Uitstrijkje baarmoederhals - Spijkenisse Medisch Centrum

PATIËNTENINFORMATIE
SPIJKENISSE Medisch Centrum
HET UITSTRIJKJE VAN DE
BAARMOEDERHALS
In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over het uitstrijkje. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien voor u van toepassing zullen
aanvullingen en/of wijzigingen op deze algemene informatie
altijd door uw behandelend arts aan u worden meegedeeld.
Wat is een uitstrijkje
Een uitstrijkje wordt gemaakt tijdens een inwendig onderzoek. Met
behulp van een borstel (figuur 1) haalt de gynaecoloog, de huisarts
of de assistente van de huisarts cellen van de baarmoedermond af
(figuur 2) en strijkt deze uit op een glasplaatje of brengt deze in
een potje met vloeistof.
figuur 1
figuur 2
Vervolgens onderzoekt de patholoog de cellen onder de microscoop.
SPIJKENISSE Medisch Centrum
Ruwaard van Puttenweg 500
3201 GZ Spijkenisse
T 0181 65 88 88
E [email protected]
I www.spijkenissemc.nl
016-030714
Het onderzoek doet in principe geen pijn.
reden zijn om een (extra) uitstrijkje te
Soms bloedt de baarmoedermond een
maken, ongeacht welke leeftijd.
beetje en kunt u korte tijd wat bloederige
afscheiding hebben.
Het uitstrijkje kan beter niet worden
gemaakt
Waarom wordt een uitstrijkje gemaakt
-
tijdens uw menstruatie .
Aan een uitstrijkje is te zien of er aanwij-
-
als u zwanger bent of borstvoeding
zingen zijn voor (een voorstadium van)
geeft. Wij adviseren te wachten tot
baarmoederhalskanker. Als in het uitstrijkje
een half jaar na de bevalling of na het
afwijkende cellen worden gezien, wordt een
stoppen met de borstvoeding.
nieuw uitstrijkje gemaakt of vindt verder
onderzoek plaats zoals een colposcopie (zie
Wat wordt onderzocht bij een
uitgebreide informatie in de folder Uitstrijkje
uitstrijkje
op www.nvog.nl). Het voorstadium van
De baarmoederhals bevat twee soorten
baarmoederhalskanker is eenvoudig te
cellen: plaveiselcellen en cilindercellen.
ontdekken en te behandelen. De kans op
Beide soorten moeten in principe in het
baarmoederhalskanker is zeer klein bij zo'n
uitstrijkje aanwezig zijn.
voorstadium.
Wanneer wordt een uitstrijkje gemaakt
Alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar ontvangen eenmaal in de 5 jaar een oproep via
het bevolkingsonderzoek om bij de huisarts
een uitstrijkje te laten maken. Zo worden
soms afwijkingen gevonden bij vrouwen die
geen klachten hebben.
De plaveiselcellen bekleden de buitenkant
Klachten van tussentijds bloedverlies, bloe-
van de baarmoederhals en de schede, de
derige afscheiding, bloedverlies een jaar na
cilindercellen bekleden de binnenkant van
de laatste menstruatie of bloedverlies tij-
de baarmoederhals. Het gebied tussen deze
dens of na seksueel contact kunnen ook een
twee soorten cellen heet de overgangszone.
2
016-030714
Van deze overgangszone neemt de arts de
ling of onderzoek door de gynaecoloog. Bij
cellen af. Of de overgangszone meer naar
Pap 0 is het uitstrijkje niet goed te beoorde-
binnen of naar buiten zit, hangt af van uw
len.
leeftijd en uw cyclus. Ook hormonen hebben
hier invloed op.
De KOPAC-uitslag geeft voor elke letter een
cijfer tussen 0 en 9. Zo betekent P1 nor-
Het uitstrijkje kan ook worden nagekeken
male plaveiselcellen. Bij P2 t/m P4 wordt
op een infectie of een ontsteking door
een herhalingsuitstrijkje na zes maanden
bacteriën of virussen.
geadviseerd en bij P5 of hoger onderzoek
door de gynaecoloog. Ook een hoog cijfer
De uitslag
van een andere letter is soms reden voor
Er bestaan twee soorten uitslagen van een
verder onderzoek.
uitstrijkje: de Pap-uitslag en de KOPACuitslag.
De verschillende Pap-uitslagen op een
rij
Pap is een afkorting van Papanicolaou,
Hieronder staan de meest voorkomende
degene die deze indeling van de uitslagen
uitslagen vermeld. Bij een uitstrijkje worden
van uitstrijkjes heeft gemaakt.
alleen losse cellen bekeken. Als er afwijkende cellen zijn, is het niet mogelijk precies te
Bij de KOPAC-uitslag staat elke letter voor
vertellen wat er aan de hand is. Weefsel-
een onderdeel van de beoordeling.
onderzoek geeft daar meer informatie over.
K = kwaliteit, O = ontsteking, P = plavei-
De score geeft daarom alleen in grote lijnen
selcellen, A = andere afwijkingen en
aan wat u kunt verwachten naar aanleiding
C = cilindercellen.
van de uitslag.
Soms geeft het laboratorium één van beide
Pap 0
uitslagen, soms beide.
Het uitstrijkje is niet goed te beoordelen,
vaak omdat er te weinig cellen aanwezig
De Pap-uitslagen lopen van 1 tot 5. Pap 1
zijn. Soms zijn er onvoldoende cilinder-
betekent een normaal uitstrijkje. Bij een
cellen, soms te veel bijmenging van bloed.
hogere Papuitslag is er reden voor herha-
Het advies is bijna altijd om het uitstrijkje te
herhalen. In de meeste gevallen volgt dan
3
016-030714
een normale uitslag. Wanneer dat niet zo is
Pap 3b
kan de huisarts u naar de gynaecoloog ver-
De cellen zijn iets meer afwijkend dan bij
wijzen.
een Pap 3a. Verder onderzoek door de
gynaecoloog wordt geadviseerd. De kans
Pap 1
dat een eenvoudige behandeling van de
Het uitstrijkje is normaal. Het advies is dan
baarmoederhals nodig is, is groter dan bij
om het onderzoek na vijf jaar te herhalen.
een Pap 3a.
Pap 2
Pap 4
In het uitstrijkje zijn enkele cellen aanwezig
De cellen zijn wat sterker afwijkend dan bij
die er iets anders uitzien dan normaal. Dui-
een Pap 3a of een Pap 3b. Ook hier wordt
delijk afwijkend zijn ze niet. Het advies is
verder onderzoek door de gynaecoloog
het uitstrijkje na een halfjaar te herhalen.
aanbevolen. U dient rekening te houden met
Vaak is er dan weer een normaal beeld.
een grote kans (90%) op een eenvoudige
Voor de zekerheid wordt het onderzoek een
behandeling van de baarmoederhals.
jaar later nogmaals herhaald. Als de uitslag
tweemaal een Pap 2 is, wordt onderzoek
Pap 5
door de gynaecoloog geadviseerd. Meestal
De cellen zijn sterk afwijkend en de uitslag
is geen behandeling nodig.
kan passen bij kanker van de baarmoederhals. Het is verstandig dat u op korte ter-
Pap 3a
mijn door de gynaecoloog wordt onder-
Er worden licht afwijkende cellen gevonden.
zocht. Soms alarmeert het uitstrijkje ten
Het advies is dan herhaling van het uit-
onrechte, maar soms is sprake van baar-
strijkje door de huisarts of verder onderzoek
moederhalskanker. Een uitgebreide behan-
door de gynaecoloog. Bij de helft van de
deling in de vorm van een operatie en/of
vrouwen blijken de afwijkingen bij verder
bestraling is dan noodzakelijk.
onderzoek zo gering, dat geen behandeling
nodig is. Indien wel noodzakelijk dan wordt
een eenvoudige behandeling van de baarmoederhals geadviseerd.
4
016-030714
Een afwijkende uitslag
Het virus wordt verspreid via geslachtsge-
Van elke 100 vrouwen zonder klachten die
meenschap. Geschat wordt dat 80-90% van
bij het bevolkingsonderzoek een uitstrijkje
alle vrouwen door seksueel contact geïn-
laten maken, is bij 5 het uitstrijkje afwij-
fecteerd wordt met HPV. De infectie geeft
kend. Voor bijna alle vrouwen betekent een
geen klachten en bij veel vrouwen geneest
afwijkend uitstrijkje een grote schok. Er is
deze infectie vanzelf. Sommige vrouwen
iets niet goed en verder onderzoek wordt
blijven het virus echter bij zich dragen.
aanbevolen. De angst voor baarmoederhals-
Waarom dat zo is, is niet bekend. U kunt er
kanker is invoelbaar, maar dikwijls onnodig.
zelf niets aan doen om het virus kwijt te
Bij heel lichte afwijkingen van het uitstrijkje
raken en het afwijkende uitstrijkje weer
is er 10% kans op een voorstadium van
normaal te laten worden.
baarmoederhalskanker. Naarmate het
uitstrijkje meer afwijkend is, neemt deze
Tot slot
kans toe. Zo is de kans op een voorstadium
Een afwijkende uitslag roept bij vrouwen
van baarmoederhalskanker bij een uitstrijk-
vaak veel vragen en onzekerheden op.
je met ernstige afwijkingen ongeveer 90%.
Indien u na het lezen van deze algemene
Ook dan is de kans op baarmoederhals-
informatie nog vragen heeft, stelt u deze
kanker klein. Een voorstadium is goed en
dan gerust aan uw behandelend arts. De
eenvoudig te behandelen.
medewerkers van de polikliniek Gynaecologie zijn op werkdagen van 08.00 tot 16.00
Hoe ontstaan de afwijkingen in de
uur bereikbaar op telefoonnummer (0181)
cellen
65 83 80.
Het is niet duidelijk hoe het komt dat cellen
in de baarmoederhals afwijkingen krijgen.
Meer informatie kunt u vinden op de web-
Wel is bekend dat het iets te maken heeft
site van de Nederlandse Vereniging voor
met een infectie met het humaan papillo-
Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)
mavirus (HPV). Van dit virus bestaan ver-
www.nvog.nl.
schillende soorten. Sommige komen vaker
voor bij afwijkende uitstrijkjes en geven een
Voor informatie over of een gesprek met
verhoogd risico op het ontstaan van baar-
ervaringsdeskundigen verwijzen wij u naar
moederhalskanker, andere veroorzaken
Patiëntenvereniging Gynaecologie Nederland
wratjes op de huid.
www.pgn-gynaecologie.nl.
5
016-030714

Download Report