April 2014

Een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Makelaars • Jaargang 8 • nr 3 • april 2014 • zie ook: www.nvm.nl
Kamerfracties over hun
speerpunten in 2014
2
Schimmige praktijken
van huurbemiddelaars
7
Sibylla Bantema, directeur Hypotheken Aegon:
‘Vergroting van marktaandeel
is niet ons doel’
Nu grootbanken als ING en ABN Amro pas op de plaats maken op de Nederlandse
hypotheekmarkt en de Rabobank zelfs marktaandeel bij nieuwe hypotheken wil opgeven, biedt
dat kansen voor andere spelers. Eén van die partijen is Aegon. De verzekeraar doet het, net als
branchegenoten als Delta Lloyd en ASR, al een aantal jaren heel goed op de hypotheekmarkt. Het
marktaandeel klom vorig jaar zelfs boven de 10 procent.
Maar Sibylla Bantema, directeur Hypotheken van Aegon, tempert
de verwachtingen over de ambities van haar bedrijf op de
hypotheekmarkt. Volgens haar is de strategie van Aegon niet op
groei van het volume gericht en is de winst van het marktaandeel
met name te danken aan het verlies van marktaandeel door
andere partijen en lagere volumes op de hypotheekmarkt.
Volgens onderzoeksgegevens van het bureau IG&H groeide het
marktaandeel van Aegon op de hypotheekmarkt vorig jaar met
2,7 procent naar 10,3 procent. Het nam vorig jaar elk kwartaal
toe en is nu groter dan ooit. De grootste spelers in de markt,
de grootbanken, moesten op ABN Amro na daarentegen terrein
prijsgeven. “Maar als je kijkt naar ons volume op het gebied
van hypotheken, dan zie je dat we al jarenlang constant 2,5 tot
3,1 miljard euro verstrekken. Dat doen we voor een groot deel
voor onze eigen balans”, zegt Sibylla Bantema. “Als verzekeraar
hebben we pensioen- en levensverzekeringsgelden en daar is een
hypotheek natuurlijk een heel goede belegging voor. Daarnaast
hebben we een Hypothekenfonds opgericht, om aan de wensen
van onze institutionele zakelijke klanten tegemoet te komen. Wat
je ziet is dat het totale volume op de hypotheekmarkt is gedaald,
waardoor wij relatief meer marktaandeel hebben gekregen.
Ook heeft dat te maken met het verminderde marktaandeel van
andere partijen, zoals de Rabobank. Zij hebben nu een aandeel
van iets minder dan 20 procent en dat was eerder veel meer.
Maar een vergroting van het marktaandeel op de hypotheekmarkt
is niet het doel van Aegon.”
Lees verder op pagina 3
Rubrieken
Langs de Grenzen
3
Makelen in een moeilijke markt 4
Faits divers
5
De eerste woning van
Evelyn Struik
8
In de kantlijn: de geschiedenis
van de Bijenkorf
8
voorwoord
Weeffouten woningmarkt herstellen
De NVM-cijfers over het eerste kwartaal toonden opnieuw
aan dat het beter gaat met de woningmarkt. Dat is
natuurlijk goed nieuws. We kunnen de somberheid van de
afgelopen jaren steeds meer van ons afschudden en met
een zonniger blik naar de toekomst kijken. Het vertrouwen neemt toe en mensen durven weer de stap naar een
nieuwe woning te wagen.
Maar enige voorzichtigheid is nog steeds geboden, want
de economische crisis is niet voorbij. Wel kunnen we in
ieder geval van een voorzichtig herstel van de woningmarkt spreken.
Om het herstel nog meer gestalte te geven, is het belangrijk dat enkele weeffouten in de woningmarkt worden
hersteld. Een weeffout vind je bijvoorbeeld terug op de
huurmarkt. De inkomensgrens voor een sociale huurwoning is, in relatie tot de sociale huurprijsgrens van bijna
700 euro, zoals opgelegd door de Europese Commissie,
te rigide. Voor mensen die bruto net wat meer dan 35.000
euro verdienen en daarmee boven de sociale huurgrens
uitkomen, is een huur van boven de 700 euro per maand
gewoon te veel. Het is een goede zaak wanneer we met
gezond verstand eens kijken naar de samenhang van die
zaken. Dat is in het belang van betaalbaar wonen en de
keuzevrijheid.
Daarnaast ligt er een weeffout bij de Nationale
Hypotheekgarantie, de NHG. De grens van de NHG wordt
afgebouwd en dat is op zich logisch. Minder logisch is
dat er een uitholling van het NHG-instrument plaatsheeft,
terwijl er juist gewerkt zou moeten worden aan een NHG
nieuwe stijl. Een instrument dat bij uitstek kan worden
ingezet daar waar het ooit voor bedoeld was, namelijk het
helpen van doelgroepen die moeilijk een hypotheek kunnen afsluiten. Ik heb het dan over zzp’ers, mensen met een
flexcontract, of mensen die in een achterstandswijk een
bestaande woning willen kopen en deze willen verbouwen, verduurzamen of juist het achterstallige onderhoud
willen wegwerken. Deze doelgroepen komen nu bij een
reguliere geldverstrekker niet aan de bak.
De inzet van de NHG vraagt om een nieuwe manier van
denken, met meer maatwerk. De NHG moet niet worden
afgebroken, maar juist hervormd worden.
Een derde weeffout die hersteld moet worden, heeft ook
betrekking op de financiering van de eigen woning. De
trend is minder lenen, sneller aflossen, daar is niks mis
mee. Je kunt daarin alleen wel doorschieten. Zo is het in
mijn optiek nog steeds veilig en verantwoord starters de
koopsom en een deel van de bijkomende kosten te lenen.
Zeker met de introductie van de annuïteitenhypotheek is
de schuld na 10 jaar al met zo’n 20 procent gedaald. Het
is in het belang van de consumenten om in alle wijsheid
de koppen bij elkaar steken en te zoeken naar een duurzame op deze tijd afgestemde financieringsmarkt.
Zo kun je binnen de kaders veilig en verantwoord werken
aan meer maatwerk en aan de doorstroming op de woningmarkt. We kunnen hiermee het herstel van de markt
een nog lenteachtiger vorm geven.
Ger Hukker,
voorzitter NVM
Kamerfracties over
speerpunten voor 2014
Wat zijn de speerpunten van de Kamerfracties van GroenLinks, 50Plus en de SGP voor
2014? NVMagazine vroeg het aan de woordvoerders van deze fracties: Linda Voortman,
Norbert Klein en Roelof Bisschop.
‘Meer aandacht voor verduurzaming woningen’
Linda Voortman: “Het lastige is dat er op het gebied van het woningmarktbeleid de komende
periode weinig te bereiken zal zijn. Er ligt een Woonakkoord en minister Blok houdt stevig
daaraan vast. Toch zal onze insteek blijven om te kijken of er meer te bereiken valt in de
aanpak van de hypotheekrenteaftrek. Daar wordt in het Woonakkoord wel een stap in
gemaakt, maar ons inziens onvoldoende. GroenLinks blijft een voorstander van een snellere
afbouw van de hypotheekrenteaftrek. De extra opbrengst die dat oplevert, kun je vervolgens
gebruiken voor de verduurzaming van woningen. Maar we denken ook dat je daarin nog
meer keuzes kunt maken, zodat je dat extra geld kunt vrijspelen voor andere zaken.
Bij die verduurzaming moet je denken aan zowel de koop- als huurwoningmarkt. Beide
markten kunnen nog wel een flinke impuls gebruiken. Natuurlijk, er is een Energieakkoord
afgesloten, maar je ziet daar toch te weinig van de verduurzaming van de woningmarkt in terug.
Op de huurwoningmarkt vinden we het belangrijk dat er een initiatiefrecht voor huurders komt. Als zij hun
woning willen verbeteren of renoveren moet daar ruimte voor zijn. Dat stond al in het regeerakkoord van
het Kabinet Balkenende IV, maar dat wetsvoorstel is toen ingetrokken. Wij pleiten ervoor om dat alsnog
van kracht te laten worden.”
‘Zowel de koop- als de huurmarkt kan wel een
duurzame impuls gebruiken’
‘Te weinig oog voor ouderenhuisvesting’
Norbert Klein: “Eén van onze speerpunten is ouderenhuisvesting. Samen met Jacques
Monasch van de PvdA heb ik eind vorig jaar een motie hierover ingediend. Je ziet steeds
vaker dat mensen langer thuis blijven wonen. Dat is ook in lijn met het beleid van dit
kabinet. 50Plus ondersteunt die visie, maar mensen moeten ook in de gelegenheid zijn
om op hogere leeftijd in hun woning te kunnen blijven. Dan heb je het niet alleen over
thuiszorg, maar juist ook over voorzieningen in de woning zelf en de beschikbaarheid
van die geschikte woningen. Je ziet dat er nu nog veel te weinig levensbestendig wordt
gebouwd. Dat moet veranderen.
Een tweede punt is de verdere introductie van zorghypotheken. Mensen die een eigen
woning hebben dreigen een hypotheek te moeten opnemen om hun zorgkosten te
betalen. Minister Blok is een voorstander daarvan. Wij vinden dat een slechte maatregel. Het schept
een onevenwichtige situatie. Wij zeggen: gelijke monniken gelijke kappen. Dus niet de spaarzame
huiseigenaar dwingen de overwaarde op zijn huis op te souperen om daarmee de zorgkosten te betalen!
Derde punt is dat we eens goed moeten nadenken over een vrijstelling van de erfbelasting analoog aan
de verhoogde schenkingsvrijstelling die er al is. Nu moeten erfgenamen nog belasting betalen over de
woning die zij erven. Worden zij (deels) vrijgesteld van erfbelasting, dan kunnen zij het geld dat vrijkomt
met de verkoop van een ouderlijke woning gebruiken bij de aankoop van een eigen woning. En dat geeft
een extra impuls aan de koopwoningmarkt.”
‘Regelgeving versoepelen en versimpelen’
Roelof Bisschop: “De SGP is een van de partners in het Woonakkoord dat vorig jaar is
gesloten. Wij zetten in op een goede uitvoering van de afspraken die in dat Woonakkoord
zijn vastgelegd. Voor ons is dat leidend, nieuwe wijzigingen scheppen vooral onrust en
verwarring. Natuurlijk willen we wel inzetten op de stimulering van de woningbouw. Daar
hebben we vorig jaar al actie op ondernomen en daar gaan we ook in 2014 mee door.
We willen dat doen door de regelgeving te versoepelen en te versimpelen. Zodat je door
vermindering van bouwregels eerder tot de realisering van projecten kunt komen. Hierdoor
kun je efficiënter werken en meer ruimte bieden aan projectontwikkelaars en bouwers.
Een derde voor ons belangrijk punt, dat moeten we nog verder uitwerken, is het verruimen
van mogelijkheden voor particulier opdrachtgeverschap. Dat willen we stimuleren en
vergroten. Heel veel gemeenten hebben in de afgelopen jaren grond gekocht. Dat hebben ze gedaan met
de beste bedoelingen. Onder meer door te voorkomen dat die grond ten deel zou vallen aan speculanten.
Gemeenten willen die grond nu weer in de markt terugzetten. Dat kun je op twee manieren doen. Ze
kunnen die grond alsnog vrijgeven aan projectontwikkelaars, maar je kunt burgers ook zelf uitdagen om
initiatieven te nemen en om woningen te gaan bouwen. Daarmee geef je particulier opdrachtgeverschap
een ruimere kans. De belemmeringen die er nu nog liggen op dat gebied willen we wegnemen. En
daarmee de bouw bevorderen.”
‘We willen particulier opdrachtgeverschap
stimuleren en vergroten’
2
interview
‘Banken kunnen kortlopende hypotheken
beter financieren dan Aegon’
Buitenlandse concurrentie
Vervolg van pagina 1
Nuance
Bantema is niet verbaasd over de aankondiging van ING, dat
zij op de hypotheekmarkt pas op de plaats willen maken. “Zij
zeggen dat ze niet meer willen groeien op de hypotheekmarkt.
Dat betekent dus niet dat ze niets meer willen doen. Dat is een
belangrijke nuance. Maar dit is in lijn met wat ING en de andere
grootbanken hebben laten zien. Vanuit
onder meer eisen op het gebied van
kapitaalbuffers kijken zij heel kritisch
naar hun balans en nemen van daaruit
een positie in. Voor een partij als Aegon
is dit natuurlijk wel heel prettig.”
Volgens Bantema klopt het niet dat, zoals soms wordt
gesuggereerd, de hypotheektarieven in ons land kunstmatig
hoog worden gehouden. “De Autoriteit Consument en Markt
heeft hier al twee keer onderzoek naar gedaan en daaruit blijkt
dat dat niet zo is. Of er meer buitenlandse concurrentie moet
komen? In het verleden zijn partijen als BNP Paribas en GMAC
op de Nederlandse markt actief geweest, maar vervolgens
ook weer de markt uitgegaan. Ik denk
niet dat we daarop zitten te wachten.
Het is goed als meer partijen van zich
doen spreken, zoals verzekeraars of
pensioenfondsen, maar dat moeten
wel standvastige spelers zijn. Er was
even sprake van dat Duitse banken
de hypotheekmarkt zouden betreden,
maar er is een fundamenteel verschil tussen de Nederlandse
en Duitse markt. In ons land mag je nog net iets boven de
100 procent van de marktwaarde financieren, terwijl dat in
Duitsland rond 70 procent ligt. De
Nederlandse markt is vanuit Duits
perspectief dus risicovoller.”
‘De Nederlandse
markt is vanuit
Duits perspectief
risicovoller’
Bantema vindt dat de vooruitzichten
voor de woningmarkt ‘positief’ zijn.
“In Nederland is er in principe een
heel grote vraag naar huizen. De
vraag naar huizen is vele malen groter
dan er bouwvergunningen worden
afgegeven of dan wat er gebouwd
wordt. Die vraag zit dus gewoon in
de markt. Aan de andere kant: voor
de crisis bedroeg de hypotheekmarkt
120 miljard euro en dat gaat absoluut
niet terugkomen. Het wordt een
heel langzame groei naar op de
lange termijn 50 tot 60 miljard euro.
Daarmee houdt het waarschijnlijk
op.”
Volgens Bantema waarderen de klanten
van Aegon de eenvoudige, heldere
producten. “We hebben geen producten
met ingewikkelde constructies en hebben
een transparante lijn. Mensen waarderen
de service en de hypotheken met een
lange rentevaste periode. Steeds meer
van onze hypotheken wordt binnen 24 uur
geaccepteerd. Dat neemt veel stress bij
kopers weg.”
Sibylla Bantema, directeur Hypotheken bij
Aegon: “In Nederland is er in principe een
heel grote vraag naar huizen.”
Veel klanten van Aegon zijn op zoek naar zekerheid, ‘verzekeringsklanten’.
Meer hypotheken bij levensverzekeraars
Levensverzekeraars zagen hun portefeuille woninghypotheken vorig jaar verder
toenemen van 33 miljard euro naar 41 miljard. De hypotheekportefeuille van
levensverzekeraars vertoont al vanaf 2007 een gestage groei. Maar vorig jaar en
dan met name in het vierde kwartaal, was sprake van een groeiversnelling. Dat
meldde De Nederlandsche Bank half maart.
In 2007 bedroeg de totale hypotheekportefeuille van levensverzekeraars nog 20
miljard euro. Vorig jaar was de toename ruim 8 miljard euro, waarvan de helft in het
vierde kwartaal.
Volgens DNB betrof de groei in 2013 voor het grootste deel hypotheken die de
levensverzekeraars overnamen van gelieerde partijen. Slechts in een beperkt deel
ging het om door de verzekeraars zelf verstrekte hypotheken.
‘Nieuwe spelers op de
hypotheekmarkt moeten wel
standvastig zijn’
langs de grenzen
Als verzekeraar met een horizon voor de
lange termijn mikt Aegon met name op langlopende hypotheken.
“We bieden kortlopende hypotheken wel aan, maar banken
kunnen die beter financieren dan wij dat kunnen. Dus een tarief
voor een hypotheek met korte looptijd is
bij een bank meestal beter dan bij ons. De
tarieven voor hypotheken met 15, 20, of
30 jaar zijn daarentegen bij ons gunstiger.
Ons type klanten bestaat uit mensen die
zekerheid zoeken, verzekeringsklanten.”
Wat zijn de verschillen tussen de Nederlandse woningmarkt en de woningmarkt in de aangrenzende landen?
Dat is de insteek van deze rubriek in het NVMagazine. In deze editie bekijken we de situatie bij onze zuiderburen.
‘Niet luchtig denken over kopen huis in België’
Wie interesse heeft in een huis in België moet rekening houden met veel hogere kostenkoper. Die zijn in België aan de hoge kant, stelt Erik Bessems, NVM-makelaar in (het
Nederlandse) Limburg. Ook wil een Belg zijn hypotheek ‘zo snel mogelijk’ aflossen.
De Belgische ‘overdrachtsbelasting’ is veel hoger dan in ons
land. Bessems: “Het registratierecht, te vergelijken met onze
overdrachtsbelasting, komt boven een bepaalde kadastrale
inkomensgrens (vergelijkbaar met de WOZ-waarde) in Wallonië
uit op 12,5 procent. Dat is behoorlijk fors. In Vlaanderen
bedraagt dit 10 procent. Heb je een huis dat onder een
kadastraal inkomen van 750 euro zit, dan kom je uit op de helft.
In Vlaanderen dus op 5 procent.”
Verkopers van een huis hebben volgens Bessems in België te
maken met een aantal verplichtingen. “Je moet melden of het
vergund is en of er overtredingen van de Bouwwet bekend zijn.
Ook moet het huis een energieprestatiecertificaat hebben,
moet de elektrische installatie gekeurd zijn en bestaan er eisen
rond de olietank, die bij het huis hoort. Overigens zijn de eisen
in Wallonië iets minder streng. Tevens moet een verkoper in
Vlaanderen weten of het object ligt in een gebied, waar gevaar
voor overstroming bestaat”, zegt Bessems. Voordat mensen
een huis in België aanschaffen, moeten ze zich goed laten
informeren.“Als je een huis in België wilt kopen, moet je weten
wat je doet, anders valt het wellicht toch tegen. Je moet er dus
niet te luchtig over denken.”
Willian Lauwen, projectmanager Doelgroepmanagement
Grensbanken bij de Rabobank. Hij ondersteunt op centraal
niveau hypotheekadviseurs van de Rabobank die in het
grensgebied werkzaam zijn. “Een Belg wil zelfs zo snel mogelijk
zijn hypotheek aflossen. In vergelijking met de Nederlander
brengt een Belg wat meer eigen geld in. Als je kijkt naar de
hypotheekverstrekking dan zie je dat Belgische banken vaak wat
terughoudend zijn bij het volledig financieren van hypotheken. In
Nederland ligt dat wat makkelijker. Op het moment dat iemand
in België voldoende inkomen heeft, zal men beslist willen
financieren. Maar het is geen vanzelfsprekendheid.”
Hypotheken
Sinds vorig jaar hebben Nederlandse huizenbezitters alleen
nog recht op hypotheekrenteaftrek als ze in het bezit zijn van
een annuïtare of lineaire hypotheek. Bij onze zuiderburen
is het aflossen van de hypotheek bijna de gewoonste
zaak van de wereld. “In België worden alleen hypotheken
afgesloten, die ook daadwerkelijk afgelost worden”, stelt
‘Een Belg brengt wat meer eigen geld in’
April 2014
3
serie
‘Oordeel wordt geveld
op basis van foto’
Makelen in een
moeilijke markt
In deze serie vertellen makelaars over hoe ze met
ondernemerschap, innovaties, klantbenadering
en nieuwe diensten succesvol opereren in deze
moeilijke markt. In dit tiende deel een gesprek met
Eugène Luijcks van Amak makelaardij uit Gennep. Dit
makelaarskantoor is zijn klanten iedere dag van negen
tot negen van dienst, zo nodig ook in het weekend.
Juist in deze markt is het volgens Luijcks belangrijk de
klant niet uit het oog te verliezen en te koesteren.
Ondernemen met
nieuwe diensten
Makelen
in een
moeilijke
markt
4
Eugène Luijcks: “Het is belangrijk om de klant met wie je een
bezichtiging hebt gehad niet uit het oog te verliezen.”
Nieuwe instrumenten zijn belangrijk. Het is alweer twee jaar
geleden dat we begonnen met woningruil. Hierbij worden
verkopende mensen met hun woning bij elkaar gebracht
door verruilen of inruilen van de woning. Dit heeft al tot hele
leuke transacties geleid. Dit initiatief hebben we samen met
collega-makelaars uit de regio opgepakt. Regelmatig hadden
we onderling overleg om de gewenste schakel koper-verkoper
tot stand te brengen. Een heel nieuw instrument wordt straks
de Nationale Woongarantie, kortweg NWG. Veel potentiële
kopers twijfelen of ze hun toekomstige woonlasten nog
wel kunnen betalen mochten ze ineens hun baan verliezen.
Nationale Woongarantie is eigenlijk een verzekering die de
verkoper aanbiedt aan de koper. Bij een kleine daling van het
gezinsinkomen (15 procent) wordt namelijk gedurende de eerste
vier jaar 50 procent van de hypotheeklasten vergoed vanuit de
verzekering. Dat vraagt uiteraard wel een investering van de
verkoper, maar met deze polis heeft hij nog meer kans om zijn
woning te verkopen en wellicht tegen een hogere opbrengst.
Want een koper zal eerder kiezen voor een huis met NWG. Dit
product wordt binnenkort door verzekeraars in de markt gezet
en makelaars en hypotheekadviseurs kunnen verkopers op deze
mogelijkheid wijzen.
Het werk toen en nu
De markt toen en nu
Visie op de toekomst
“In vergelijking met een aantal jaren geleden zijn de
bezichtigingen anders. Aspirant-kopers beschikken vaak over
zoveel informatie van een woning, dat ze vanaf een foto al
een oordeel vellen en soms wegblijven. Het is dan zaak om
te proberen toch bezichtigingen te realiseren. Het nieuwe
makelen is anders geworden. Zo doen de nieuwe makelaars veel
meer dingen zelf. Natuurlijk beschikken we over de onmisbare
medewerkers. Toch heeft het ook een leuke keerzijde: door meer
zelf te doen, hebben we meer direct contact met de klanten. Dat
wordt door de klanten als heel plezierig ervaren. We zijn onze
klanten daarnaast van negen tot negen van dienst en ook in het
weekend zijn we goed bereikbaar. In vergelijking met vroeger
zijn er door de markt minder actieve klanten. Er ligt dus een taak
voor de makelaar om de klant met wie hij een bezichtiging heeft
gehad niet uit het oog te verliezen. Is dit niet de woning waar
hij voor wil gaan, dan probeer ik te inventariseren wat de klant
wel zoekt. Bevindt er zich een andere betere woning in de eigen
portefeuille die wel aan die vraag beantwoordt, of heeft wellicht
een collega een dergelijke woning? In dat laatste geval kijk ik
of ik een deeldienst kan aanbieden. Je hebt kortom heel andere
verdienmomenten.
Vroeger verkocht de woning zich vaak vanzelf. Tegenwoordig
moet je meer moeite doen en nieuwe instrumenten bedenken
om transacties tot stand te brengen. Als men vroeger een
woning verkocht, was er veel vaker een duidelijke overwaarde.
Doorstromen naar een nieuwe duurdere woning was makkelijker.
Tegenwoordig zijn veel woningen tot aan het plafond
gefinancierd, ze staan onder water. Het is dan lastiger om je
eigen woning verkocht te krijgen, maar ook om de volgende
woning te kopen. Het beste is eigenlijk kopers te zoeken die niet
zo zwaar gefinancierd zijn en door kunnen stromen. Want er zijn
kopers genoeg. Ik denk zeker dat de financiële markt daar anders
op in zou moeten spelen. Bijvoorbeeld door de mogelijkheid
te bieden om een restschuld bij de aankoop van een volgende
woning mee te financieren. Klanten zelf zijn niet veranderd, wel
wilde men vroeger sneller zaken aan een woning veranderen.
Dat gebeurde dan veelal niet met eigen geld. Zaten er geen
nieuwe keuken en badkamer in, dan moest dat vaak gerealiseerd
worden. Financieel adviseurs stuurden daar bovendien op aan,
teneinde een zo hoog mogelijke financiering weg te zetten.
Tegenwoordig is men sneller tevreden met dat wat men aantreft
in de woning.
Mijn doel is nog meer mensen bij elkaar te brengen en proberen
de klanten die er zijn te houden en te koesteren. Daartoe
onderhouden we bijvoorbeeld regelmatig mail- en whatsappverkeer met hen. Zo sturen we een berichtje als we een woning
vinden die voor hen geschikt zou kunnen zijn. En dat wordt erg
gewaardeerd. De toekomst zie ik positief in. Ik denk echt dat we
uit het dal omhoog aan het klimmen zijn. Maar waar het jaren
heeft geduurd om in een diep dal terecht te komen, zal het ook
weer enkele jaren duren voordat je daar weer uit bent. Maar het
begin is er absoluut. Hoe we dat merken? De kwaliteit van de
bezichtigingen is beter geworden en er vinden meer transacties
plaats. Wat dat betreft refereer ik nog weleens aan een
uitspraak van verzetsheld Erik Hazelhoff Roelfzema (Soldaat van
Oranje): “De kwaliteit van je leven hangt niet af van wat er met
je gebeurt, maar hoe je reageert op wat er met je gebeurt. Aan
het eerste kun je toch niet veel doen, aan het tweede alles.” Dat
geldt natuurlijk ook voor huizen. Dat moet je ook als makelaar
voor ogen houden.”
‘Samenwerking wordt
steeds belangrijker’
Het stond laatst in de krant: gratis advies bij een probleemhypotheek. Een sympathiek
voornemen van minister Dijsselbloem om de verplichte advieskosten vanaf 2015 op te
heffen voor huiseigenaren in financiële problemen. Maar waarom niet voor iedereen? Is
het niet merkwaardig dat je bij het ‘kopen’ van een hypothecaire lening ongevraagd met
extra kosten wordt geconfronteerd? Als ik een auto wil kopen, krijg ik ook advies. Zijn
er allerlei brochures. Maar de autoverkoper brengt mij geen advieskosten in rekening.
Dat bevalt mij wel, ook al weet ik dat de kosten van het advies en de brochures betaald
moeten worden uit de winst op de autoverkoop.
Ingewikkeld product
Een advies bij een hypotheek is er van oudsher om twee
redenen. Een hypotheek was een ingewikkeld product en de
huiseigenaar overziet niet alle risico’s die hij verder nog loopt.
Sinds voor starters de fiscaal voordelige kapitaalverzekering is
afgeschaft en de annuïtaire lening in feite als enige leningsvorm
is overgebleven, is de keuze erg eenvoudig geworden. Als er nog
een verdere standaardisering zou komen om de ‘kleine lettertjes’
te uniformeren, zijn hypotheken gemakkelijk met elkaar te
vergelijken en is een keuze niet meer ingewikkeld.
column
Ook starters gratis advies
Doorstromers hebben wellicht ingewikkelde constructies uit
het verleden, die bij verhuizing overgezet moeten worden. Voor
starters is dit niet het geval. Het zou goed zijn om onder staters
te informeren of ze het advies de kosten waard vinden. Mijn
inschatting, gebaseerd op een kleine steekproef, is dat starters
het advies noodgedwongen ondergaan en het zonde van het geld
vinden.
Johan Conijn, buitengewoon hoogleraar Woningmarkt
Universiteit van Amsterdam, verbonden aan de Amsterdam
School of Real Estate
In het verleden vormde overkreditering het grootste risico dat een
huiseigenaar kon overkomen. Dat is bij de vele huiseigenaren die
nu onder water staan ook gebleken. Banken waren daarbij niet de
beschermende partij, integendeel. Door de strakkere normering
via de Gedragscode van de banken en vooral ook de handhaving
van die normen door de Autoriteit Financiële Markten is dat risico
sterk verminderd. De hoogte van de lening zowel ten opzichte van
het inkomen, als ook ten opzichte van de waarde van de woning
is gemaximeerd. De hypotheek is in principe financieel passend.
Het adviesgesprek gaat dan nog vooral over de risico’s van
onverwachte, forse inkomensdalingen. Overlijden, scheiding en
werkloosheid zijn daarbij de belangrijkste oorzaken.
Zinvol
‘Starters ondergaan het advies
noodgedwongen en vinden het
zonde van het geld’
faits divers
We komen van een situatie dat er hoge, versluierde provisies
werden ontvangen door de hypotheekbemiddelaars. Die provisies
leidden ook tot perverse prikkels omdat het advies beïnvloed
werd door de hoogte van de provisie. Er is nu een provisieverbod
om aan deze praktijken een einde te maken. Het is een stap
voorwaarts, maar onvoldoende. De feitelijke verplichting om
betaald advies af te nemen, is er voor in de plaats gekomen.
In de praktijk is het adviesgesprek een middel om
verzekeringsproducten onder de aandacht te brengen. Bent
u zich wel bewust van alle risico’s? Zou u niet ook een
overlijdensrisicoverzekering, een inkomensverzekering of een
arbeidsongeschiktheidsverzekering willen afsluiten? Het is
zinvol dat de huiseigenaar zich bewust is van deze risico’s. Het
zijn overigens niet alleen risico’s voor de eigenaar-bewoner, ook
voor de bank kunnen met dergelijke producten risico’s worden
afgedekt. Maar, het verplicht afnemen van een betaald advies om
koppelverkoop te bevorderen, dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Hoeveel huis past
er in 39 m2?
in een kleinere ruimte is goed voor het milieu en voor je
portemonnee”, zo vertelt hij in een video op de website
Gizmodo.com. Zijn piepkleine, maar ingenieus ingerichte flat
in Manhattan staat op dit moment te koop, voor niet minder
dan één miljoen dollar. De miljonair en oprichter van ecologiewebsite Treehugger.com heeft de studio zelf ontwikkeld, naar
ontwerp van twee architectuurstudenten.
Wat krijg je voor dat geld?
faits
divers
Wie in New York wil wonen, betaalt de hoofdprijs. Of je nu koopt (gemiddeld
2 miljoen euro) of huurt (gemiddeld 2000 euro), de prijzen zijn vele malen hoger dan
in Nederland. Dat komt voor een deel doordat bijna iedereen er wil wonen en er te
weinig woningen zijn. Huizen bouwen is er duur, door hoge lonen en belastingen, en
de ruimte is beperkt. Die krapte stuwt de prijzen op, met als gevolg dat New York één
van de duurste steden is om te wonen.
Om die reden wonen veel New Yorkers in kleine appartementen
en studio’s. En daar offeren ze nog wel eens wat voor op:
niet samenwonen en geen ruimte voor logees bijvoorbeeld.
April 2014
Een studio die je gerust met zijn tweeën kunt bewonen,
onder meer door geluidsisolerende deuren voor extra privacy.
Een woonkamer, tevens werkkamer, die door schuivende
wanden in mum van tijd te veranderen is in aparte slaap- en
logeerkamers, met ruimte voor vier mensen. En als je de
innovatieve eettafel onder het aanrecht vandaan schuift en tien
opklapbare stoelen uit één van de muurbrede en plafondhoge
kasten pakt, kun je gerust je hele familie uitnodigen voor een
etentje.
Het huis geeft een nieuw perspectief op ruimte, dat sommige
mensen al ‘de toekomst van stedelijk wonen’ noemen: klein,
duurzaam, maar met hoge kwaliteit. In ieder geval toont de
39 m2-studio dat ook kopers van een klein huis kunnen wonen
in hun droomhuis.
Maar ondernemer Graham Hill liet met zijn studio van 39 m2
in Manhattan zien dat ook in weinig ruimte heel veel ‘huis’
past. Sterker, “de functionaliteit van een groter appartement
5
prikbord
Hans Verhoeven Ag
rarisch Onderneme
r van het Jaar
Hans Verhoeven is
donderdag 27 maart
uitgeroepen tot Agrar
Sharon Dijksma, sta
isch Ondernemer va
atssecretaris van Ec
n het Jaar 2014. Ui
on
omische Zaken, ontvi
t handen van
een cheque ter waard
ng
hij
in
Ho
tel
e van 12.500 euro.
Theater Figi in Zeist
de
hoofdprijs:
“Ook dit jaar was er
een pittig juryberaad
no
dig
om tot een winnaar
voor stuk toponderne
te komen. De vijf ge
mers”, aldus scheide
nomineerden zijn stu
nd juryvoorzitter Aa
k
bestuur Wageningen
lt
Di
jkh
uizen, oud-voorzitte
Universiteit en Rese
r
van de raad van
arc
hc
en
tru
m.
Verhoeven werd ee
rder al in 1997 en in
2001 genomineerd.
ondernemer met vis
In het juryrapport wo
ie, wilskracht en do
rdt hij beschreven als
orz
ett
ing
een
sv
erm
og
varkenshouderij. Zij
en. Hij werkt sinds
1997 aan een keten
n initiatief is stevig
ve
vo
ran
or
du
ke
urzame
rd
in de Stichting Keten
inmiddels 350 deeln
Duurzaam Varkensvle
emende bedrijven en
es
.
De
lev
keten telt
ert op jaarbasis 1 mi
De partners die betro
ljoen vleesvarkens.
kken zijn bij deze pri
js zijn ABN Amro, Fly
nth, ForFarmers He
ndrix, Vion en de NV
M.
THE DUT
CH
MARKET PROPERT Y
IN FOCU
FACTS AN
S
D FIGU
RES 2013
Met ingang van 4 april rijdt in Den Haag een ‘NVM-tram’ rond. Teksten op de tram roepen op om een NVM-aankoopmakelaar te
raadplegen of voor een huurwoning naar een NVM-makelaar te gaan. Ook toont één zijde van de tram een Engelse tekst voor de expats,
die in de stad veelvuldig aanwezig zijn en huurruimte zoeken. Veel inwoners van de Hofstad keken met interesse naar deze bijzondere,
felgekleurde tram. De tram blijft tot 31 maart 2015 rondrijden in Den Haag.
Engelse vertaling van
‘Vastgoedmarkt in Beeld’
Er is nu ook een Engelse vertaling verschenen van het rapport
‘Vastgoedmarkt in Beeld’, waarin de drie vakgroepen van de
NVM hun feiten en cijfers over 2013 hebben gebundeld.
Volgens de NVM is er steeds meer vraag naar Engelse
rapportages. De kennis en kunde van de NVM is groot en daar
hebben buitenlandse partijen ook interesse in.
Het rapport is een eigentijds vormgegeven document
geworden, met vijftig bijzondere en informatieve infographics.
“De publicatie toont de feiten en cijfers achter de
berichtgeving en heeft tot doel om de transparantie van
de vastgoedmarkt te vergroten. Het feit dat de vakgroepen
hierbij nauw hebben samengewerkt, is niet het enige wat
deze uitgave bijzonder maakt. De samenstellers hebben
gekozen voor informatieve illustraties in plaats van
traditionele statistieken. “Met vijftig infographics wil de
NVM de belangrijkste vastgoedthema’s van 2013 voor de lezer
aanschouwelijk maken”, stelt NVM-voorzitter Ger Hukker.
6
Wat gebeurt er op Twitter?
Een overzicht van een aantal spraakmakende berichten op Twitter van de afgelopen weken, met betrekking tot de woningmarkt.
Philip Vonk @philipjvonk 2 april
Nederlanders weer on the move
sinds 2013 wordt vaker verhuisd
in 2013 wisselden 1,5 mln mensen
van huis, #huren is trending
#woningmarkt
Barbara Sanders @Barbara_VJ 1 april
Dag van de slimme ideeën
@Heijmans lanceert
verplaatsbare woning en in
Maastricht winkelruime huren per
dag #winkelmarkt #woningmarkt
Carel de Reus @carelone 1 april
In #Amsterdam wordt bij woningen
weer boven de vraagprijs
geboden. Wordt de #woningmarkt
weer een aanbiedersmarkt
Frits Markus #NVM @FritsMarkus 30 maart
Criticasters van de #woningmarkt
hebben slechts één
langspeelplaat; en de naald hierin
blijft ook nog steeds hangen……
Vastgoed Haaglanden @vanheijnsbergen 1 april
Slechte maand ooit in maart voor
autoverkopen. Laat dit s.v.p. geen
graadmeter voor de #woningmarkt
zijn…..
Daan Keij @daankeij 12 maart
Niet klagûh, Stemmûh! Geestige
campagne van gemeente Den Haag bij
Tweede Kamer, opmaat naar
raadsverkiezingen 19/3
ACTUEEL
Strijd tegen onterechte
bemiddelingskosten
Sommige bemiddelaars brengen ten onrechte bemiddelingskosten in rekening bij de
huurder. Ze laten hun opdrachtgever, de verhuurder, (vrijwel) niets betalen om zoveel
mogelijk huurpanden in hun aanbod op te nemen. En soms proberen ze van ‘twee walletjes
te eten’. Maar deze praktijken zijn volgens de wet niet toegestaan. Als de makelaar een
bemiddelingsopdracht heeft gekregen van een verhuurder kan hij niet ook nog eens
courtage bij de geïnteresseerde huurder in rekening brengen. SP-Kamerlid Paulus Jansen,
de Woonbond en de NVM zijn fel gekant tegen dergelijke, illegale praktijken.
SP-Kamerlid Paulus Jansen stelde in de zomer van 2011 al
vragen aan minister Opstelten over ‘het dubbel vangen’ bij
woningbemiddeling. Jansen: “Opstelten antwoordde toen
dat iedereen die zijn recht wil halen, naar de rechter kan
stappen. Ik heb destijds al gesteld dat dit een buitengewoon
hoogdrempelige en omslachtige procedure is, die gedupeerden
dwingt om aanzienlijke kosten te maken om een relatief
beperkt bedrag terug te vorderen. Overigens heb ik gehoord
dat de antwoorden van Opstelten wel een rol spelen in de
jurisprudentie van de geschillen in de afgelopen drie jaar. Met
andere woorden: als je een zaak aanspant, is de kans dat je
wint erg groot. Alleen word je wel gedwongen om hoge kosten
te maken zonder 100 procent zekerheid over een gunstige
uitspraak.”
Volgens Jansen is de kwestie van dubbele, onterechte courtage
daarna nog wel aan de orde geweest bij een of twee debatten.
“Maar er is in de Kamer helaas geen meerderheid voor een meer
preventieve vorm van het bestrijden van tweezijdige courtage,
bijvoorbeeld een vergunningstelsel.”
Hoge bemiddelingskosten
Woordvoerder Hans Roseboom van de Woonbond: “Er wordt
niet alleen dubbele courtage gevraagd, maar er worden
regelmatig ook hoge bemiddelingskosten gerekend, terwijl
de bemiddelaars de woning in een kaartenbak hebben staan.
Als de woning is aangeboden door een verhuurder, vraagt
men niet aan de verhuurder om de kosten te betalen, maar
aan de huurder, soms in samenspraak met de verhuurder.”
Roseboom vindt dat als een verhuurder een woning aanmeldt,
hij voor de bemiddeling moet betalen en niet de huurder. “En
dat bedrag moet ook redelijk zijn. Een maand huur voor een
beperkte hoeveelheid activiteiten is dat niet.” De Woonbondwoordvoerder meent dat behalve bemiddelingsbureaus
ook sommige makelaars zich schuldig maken aan het
vragen van dubbele courtage of het vragen van (te hoge)
bemiddelingskosten aan alleen de huurder.
Oneerlijke concurrentie
Om het imago van de huurmarkt te bewaken en juridische
problemen te voorkomen heeft de NVM gekozen voor
een strategie die gericht is op het bieden van algemene
voorlichting en transparantie voor verhuurders en huurders. Bij
het huuraanbod op Funda worden de kosten voor de huurder
getoond. Zo weet de potentiële huurder meteen welke kosten
hij kan verwachten. In een toelichting wordt daarbij uitgelegd
wat de wettelijke regeling inhoudt en welke mogelijkheden
er zijn om ten onrechte in rekening gebrachte kosten terug te
vorderen. Volgens Gratia van Hooijdonk, beleidsmedewerker
bij de NVM, leveren de praktijken van sommige bemiddelaars
oneerlijke concurrentie op. “Wij zien er natuurlijk op toe dat
onze leden zich aan de wet houden. Maar als wij alleen maar
onze makelaars hierop aanpakken, gaan alle bemiddelaars
die zich niet bij een brancheorganisatie hebben aangesloten,
hun gang bij het overtreden van de wet.” Van Hooijdonk stelt
dat huurders steeds meer rechtszaken tegen bemiddelaars
aanspannen, om de bij hen in rekening gebrachte courtage
terug te vorderen. “Ze moeten dan wel aantonen dat de
Paulus Jansen (SP): “Bij een rechtzaak word je gedwongen
hoge kosten te maken, zonder 100 procent zekerheid over een
gunstige uitspraak.”
bemiddelaar optrad namens de verhuurder. En dat is de praktijk
helaas soms lastig te bewijzen.” Bij Funda speelt dit probleem
niet, want daar is duidelijk dat de makelaar optreedt voor de
verhuurder. Er zijn ook aanbodsites die niet zo transparant zijn,
zo meent Van Hooijdonk.
Op de NVM-site (www.nvm.nl) staat meer informatie over
bemiddelingskosten. Verder kunt u op de site een model
sommatiebrief en model dagvaarding vinden om onrechtmatig in
rekening gebrachte (bemiddelings)kosten terug te vorderen .Er is
hierbij een verjaringstermijn van vijf jaar van kracht.
‘Een maand huur voor een beperkte hoeveelheid activiteiten is niet redelijk’
Kifid: de probleemgevallen van vóór
de crisis komen naar boven
Het financiële klachteninstituut Kifid heeft
vorig jaar 7318 klachten binnengekregen over
verzekeringen en bankproducten, zo blijkt uit het
onlangs gepubliceerde jaarverslag over 2013. 15
procent van de klachten ging over hypotheken.
schadepost blijven zitten. Het verweer van adviseurs luidt vaak dat de koper
zelf het verstrijken van de termijn van de ontbindende voorwaarde moet
bewaken. Maar volgens Kifid ontslaat dit verweer de adviseurs niet van hun
verantwoordelijkheid. “Zij weten immers dat het sinds het uitbreken van de
kredietcrisis veelal moeilijk is tijdig geld te krijgen”, zo stelt Kifid.
“Een aantal hypotheekklachten heeft bijvoorbeeld betrekking op de kwaliteit
van de advisering en een aantal klachten ging over de voorwaarden in
de hypotheekaktes. Mensen hebben zich de consequenties pas later
gerealiseerd en komen over die voorwaarden verhaal halen via Kifid”, zegt
woordvoerder Thom Hoedemakers van Kifid.
Kifid is in 2007 opgericht. Het is een initiatief van brancheorganisaties in de
financiële dienstverlening en de Consumentenbond. Klagers moeten eerst
tot overeenstemming met de financiële instelling zien te komen, voordat zij
naar Kifid kunnen stappen.
Een ‘ernstige’ klacht met betrekking
tot hypotheken is bijvoorbeeld dat de
termijn waarbinnen consumenten de koop
nog konden ontbinden, al was verlopen
voordat duidelijk werd dat de bij Kifid
aangesloten financiële instelling geen
geldlening verstrekte. Het boetebeding in
veel koopovereenkomsten gaat dan een
rol spelen en de koper kan met een grote
Profiel
April 2014
Woordvoerder Hoedemakers: “Andere klachten betreffen dat de hypotheek
niet in overeenstemming zou zijn met het profiel van de klant. Dat kan zich
uiten in overkreditering. Sommige mensen komen in een andere persoonlijke
situatie terecht en vervolgens in financiële problemen. Ze kunnen door
echtscheiding of aanzienlijke inkomensvermindering de hypotheek niet
meer betalen. Ze vinden dan dat hun financieel adviseur hen had moeten
behoeden voor deze problemen en hen had moeten wijzen op het risico van
te hoge lasten.”
Volgens Hoedemakers houden veel klachten
verband met de situatie van voor de
financiële crisis, toen financiële instellingen
minder streng waren met het verstrekken
van een hypotheek. “Sinds enkele jaren zijn
de voorwaarden aanmerkelijk aangescherpt.
Maar net als bij pensioenverzekeringen
komen nu ook de probleemgevallen naar
boven.”
Colofon
NVMagazine is een periodieke uitgave van de
Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en
vastgoeddeskundigen NVM.
NVMagazine biedt nieuws, achtergronden en opinies
uit de wereld van onroerend goed in de markten
wonen, business en agrarisch & landelijk vastgoed.
Uitgever
NVM, Postbus 2222, 3430 DC Nieuwegein,
T: 030 608 5185
Hoofdredactie
Roeland Kimman ([email protected])
Bladmanagement & eindredactie
PACT Public Affairs
Redactie
Liesbeth Kramer, Daan Keij, Sander Schilders, Peter
Westhof
Fotografie
Sicco van Grieken, Koos Groenenwold, PACT,
Andreas Terlaak, Eric Veenhuyzen, Nationale
Beeldbank en Nick van Ormondt
Vormgeving & opmaak
Koos in Vorm
Druk & distributie
MediaCenter Rotterdam
Abonnementen
NVMagazine wordt toegezonden aan personen die
beroepsmatig bij de vastgoedsector betrokken zijn.
Aanvragen voor een (gratis) abonnement en adreswijzigingen kunnen worden gericht aan de uitgever.
Overname van artikelen uitsluitend toegestaan na
toestemming van de hoofdredactie.
7
serie
Evelyn Struik, presentatrice ‘TV Makelaar, Mission Impossible’:
‘Volg je gevoel bij de
koop van een woning’
Evelyn Struik: “Zo’n tien jaar geleden kocht ik mijn eerste woning, een appartement in
een monumentaal pakhuis in hartje Amsterdam. Nadat ik deze woning eerst een tijdje
gehuurd had, deed de situatie zich voor dat ik deze kon kopen. Daar heb ik niet lang over
hoeven te twijfelen, want het was gewoon heel fijn wonen daar. Harko van Weel van CSV
Makelaars in Amsterdam heeft destijds de aankoop begeleid. De prijs van de woning was
goed. Wel heb ik gemerkt dat het voor mij als freelancer lastiger is om een hypotheek rond
te krijgen. Want ook al verdien je goed, je moet heel veel zaken overleggen wil een bank
bereid zijn een hypotheek te verstrekken. Dat is eigenlijk best bizar. Maar uiteindelijk is
de financiering wel rondgekomen.
Alles dichtbij
Het appartement was voor mij aantrekkelijk om te kopen om
diverse redenen. Zo bevond het zich in een oud pakhuis met
diverse authentieke kenmerken zoals luiken voor de ramen en
mooie bakstenen muren. Op een fijne plek bovendien, midden
in het centrum van Amsterdam (in de grachtengordel). Dus alles
was dichtbij. Het appartement bestond uit een grote open ruimte
Mijn eerste woning
In de rubriek ‘Mijn eerste woning’
komen bekende Nederlanders aan
het woord over de aankoop van
hun eerste woning. Waarom werd
de woning gekocht, hoe verliep de
aankoop en hoe werd de woning
gefinancierd? En welk advies wil
de BN’er potentiële kopers van
een huis meegeven? In dit tiende
deel het verhaal van Evelyn Struik,
presentatrice van ‘TV Makelaar,
Mission Impossible’, die haar
eerste woning in het centrum van
Amsterdam heeft gekocht.
met een aparte slaapkamer en was van een goede kwaliteit.
Bovendien was er een vereniging van eigenaren die ervoor
zorgde dat het pand als geheel ook goed onderhouden bleef.
Verbouwingen
Toen ik de woning kocht, heb ik er wel het een en ander aan
verbouwd. Zo vond ik de aanwezige keuken afschuwelijk.
Deze was al behoorlijk oud en viel van ellende uit elkaar. Dus
als eerste heb ik een nieuwe keuken geplaatst. Ook heb ik de
badkamer veranderd en het hele huis geschilderd. Maar er zijn
geen heel grote verbouwingen uitgevoerd. Uiteindelijk heb ik
meer dan tien jaar heel prettig in deze woning gewoond voordat
ik verhuisde naar mijn huidige woning in Amsterdam-Zuid.
Rationeel
in de kantlijn
‘Altijd iets achter de hand’
Het fijne aan een koopwoning vind ik het idee dat je je
geld niet kwijt bent, maar iets aan het opbouwen bent. Het
gevoel altijd iets achter de hand te hebben. Bij de aankoop
van een woning is het denk ik belangrijk dat je met name je
gevoel volgt. Is het huis goed voor jou of niet? Zie je jezelf
daar wonen of niet? Een goede makelaar, die je ook echt
vertrouwt, kan daarbij een belangrijke rol spelen. Hij kan
namelijk het rationele deel voor zijn rekening nemen. Want
er zijn uiteraard nog heel veel rationele punten waarmee je
rekening moet houden voordat je tot de koop van een woning
over kunt gaan. Zoals op het vlak van betaalbaarheid van de
hypotheek en dergelijke. Maar juist voor al deze zaken kun je
bij een goede makelaar terecht.”
Afgeslankte Bijenkorf richt zich
nog meer op ‘dikke portemonnee’
Op 1 januari 2014 sloten de filialen van de Bijenkorf in Arnhem en Enschede. Volgend jaar
zijn drie andere filialen aan de beurt, waardoor het warenhuisbedrijf nog slechts zeven
winkels overhoudt. Wat is de geschiedenis van deze vermaarde winkelketen, die zich nog
meer op klanten met een goedgevulde portemonnee gaat richten?
De Bijenkorf werd in 1870 opgericht als kleine fourniturenwinkel
aan de Amsterdamse Nieuwendijk. Na de dood van eigenaar
Simon Goudsmit nam zijn neef Arthur Isaac het roer over. Die
breidde de winkel uit en verplaatste deze in 1912 naar de
Dam. In eerste instantie bedoeld als een tijdelijke verhuizing,
maar toen de omzet op deze locatie al snel vervijfvoudigde,
bleef ‘Magazijn de Bijenkorf’ hier zitten. Financiers zagen
echter weinig in de speciaalzaak en dus veranderde de
fourniturenwinkel in een warenhuis.
Bombardementen
De zaken gingen goed. In 1926 werd in Den Haag een tweede
vestiging geopend. Later volgden meer filialen, waaronder het
‘glazen paleis’ van architect Willem Dudok in Rotterdam, dat
tijdens de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog verloren
ging. De Bijenkorf kenmerkte zich door zijn vooruitstrevende
architectuur en stijlvolle winkelinrichting. Een bezoek aan het
warenhuis was alsof je ‘een stad in een stad’ betrad.
Klanten konden er niet alleen terecht voor kleding, sieraden,
cosmetica en huishoudelijke artikelen. De Bijenkorf verkocht ook
eigen patisserie en bakkerijproducten.
In de jaren 20 opende ook dochtermaatschappij HEMA
(Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam) haar
deuren. Naast de hogere inkomens wilde het bestuur van de
Bijenkorf ook een financieel minder bedeelde groep bedienen.
Koninklijk
In 1966 werd het overkoepelende orgaan Bijenkorf Beheer
opgericht en bij het honderdjarige bestaan kreeg het concern
het predicaat ‘Koninklijke’ (KBB). KBB fuseerde in 1999 met
8
Evelyn Struik: “Ga bij de aankoop van een woning op je gevoel af. De
makelaar kan namelijk het rationele deel voor zijn rekening nemen.”
het moederbedrijf van concurrent Vroom & Dreesmann en
ging daarna als Vendex/KBB door het leven. Uiteindelijk
kwam het bedrijf in handen van de Selfridges Group, een
dochteronderneming van het in Canada gevestigde Wittington
Investments.
De Bijenkorf is bij het grote publiek vooral bekend van de Drie
Dwaze Dagen. Sinds 1984 kan er ongegeneerd in bakken met
koopjes worden gegraaid.
Na de vestigingen in Arnhem en Enschede gaan in 2016 de
warenhuizen in Groningen, Breda en Den Bosch dicht. De
Bijenkorf richt zich op de ‘premium experience strategie’ en
neemt steeds meer luxe- en hoogsegmentsmerken in het aanbod
op. Het warenhuis gaat deze strategie versneld invoeren bij de
overblijvende zeven filialen.

Download Report