintig jaar geleden. Als dat zo doorgaat, moet over nog eens tien, twintig jaar
het punt bereikt zijn waarop computers
groot genoeg zijn om de complexiteit van
het menselijk brein te bevatten.
Toekomstkijkers noemen dit de ‘singulariteit’, het versmelten van onze eigen
geest met een computer. We uploaden
onszelf naar een computer en krijgen
dan meteen allerlei handige app’jes erbij.
De mensheid is verlost van het lichaam
en kan als digitale geest eeuwig doorleven in een computersysteem.
De vraag is natuurlijk of een mens zonder
lichaam nog mens is. Een praktischer
vraag is hoe betrouwbaar zo’n computersysteem is. En de ultieme vraag is natuurlijk of we zo niet onze eigen hel bouwen.
Langer leven blijft niet zonder gevolgen. Nog los van de ethische vragen
zal het een grote invloed hebben op
de maatschappij. Straks leven er misschien vier, vijf generaties samen. Wat
betekent dat voor de maatschappij?
En wie betaalt de pensioenen en de
zorgkosten? Er kan een grote tweedeling ontstaan tussen de rijken die een
lang leven kunnen betalen en armen
die jong moeten sterven.
En: hoe zinvol is het om lang te leven?
Wat is precies het doel ervan? “Voor
mij is leven Christus en sterven winst,”
schrijft Paulus in Filippenzen 1:21.
Gelukkig mogen we als christenen
weten dat de dood niet iets is om bang
voor te zijn.
Meer lezen?
Prof. Doeke Post, die als arts ruim vijftig
jaar in de gezondheidszorg werkte,
schreef het boek De dood te slim af!
Bezinning op nieuwe medische technologie (Uitg. Meinema, € 18,95). Post laat
zien welke medische ontwikkelingen
onze levensduur kunnen verlengen en
bespreekt de consequenties daarvan.
Zou jij blij zijn met 50 jaar extra?
Praat mee op onze Facebookpagina:
facebook.com/eoEva
Straks betaal je extra verzekeringspremie
per pond overgewicht
46
eva 4
eva 4
47