Aniek Boers, arts-onderzoeker bij gynaecologische oncologie

IN DE LIFT
De screening op baarmoederhalskanker kan beter en preciezer, en meer vrouwen zouden
moeten meedoen aan het bevolkingsonderzoek. Vijfendertig procent komt nu niet
opdagen. Het onderzoek van promovenda Aniek Boers kan hier verandering in gaan
brengen.
Iedere vijf jaar krijgen in Nederland vrouwen tussen de dertig en zestig jaar een oproep om bij de
huisarts een uitstrijkje te laten maken. In het afgenomen materiaal wordt gezocht naar de
aanwezigheid van afwijkende cellen die kunnen duiden op een voorstadium van
baarmoederhalskanker. De screening gaat in 2016 veranderen: vanaf dan wordt gekeken naar de
aanwezigheid van een HPV-virus. Veel vrouwen hebben een vorm van het HPV-virus maar
meestal ruimt het lichaam dat vanzelf op. Als een bepaalde variant langdurig aanwezig is, kan dit
leiden tot baarmoederhalskanker. Door te screenen op de aanwezigheid van zo’n hoogrisico
HPV-virus kunnen we meer gevallen van baarmoederhalskanker voorkomen. Maar dat is niet
genoeg. Om met zekerheid vast te stellen welke HPV-positieve vrouwen een grote kans hebben
op baarmoederhalskanker, ontwikkelt Aniek de zogeheten DNA-methylatietest.
Wat is dat voor een test?
“We weten dat bij kanker genen worden uitgezet die onder andere het ontstaan van tumoren
tegengaan. Dat gebeurt door DNA-methylatie. Ook bij baarmoederhalskanker is er sprake van
DNA-methylatie en een aantal genen die daarbij uitgezet worden zijn bekend. Wij zijn op zoek
naar nieuwe genen die juist in een vroeg stadium worden uitgezet, zodat we de vrouwen eerder
en beter kunnen behandelen.”
Hoe weet je of die test werkt?
“Hier op de poli komen vrouwen die in het bevolkingsonderzoek een afwijkend uitstrijkje hadden.
Met hun toestemming maken we een extra uitstrijkje, speciaal voor het onderzoek. Van die
vrouwen weten we wie het voorstadium van baarmoederhalskanker heeft en wie niet. Deze
uitstrijkjes testen we vervolgens met onze DNA-methylatietest voor de nieuw gevonden genen.
Mijn doel is een test met genen die duidelijk een verschil in methylatie laten zien bij vrouwen met
afwijkingen en vrouwen zonder afwijkingen.”
Maar wil je baarmoederhalskanker de wereld uit krijgen, dan moeten wel meer vrouwen zich laten
testen. Wat helpt?
“We denken dat thuisblijvers wél willen meedoen als ze met een thuistest zelf een uitstrijkje
kunnen afnemen en opsturen om op HPV onderzocht te worden. Het is al bewezen dat de
thuistest net zo betrouwbaar is als de HPV-test bij de huisarts. Ik heb onderzocht of de
methylatietest ook kan worden gedaan op deze zelftest.”
Wat ga je na je promotie doen?
“Ik ga de opleiding in, ik wil gynaecoloog worden.”
Heb je al nagedacht over een specialisatie, de gyneacologische oncologie misschien?
“Ik wil eerst de volle breedte van het vak leren kennen. Na mijn afstuderen heb ik in het
Martiniziekenhuis gewerkt en veel bevallingen gedaan. Ik ben nu ook wel nieuwsgierig naar alle
andere kanten van het vak zoals de voortplantingsgeneeskunde, het opereren en de algemene
gynaecologie, maar gynaecologische oncologie sluit ik zeker niet uit.”
Tekst: Helma Erkelens

Download Report