Bekwaam is bevoegd

Bekwaam is bevoegd
Adri van der Dussen
Even voorstellen
 Manager Erasmus MC Zorgacademie
 Verpleegkundige vervolgopleidingen (post MBO en HBO)
 Medisch ondersteunende opleidingen (HBO niveau)
 Vakspecifieke scholingen
 LMS interne scholingen (o.a e-learning, practica en trainingen)
Opleiding
Basis opleiding
Risicovolle
handelingen
Specialistische
opleiding
Trainee
Wettelijk
verplichte
scholingen
Beroepsuitoefening
Functie
specifieke
eisen
Twee voorbeelden uit de zorg
1. Wet BIG
 Onbekwaam is onbevoegd en
 voorbehouden handelingen voor niet medische beroepen
2. IGZ Convenant
 Veilig toepassen van medisch technologie in het ziekenhuis
Voorbehouden handelingen (wet BIG)
 Voorbehouden handelingen zijn handelingen die onaanvaardbare
risico's voor de gezondheid van de patiënt meebrengen, als ze door
ondeskundige medewerkers worden uitgevoerd. De Wet BIG noemt
de volgende categorieën voorbehouden handelingen:
 cardioversie; katheterisaties; defibrillatie; elektroconvulsieve therapie;
endoscopieën; gebruik van radioactieve stoffen en ioniserende straling;
heelkundige handelingen; injecties; kunstmatige fertilisatie; narcose; puncties;
steenvergruizing; verloskundige handelingen.
Indeling bevoegdheid wet BIG
 Zelfstandig bevoegd: indiceren en uitvoeren, aantoonbaar bekwaam*
 Functioneel zelfstandig bevoegd: opdracht, aanwijzingen (protocol),
aantoonbaar bekwaam*.
 Niet zelfstandig bevoegd: opdracht, aanwijzing (protocol), toezicht,
tussenkomst, aantoonbaar bekwaam*.
 Bekwaamheid: deskundigheid en zorgvuldigheid
Bekwaamheid
Of iemand bekwaam is hangt af van meerdere aspecten, zoals:
 of er ervaring is met het uitvoeren van de handeling
 of iemand beschikt over de kennis over de handeling, de technieken,
het doel, de anatomie, de risico's (contra-indicaties), voor- en nazorg
en eventuele complicaties
 of iemand de vaardigheden heeft om te beslissen, interpreteren,
communiceren etc.
 of iemand de juiste attitude heeft, passend bij de beroepscode.
Koppeling tussen
bekwaamheid en bevoegdheid
 Het is een medewerker toegestaan een geoormerkte handeling uit te
voeren mits deze medewerker bevoegd en bekwaam is.
 In het algemeen maakt onbekwaam dus onbevoegd en maakt
bekwaam nog niet bevoegd.
 Bevoegdheid voor bepaalde handelingen is vastgelegd
IGZ
convenant Medische technologie
Een systematiek om de bekwaamheid en
bevoegdheden van gebruikers van medische
technologie systematisch te bewaken
Aanpak stap1
Actie
 Inventarisatie en risico classificatie
bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Resultaat
 Handleiding/protocol en/of trainen
en/of toetsen, registratieplicht j/n
 Per functie(categorie) en/of per
afdeling
Verplichte leervorm per risicocategorie.
Risicocategorie
Leervorm
Handleiding
Training
Toets
Laag
Verplicht
-
-
Midden
Verplicht
Verplicht
-
Hoog
Verplicht
Verplicht
Verplicht
Risicocategorie
Registratie
Handleiding
Training
Toets
Laag
-
-
-
Midden
-
Registratie van
gevolgde training
-
Hoog
-
Registratie van
gevolgde training
Registratie van
resultaat toets
Aanpak stap 2
Actie
Resultaat
Inventarisatie en risico
classificatie *
Handleiding en/of trainen en/of
toetsen, registratieplicht
Afdelingshoofd en deskundige
bepalen scholingsvorm
Vorm en inhoud van lespakket
en/of toets
* bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Scholingsniveaus
Doel van de scholing aan de hand
van de piramide van Miller
Beschrijving
Onderwijsvormen
1 Weten
Voorwaardelijke kennis om taak
uit te kunnen voeren
E-module, klassikale voorlichting,
hoorcollege, demonstratie,
casestudie
2 Weten hoe
Kennis gebruiken om de taak uit
te kunnen voeren
E-module, klassikale voorlichting,
casestudie, theoretische toetsing
3 Laat zien hoe
Het gevraagde gedrag laten zien
in een gesimuleerde omgeving
Skillslab, training on the job, peeren co-assessment.
4 Doen
Zelfstandig handelen in een
complexe dagelijkse praktijk
Praktijktoetsing én reflecteren op
het eigen handelen (Proeve van
bekwaamheid)
Aanpak op hoofdlijnen
Actie
Resultaat
Inventarisatie en risico
classificatie *
Handleiding en/of trainen en/of toetsen,
registratieplicht j/n
Afdelingshoofd en deskundige
bepalen scholingsvorm
Vorm en inhoud van lespakket en/of
toets
Bepalen gebruiksfrequentie
frequentie van scholing (1-3-5 jaarlijks)
Lespakket beschikbaar stellen in
LMS.
Volgen training, PVB en registreren
* bedieningscomplexiteit en patiënt risico
Keuzes in scholing
Welke vorm van scholing is geschikt voor onderwerp:
 Instructie, reader en toets, F2F, e-learning, prakticum etc
Hoeveel deelnemers per jaar?
Wenselijke frequentie of beschikbaarheid 24/7
Registratie (excell lijsten, portfolio, managementinfo)
 Ontwikkelen onderwijsmateriaal
 E-learning
 Lesmateriaal (train de trainer, key users)
 Toetsen (theorie en praktijk) (train de toetser)
 Onderwijs IT
 ELO of LMS
 Digitaal portfolio en registratie
 Digitaal toetsen
Zelf doen of uitbesteden
 Deskundigheid inhoud
 Deskundigheid onderwijsontwikkeling
 Infrastructuur onderwijs (gezamenlijk maken of inkopen?)
 Aanbieden onderwijs (centraliseren?)
Advies scholingsplan
 Werk samen waar dat kan
 Maak het onderwijs generiek waar dat kan
 Maak een goede kosten-baten analyse bij de
keuze voor de onderwijsvorm
 Bepaal landelijk de ‘lat’ (civiel effect)
 Centraliseer zo veel mogelijk het onderwijs dat buiten de werkvloer
plaatsvindt (efficiëntie)
 Bedenk wat en hoe geregistreerd wordt (externe
verantwoording/functioneringsgesprek)
 Projectmatige aanpak (zoek opdrachtgever)
 Borg continuïteit (regel aansturing en toezicht)
Samengevat
 Basis opleiding
 Trainee, inscholing of specialistische opleiding
 Continue professionele ontwikkeling, onderhouden bekwaamheid
 Scholingsplan
 Verplicht – niet verplicht per functie/context
 Registratie
Borging kwaliteit, patientveiligheid en
ter bescherming van de medewerker.
?