VOLKSKRANT 23 september 2014 Kankerpatiënte kan veel vaker vruchtbaarheid behouden Door: Eline Huisman − 23/09/14, 07:30 © ANP. Een meisje krijgt in Zwijndrecht haar vaccinatie tegen baarmoederhalskanker (2010) Slechts een op de tien vrouwelijke kankerpatiënten krijgt voorlichting over het behouden van vruchtbaarheid. Dat is een gemiste kans, want chemo- of radiotherapie kan de eierstokken en baarmoeder ernstig beschadigen. “Dat is veel te weinig. Door eicellen, eierstokweefsel of embryo's in te vriezen of de eierstok buiten het bestralingsgebied te verplaatsen, kunnen veel vrouwen na behandeling toch kinderen krijgen” Lobke Bastings, onderzoeker aan het Radboud UMC Nijmegen Dat schrijft Lobke Bastings in het proefschrift dat ze vandaag verdedigt. De overlevingskansen van jonge kankerpatiënten zijn de afgelopen decennia fors verbeterd en er komt steeds meer aandacht voor de kwaliteit van leven na de behandeling. Voor veel vrouwelijke patiënten speelt kinderen kunnen krijgen daarin een hoofdrol. Toch krijgen zij nauwelijks informatie over de mogelijkheden om hun vruchtbaarheid te behouden, stelt Bastings, onderzoeker aan het Radboud UMC Nijmegen. Minder dan tien procent van de vrouwelijke patiënten wordt doorverwezen om met een specialist te praten over de mogelijkheden, aldus Bastings. 'Dat is veel te weinig. Door eicellen, eierstokweefsel of embryo's in te vriezen of de eierstok buiten het bestralingsgebied te verplaatsen, kunnen veel vrouwen na behandeling toch kinderen krijgen.' In Nederland worden jaarlijks 2.300 tot 2.400 meisjes en vrouwen onder de 40 jaar gediagnosticeerd met kanker. Behandeling met chemo- of radiotherapie kan de eierstokken en baarmoeder ernstig beschadigen. Bastings vergeleek het aantal vrouwelijke kankerpatiënten in de regio Nijmegen met het aantal vrouwen in die omgeving dat voorlichting kreeg over de mogelijkheden vruchtbaar te blijven. Het aantal doorverwijzingen zou tussen 70 en 80 procent moeten liggen, stelt Bastings. 'Vrouwen krijgen gemiddeld rond hun 29ste kinderen. Logischerwijs is meer dan een op de tien vrouwen onder de 40 geïnteresseerd in vruchtbaarheid.' Doorverwijzen Waarom specialisten niet doorverwijzen, is volgens Bastings speculeren. 'Waarschijnlijk speelt de gevoeligheid van het onderwerp een rol. Juist kort na een diagnose is het voor oncologen moeilijk nog zo'n lastig onderwerp te bespreken.' Bovendien weten oncologen volgens haar niet altijd wat de mogelijkheden zijn. René Verheijen, hoogleraar gynaecologische oncologie aan het UMC Utrecht, herkent zich in de analyse. 'Niet doorverwijzen is geen onwil. Er bestaat simpelweg te weinig kennis bij medisch specialisten.' Tegelijkertijd waarschuwt hij dat embryo's en eicellen invriezen bewezen technieken zijn, maar dat zo'n traject voor kankerpatiënten 'een logistieke nachtmerrie' kan betekenen. 'Een ivf-cyclus om embryo's in te vriezen kan weken duren. En de hormoonbehandeling is voor een zieke vrouw vaak zwaar.' Ook het invriezen van eierstokweefsel dat nog maar sinds kort in Nederland kan vraagt volgens hem veel van een patiënt, 'met geringe kans op zwangerschap later'.  Volg de Volkskrant op Twitter